|
BAŞVURU SAHİBİ:
Öztaşoğlu Hafriyat Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 3. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2017/709500 İhale Kayıt Numaralı “Beyşehir Çevre Yolunun Yapılması İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 3. Bölge Müdürlüğü tarafından 31.01.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Beyşehir Çevre Yolunun Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Öztaşoğlu Hafriyat Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin 28.02.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 01.03.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.03.2018 tarih ve 16458 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.03.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/389 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 20.02.2018 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararı ile bildirilen aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilmeme gerekçelerinin Kamu İhale mevzuatına uygun olmadığı; şöyle ki,
-AKS/4 poz numaralı “nervürlü beton çelik çubuk”a ait birim fiyatı üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifiyle açıkladıkları, idarenin pozun temel girdisi olan demir zati bedeli için 1.100,00 TL/ton birim fiyat açıklamasını “… bu fiyatla günümüz şartlarında demir temin etmek mümkün değil” diyerek reddettiği, ancak söz konusu poz için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifiyle yaptıkları açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olduğu,
-Aşırı düşük açıklamalarına dayanak teşkil eden fiyat tekliflerini imzalayıp kaşeleyen meslek mensuplarına ilişkin olarak, fiyat teklifi veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren sözleşme vb. belgelerin sunulmadığı gerekçesine ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde açıklandığı gibi isteklilerin fiyat teklifi ekinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek olmadığı, tespit tutanaklarının idarece istenildiği durumlarda sunulması gerektiği ve idare tarafından da anılan tip belgelerin sunulmasının talep edilmediği,
-AKT/1, AKS/2, AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri için 0,01 TL/ton, 0,01 TL/kg ve 0,1 TL/m3 gibi birim fiyat tespitinin ve AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri olarak belirtilen amortisman, yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, sigorta, nakil, montaj, demontaj karşılığı (elektronik duyargalı finişer, lastik tekerlekli silindir, titreşimli silindir, büyük kurutucu makinesi, distribütör makinesi vb. gibi büyük iş makinelerinin amortisman) birim fiyatları için 200,00 TL bedel öngörmelerinin uygun bulunmama gerekçesine ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerinde açıklandığı gibi açıklama istenilmeyen analiz girdilerine analizde yer verilmesinin ve bu girdiler için bir bedel öngörülmesinin yeterli olduğu, söz konusu girdiler için aktarılan bedellerin Tebliğ açıklamalarına uygun olarak analizlerde yer verildiği ve sonuç olarak Kamu İhale mevzuatı kapsamında gerçekleştirilen yapım işi ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklamalarının idarelerce ne şekilde değerlendirilmesi gerektiğinin açıkça belirtildiği ve aktarılan gerekçelerin -fiyat teklifinin düşük olması, hayatın olağan akışına aykırı olması gibi- aşırı düşük açıklama değerlendirilmesinde mevzuatın gösterdiği yöntemler olmadığı ve bu haliyle yapılan değerlendirmenin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesine dayanak oluşturmayacağı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2)Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
…
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
…
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.
…
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.
…
4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca, yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.” açıklamaları,
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: Beyşehir Çevre Yolunun Yapılması İşi
b) Yatırım proje no’su/ kodu: 1986 E04 0360
c) Miktarı (fiziki) ve türü: Yaklaşık 8,5 km yol yapım işi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Karayolları 3. Bölge Müdürlüğü Sınırları Dahilinde” düzenlemesi yer almaktadır.
İdarece alınan 20.02.2018 tarihli ihale komisyonu kararında, 31.01.2018 tarihinde yapılan ihalede 75 adet doküman edinildiği, 33 isteklinin teklif verdiği, ilk oturumda geçerli teklif olarak tespit edilen 33 istekliye ait fiyat teklifleri üzerinden hesaplanan 24.609.169,18 TL’lik sınır değerin altında kalan 7 isteklinin teklifine aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, 5 isteklinin açıklama sunmadığı, açıklama veren başvuru sahibi istekli ile AKH Madencilik İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.nin açıklamalarının uygun görülmeyerek tekliflerinin reddedildiği, İdari Şartname’nin 35’inci maddesi gereğince fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak yapılan puanlamada en avantajlı teklif sahibi olarak Kayahan İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. -Ziver İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Pazarlama San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığının belirlendiği ve ihalenin söz konusu istekli üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise Özcoşkun Yapı Mimarlık San. ve Tic. A.Ş.- Maki İnş. Tur. Nakl. Maden. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı olduğu anlaşılmıştır.
İdarece, başvuru sahibine 05.02.2018 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında; “…Ekte belirtilen iş kalemleri için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45. Maddesi uyarınca sorgulama yapılacaktır. Sorgulama yapılacak iş kalemleri ile bunlara ait açıklama istenilecek ve istenilmeyecek olan analiz girdileri tabloları ektedir. Bunun için ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatlarına uygun analizleriniz ile buna ait bilgi ve belgeler ile açıklamalarınızı tebliğ tarihinden itibaren 5 (beş) iş günü içerisinde idaremize sunmanız gerekmektedir. İhale komisyonu tekliflerin a) yapım yönteminin ekonomik olması, b) seçilen teknik çözümler, c) işin yerine getirilmesinde kullanacağınız avantajlı koşullar, d) yapım işinin özgünlüğü hususlarında belgelendirmek suretiyle istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle ihaleyi sonuçlandıracaktır.” ifadelerine yer verildiği, yazı ekinde “Aşırı düşük teklif sorgulaması tabloları”nın yer aldığı, AKT/1, AKS/2, AKS/4, AKU/1 ve AKU/2 poz numaralı iş kalemlerine ait analiz formatları ile söz konusu analizlerde açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerinin belirtildiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin 12.02.2018 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması sunduğu, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme sonucunda 15.02.2018 tarihli tutanağın düzenlendiği ve söz konusu tutanağın 21.02.2018 tarihinde EKAP üzerinden istekliye tebliğ edildiği ve kesinleşen ihale komisyonu kararında da yer verilen aşırı düşük açıklamasının uygun bulunmama gerekçelerinin belirtildiği görülmüştür.
İtirazen şikâyet dilekçesinde yer alan iddialarında başvuru sahibi istekli “AKS/4 poz numaralı nervürlü beton çelik çubuğa ait birim fiyatı üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifiyle açıkladığı ancak idarenin pozun temel girdisi olan demir zati bedeli için 1.100 TL/ ton birim fiyat üzerinden yaptığı açıklamasını yeterli görülmediği, idare tarafından sunulmasının talep edilmediği halde fiyat tekliflerini imzalayıp kaşeleyen meslek mensuplarına ilişkin olarak fiyat teklifi veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren sözleşme vb. belgelerin aşırı düşük açıklama dosyasında sunulmadığı, AKT/1, AKS/2, AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri için öngörülen birim fiyatların ve AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri olarak belirtilen amortisman, yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, sigorta, nakil, montaj, demontaj karşılığı için öngörülen 200 TL’lik bedelin uygun bulunmadığı” gerekçeleriyle aşırı düşük açıklamalarının reddedilmesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerine aykırı olduğunu belirtmiştir.
Başvuru sahibinin aktarılan aşırı düşük açıklamasının reddedilme gerekçeleri çerçevesinde yapılan incelemede;
-AKS/4 poz numaralı “İnşaat bünyesine giren yuvarlak demir ve nervürlü çeliğin zati bedeli, yüklenmesi, taşınması, boşaltılması, istifi ve işçiliği (Ø 50 mm. ye kadar her çapta)” iş kaleminin analizindeki nervürlü beton çelik çubuğu (Ø8-Ø12 mm.lik) ve nervürlü beton çelik çubuğu (Ø14-Ø32 mm.lik) için 1.100,00 TL/ton birim fiyat olmak üzere Neden İnşaat Anonim Şirketi’nden fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifinin serbest muhasebeci mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (06/02/2018) tarih ve (4) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelendiği görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamalarda, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektiği, dayanak teşkil eden belgelerden birinin de üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri olduğu açıklanmıştır. Nervürlü beton çelik çubuğa ait açıklamanın üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifiyle tevsik edilmesinde Tebliğ açıklaması uyarınca herhangi bir aykırılık olmadığı, tespit edilen bu fiyatla günümüz şartlarında demir temin etmenin mümkün olmadığı ve söz konusu iş kaleminin önemli girdisine ilişkin fiyat tespitinin bu şekilde yapılmasının uygun görülmeme gerekçesinin yerinde olmadığı, aksine söz konusu girdiye ilişkin olarak yapılan açıklamanın Tebliğ’in aktarılan maddelerine uygun olduğu anlaşılmıştır.
-Başvuru sahibi tarafından açıklama istenilen analiz girdilerinden patlayıcı (amonyum nitrat fuel oil karışımı), 2. sınıf çam kereste, portland çimentosu (TS 19,PÇ 42.5) (dökme), nervürlü beton çelik çubuğu (Ø8-Ø12 mm.lik) ve nervürlü beton çelik çubuğu (Ø14-Ø32 mm.lik) için üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu;
AKT/1, AKS/2, AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerindeki patlayıcı (amonyum nitrat fuel oil karışımı) girdisi için Kırlıoğlu Kimya San. ve Tic. A.Ş.den fiyat teklifinin alındığı, söz konusu fiyat teklifinin yeminli mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (07/02/2018) tarih ve (2018/001) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenip mühürlendiği, ekinde Yeminli Mali Müşavir Faaliyet Belgesi ile imza sirküleri fotokopisine yer verildiği,
AKS/2 pozunun analizindeki 2. sınıf çam kereste girdisi için Hasan Kulu Orman Ürünleri İnş. Plas. Nak. San ve Tic. A.Ş.den alınan fiyat teklifinin sunulduğu, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (07/02/2018) tarih ve (2018/001) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı, oda sicil no’su belirtilmek suretiyle kaşelendiği ve TÜRMOB kaşesinin de yer aldığı,
AKS/2 pozunun analizindeki portland çimentosu (TS 19,PÇ 42.5) (dökme) girdisi için Emir Hazır Beton İş Mak. Mad. İnş. Nak. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (10/02/2018) tarih ve (2018/01) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı, iletişim bilgileri belirtilmek suretiyle kaşelendiği ve TÜRMOB kaşesinin de yer aldığı,
AKS/4 pozunun analizindeki nervürlü beton çelik çubuğu (Ø8-Ø12 mm.lik) ve nervürlü beton çelik çubuğu (Ø14-Ø32 mm.lik) için Neden İnşaat A.Ş.den fiyat teklifi alındığı, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (6/02/2018) tarih ve (4) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı, iletişim bilgileri belirtilmek suretiyle kaşelendiği ve TÜRMOB kaşesinin de yer aldığı görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarda aktarılan 45.1.13.1’inci maddesinde teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) düzenleneceği, tutanakların fiyat teklifinin dayanağı olacağı, meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği belirtilmiştir. Fiyat teklifini imzalayan meslek mensupları ile fiyat teklifini veren firmalar arasındaki sözleşme veya benzeri herhangi bir belgenin sunulmadığı gerekçesi ile ilgili olarak, ilgili meslek mensubu ile firmalar arasında yapılan sözleşmenin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulması gerektiğine ilişkin aktarılan mevzuatta bir düzenlemenin yer almadığı, idarece bu hususa yönelik herhangi bir düzenleme yapılmadığı bu durumda söz konusu fiyat tekliflerinin de usulüne uygun olarak sunulduğu anlaşılmıştır.
-Açıklama istenilen AKT/1, AKS/2, AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerinde yer alan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri için “0,01 TL” gibi muhtelif bedellerin öngörüldüğü ve AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri olarak belirtilen amortisman, yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, sigorta, nakil, montaj, demontaj karşılığı (elektronik duyargalı finişer, lastik tekerlekli silindir, titreşimli silindir, büyük kurutucu makinesi, distribütör makinesi vb. gibi büyük iş makinelerinin amortisman) için 200,00 TL birim fiyatın belirlendiği görülmüştür.
Aktarılan Tebliğ açıklamalarından istekliler tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarında, idare tarafından açıklanması istenilen iş kalemleri ve analiz girdilerinden açıklanması istenilenlerin fiyatlarının bir belgeye dayalı olarak tevsik edilmesi ve değerlendirilmesi gerektiği, açıklanması istenmeyen analiz girdilerine ise analizde yer verilmesinin ve söz konusu girdiler için bir bedel öngörülmesinin yeterli olduğu anlaşılmış olup başvuru sahibi isteklinin analizlerinin de bu haliyle uygun olduğu anlaşılmıştır.
Sonuç olarak anılan mevzuat hükümleri ve Tebliğ açıklamaları uyarınca, kamu ihale mevzuatı kapsamında gerçekleştirilen yapım işi ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklamalarının idarelerce ne şekilde değerlendirileceğinin açıkça belirtildiği ve söz konusu analiz girdileri için, hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle değerlendirme yapılarak aşırı düşük tekliflerin reddedilmeyeceği anlaşıldığından idarenin söz konusu gerekçelerinin, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilmesine gerekçe oluşturmayacağı sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
AKH Madencilik İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.nin aşırı düşük açıklamasının eşit muamele ilkesi yönünden yapılan incelemede;
-AKS/4 poz numaralı “İnşaat bünyesine giren yuvarlak demir ve nervürlü çeliğin zati bedeli, yüklenmesi, taşınması, boşaltılması, istifi ve işçiliği (Ø 50 mm. ye kadar her çapta)” iş kaleminin analizindeki nervürlü beton çelik çubuğu (Ø8-Ø12 mm.lik) ve nervürlü beton çelik çubuğu (Ø14-Ø32 mm.lik) için 1.100,00 TL/ton birim fiyat olmak üzere Neden İnşaat Anonim Şirketi’nden fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifinin serbest muhasebeci mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (06/02/2018) tarih ve (5) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelendiği görülmüştür. Nervürlü beton çelik çubuğa ait açıklamanın üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifiyle tevsik edilmesinde Tebliğ açıklaması uyarınca herhangi bir aykırılık olmadığı, tespit edilen bu fiyatla günümüz şartlarında demir temin etmenin mümkün olmadığı ve söz konusu iş kaleminin önemli girdisine ilişkin fiyat tespitinin bu şekilde yapılmasının uygun görülmeme gerekçesinin yerinde olmadığı,
-Anılan istekli tarafından açıklama istenilen analiz girdilerinden patlayıcı (amonyum nitrat fuel oil karışımı), 2. sınıf çam kereste, portland çimentosu (TS 19,PÇ 42.5) (dökme), nervürlü beton çelik çubuğu (Ø8-Ø12 mm.lik) ve nervürlü beton çelik çubuğu (Ø14-Ø32 mm.lik) için üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu;
AKT/1, AKS/2, AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerindeki patlayıcı (amonyum nitrat fuel oil karışımı) girdisi için Şenbay Patlayıcı Maddeler Nakliye San. ve Tic. A.Ş.den fiyat teklifinin alındığı, söz konusu fiyat teklifinin yeminli mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (06/02/2018) tarih ve (2) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenip mühürlendiği,
AKS/2 pozunun analizindeki 2. sınıf çam kereste girdisi için Diksan Ağaç İşleri Tarım Ürünleri Nak. İnş. Taah. San ve Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifinin alındığı, söz konusu fiyat teklifinin serbest muhasebeci mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (06/02/2018) tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelendiği,
AKS/2 pozunun analizindeki portland çimentosu (TS 19,PÇ 42.5) (dökme) girdisi için Tüfekçi İnşaat Malz. Yem Ticareti ve Nakliyecilik Ltd. Şti.den fiyat teklifinin alındığı, söz konusu fiyat teklifinin serbest muhasebeci mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (06/02/2018) tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı, iletişim bilgileri belirtilmek suretiyle kaşelendiği ve TÜRMOB kaşesinin de yer aldığı,
AKS/4 pozunun analizindeki nervürlü beton çelik çubuğu (Ø8-Ø12 mm.lik) ve nervürlü beton çelik çubuğu (Ø14-Ø32 mm.lik) girdileri için Neden İnşaat A.Ş.den fiyat teklifinin alındığı, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (6/02/2018) tarih ve (5) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı, iletişim bilgileri belirtilmek suretiyle kaşelendiği ve TÜRMOB kaşesinin de yer aldığı görülmüştür. İlgili meslek mensubu ile fiyat teklifi veren firmalar arasında yapılan sözleşmenin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulması gerektiğine ilişkin aktarılan mevzuatta bir düzenleme yer almadığı, idarece bu hususa yönelik herhangi bir düzenleme yapılmadığı ve söz konusu fiyat tekliflerinin de usulüne uygun olduğu anlaşılmıştır.
-Açıklama istenilen AKT/1, AKS/2, AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri için “0,01 TL” gibi muhtelif bedellerin öngörüldüğü ve AKU/1 ve AKU/2 pozlarının analizlerinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri olarak belirtilen amortisman, yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, sigorta, nakil, montaj, demontaj karşılığı (elektronik duyargalı finişer, lastik tekerlekli silindir, titreşimli silindir, büyük kurutucu makinesi, distribütör makinesi vb. gibi büyük iş makinelerinin amortisman) için 200,00 TL birim fiyatın belirlendiği görülmüştür. Söz konusu girdiler için bir bedel öngörülmesinin yeterli olduğu anlaşılmış olup isteklinin analizlerinin bu haliyle uygun olduğu anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Öztaşoğlu Hafriyat Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. ve AKH Madencilik İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş.nin tekliflerinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|