personel ulaşım gideri için aylık olarak …'ye yapılan ödemelerden damga vergisi kesilmemesi

<![CDATA[Temyiz Kurulu, 41731/44185, T. 7.3.2018   KONU: Damga vergisi.   9 sayılı İlamın 7. maddesiyle; ... tarafından personel ulaşım gideri için aylık olarak ...'ye yapılan ödemelerden damga vergisi kesilmemesi nedeniyle ... TL'ye tazmin hükmü verilmiştir.   İlamda Harcama Yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan ... ile Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla sorumlu tutulan ...'un birinci ortak temyiz dilekçesinde özetle;   Belediye personelinin ulaşım giderlerinin ... firmasına değil ... Büyükşehir Belediyesine ödendiğini,   ... Büyükşehir Belediyesi 18.04.2011 tarih ve 1286 sayılı yazısı ile "Şehrimizde Toplu Taşıma Sisteminde yaşanan özelleştirme uygulamaları sonucu, Özel Halk Otobüsleri ve Raylı Sistem Araçları ile taşıma sisteminin yeniden yapılandırıldığını, bu bağlamda 15.05.2011 tarihinden itibaren Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyeleri ve Kaski Genel Müdürlüğü memur ve işçi personellerinin taşınması ücreti karşılığı yapılacağını, bu uygulamaya göre, personelin işe gidiş gelişte toplu ulaşımdan faydalanması için; memur personele 22 gün üzerinden bilet bedelinin, işçi personele 26 iş günü üzerinden bilet bedelinin ulaşım veya servis bedeli olarak hesaplanacak tutarın, ücret toplama sistemine ödendiği takdirde, biniş bedelleri personeller adına çıkarılan toplu taşım kartlarına yükleneceğini..." bildirdiğini (EK1),   Konunun belediye meclisinin 02.05.2011 tarih ve 87 sayılı kararı ile, "... 25.02.2004 tarih ve 25384 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında çalışan personelin taşınması hizmetinin, öncelikle belediyelere ait toplu taşıma araçları ve belediyelerce toplu taşıma yapılması konusunda ruhsat, uygunluk ve güzergah izni verilen gerçek ve tüzel kişilere ait, belediyelerce belirlenen fiyat tarifelerine göre taşına yapan halk otobüsü, minibüs, ve benzeri araçlardan yararlanılarak yerine getirilmesi esastır. Hükmüne göre serbest biniş uygulaması kapsamında olan zabıta personeli hariç olmak üzere memur ve sözleşmeli personeller için günlük 4 biniş, aylık 22 iş günü üzerinden, işçi personeller için günlük 4 biniş aylık 26 işgünü üzerinden ... Büyükşehir Belediyesi Otobüs ve Raylı Sistem hizmetlerinden yararlandırılmasına ve ücretinin belediyemiz bütçesinden ödenmesine.." kararına bağlanarak kurumda çalışan memur, sözleşmeli ve işçi personellerin işe gidiş gelişlerinde ... Büyükşehir Belediyesine ait toplu taşıma sisteminden ücreti mukabilinde faydalanılmasına karar verdiğini (EK 2),   05.05.2011 tarih ve 223 sayılı yazı ile ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına, belediyede görev yapan memur, sözleşmeli ve işçi personellere ait ulaşım bedelinin hangi hesaba yatırılacağının sorulduğunu (EK 3),   ... Büyükşehir Belediyesinin 10.06.2011 tarih ve 709 sayılı yazısı ile, belediye personelinin ulaşım bedellerinin ... Büyükşehir Belediyesinin ... Bankası ...Şubesindeki TR... iban nolu hesabına aktarılması istendiğini, ulaşım bedellerinin 13.02.2012 tarihine kadar bu hesaba yatırıldığını (EK 4),   ... Büyükşehir Belediyesinin 14.02.2012 tarih ve 908 sayılı yazısı ile, personel taşıma ücretlerinin ... Büyükşehir Belediyesi toplu taşıma bileti satışını yapan ....' nin ... Şubesi (...) TR... İban nolu hesaplarına aktarılmasının istendiğini, ... Büyükşehir Belediyesinin bu talebi doğrultusunda belediye personeline ait ulaşım bedelinin 13.03.2012 tarihinden itibaren bu hesaba yatırıldığını ve hiçbir kesinti yapılmadığını (EK 5),   Özetle belediye personeline ait ulaşım hizmetlerinin ... Büyükşehir Belediyesince yapıldığını ve ödemelerde ... Büyükşehir Belediyesinin belirlemiş olduğu hesaplara aktarıldığını, Belediye personelinin ulaşım hizmetlerinin karşılanmasına yönelik ... firması ile herhangi bir bağ ve bağlantısı bulunmadığını, bu işlemin bankaya personel maaşlarının gönderilmesi işleminde herhangi bir fark olmadığını, nasıl maaşlar anlaşmalı banka üzerinden ödeniyorsa ulaşım bedeli de büyükşehir belediyesi veya onun belirlediği firma üzerinden hiçbir kesintiye tabi tutulmaksızın belediye meclisince belirlenen bilet miktarı karşılığı bedel olarak personelin kartına yüklendiğini, ücretler doğrudan ya da dolaylı olarak büyükşehir belediye hesabına gittiğinden ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre ... Büyükşehir Belediyesi damga vergisi mükellefi olmadığından ulaşım bedellerinden damga kesintisi yapılmadığını, Büyükşehir belediyesi ihale ve diğer mevzuattan kaynaklı alması veya kesmesi gereken tüm vergileri ilgili firmadan zaten aldığını, dolayısıyla herhangi bir kamu zararının söz konusu olmadığını belirterek, yukarıda yapılan savunmalar ve ekli belgeler ışığında dairece verilen tazmin hükmünün kaldırılması hususunu arz ve talep etmişlerdir.   Başsavcılığın birinci mütalaasında;   "Dilekçede, sorguya verilen cevaplar tekrar edilerek, ilamın 7. maddesiyle memur ve işçi personel için yapılan ulaşım giderlerine dair ödemelerden damga vergisi kesintisi yapılmaması nedeniyle oluşan kamu zararı için verilen tazmin kararma itiraz edilmektedir.   Daire kararında, anılan itirazların değerlendirilerek karşılandığı görülmektedir.   Bu nedenle, İlamın 7. maddesindeki kamu zararı için ileri sürülen itiraz gerekçelerinin, ilam hükmünün bozulmasını ya da hükmün kaldırılmasını gerektirecek mahiyette olmadığı görüldüğünden, temyiz talebinin reddedilerek, yasa ve yönteme uygun düzenlenmiş Daire Kararının tasdikine karar verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir."   denilmiştir.   İlamda Harcama Yetkilisi sıfatıyla sorumlu tutulan ... ile Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla sorumlu tutulan ...'un ikinci ortak temyiz dilekçesinde özetle;   Savcılık görüşüne katılmadıklarını, savunmalarını tekrarladıklarını bildirmişlerdir.   Başsavcılığın ikinci mütalaasında;   "İlgi yazınız ekinde gönderilen ikinci temyiz dilekçesi incelenmiş olup; adı geçenler tarafından ileri sürülen gerekçeler, 23.01.2017 tarih ve 18280-31718 sayılı yazımızda belirttiğimiz görüşlerimizin değiştirilmesini sağlayacak bir mahiyet taşımadığı anlaşıldığından, yargılamanın söz konusu mütalaamıza göre karara bağlanmasının uygun olacağı düşünülmektedir."   denilmiştir.   Dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra,   GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:   Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; ... tarafından personel ulaşım gideri için aylık olarak ...'ye yapılan ödemelerden damga vergisi kesilmediği görülmüştür.   488 Sayılı Damga Vergisi Kanununun;  

  1. maddesinde, “Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga vergisine tabidir.
  Bu kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalamak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade eder.”,  
  1. maddesinde, “Damga Vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir. Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisini kişiler öder.”,
 
  1. maddesinde, “Bu kanunda yazılı resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir.”,
 
  1. maddesinde, “Damga Vergisi nispi veya maktu olarak alınır.
  Nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetleri esastır.   Belli para terimi, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade eder.”,  
  1. maddesinde, “Kağıtların Damga Vergisi bu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarlarda alınır.”
  Hükümleri yer almaktadır.   Mezkûr Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV-Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün 1/a fıkrasında, Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans olarak yapılanlar dahil) nedeniyle, kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleri ile bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesini veya emir ve havalelerine tediyesini temin eden kağıtların, 2015 yılında binde 9,48 nispetinde damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.   Dolayısıyla, 488 sayılı Kanunun 8. maddesi kapsamında resmi daire olan … tarafından personel ulaşım gideri için aylık olarak …’ye yapılan ödemeler nedeniyle düzenlenen kağıtların 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/I-a fıkrası uyarınca damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.   Bu itibarla, sorumlu iddialarının reddedilerek 9 sayılı İlamın 7. maddesiyle … TL’ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, (2. Daire Başkanı …, Üyeler …, …’nın aşağıda yazılı farklı gerekçesi ve Üyeler …, …’ın aşağıda yazılı karşı oy gerekçesine karşı) oyçokluğuyla 07.03.2018 tarihinde karar verildi.   (Farklı gerekçe  
  1. Daire Başkanı …, Üyeler …, …’nın farklı gerekçesi;
  Çoğunluk kararındaki gibi, 488 sayılı Kanunun 8. maddesi kapsamında resmi daire olan … tarafından personel ulaşım gideri için aylık olarak …’ye yapılan ödemeler nedeniyle düzenlenen kağıtların 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/I-a fıkrası uyarınca damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.   Ancak sorumluların savunmalarından anlaşıldığı üzere, Belediye personelinin ulaşım giderleri yılın ilk iki ayı … firmasına değil … Büyükşehir Belediyesine ödendiğinden ve … Büyükşehir Belediyesi de 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre damga vergisi mükellefi olmadığından, personel ulaşım gideri için yapılan ilk iki aylık ödemeler nedeniyle düzenlenen kâğıtların 488 sayılı Kanununa göre damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.   Bu itibarla, 9 sayılı İlamın 7. maddesiyle … TL’den mevzuata uygun olarak ödenen … TL’nin düşülerek kalan … TL’nin, Harcama Yetkilisi (İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürü) … ile Gerçekleştirme Görevlisi (Memur) …’un uhdelerinde bırakılmak suretiyle ilam hükmünün … TL olarak Düzeltilerek Tasdikine karar verilmesi gerekir.   Karşı oy gerekçesi   Üyeler …, …’ın karşı oy gerekçesi;   9 sayılı İlamın 7. maddesiyle, … tarafından personel ulaşım gideri için aylık olarak …’ye yapılan ödemelerden damga vergisi kesilmemesi nedeniyle tazmin hükmü verildiği görülmüştür.   Ancak sorumluların savunmalarından anlaşıldığı üzere, belediye personeline ait ulaşım hizmetleri … Büyükşehir Belediyesince yapılmakta, ödemeler … Büyükşehir Belediyesinin belirlemiş olduğu hesaplara aktarılmakta ve Belediye personelinin ulaşım hizmetlerinin karşılanmasına yönelik … firması ile … Belediyesi arasında herhangi bir sözleşme bulunmamaktadır. … firması isminden de anlaşılacağı üzere ödeme ve tahsilat işlemleri gerçekleştiren ödeme işlemlerine aracılık yapan taşıma ve ulaşım hizmeti sağlamayan bir firmadır. Ulaşım ve bilet satım işlemi Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmaktadır. Bilet alım satım işlemi ilçe belediyesi ile büyükşehir belediyesi arasında gerçekleşmekte ilgili firma sadece ödemelere aracılık etmektedir.   Damga vergisinin konusu belgedir. … Belediyesi ile … arasında akdedilmiş bir belge mevcut değildir. Esasen olay Büyükşehir Belediyesinin … Belediyesi’nden bilet satışı nedeniyle doğan alacaklarını alacağın temliki müessesi ile … A.Ş ödeme sistemlerine aktarmasından ibarettir.   Damga vergisi Kanuna göre de resmi kurumlar arasında akdedilen işlemler vergiden istisna edilmiştir. Dolaysıyla … Belediyesi ile Büyükşehir Belediyesi arasında bilet alım satım işleminden kaynaklanan sözleşme gereğince tahakkuk etmiş bir vergi borcu bulunmamaktadır. Esasen vergiyi doğuran olay Büyükşehir Belediyesi ile … A.Ş arasında düzenlendiği anlaşılan tahsilat ve ödeme sistemlerine ilişkin hizmet alım sözleşmesi çerçevesinde ortaya çıkmaktadır. Burada da damga vergisinin mükellefi büyükşehir belediyesi olmaktadır.   Yukarıda açıkladığımız hususlar çerçevesinde … Belediyesi verginin mükellefi değildir. Vergi mükellefi … A.Ş ile hizmet sözleşmesi yaptığı anlaşılan Büyükşehir Belediyesidir.   Dolayısı ile … Belediyesi Damga Vergisinin mükellefi olmadığından oluşmuş bir kamu zararından söz etmek mümkün değildir. Sorumluların beraatine karar verilmesi gerekir.)   Karar verildiği 07.03.2018 tarih ve 44185 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.      ]]>