Rektörlüğe bağlı birimlerin genel temizlik ve bakım hizmetine ait hakediş ödemelerinde, asgari ücret ve sigorta primine esas kazanç alt sınır artışından kaynaklanan farkın hatalı hesaplanarak, fazla ödemede bulunulduğu

494 sayılı asıl ilamın 1. maddesi ile; Rektörlüğe bağlı birimlerin genel temizlik ve bakım hizmetine ait hakediş ödemelerinde, asgari ücret ve sigorta primine esas kazanç alt sınır artışından kaynaklanan farkın hatalı hesaplanarak, fazla ödemede bulunulduğu hakkındaki denetçi düşüncesi açıklayıcı nitelikte görülmeyerek, ek rapor tanzim edilmesi istenmiş ve hüküm tesisi ertelenmiştir. 688 sayılı ek ilam ile; Rektörlüğe bağlı birimlerin genel temizlik ve bakım hizmetine ait hakediş ödemelerinde, asgari ücret ve sigorta primine esas kazanç alt sınır artışından kaynaklanan farkın hatalı hesaplanarak, fazla ödemede bulunulduğu gerekçesiyle, 57.376.935.948 liraya tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçiler ortak dilekçelerinde; Sorguya verdiğimiz İlgi cevabı yazımızda 08.01.2004 tarihinde yüklenici firma İle Üniversitemizce imzalanan sözleşmenin 15.1 md.sinde 2002-5037 sayılı Bakanlar Kurulu kararı gereğince asgari ücret ve sigorta primi alt sınır artışından kaynaklanan farkın ödeneceği belirtilmiştir.

Yüklenici firma ile yıllık 900 Adam/Ay ve 521.567.794.025.-TL,.aylık birim fiyatı 579.519.771.-TL, günlük birim fiyatı 19.317.326.-TL olmak üzere sözleşme imzalandığını,.ihalenin yapıldığı 2003 yılında asgari ücretin 306.000.000.-TL,SSK prime esas kazanç alt sınırının 458.015.820.-TL olduğunu, 2004 yılı asgari ücretinin 423.000.00.-TL, SSK prime esas kazanç alt sınırının 549.630.000.-TL olduğunu,

Sözleşmenin 15.1 md.si gereği yüklenici firmaya, 2002/5037 sayılı Bakanlar Kurulu kararına istinaden ödenmesi gereken fiyat farkı hesabında belirtildiği gibi eski ve yeni asgari ücret farkı, ayrıca bu farktan doğan ve işverence karşılanması gereken SSK primleri ödenmiş, sigorta primleri alt sınır artışından kaynaklanan fark ve bu farklara ait işsizlik ödeneği ödenmemiş, zira 28.01.2004 tarih ve 25360 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5073 sayılı kanunun 9. md.sinde 506 Sayılı Kanunun 78 inci maddesinin birinci fıkrası; “Bu kanun gereğince alınacak prim hesabına esas tutulan SSK günlük kazancın alt sınırı 18.321,000.-TL, üst sınırı ise alt sınırın beş katıdır” şeklinde değiştirildiğini, geçici madde 90 ile 01.01.2004 ile 30.06.2004 tarihleri arasında; sigortalının günlük kazancı, bu kanunun 78 inci maddesin göre belirlenen günlük kazancın alt sınırının altında ise bu kazanç ile alt sınırı arasındaki farka ait işverence ödenmesi gereken sigorta primlerinin, işsizlik sigortası priminin sigortalı ve işveren hisselerinin tümü bu aylara ait prim tahakkukuna esas belgelerin en geç 02.08.2004 tarihine kadar verilmesi kaydıyla Hazinece karşılanmasının öngörüldüğünü, bu sebeple de yüklenici firmaya fiyat farkı ödenirken SSK primine esas günlük kazanç alt sınırdan asgari ücret düşülerek yalnızca eski ve yeni asgari ücret farkı ve bu farktan kaynaklanan SSK işveren payının ödendiğini, (Eski 306.000.000.-TL,Yeni 423.000.000.-TL,fark 117.000.000.-TL ve bu farktan kaynaklanan %22 SSK işveren payı 25.740.000.-TL olmak üzere toplam 142.740.000.-TL,günlük prim 4.758.000.-TL fiyat farkı ödenmiştir.), Hazinece karşılanacak olan SSK primine esas alt sınır kazanç farkının ödenmediğini, 2003 yılı ihale sözleşmemizde de 2002/5037 sayılı Bakanlar Kurulu Kararma istinaden ödenmesi gereken fiyat farkı hesabında eski ve yeni asgari ücret farkı ve bu farktan doğan SSK primlerinin ödendiğini, prime esas alt sınır kazanç farkı olarak her hangi bir ödemenin yapılmadığını, aradaki prim matrah farkını yüklenicinin kendisinin karşıladığını,

Hal böyle iken, 2004 yılı Genel Temizlik ve Bakım İhalesine ilişkin fiyat farkının fazla ödendiği gerekçesiyle tazminin istendiğini, yukarıda belirtildiği gibi yükleniciye fiyat farkının yanlış hesaplanmasından dolayı fazla ödemede bulunulmadığını,

Belirterek, tazmin kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

Hizmet alımlarında uygulanmak üzere 24.12.2002 tarihli ve 5037 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar belirlenmiş ve 01.01.2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

7.5.2004 tarih ve 25455 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 28.4.2004 tarih ve 2004/7221 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile anılan Fiyat Farkı Kararnamesinin 8 inci maddesi;

“İhale konusu hizmetin gerçekleştirilebilmesi için çalıştırılacak 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi personelin, sayı ve günlük çalışma saatinin belirtilmesi kaydıyla;

a) Asgari ücret tespit komisyonunca ihale (son teklif verme) tarihinde 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenmiş asgari ücretin değiştirilmesi halinde eski ve yeni asgari ücret arasındaki fark,

b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigortası primine ilişkin toplam tutarda; asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranlan değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark,

c) 506 sayılı Kanunun 77 nci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde sözleşmede öngörülen ücret ekleri nedeniyle, işveren tarafından karşılanmakta olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigorta primine ilişkin toplam tutarda meydana gelecek fark,

toplamı (a), (b) ve (c) bentleri toplamı), 506 sayılı Kanun gereğince işveren nâm ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle bu Esasların 7 nci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.”

Şeklinde değiştirilmiştir.

Bu hükme göre ihale tarihi itibarıyla geçerli olan brüt asgari ücret ve diğer işçilik (sözleşmeden kaynaklanan) giderleri üzerinden hesaplanan ve ilgili mevzuatına göre yüklenici tarafından karşılanması gerekecek (Hazinece yapılan ödemeler düşülerek bulunan) işçilik maliyetlerindeki değişiklik dikkate alınarak eski ve yeni işçilik maliyetleri arasındaki farkın 1.1.2004 tarihinden itibaren, fiyat farkı olarak ödenmesi ya da kesilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, 22.1.2004 tarihli ve 5073 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa eklenen geçici 90 ıncı madde ile de 1.1.2004 ile 30.6.2004 tarihleri arasında sigortalının günlük kazancının, Kanunun 78 inci maddesine göre belirlenen günlük kazanç alt sınırının altında olması halinde bu kazanç ile alt sınır arasındaki farka ait işverence ödenmesi gereken sigorta primlerinin, işsizlik sigortası priminin ve sosyal güvenlik destek priminin sigortalı ve işveren hisselerinin tümünün Hazinece karşılanacağı belirtilmiştir.

Bu çerçevede iş mevzuatında yapılan yasal düzenlemelerin yürürlükteki sözleşmelere olan etkisini ortadan kaldırmak ve yüklenicilere asgari ücret ile sözleşmeden kaynaklanan işçilik maliyetlerindeki değişiklikleri tam olarak yansıtabilmek için 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 8 inci maddesinde gerekli değişiklikler yapılarak, ihale tarihi itibarıyla geçerli olan brüt asgari ücret ve diğer işçilik giderleri üzerinden hesaplanan ve ilgili mevzuatına göre yüklenici tarafından karşılanması gerekecek (Hazinece yapılan ödemeler düşülerek bulunan) işçilik maliyetlerindeki değişiklik dikkate alınarak eski ve yeni işçilik maliyetleri arasındaki farkın ödenmesi ya da kesilmesi öngörülmüştür.

Anılan Fiyat Farkı Kararnamesinde yapılan bu değişiklikler uyarınca 1.1.2004 tarihinden sonra gerçekleştirilen hizmet alımlarına ilişkin fiyat farkı hesaplamalarında aşağıdaki hususlara dikkat edilmemesi gerekmektedir.

1- İhale tarihi itibarıyla geçerli brüt asgari ücret ile işin gerçekleştirildiği tarihte geçerli brüt asgari ücret dikkate alınarak hesaplama yapılacaktır.

2- İhale tarihi itibarıyla geçerli sigorta primi alt sınırı ile sigorta primine esas ücret arasındaki farka ait işçi ve işveren paylarının toplam tutarı ile işin gerçekleştirildiği tarih itibarıyla geçerli sigorta primi alt sınırı ile sigorta primine esas ücret arasındaki farka ait işçi ve işveren paylarının toplam tutarı dikkate alınacaktır. Böylece işçi ve işveren payının toplam tutarı artmış ise bu artış miktarının fiyat farkı olarak ödenmesi, azalmışsa bu eksiliş miktarının fiyat farkı olarak kesilmesi sağlanmış olacaktır.

İlamda 2002-5037 sayılı Fiyat Farkı Kararnamesine göre ödenmesi gereken tüm unsurlar hesaplamaya dahil edilmiş ve hesaplamalarda herhangi bir hata yapılmamıştır. Dilekçiler de sadece mezkur Kararname ile kayıt altına alınan ödemelerin yapıldığını iddia etmekte iseler de; asgari ücret fark ödemesinin hesabında ihale tarihindeki (Aralık 2003) 1 işçinin işverene maliyeti hesap edilerek, asgari ücretin artması sebebiyle 1.işçinin işverene maliyetindeki artışın yükleniciye fiyat farkı olarak ödenmesi gerekirken, eski ve yeni asgari ücret arasındaki fark ve bu fark üzerinden de %20 SSK işveren hissesi ile %2 işsizlik sigortası işveren hissesi hesap edilerek hazinece karşılanan miktar düşülmeden ödeme yapıldığı görülmektedir. Halbuki ihale tarihindeki bir işçinin maliyeti ile asgari ücret artışından sonra oluşan bir işçinin işverene maliyeti arasındaki farkın hesap edilmesi ve 5073 sayılı Kanun gereği Hazinece karşılanan, asgari ücret ile alınacak prim ve verilecek ödeneklerin arasındaki farka ilişkin işverence karşılanan tutar (01.01.2004-30.06.2004 tarihleri arası hazinece karşılandığından ) düşülmek suretiyle ödenme yapılması gerekirdi.

2004 Yılında ihale edilen hizmet alım ihalelerinde Esasların 8.maddesine göre yapılacak fiyat farkı ödemelerinin belirtilen şekilde yapılacağına ilişkin olarak 2004 Yılı Kamu İhale Genel Tebliği’nin 12.bölümünde açıklamalar yapılmıştır.

Bu itibarla dilekçi iddialarının reddi ile 688 sayılı ek ilamla verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,

Karar verildiği 05.05.2009 tarih ve 30793 sayılı tutanakta yazılı olmakla iş bu ilâm tanzim kılındı.