| BAŞVURU SAHİBİ:
Giray Turizm Petrol Ürünleri Paz. ve Tic. Ltd. Şti.,
VEKİLİ:
Av.Sinan AKARSLAN
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/700259 İhale Kayıt Numaralı “2020-2021 Yıllarını Kapsayan Muhtelif Cinslerde Araç Kiralanması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 03.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2020-2021 Yıllarını Kapsayan Muhtelif Cinslerde Araç Kiralanması” ihalesine ilişkin olarak Giray Turizm Petrol Ürünleri Paz. ve Tic. Ltd. Şti.nin 13.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.03.2020 tarih ve 15657 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/579 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Tekliflerinin birim fiyat teklif cetvelinde, şoför aylık birim fiyat, ulusal bayram ve genel tatil birim fiyat, fazla mesai birim fiyatlarının ve işçilik kümülatif toplamı güncel 2020 asgari ücretinin altında kaldığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde sözleşme gideri ve genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli veya teklif bedeli sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılacağından bahsedildiği, ancak şikayete konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmadığı, bu tür hizmet ihalelerinde toplam asgari işçilik maliyeti altında teklif sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılacağına veya işçilik modülünün kullanılması gerektiğine ilişkin bir mevzuat hükmünün bulunmadığı, tekliflerinin güncellenmiş sınır değerin üzerinde kaldığı için kendilerinden açıklama talep edilemeyeceği ve tekliflerinin bu gerekçe ile elenmesinin mevzuata uygun olmayacağı,
2) İhale üzerinde bırakılan istekli ile kendi teklifleri arasından yaklaşık 10.000.000,00 TL fark bulunduğu, ihalenin kendi uhdelerinde bırakılmaması durumunda telafisi mümkün olmayacak şekilde kamunun zarar uğrayacağı,
3) İhalenin ilk oturumunda yaklaşık maliyetin 59.895,006,36 TL olarak açıklandığı, ikinci oturumda ise yaklaşık maliyetin 62.916.473,84 TL olarak güncellendiği, ilgili Yönetmelik hükmü gereği yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar güncellenebileceği, ihale tarihinden sonra isteklilerin teklif fiyatları açıklandıktan sonra yaklaşık maliyetin güncellenmesinin mevzuata uygun olmadığı,
4) İlgili mevzuat gereği ihalede istenilen çift kabin havuz kasa kamyonetlerin (4*2) kasko değer listesinde yer alan kasko sigorta değerinin %2’sinin altında olmaması gerektiği, ihale komisyonunun söz konusu aracı bu kapsamda değerlendirmemesinin mevzuata aykırı olacağı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.
Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78’inci maddesinde “78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.
…
78.3. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.
…
78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.
…
78.29. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.” açıklaması,
Aynı Tebliğ’in 79’uncu maddesinde “79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
…
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.
…
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu işin miktarı “15 Ay süre ile sürücülü ve sürücüsüz, muhtelif cinslerde toplam 640 adet araç, 340 adet şoför kiralanması işi” şeklinde belirtilmiş olup aynı Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde “-İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
-Toplam 340 adet şoför çalıştırılacaktır.
-Tüm şoförlere en az brüt asgari ücret aylık olarak ödenecektir.
-Sözleşme süresi içerisinde değişik zamanlarda çalışan şoförlere yaklaşık 102.000 saat fazla mesai, 1450 gün Ulusal,Bayramlar ve genel tatiller günü çalışması yaptırılacaktır.
-Her bir şoföre ayda 26 iş günü üzerinden günlük brüt 16,00-TL nakdi yemek ücreti ve brüt 14,00-TL nakdi yol ücreti ödenecektir.
-Çalıştırılacak olan personelle ilgili her türlü gider yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.
-İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yüklenici şirket sözleşme süresince görev almak üzere yeterli sayıda işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve sağlık personelini görevlendirecektir. Bu personel İdare bünyesinde kurulan işyeri sağlık ve güvenlik birimi ile (İSGB ile) ortak çalışacak olup, aylık İSGB toplantı gün ve saatinin takibini yaparak aylık İSGB toplantılarına eksiksiz bir şekilde katılacak ve katılım listesini imzalayacaktır. Alınan ortak kararların uygulanması aşamasında gerekli önlemler alınacaktır. Bu hususta yapılacak tüm harcamalar ve sorumluluk yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.
-Sözleşme kapsamında görev alacak şoförlere işe başlamadan önce ya da işe başladığı tarihten itibaren yasal süresi içerisinde mesleklerine uygun olarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilk yardım eğitimleri aldırılacaktır. Bu eğitimler için İdarece herhangi bir ücret ödenmeyeceği gibi mesai saatleri dışında verilecek eğitimlerde geçen süreler için idare tarafından fazla mesai ücreti ödenmeyecektir. Yapılmayan, süresi içinde aldırılmayan ya da eksik yapılan eğitimlerden yüklenici sorumlu olup, bunlarla ilgili oluşabilecek her türlü gider teklif fiyata dahildir
-İhale kapsamında görev yapacak şoförlerin İş Mevzuatı ve Sosyal Güvenlik Mevzuatı gereği her türlü sosyal hakkı ve işçi alacakları yüklenici tarafından takip edilecektir. İşçi haklarının ödenmesi, her türlü işçilik alacakları, işçi çıkarılması, kıdem ve ihbar tazminatı konularındaki tüm sorumluluk yükleniciye ait olup, bunlarla ilgili oluşabilecek her türlü gider teklif fiyata dahildir.
-Araçların yıpranmasından, dış görünümünden, her türlü mekanik veya boya problemlerinden doğacak masraflar yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.
-Araçların kiralama bedelleri, her türlü sigorta masrafları, zorunlu mali sorumluluk sigortası, full kasko sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, egsoz muayenesi, fenni muayene (vize), periyodik bakım, yol yardımı vb giderleri, her türlü bakım onarım lastik tamir bedelleri, yedek parça, işçilik, vergiler, görev kartı ile ilgili her türlü giderler ile amortisman giderleri, tamir, bakım, lastik, yağ gibi sarf giderleri, malzeme ile işin teknik şartnamesinde tanımlanan diğer tüm giderler yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.
-Sözleşme süresi içinde kasko sigortasının yaptırılmamasından doğacak her türlü sorumluluk yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.
-Sürücüsüz araçların İdare tarafından kullanımı esnasında, trafik kurallarının ihlali sonucunda doğacak trafik cezaları; yüklenici tarafından peşin olarak ödendikten sonra ödeme makbuzları idareye verilecek sürücü kusurlarından kaynaklanan cezalar sürücüden tahsil edildikten sonra yükleniciye ödenecektir. Yükleniciye ulaşan trafik ceza makbuzlarının gecikmeli ödenmesinden dolayı oluşacak gecikme cezaları yüklenici tarafından karşılanacak olup, teklif fiyata dahildir.
-Araçların teslimatı ile ilgili çıkabilecek tüm masraflar yükleniciye aittir.
-Araç takip sistemi ile ilgili tüm giderler teklif fiyata dahildir.
-Yüklenici karı teklif fiyata dahildir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanı içerisinde yer alan birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde, ihale konusu işte çalıştırılması öngörülen 340 şoförün aylık maliyetlerine, ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki maliyetlerine ve saatlik fazla mesai giderlerine ilişkin 3 farklı satırın açıldığı anlaşılmıştır.
05.03.2020 tarihli ihale komisyonu kararının incelenmesi neticesinde, şikâyete konu ihaleye 4 isteklinin katıldığı, isteklilerden Erya Yönetim Hizmetleri Limited Şirketinin geçici teminat sunmadığı gerekçesiyle, Flora Sosyal ve Destek Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi taşıma yetki belgelerinin sunulmadığı gerekçesiyle, Giray Turizm Petrol Ürünleri Pazarlama ve Ticaret Limited Şirketi birim fiyat teklif cetvelinde işçilik giderlerine ilişkin teklif edilen bedellerin asgari işçilik maliyetlerinin altında olduğu gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmış olup Yılda Özel Eğitim Taşımacılık Temizlik Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
İhale dokümanı ile yaklaşık maliyet bileşenleri incelendiğinde, Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerinde yer alan tanım ve koşullar uyarınca şikâyete konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olmadığı, bu nedenle Tebliğin 78’inci maddesinde yer alan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine özel hükümlerin mevcut ihalede geçerli olmayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde, herhangi bir kalemde asgari işçilik birim maliyetleri altında teklif bedeli sunan bir isteklinin teklifinin Kanun’un 37’nci maddesine göre yapılacak yeterlilik değerlendirilmesi sonucunda değerlendirme dışı bırakılma olanağının bulunmadığı, yalnızca sınır değerin altında kalınması durumunda Kanun’un 38 ve Tebliğ’in 79’uncu maddelerinde yer alan hükümler gereği yapılacak olan aşırı düşük teklif değerlendirilmesi aşamasında bu tür tekliflerin değerlendirme dışı bırakabileceği sonucuna ulaşılmış olup mevcut durumda başvuru sahibinin teklif bedelinin idare tarafından hesaplanmış olan sınır değerin altında kalmadığından ihale komisyonu kararıyla başvuru sahibinin teklif cetvelinde işçilik maliyetlerinin, fazla mesai ve resmi tatil günlerine ilişkin teklif bedellerinin asgari işçilik maliyetlerinin altında kaldığı gerekçesiyle teklifinin Kanun’un 37’nci maddesine göre değerlendirme dışı bırakılması işlemi mevzuata uygun bulunmamıştır.
2. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” 5’inci başlıklı maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.
Bu Kanunun 63 üncü maddesine göre ihale dokümanında yerli istekliler lehine fiyat avantajı sağlanacağı belirtilen ihalelerde, bu fiyat avantajı da uygulanmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır.
En düşük fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği ihalelerde, birden fazla istekli tarafından aynı fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ikinci fıkrada belirtilen fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi dilekçesinde yer alan ikinci iddiasında, kendi teklif bedeli ile ihale üzerinde bırakılan teklif bedeli arasında bulunan maliyetin farkının telafisi mümkün olmayan kamu zararı oluşturacağından bahsettiği ve sırf bu gerekçe ile bile ihalenin kendi uhdelerinde bırakılması gerektiğini ifade ettiği anlaşılmıştır.
Anılan Kanun hükümlerinde, idarelerin yaptıkları ihalelerde diğer temel ilkelerin yanında kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla zorunlu oldukları, bu nedenle ihalelerde dokümanda belirtilen tüm yeterlik şartlarını karşılayan ve varsa aşırı düşük teklif değerlendirilmesi sonucunda uygun bulunan tekliflerin en avantajlı olanı üzerinde ihaleyi bırakmaları gerektiği, 4734 sayılı Kanunun genel mantığının bu iskelet üzerine oluşturulduğu, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın en düşük teklif bedeline sahip isteklinin üzerine ihalenin bırakılmasının Kanunun mantığına ters düşeceği anlaşılmış olup başvuru sahibinin daha düşük teklif bedele sahip teklifin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi gerektiğine yönelik iddiası mevzuata uygun bulunmamıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “ (1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;
a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.
b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.
(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.
(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü yer almaktadır.
05.03.2020 tarihli ihale komisyonu kararının incelenmesi neticesinde, ihale tarihindeki ilk oturumda komisyon tarafından yaklaşık maliyetin 59.895.006,36 TL olarak açıklandığı, komisyon tarafından söz konusu maliyetin ihale tarihinin 2020 yılı içerisinde olması ve yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında 2019 yılının ikinci altı ayına ilişkin asgari ücretin esas alınması dolayısıyla yaklaşık maliyetin güncelleneceğinin katılımcılara bildirildiği, sonrasında isteklilerin teklif bedellerinin açıklanarak Kanun’un 36’ncı maddesine göre ilk oturumun kapatıldığı anlaşılmış olup sonrasında isteklilere gönderilen kesinleşen ihale kararı içerisinde gerekli güncellemenin yapılmasından sonra yaklaşık maliyetin 62.916.473,84 TL olarak hesaplandığı ve aşırı düşük tekliflerin tespitinden bu bedelin esas alındığının belirtildiği görülmüştür.
Başvuru sahibi iddiasında, güncellemenin Yönetmelik maddesi gereğince ihale tarihinden önce yapılması gerektiği, ihale günü güncel olmayan yaklaşık maliyetin ve isteklilerin teklif bedellerinin açıklanmasından sonra yaklaşık maliyetin güncellenmesi gerektiğinin beyan edilmesinin mevzuata uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Öncelikle, yukarıda anılan Yönetmelik maddesinin son bendinde asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyetin güncellenmesi gerektiğinin belirtildiği, bu işlemin yapılması gereken zamana ilişkin bir hüküm bulunmadığından yaklaşık maliyetin güncellenmesi gerektiğinin anlaşılması durumunda derhal gerekli işlemlerin yapılması şeklinde yorumlanması gerektiği sonucuna varılmış olup söz konusu maddenin idarelerin gerçekleştirecekleri aşırı düşük teklif tespiti işleminde ve açıklamaların değerlendirilmesi işleminde güncel bir yaklaşık maliyeti esas almalarını temin etmek amacı güttüğü sonucuna ulaşılmıştır.
İhale işlem dosyası içerisinde bulunan ihale onay belgesinin incelenmesi neticesinde, belgenin ihale yetkilisi tarafından 19.12.2019 tarihinde imzalandığı, 2020 yılının ilk altı ayına ilişkin asgari ücretin 27.12.2019 tarihinde Resmi Gazetede yayınlandığı, ihale tarihinin 03.02.2020 tarihinde olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde idarenin yaklaşık maliyetinin güncel olmadığını fark etmesi için yeterli sürenin bulunduğu, bu süreç içerisinde yaklaşık maliyetini ihale tarihi itibariyle geçerli olacak asgari ücret üzerinden güncelleyebileceği anlaşıldığından idare tarafından bu işlemin ihale tarihinden sonra yapılması anılan Yönetmelik maddesi ve yukarıda yapılan güncellenme süresine ilişkin yorumla örtüşmediği sonucuna varılmıştır.
Ancak, idarenin ihale sürecindeki değerlendirmelerinde mevcut asgari ücrete göre güncellenmiş olan yaklaşık maliyeti esas aldığı, güncellenmiş yaklaşık maliyetin kesinleşen ihale kararı ekinde yer alan ihale komisyonu kararı içeriğinde tüm isteklilere gönderildiği, isteklilerin yaklaşık maliyete yönelik başvuru haklarının ellerinden alınmadığı ve hepsinin güncel maliyetten haberdar edildiği hususları göz önünde bulundurulduğunda idarenin ihale sonrasında gerçekleştirmiş olduğu geç güncelleme işleminin ihalenin iptalini gerektirmediği sonucuna ulaşılmış olup iddia yerinde bulunmamıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun ‘İdareye şikayet başvuru” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. Şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir.” hükmü yer almaktadır.
02.01.2020 tarihinde yayımlanan İhale İlanı’nın 4.3.2’nci maddesinde “Doküman ekinde yer alan, Araç Bilgi Formları doldurulacak olup, doldurulmaması durumunda değerlendirme dışı bırakılacaktır. Ancak 16+1 minibüs, çift kabinli kasalı kamyonet ve çift kabinli havuz kasalı 4×2 kamyonetler %2 kapsamında değerlendirilmeyecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuru sahibi dilekçesinde ilgili mevzuat gereği 4×2 kamyonetlerine ilişkin teklif edilecek kiralama bedellerinin kasko değer listesinde yer alan kasko sigorta değerinin %2’sinin altında olması gerektiği, ihale komisyonunun söz konusu araçları bu kapsamda değerlendirmemesi durumunun mevzuata uygun olmadığı, yeterlik değerlendirilmesi işleminin bu husus göz önünde bulundurularak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
İdare tarafından şikayete konu araçların bu kapsamda değerlendirilmeyeceğine yönelik olarak ihale ilanında ve dokümanda gerekli düzenlemeleri yaptığı, süresi içerisinde başvuru sahibi tarafından bu düzenlemenin mevzuata aykırı olduğuna ilişkin idareye şikayet ve akabinde Kuruma itirazen şikayet başvurularında bulunulmadığı, ihale dokümanının bu şekilde kesinleştiği, ihaleye teklif sunmakla ihale dokümanında yer alan tüm düzenlemelerin okunup kabul edildiği hususları birlikte değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının ihale ilanına ve dokümanına yönelik bir başvuru olarak ele alınması ve süresi içerisinde şikayet başvurusunda bulunmadığı gerekçesiyle de süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibinin teklifin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|