ihale aşırı düşük savunma için alına proforma faturada perakende satış liste fiyatları üzerinden alacak olduğu lastiklere %20 indirim uygulanacaktır ifadelerinin lastik giderini tevsik etmek için sunduğu söz konusu belgelerin fiyat tevsiki için kullanılabilir nitelikte bir belge değildir - İhale| ihale ilanı| ihale sonuçları| ihale kararları| ihale danışmanı

Toplantı No : 2020/008
Gündem No : 66
Karar Tarihi : 26.02.2020
Karar No : 2020/UH.I-448
BAŞVURU SAHİBİ:

Öz Atalay Cam Hed. Eşya Çiçek Kırt. ve Konf. Paz. ve Dağ. İth. İhr. Taş. Rek. ve Dan. Hiz. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Falez Çevre Yönetim Danış. Turz. İnş. San.ve Tic. A.Ş.,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/567697 İhale Kayıt Numaralı “2020 Yılı 12 Aylık Personel Servisi Hizmeti (5. Kısım)” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Falez Çevre Yönetim Danış. Turz. İnşaat San. ve Tic. A.Ş. tarafından 20.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2020 Yılı 12 Aylık Personel Servisi Hizmeti (5. Kısım)” ihalesine ilişkin olarak Öz Atalay Cam Hed. Eşya Çiçek Kırt. ve Konf. Paz. ve Dağ. İth. İhr. Taş. Rek. ve Dan. Hiz. Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin 13.01.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.01.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.01.2020 tarih ve 4396 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/185 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale üzerinde bırakılan istekli olan Reşide Tuğba Çıtır’ın sunmuş olduğu iş deneyim belgesinin EKAP kaydının olmadığı, özel sektöre gerçekleştirilen bir işe ait iş deneyim belgesi sunulmuşsa bu belgenin tek bir sözleşme ait olmadığı, kesilen faturaların ilgili mevzuat çerçevesinde tarihlendirilmediği, ödemelerinin gününde yapılmadığı, sözleşmenin birim fiyatları içermediği, faturaların mali müşavirce onaylı olmadığı,

2) Reşide Tuğba Çıtır’ın teklif dosyası kapsamında sunduğu bilanço ve gelir tablosunun İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesine uygun olmadığı, adı geçen isteklinin sunmuş olduğu bilanço ve gelir tablolarının bağlı bulunduğu Vergi Dairesi’nden kontrol edilmesi ve gerekli incelemelerin tekrar yapılıp Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun hale getirilmesi gerektiği,

3) 5’inci kısmın yaklaşık maliyet tutarının diğer kısımlardaki aynı işlere göre düşük olduğu, bu sebeple yaklaşık maliyet tutarının güncellenerek kendi tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi gerektiği,

4) Şikayete konu ihalenin 5’inci kısmının aşırı düşük açıklaması uygun bulunan Reşide Tuğba Çıtır üzerinde bırakıldığı, adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı şöyle ki;

a) Sigorta giderlerine ilişkin sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklemediği, alınan sigorta teklifinin işin süresini kapsamadığı, ibraz edilen sigorta poliçelerinin evrak asılları olmadığı ve tüm sigorta giderleri için araçların trafik, ferdi kaza koltuk, kasko poliçe değerlerinin 8 araç için ayrı ayrı belirlenmediği,

b) MTV, muayene, egzoz emisyon ölçüm giderleri için işin yapılacağı 2020 yılı artış oranlarının öngörülmediği,

c) Personel giderleri açıklamasında İşçilik Hesaplama Modülünün kullanmadığı, sürücülerin maliyet hesaplamasında işin süresini kapsayacak şekilde maliyetlerin hesaplanmadığı,

d) Üçüncü kişilerden alınmış olan lastik ve bakım onarım fiyat tekliflerinin Kamu İhale Tebliği’nin 79.2.2.l’inci maddesine uygun olmadığı, adı geçen isteklinin özmalı olan araçların amortisman hesaplamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun yapılmadığı, kiralama yöntemiyle edinilen araçların tüm giderlerinin (bakım onarım giderleri, şoför, maliyetleri, trafik sigortası, kasko sigortası, ferdi kaza sigortası, fenni muayene masrafı v.b. giderler, araç lastik masrafları, akaryakıt giderleri) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde belirtilen şekil ve usulde açıklanmadığı,

e) Araç akaryakıt giderlerinin EPDK sayfasındaki verilerden alınmadığı, yine araç akaryakıt giderleri için her bir araç türü için ayrı ayrı yetkili servislerden akaryakıt tüketim değerlerinin alınmadığı,

f) Verilen açıklamada yükleniciye ait olan sözleşme giderlerine (vergi resim harç ulaşım ve bu giderlerin tamamına) yer verilmediği,

g) İdarece istenen maliyet bileşenleri “diğer veya vb.” şeklinde istendiğinden bütün gider kalemlerinin baz alınarak aşırı düşük teklif açıklaması yapılması gerektiği fakat bütün maliyet bileşenleri ile ilgili açıklama yapılmadığı,

h) İşin yapılacağı 2020 yılı için gösterilen tüm maliyetlerin TÜİK tarafından açıklanan Aralık ayına ait Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenmediği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleriyle ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

c) Yapımla ilgili hizmet işleri dahil hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilecek danışmanlık hizmetlerinde, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 38 inci maddesinde düzenlenen iş deneyimini gösteren belgelerin,

istenilmesi zorunludur.

(2) İlk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleri, ilgisine göre birinci fıkranın (a) veya (b) bendi kapsamında değerlendirilir.

(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 25’i ile % 50’si aralığında idarece belirlenecek bir orandan az olmamak üzere,

b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerde, yaklaşık maliyetin %25’i ile % 50’si aralığında, idarece belirlenecek parasal tutardan az olmamak üzere,

ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması istenir…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler” başlıklı 47’nci maddesinde “(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:

(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz…

(c) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla işin sözleşmesinde yazılı bedeli aşmamak üzere fiilen yapılan iş tutarı dikkate alınır. Sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması durumunda, ayrıca sözleşme tutarının % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı da dikkate alınır.

(ç) Sözleşmenin, iş eksilişi yapılarak sona erdirilmesi durumunda, tarafların işin bu şekilde tamamlandığı hususunda anlaştığını gösterir belgenin iş deneyimini gösteren diğer belgelerle birlikte sunulması zorunludur.

(d) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini gösteren belge tutarı tam olarak dikkate alınır. Kabulü, ihale ve son başvuru tarihi ile ilk ilan veya davet tarihi arasında yapılmış olan işler de bu kapsamda değerlendirilir. Sözleşmede kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen faturanın tarihi kabul tarihi olarak dikkate alınır.

(e) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir.

(f) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde varsa fiyat farkları ile KDV hariç olarak belirlenen tutarlar dikkate alınır…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: 2020 Yılı 12 Aylık Personel Servisi Hizmeti

b) Miktarı ve türü:

Personel servis Aracı Min. (19+1) MİNİBÜS (252 Gün X 34 Araç = 8.568 GünxAdet )

(16+1) MİNİBÜS (252 Gün X 19 Araç = 4.788 Gün x Adet )

(19+1) MİNİBÜS (366 Gün X 8 Araç = 2.928 Gün x Adet )

(9+1) MİNİBÜS (366 Gün X 3 Araç = 1.098 Gün x Adet )

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Antalya” düzenlemesi yer almaktadır.

Şikâyete konu ihalenin 01.01.2020-31.12.2020 tarihleri arasında personel taşıma servis hizmeti alımı işi olduğu, idare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgelerin incelenmesi neticesinde, itirazen şikâyete konu ihaleye 6 isteklinin katıldığı, ihalenin 5’inci kısmının Reşide Tuğba Çıtır üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgelerin incelenmesi neticesinde anılan isteklinin iş deneyimini tevsik etmek için özel sektöre gerçekleştirdiği işin sözleşme ve faturalarını sunduğu görülmüştür.

İş deneyimini tevsik etmek için özel sektöre gerçekleştirdiği işin sözleşmesinin “Personel Taşımacılığı Sözleşmesi” adı altında Global Grup Doğalgaz Tem. İlaç. Bil. Ağaç. San. Taah. Tic. A.Ş. ile Reşide Tuğba Çıtır arasında imzalandığı görülmüş olup sözleşmede birim fiyatlarının yer aldığı tespit edilmiştir.

Sözleşmeyle birlikte 2017 yılına ait 12 adet fatura sunulduğu, sunulan faturaların tamamının tarihlendirildiği ve söz konusu faturaların tamamında SMMM kaşesinin ve imzasının yer aldığı görülmüştür.

Açıklanan sebeplerden dolayı başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale komisyonunun kurulması ve çalışma esasları” başlıklı 19’uncu maddesinde “…(6) İhale komisyonu, teklif veya başvuru kapsamında yer alan belgelerin doğruluğunu teyit için gerekli gördüğü belge ve bilgileri isteyebilir. Komisyon tarafından bu doğrultuda yapılan talepler, ilgililerce ivedilikle yerine getirilir.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yılsonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yılsonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler, yılsonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.

Serbest meslek erbabı tarafından sunulan, ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve onaylanmış serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen değerlere göre, son yıla ait toplam gelirin toplam gidere oranının veya son iki yıla ait gelir ve giderlerin parasal tutarlarının ortalaması üzerinden bulunacak oranın en az (1,25) olması şartı aranır. Serbest meslek kazanç defteri özetinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması gerekir.

İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.

Reşide Tuğba Çıtır’ın teklif dosyası kapsamında ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin olarak bilanço bilgileri tablosu ile ayrıntılı bilanço ve ayrıntılı gelir tablosunun yer aldığı 2018 yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamesini sunduğu görülmüştür.

Anılan isteklinin sunduğu bilanço bilgileri tablosunda cari oranın 1,49, öz kaynak oranının 0,31 ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,29 olduğu tespit edilmiştir. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin teklif dosyası kapsamında sunulan belgelerde TÜRMOB kaşesi ile SMMM kaşesinin ve imzasının yer aldığı tespit edilmiştir. Adı geçen isteklinin İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesinde yer alan kriterleri sağladığı görülmüş olup ayrıca söz konusu belgelerin araştırılmasını gerektirir bir husus tespit edilmediğinden başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir…

İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir…

İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Sözleşme yapılmasında isteklinin görev ve sorumluluğu” başlıklı 44’üncü maddesinde “İhale üzerinde kalan istekli 42 ve 43 üncü maddelere göre kesin teminatı vererek sözleşmeyi imzalamak zorundadır. Sözleşme imzalandıktan hemen sonra geçici teminat iade edilir.

Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale üzerinde kalan isteklinin geçici teminatı gelir kaydedilir. Bu durumda idare, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif fiyatının ihale yetkilisince uygun görülmesi kaydıyla, bu teklif sahibi istekli ile de Kanunda belirtilen esas ve usullere göre sözleşme imzalayabilir…

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin de sözleşmeyi imzalamaması durumunda ise, bu teklif sahibinin de geçici teminatı gelir kaydedilerek ihale iptal edilir.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 65’inci maddesinde “(1) Yapılan değerlendirme sonucu ihale ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır ve ihale komisyonunca alınan gerekçeli karar ihale yetkilisinin onayına sunulur.

(2) İhale kararı ihale yetkilisince onaylanmadan önce idare, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını Kurumdan teyit ederek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. Her iki isteklinin de yasaklı olduğunun anlaşılması durumunda ihale yetkilisince ihale kararı onaylanamaz ve ihale iptal edilir.

(3) İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder…” hükmü yer almaktadır.

Şikayete konu ihalede yaklaşık maliyet belirlenirken piyasa fiyat araştırmalarının esas alındığı, 6 farklı piyasa fiyatının ortalaması alınarak yaklaşık maliyetin oluşturulduğu görülmüştür. Fiyat teklifi alınan kişilerden ihalenin 6 kısmı için ayrı ayrı fiyat teklifi alındığı ve bu fiyatların ortalamaları alınarak her bir kısmın yaklaşık maliyetin oluşturulduğu, ihalenin 5’inci kısmının yaklaşık maliyeti hesaplanırken de aynı işlemin yapıldığı görülmüştür.

4734 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilen 40 ve 44’üncü maddesi ile Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 65’inci maddesi hükümlerine bakıldığında, ihale komisyonuna ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifi belirleme zorunluluğu getirilmediği, bu hususun idarelerin takdirinde olduğu, bu sebeple başvuru sahibinin “yaklaşık maliyet tutarının güncellenerek kendi tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesi” gerektiği iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.

(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c) ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin kullanılması zorunludur.

(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.

b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.

c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihaleleri.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur…

79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2’nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhaleyi gerçekleştiren idare tarafından 23.12.2019 tarihinde ihalenin 5’inci kısmı için teklifi sınır değerin altında kalan Reşide Tuğba Çıtır’dan “Komisyonumuzca yapılan değerlendirme sonucu 2019/567697 İKN’li ihalenin 5. kısma ait teklifinizin sınır değerin altında olduğu tespit edilmiş ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38. maddesi ve İdari Şartname madde 33 gereği teklifinize aşağıdaki hususlar doğrultusunda tebligatın tarafınıza ulaşmasını takip eden 3 (Üç) takvim günü içerisinde 27.12.2019 saat 12:00’a kadar açıklama getirmeniz gerekmektedir. Açıklamaya esas hususlar:

*Araç amortisman giderleri,

*Şoför maliyetleri,

*Trafik sigortası, Kasko sigortası Ferdi kaza sigortası, Fenni Muayene masrafı ve benzer giderler,

*Araç lastik masrafları,

*Akaryakıt giderleri olup yukarıda belirtilen tarihe kadar açıklamanızın idaremize ulaşması gerekmektedir. Aksi takdirde teklifinizin ilgili kısımlar için değerlendirme dışı bırakılacağı hususunu bilgilerinize rica ederiz.” ifadelerine yer verilerek aşırı düşük teklif açıklaması sunması istenmiştir.

a) İhalenin 5’inci kısmı üzerinde bırakılan Reşide Tuğba Çıtır’ın aşırı düşük teklif açıklamasında sigorta giderlerini tevsik etmek için Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi adına Tsunami Sigorta Aracılık Hizmetleri tarafından hazırlanan 3 adet “Birleşik Kasko Sigorta Teklifi (Genişletilmiş Kasko)” ve 2 adet “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Teklifi”ni sunduğu, sunulan kasko ve sigorta teklifinin 26.12.2019-26.12.2020 tarihleri arasını kapsadığı, söz konusu fiyat teklifine sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmediği görülmüştür.

Söz konusu sigorta tekliflerinin 2019 model Volkswagen Crafter Servis 16+1 ELWB 177 Comfortline araçları için alındığı fakat Reşide Tuğba Çıtır’ın ihale konusu işte kiralık araçlar kullanılacağını belirttiği, ihale konusu işte kullanılacak olan kiralık araçların markalarının ve modellerinin belirtilmediği, sigorta giderini tevsik etmek için alınan belge ile ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen kiralık araçlar arasında bağ kurulamadığından yapılan açıklamanın uygun olmadığı anlaşılmıştır.

İhalenin şikâyete konu 5’inci kısmında 8 araç kullanılacağının belirtildiği, fakat adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında sunduğu “Açıklamaya Esas Hususlar” başlıklı belgenin “C) Trafik Sigortası, Kasko Sigortası, Ferdi Kaza Sigortası, Fenni Muayane Masrafı vb. Giderler” başlığı altında yapılan hesaplamada aşırı düşük teklif açıklamasının 3 araç üzerinden yapıldığı tespit edilmiştir.

Açıklanan sebeplerden dolayı başvuru sahibinin söz konusu iddialarının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

b) İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında MTV, muayene ve egzoz emisyon ölçüm giderleri için açıklama istenilmediği bu sebeple başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

c) İhale konusu işin 12 aylık personel servisi hizmeti işi olduğu, söz konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir iş olduğu dolayısıyla personel giderlerinin açıklanmasında İşçilik Hesaplama Modülünün kullanmasının zorunlu olmadığı, bu sebeple başvuru sahibinin İşçilik Hesaplama Modülünün kullanılmadığı yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sürücü maliyetlerinin hesaplamasında 2020 yılı saatlik asgari ücretin kullanıldığı ve sürenin 366 gün olarak hesaplandığı görülmüş olup başvuru sahibinin sürücü maliyetlerinin işin süresini kapsamadığı yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

d) İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında bakım onarım giderleri için açıklama istenilmediği, bu sebeple başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Reşide Tuğba Çıtır’ın aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında lastik giderini tevsik etmek için Ant-Las Antalya Lastik ve Petr. Ür. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 24.12.2019 tarihli, adı geçen şirketin kaşesinin yer aldığı belge, Tutumlar Lastik Satış Tamir Servis Ayşe Tutum tarafından hazırlanan 24.12.2019 tarihli, adı geçen şirketin kaşesinin yer aldığı belge ve çeşitli marka ve modeldeki lastiklerin fiyatlarının yer aldığı herhangi bir kaşenin ya da imzanın yer almadığı bir belge sunduğu görülmüştür.

Ant-Las Antalya Lastik ve Petr. Ür. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 24.12.2019 tarihli belgede “Metem Turizm Taşımacılık Reşide Tuğba Çıtır

Firmanızın ihtiyacı olan lastikleri %25 iskonto ile temin etmektedir.

Bilgilerinize sunulur” ifadelerinin yer aldığı,

Tutumlar Lastik Satış Tamir Servis Ayşe Tutum tarafından düzenlenen 24.12.2019 tarihli belgede “Reşide Tuğba Çıtır Metem Turizm Taşımacılık firmasına firmamız Tutumlar Lastik tarafından perakende satış liste fiyatları üzerinden alacak olduğu lastiklere %20 indirim uygulanacaktır.” ifadelerinin yer aldığı tespit edilmiştir.

Söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında lastik giderini tevsik etmek için sunduğu her iki fiyat teklifinde de herhangi bir fiyatın yazmadığı görülmüştür. Adı geçen isteklinin lastik giderini tevsik etmek için sunduğu söz konusu belgelerin fiyat tevsiki için kullanılabilir nitelikte bir belge olmadığı, bu sebeple aşırı düşük teklif açıklamasının bu yönüyle de uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında özmalı olan araçlar ile açıklama yapmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda açıklanan sebeplerden dolayı başvuru sahibi isteklinin söz konusu iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

e) Araç akaryakıt giderleri açıklaması için EPDK’nın sayfasındaki verilerin alınmasının zorunlu olmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.7’nci maddesine göre akaryakıt fiyatlarının EPDK tarafından yayımlanan fiyatların % 90’ının altında olmaması gerektiği belirtilmektedir.

Reşide Tuğba Çıtır’ın aşırı düşük teklif açıklamasında akaryakıt tüketimini tevsik etmek için Volkswagen Yeni Crafter 2.0 TDI 177 hp servis aracına ait “yakıt ekonomisi etiketi” sunduğu görülmüştür. Fakat adı geçen isteklinin ihale konusu işte kullanacağı araçları kiralayacağını belirttiği anlaşılmaktadır.

Adı geçen isteklinin söz konusu kiralık araçlara ilişkin Kırçar Taşımacılık Öğrenci Personel ve Turizm Taşımacılığı firmasından fiyat teklifi aldığı, söz konusu fiyat teklifinde “2011-2012-2013 model 19+1 3 adet aracımı günlük 192 TL+ KDV fiyatla Metem Turizm Taşımacılık Reşide Tuğba Çıtır’a… sürücüsüz olarak kiralama yapılmasına ilişkin tekliftir.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

İhale konusu işte kullanılacak olan kiralık araçların markalarının ve modellerinin belirtilmediği, akaryakıt tüketimini tevsik amaçlı sunulan belgenin Volkswagen Yeni Crafter 2.0 TDI 177 hp servis aracına ait olduğu, bu sebeple akaryakıt tüketimini tevsik amaçlı sunulan belge ile kiralamaya konu araçlar arasında bağ kurulamadığından yapılan açıklamanın uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

f) İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında sözleşme giderleri (vergi, resim, harç, ulaşım ve bu giderlerin tamamı) için açıklama istenilmediği bu sebeple başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

g) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.1’inci maddesinde aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin açıklanmasının isteneceği belirtilmektedir. İdarece gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında araç amortisman giderleri, şoför maliyetleri, trafik sigortası, kasko sigortası ferdi kaza sigortası, fenni muayene masrafı ve benzer giderler, araç lastik masrafları ve akaryakıt giderlerinin açıklanmasının istendiği görülmüş olup, bütün maliyet bileşenleri ile ilgili açıklama yapılması gibi bir zorunluluğun bulunmadığı, bu sebeple başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

h) Kamu ihale mevzuatında aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin tüm maliyetlerin TÜİK tarafından açıklanan Aralık ayına ait Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenmesi gerektiği yönünde bir zorunluluğun bulunmadığı, bu sebeple başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikâyet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “…Kısmi teklife açık ihalelerde ise tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir.” açıklaması bulunmaktadır.

Başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyet başvuru bedeli olarak toplamda 17.163,00 TL yatırıldığı, şikâyete konu edilen kısım bakımından 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi gereğince şikâyet bedeli olarak yatırılması gereken tutarın 5.719,00 TL olduğu anlaşıldığından, Kurum hesaplarına fazladan yatırılan 11.444,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iade edilmesi gerektiği tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Reşide Tuğba Çıtır’ın teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.