|
BAŞVURU SAHİBİ:
Efor Etkileşim Merkezi Yönetim Sistemleri Anonim Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/461751 İhale Kayıt Numaralı “Çağrı Merkezi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından 09.09.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Çağrı Merkezi” ihalesine ilişkin olarak Efor Etkileşim Merkezi Yönetim Sistemleri Anonim Şirketi’nin 30.09.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.10.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.10.2021 tarih ve 48266 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.10.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1707 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Kesinleşen ihale komisyonu kararında “İhaleye katılan Efor Etkileşim Merkezi Yön. Sis. A.Ş.’nin teklif zarfında, ihale dökümanı idari şartnamenin 7.5.4. maddesi kapsamında belirtilen ve teklif aşamasında sunulması istenen yetkinlik ve tecrübelerini gösteren beyannamesini sunmadığı ve İletişim Merkezinde kullanacağı insan kaynakları yönetim sistemi, personel planlama, performans yönetimi ve İletişim Merkezi organizasyon yapısı ile ilgili detaylı bilgiyi içeren belgelere ilişkin sunduğu belgelerin gerekli bilgileri taşımadığı tespit edilmiş olup, teklifi değerlendirme dışı bırakılmıştır.” ifadelerine yer verildiği, söz konusu İdari Şartname maddesinde istenen belgenin açıkça istenen bir referans olduğu ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 12’nci maddesinde yer alan açıklamaya aykırı olarak işlem yapıldığı, Tebliğ’in ilgili maddesinde belirtildiği üzere iş deneyimi gösteren belgelerin yanı sıra referans istenemeyeceği,
Bunun yanında, kesinleşen ihale komisyonu kararında “…İletişim Merkezinde kullanacağı insan kaynakları yönetim sistemi, personel planlama, performans yönetimi ve İletişim Merkezi organizasyon yapısı ile ilgili detaylı bilgiyi içeren belgelere ilişkin sunduğu belgelerin gerekli bilgileri taşımadığı tespit edilmiş olup…” ifadelerinin aksine, teklif dosyasında şirket organizasyon yapısını, insan kaynakları yönetim sistemini gösteren belgeyi ve insan kaynakları ekibini gösteren evrakların, personel planlama sistemini gösteren belgenin ve personel planlama ekibimizi gösteren evrakların ve diğer belgelerin sunulduğu, bu belgeler için ihale dokümanı kapsamında, istenen bir evrak listesi ve standart form bulunmadığı, bu nedenle istenen bilgiler için sunulan belgelerin yeterlik bilgileri taşıdığını ve eksiklik belirlemek için İdari Şartname’de gerekli açıklamaların bulunmadığı,
2) Hizmet konusu işin yaklaşık maliyetinin ihale komisyonunda 22.648.757,09 TL olarak açıklandığı, EKAP işçilik hesaplama modülü üzerinden yapılan hesaplama %4 genel giderler dahil işçilik maliyetinin 15.764.372,48 TL olarak hesaplandığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin fiyat teklifinin ise 17.379.460,00 TL olduğu, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesinde belirtilen %7 yüklenici kar oranını idarenin belirlediği yaklaşık maliyetten düşünce kalan tutarın 21.167.062,70 TL olduğu, karsız yaklaşık maliyetin %70’lik oranı hesaplandığında (21.167.062,70 TL * 0,70 = 14.816.943,89 TL) söz konusu hizmet işinin işçilik maliyeti olan 15.764.372,48 TL’nin karsız yaklaşık maliyetinin %70’inden fazla olduğunun görüleceği, bu nedenle söz konusu hizmet alımı işinin Kamu İhale Genel Tebliğinin 78.1.1. ve 78.1.4. maddesi gereğince personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olduğunun anlaşıldığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği 17.379.460,00 TL bedelin sadece 1.615.087,52 TL’sinin (17.379.460,00 TL – 15.764.372,48 TL ) işçilik dışında kalan diğer tüm giderler için öngörüldüğü, idarenin aynı giderler için öngördüğü maliyet tutarının ise en az 5.402.690,22 TL (21.167.062,70 TL – 15.764.372,48 TL ) olduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin işçilik dışında kalan giderler için öngördüğü bedelin, idarenin öngörmüş olduğu bedelin %30 (1.615.087,52 TL / 5.402.690,22 TL)’una tekabül ettiği, söz konusu tutarlar ve oranlar göz önünde bulundurulduğunda en avantajlı teklif sahibi isteklinin teklifinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi gereken bir teklif olduğu, bu nedenle ihale karara bağlanmadan önce aşırı düşük teklif sorgusu yapılarak bu sorguya verilen cevap neticesinde ihale kararının alınması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
- Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde ise “(1) Süreler; a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Deneyime ilişkin referans” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1 İhale Uygulama Yönetmeliklerinde mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgelerin taşıması gereken kriterler belirtilmiş olmakla birlikte, bazı ihalelerde bu düzenlemelerin aksine özellikle Avrupa Birliği üyesi ülkeler veya diğer bazı yabancı ülkeler gibi belirlemeler yapılarak bu ülkelerde iş yapıldığına dair referans getirilmesi zorunluluğu konulduğu görülmektedir. Kamu İhale Kurulunun konuyla ilgili uyuşmazlık kararlarında, iş deneyimini gösteren belgelerin yanı sıra referansın istenemeyeceği, bu tür koşul koymanın rekabeti engellediği açıkça belirtildiğinden, idarelerce; şartnamelerin düzenlenmesi sırasında referansın hiçbir şekilde yeterlik kriteri olarak belirlenemeyeceği hususunun dikkate alınması gerekmektedir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Çağrı Merkezi
b) Miktarı ve türü: Kurumun İstanbul hizmet binasında 16 personel, Erzurum ilinde 28 personel olmak üzere toplam 44 personel ile 36 ay süreli çağrı merkezi hizmeti alımıdır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Büyükdere Cad.No:106 Esentepe-Şişli/İSTANBUL – Erzurum ili…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler:
-Yüklenicinin Türkiye’de faaliyet gösteren bir veya daha çok bankaya çağrı merkezi hizmeti vermiş olması gerekir. Yüklenici söz konusu şartı ve ilaveten Şartnamenin “İşin Tanımı ve Kapsamı” başlığında belirtilen görevleri yerine getirebilecek nitelikleri haiz olduğunu, bu kapsamda finans sektöründeki ürünlere, iş ve işlemlere, süreçlere ve yönelik çağrı merkezi hizmetine ilişkin diğer yetkinlik ve tecrübelerini gösteren beyanname ve bunu tevsik eden evrakı teklif aşamasında ibraz eder. İdare gerekli görmesi halinde ek belgeler isteyebilir.
– Yüklenici, İletişim Merkezinde kullanacağı insan kaynakları yönetim sistemi, personel planlama, performans yönetimi ve İletişim Merkezi organizasyon yapısı ile ilgili detaylı bilgiyi teklifinde vermek zorundadır.
İletişim Merkezi’nde kullanılan ACDS ürününün en az 650.000 BHCC (Busy Hour Call Completion) performans değeri olacaktır. Bu şartın karşılandığına dair belgelerin, istekliler tarafından teklifle birlikte sunulması gerekmektedir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “İşin Tanımı ve Kapsamı” başlıklı maddesinde “Yüklenici tarafından;
0850 222 23 35 numaralı hattan faaliyet gösteren çağrı merkezinin İdarece belirlenen hedef değerlere uygun olarak kaliteli, güvenilir ve hızlı bir şekilde tüm operasyonuna, bu kapsamda başvuruya ilişkin işlenebilir nitelikte kayıt alınması, bankacılık mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat çerçevesinde arayana bilgilendirme yapılması,
Çağrı merkezi, İdarenin web sayfasından kamunun erişimine sunulan E-Şikâyet platformu, dilekçe ve diğer kanallardan İdareye intikal eden bildirimlerin ve başvuruların İdarece belirlenen hedef değerlere uygun olarak uçtan uca operasyonuna; bu kapsamda söz konusu başvuruların kaydedilmesine, yönlendirilmesine, neticeye bağlanmasına, raporlanmasına ve
Bunlarla ilgili diğer iş ve işlemlere tümüyle İdarenin gözetimi, denetimi, sevk ve idaresi altında Kurumun ilgili mevzuattan kaynaklanan sorumluluklarına ve gizliliğe riayet edilerek destek sağlanacaktır. Dolayısıyla Yüklenici, İdare’ye bu şartnamede tanımlanan hizmetleri -dış kaynak kullanım hizmeti olarak- sağlayacak olup tüm proje ve operasyon yönetimini İdare ile Yüklenici birlikte yürütecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Anılan Şartname’nin “İnsan Kaynakları ve Eğitim” başlıklı 5’inci maddesinde ihale konusu işte çalıştırılacak personele ilişkin idareye teslim edilecek belgelere, yapılacak maaş ödemelerine, çalışacak personelin niteliklerine ve görevlerine ve söz konusu personele verilecek eğitimlere ilişkin düzenlemelerin yer aldığı görülmüştür.
Anılan mevzuat hükümlerinden, ihale sürecinde hukuka aykırı olduğu iddia edilen işlem ve eylemlerin ihale dokümanında yer alan hususlarla ilgili olması halinde hukuka aykırı bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihin dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarih olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen İdari Şartname düzenlemesine göre isteklilerin Türkiye’de faaliyet gösteren bir veya daha çok bankaya çağrı merkezi hizmeti vermiş olması gerektiği, söz konusu şartı ve ilaveten Teknik Şartname’nin “İşin Tanımı ve Kapsamı” başlığında belirtilen görevleri yerine getirebilecek nitelikleri haiz olduğunu, bu kapsamda finans sektöründeki ürünlere, iş ve işlemlere, süreçlere ve yönelik çağrı merkezi hizmetine ilişkin diğer yetkinlik ve tecrübelerini gösteren beyanname ve bunu tevsik eden evrakın, iletişim merkezinde kullanacağı insan kaynakları yönetim sistemi, personel planlama, performans yönetimi ve iletişim merkezi organizasyon yapısı ile ilgili detaylı bilginin teklif aşamasında ibraz edeceği, ayrıca iletişim merkezinde kullanılan ACDS ürününün en az 650.000 BHCC (Busy Hour Call Completion) performans değeri olacağı, bu şartın karşılandığına dair belgelerin de teklifle birlikte sunulması gerektiği anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibi Efor Etkileşim Merkezi Yönetim Sistemleri Anonim Şirketi teklif kapsamında BHCC performans değerine ilişkin beyannamenin, “Yeni Nesil IP PBX Çağrı Merkezi” başlıklı kataloğun, Efor Etkileşim Merkezi Yönetim Sistemleri Anonim Şirketi organizasyon şemasına, insan kaynakları şefi görev tanımına, çağrı merkezi eğitim sorumlusu görev tanımına, kalite ve güvence sorumlusu görev tanımına, çağrı merkezi raporlama performans yönetimi uzmanı görev tanımına ilişkin belgelerin ve altı adet çalışma belgesinin sunulduğu görülmüştür.
Yapılan inceleme sonucunda, başvuru sahibinin iş deneyimi gösteren belgelerin yanı sıra referans istenildiğine ilişkin iddiasının, ihale dokümanında yer alan hususlarla ilgili olduğu, şikâyete konu hususun doküman indirme tarihi olan 02.09.2021 tarihi itibariyle farkına varıldığı, söz konusu tarihten itibaren ve ihale tarihinden üç iş gününden önce olmak kaydı ile on gün içerisinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulmuş olması gerektiği, ancak idareye bu hususlarla ilgili olarak 30.09.2021 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu, bu haliyle başvuru sahibinin şikâyet süresini geçirdiği anlaşıldığından, söz konusu iddianın süre yönünde reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin sunmuş olduğu belgelerin İdari Şartname’de aranan şartları sağladığına yönelik iddiasına ilişkin olarak ise, İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde istenilen belgeler kapsamında başvuru sahibi tarafından çağrı merkezi hizmetine ilişkin diğer yetkinlik ve tecrübelerini gösteren beyannamenin ve bunu tevsik eden evrakın, iletişim merkezinde kullanacağı insan kaynakları yönetim sistemine, personel planlamaya, performans yönetimine ilişkin belgelerin sunulmadığı, söz konusu belgelerin bir yeterlik kriteri olarak belirlendiği göz önüne alındığında, yeterlik kriterini sağlamayan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, idarece tesis edilen işlemin yerinde olduğu ve başvuru sahibinin iddiasının reddinin gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinde “Bu Kanun kapsamındaki idarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işleri için ihaleye çıkılmadan önce aşağıda belirtilen hususlara uyulması zorunludur:
…
e) (1) 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri (MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatları, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketler; merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü, mahalli idare ve şirket bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamaz ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümleri uygulanmaz.
2) Bu bendin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; bu Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konuşu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade eder. Mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilir. Hizmet alım sözleşmesi kapsamında niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin bulunması halinde personel çalıştırılmasına dayalı olup olmama yönünden yapılacak değerlendirme her hizmet türü için ayrı ayrı yapılır. Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmez…” hükmü,
696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 83’üncü maddesinde “4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“e)
1 ) 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri (MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatları, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketler; merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü, mahalli idare ve şirket bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamaz ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümleri uygulanmaz.
2) Bu bendin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; bu Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade eder. Mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilir. Hizmet alım sözleşmesi kapsamında niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin bulunması halinde personel çalıştırılmasına dayalı olup olmama yönünden yapılacak değerlendirme her hizmet türü için ayrı ayrı yapılır. Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmez…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;
…
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1.Bu Tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23 ve 24 üncü maddeleri gereğince kadroya geçiş uygulamasına tabi olan hizmet alımları ile bu hizmetlerin karakteristik edimlerini içeren veya alt hizmetleri niteliğinde olan hizmetler, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak değerlendirilecektir.
78.1.1.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.
78.1.2. Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetleri, 78.1.1 inci maddede yer alan koşullara bakılmaksızın personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak kabul edilmez.
…
78.1.4. Niteliği gereği süreklilik arz etme koşulu dışında diğer koşulları taşıyan ve ihale edilmesi mümkün olan hizmet alımları ile 78.1.1 maddede belirtilen koşulları taşıyan hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerinde, teklifler ile aşırı düşük tekliflerin hazırlanması ve değerlendirilmesinde bu Tebliğin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri için öngördüğü düzenlemeler (asgari işçilik maliyeti ile sözleşme giderleri ve genel giderlerin hesabı, sınır değer tespiti, işçilik hesaplama modülünün kullanım zorunluluğu vb.) aynen uygulanır.” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İlgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinin tamamı teklif fiyata dahil olacaktır. Ayrıca ihale konusu işin gerçekleştirilmesi esnasında oluşabilecek her türlü giderler, teknik şartnamede belirtilen giderler, makina, ekipmanlar ile çalıştırılacak personele ait mevzuata göre oluşabilecek giderlerin tamamı da teklif fiyata dahil edilecektir.
Takım Lideri (Bir personelin bir aylık ücreti, Aylık brüt asgari ücretin 2,40 katı olarak hesaplanacak, teklifin idari şartnamede belirtilen bu kaleme ait tüm giderleri içerdiği kabul edilecektir.)(Brüt asgari ücretin %140 fazlası): 2 Kişi
Şikayet Yönetimi Destek Personeli (Bir personelin bir aylık ücreti, Aylık brüt asgari ücretin 2,10 katı olarak hesaplanacak, teklifin idari şartnamede belirtilen bu kaleme ait tüm giderleri içerdiği kabul edilecektir.)(Brüt asgari ücretin %110 fazlası):15 Kişi
Vatandaş Temsilcisi (Bir personelin bir aylık ücreti, Aylık brüt asgari ücretin 1,55 katı olarak hesaplanacak, teklifin idari şartnamede belirtilen bu kaleme ait tüm giderleri içerdiği kabul edilecektir.)(Brüt asgari ücretin %55 fazlası):27 Kişi
Altyapı Bileşenleri ve Hizmete İlişkin Diğer Unsurlar (Teknik Şartnamede öngörülen ve iş süresince kullanılacak olan bileşenlerin 1 aylık maliyeti. Teklifin bu kaleme ait tüm giderleri içerdiği kabul edilecektir.
Çalıştırılacak personele verilecek yukarıdaki ücretler teklif fiyata dahil edilecektir. Personelin yemek ve yol ücreti nakdi olarak verilecektir. Yüklenici ihale konusu işte çalıştıracağı işçiye sözleşme süresince ayda 22 gün üzerinden günlük brüt 35,00 TL yemek ve günlük brüt 30,00 TL yol bedelini nakdi olarak ödeyecek ve o aya ait bordroda gösterilecektir.
Teknik Şartnamenin ilgili maddelerinde belirtilen hükümler çerçevesinde yapılacak olan diğer giderler de teklif fiyata dahil edilecektir…” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Genel Şartlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.2.Vatandaş Temsilcileri; fiilen yüklenicinin yerleşkesinde çalışacak; çağrı merkezine gelen çağrıları karşılayacak, bu şartnamede veya sözleşme yürürlüğe girdikten sonra İdarece bilahare verilen talimatlara ve rehberlere uygun olarak bilgilendirme yapacak, başvurularla ilgili kayıt alacak, ihtiyaç halinde giden arama yapacak, başvuru sahiplerine geri bildirimde bulunacak, başvurularla ilgili ön inceleme aşamalarında görev alacak ve İdarece İletişim Merkezinin faaliyetleri kapsamında talep edilen diğer işlemleri tesis edecektir. Çağrı Merkezi; İdare tarafından ihtiyaç ve beklentilere göre İdarenin bildirimine bağlı olarak 7/24 (haftanın yedi günü her an erişime açık) esasına göre vardiyalı ya da mesai saatlerine bağlı olarak faaliyet gösterebilecektir.
3.2 Şikâyet Yönetimi Personeli; Şikâyet İnceleme Birimi nezdinde fiziken idarenin yerleşkesinde çalışacak; personelden İdareye intikal eden tüm başvuruların alınması, kaydedilmesi, sınıflandırılması, yönlendirilmesi, ilgili mevzuata göre değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin süreçler ile İdare tarafından İletişim Merkezinin faaliyetleri kapsamında verilecek diğer görevlerin yerine getirilmesinde istifade edilecektir. Şikâyet İnceleme Biriminde görev alacak Şikâyet Yönetimi Personeli İdarenin mesai saatlerine uygun olarak çalışacaktır.
3.3.İletişim Merkezi Hizmeti kapsamında iki (2) Takım Lideri, yirmi yedi (27) Vatandaş Temsilcisi ve 15 (on beş) Şikâyet Yönetimi Personeli olmak üzere toplamda aktif olarak kırk dört (44) personel istihdam edilecektir. Dolayısıyla Kamu İhale Genel Tebliği uyarınca 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 55’inci maddesinde sayılan haller dışında izinli personelin ikame edilmesi suretiyle belirtilen sayıda personelin süreklilik arz edecek şekilde iş başında olması Yüklenici tarafından sağlanacaktır. Şikâyet Yönetimi Personeli ve 1 Takım Lideri İdarenin İstanbul binasında; Vatandaş Temsilcileri ve 1 Takım Lideri ise Yüklenicinin Erzurum ilinde yer alan binasında hizmet verecektir. İdare, sözleşme süresince değişen ihtiyaç ve beklentilere göre personel sayısını yüzde yirmi oranında artırma veya eksiltme hakkına sahiptir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve açıklamalarına göre ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği ve aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifinin reddedileceği anlaşılmaktadır.
4734 sayılı Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin birinci fırkasının (e) bendinde 696 sayılı KHK ile yapılan değişiklikle, anılan maddede sayılan idarelerin ilgili bütçelerden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapılamayacağı hüküm altına alınmış olup, söz konusu bendin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımının “bu Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımları” olarak tanımlandığı ve “danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımlar”ın personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmeyeceği hükme bağlanmıştır.
İhale dokümanı düzenlemelerine göre incelemeye konu ihalenin çağrı merkezi hizmet alımı ihalesi olduğu, 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye göre çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımların personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmeyeceği, zira anılan Kararname ile sürekli işçi pozisyonunda çalışanların kadroya geçirilmesinin engellenmesinin amaçlandığı, Tebliğ’in 78.1.4’üncü maddesinde yer alan açıklamaya göre niteliği gereği süreklilik arz etme koşulu dışında diğer koşulları taşıyan ve ihale edilmesi mümkün olan hizmet alımları ile 78.1.1 maddede belirtilen koşulları taşıyan hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerinde, teklifler ile aşırı düşük tekliflerin hazırlanması ve değerlendirilmesinde Tebliğin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri için öngördüğü düzenlemelerin aynen uygulanacağı ve Tebliğ açıklamalarına göre personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edileceği, hizmet alımı ihalelerinde de yaklaşık maliyete % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârının ekleneceği anlaşılmaktadır.
İhale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti giderinden oluştuğu, idare tarafından yaklaşık maliyetin piyasa fiyat araştırması yöntemiyle hesaplandığı, hazırlanan yaklaşık maliyet cetvelinde kâr oranın yer almadığı görülmüştür.
İhale dokümanı düzenlemelerine göre teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama isteneceği anlaşılmış, idare tarafından teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan isteklilere ait teklifler dikkate alınarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1.2’nci maddesinde yer alan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer hesaplama yöntemi kullanılarak sınır değerin 16.283.087,57 TL olarak hesaplandığı görülmüştür.
Yapılan inceleme neticesinde itirazen şikayet konu ihalenin çağrı merkezi hizmet alımı ihalesi olduğu, Tebliğ’in 78.1.4’üncü maddesi uyarınca söz konusu hizmet alımında sınır değer hesabının personel çalışmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde uygulanan sınır değer hesaplama yöntemiyle tespit edilmesi gerektiği, buna göre yaklaşık maliyet hesap cetvelinde kar oranının belirtilmediği, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesinde yer alan hüküm gereği yaklaşık maliyete %7 oranını geçmemek üzere yüklenici karının dahil edilmesi gerektiği, dolayısıyla bahse konu oranın %7 olarak dikkate alınması durumunda dahi sınır değerin 21.167.062,70 TL olarak hesaplanacağı, bu durumda da ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklilerin tekliflerinin sınır değer altında kalacağı anlaşıldığından, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak ihalenin sonuçlandırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|