idarece Teknik Şartnamede işin yerine getirilmesi esnasında ortaya çıkabilecek güzergâh değişikliklerine ve güzergâhlarda kullanılan araçların kapasitelerinin ihtiyaca göre belirleneceğine ifadesi Koltuk sayısı az olan bir araç yerine koltuk sayısı çok olan bir araç talep edildiğinde birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ve kapasitesi düşük olan araca yönelik iş eksilişi yerine kullanılacak koltuk sayısı çok olan araca yönelik ise iş artışı yapılacağı  Teknik Şartname kapsamında 1 adet otobüsün 2 adet midibüs veya 3 adet minibüse çevirmesi durumunda da aynı şekilde iş eksilişi ve iş artışı yapılacağı anlaşılmakta olup ödemenin birim fiyat teklif cetvelinde yer alan birim fiyatlar üzerinden yapılacağı yüklenici tarafından bunun dışında ek bir ücret talep edilemeyeceği idarece işin yerine getirilmesi esnasında bazı iş kalemlerinde iş eksilişi, bazı iş kalemlerinde iş artışı yapmasının mevzuata uygun olduğu hk

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 24’üncü maddesinde “Mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan iş;

         a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

         b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

         Şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir…” hükmü,

 

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi” başlıklı 53’üncü maddesinde “Birim fiyat sözleşmelerde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle sözleşme konusu işte bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin;

a) Sözleşmeye esas iş tanımı içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

şartlarıyla sözleşme bedelinin % 20’sine kadar oran dahilinde, sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılması konusunda idare yetkilidir. Bu durumda işin süresi, bu artışla orantılı olarak işin ilgili kısmı veya tamamı için uzatılır. İşin bu şartlar dahilinde tamamlanamayacağının anlaşılması durumunda ise artış yapılmaksızın hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ancak bu durumda, işin tamamının ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesi zorunludur.

Sözleşme bedelinin % 80’inden daha düşük bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenici işi bitirmek zorundadır. Bu durumda yükleniciye, yapmış olduğu gerçek giderleri ve yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’i kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenir.” açıklaması yer almaktadır.

 

Teknik Şartname’nin “Servis Güzergâhları” başlıklı 6’ncı maddesinde “…6.3. Servisten yararlanacak personelin ikametgâhının değişmesi gibi benzeri sebeplerle geçici veya sürekli olarak güzergâhlarda servis ihtiyacının ortadan kalkması halinde idare mevcut güzergâhlardan gerekli gördüklerini iptal etmeye, iptal edilen güzergâhın bedelini iptal ettiği tarihten itibaren ödememeye, bu gibi sebeplerden dolayı güzergâhlar arasında yeni düzenlemeler yapmaya, güzergâhı ileri bir noktaya uzatmaya, kısaltmaya,  bir güzergâhtaki aracı gerekli gördüğü durumlarda diğer güzergâhtaki araçla değiştirmeye idare yetkilidir

     Ayrıca; Servis güzergâhlarında oturan personel sayısının artması durumunda, artan personel sayısına paralel olarak fiilen çalışan aracın koltuk sayısının yetmemesi nedeniyle koltuk sayısı fazla olan araç talep etmeye veya personel azalması durumda koltuk sayısı az araç olan talep etmeye idare yetkilidir. Yukarıda sayılan değişiklikler için Yüklenici idareden herhangi bir ek ücret talep edemez.

…

6.5. İdare, ihtiyaca göre 1 adet otobüsü 2 adet midibüs veya 3 adet minibüse çevirmeye, 27 yolcu kapasiteli bazı araçların kapasitesini ihtiyaca göre (+8,-8) artırmaya veya azaltmaya yetkilidir. Bunun için Yüklenici İdareden ek bir ücret talep edemez.” düzenlemesine yer verilmiştir.

 

Yukarıda aktarılan Şartname düzenlemelerinden idarenin mevcut güzergâhlardan gerekli gördüklerini iptal etmeye, güzergâhlar arasında yeni düzenlemeler yapmaya, çalışan aracın koltuk sayısının yetmemesi halinde koltuk sayısı fazla olan araç veya personel azalması durumda koltuk sayısı az olan araç talep etmeye, ihtiyaca göre 1 adet otobüsü 2 adet midibüs veya 3 adet minibüse çevirmeye, 27 yolcu kapasiteli bazı araçların kapasitesini 8 kapasite artırmaya veya azaltmaya yetkisinin olduğu ve sayılan hususlar nedeniyle yüklenicinin idareden ek bir ücret talep edemeyeceği anlaşılmaktadır.

 

Aktarılan doküman düzenlemeleri değerlendirildiğinde idarece Teknik Şartname’nin 6.3’üncü maddesinde işin yerine getirilmesi esnasında ortaya çıkabilecek güzergâh değişikliklerine ve güzergâhlarda kullanılan araçların kapasitelerinin ihtiyaca göre belirleneceğine yer verilmiştir. Koltuk sayısı az olan bir araç yerine koltuk sayısı çok olan bir araç talep edildiğinde birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ve kapasitesi düşük olan araca yönelik iş eksilişi, yerine kullanılacak koltuk sayısı çok olan araca yönelik ise iş artışı yapılacağı,  Teknik Şartname’nin 6.5’inci maddesinde kapsamında 1 adet otobüsün 2 adet midibüs veya 3 adet minibüse çevirmesi durumunda da aynı şekilde iş eksilişi ve iş artışı yapılacağı anlaşılmakta olup ödemenin birim fiyat teklif cetvelinde yer alan birim fiyatlar üzerinden yapılacağı, yüklenici tarafından bunun dışında ek bir ücret talep edilemeyeceği anlaşılmakta olup, idarece işin yerine getirilmesi esnasında bazı iş kalemlerinde iş eksilişi, bazı iş kalemlerinde iş artışı yapmasının mevzuata uygun olduğu ve başvuru sahibinin konuya ilişkin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Öte yandan başvuru sahibinin idarece 27 yolcu kapasiteli bazı araçların kapasitesinin 8 koltuk artırılabileceği ancak ilave bedel ödenmeyeceği, teklif fiyatının oluşturulmasında araç bedelinin önemli bir bileşen olduğu göz önünde bulundurulduğunda bahse konu düzenlemenin mevzuata aykırılık teşkil ettiği yönündeki iddiası incelendiğinde, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu’nun 06.08.2021 tarihli ve 2021/88-89 sayılı Yönetim Kurulu Kararında personel servis ücreti tarifelerine yer verildiği ve sınıflandırmanın otobüs (36 ve üzeri), midibüs (26-35), midibüs (18-25) ve minibüs (0-17) şeklinde yapıldığı görülmüştür.

 

Bu çerçevede Teknik Şartname’nin 6.5’inci maddesinde yer alan idarenin 27 yolcu kapasiteli bazı araçların kapasitesini 8 kapasite artırmaya veya azaltmaya yetkisinin olduğu yönündeki düzenleme değerlendirildiğinde Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu’nu aktarılan kararında 26-35 kapasiteli araçlara aynı sınıfta yer verildiği, birim fiyatının aynı belirlendiği ve bu durumda 27 kapasiteli aracın giderinin 35 kapasiteli araç ile aynı olduğunun kabul edildiği anlaşılmış olup, idarece 27 yolcu kapasiteli bazı araçların kapasitesinin 8 koltuk artırılabileceği yönündeki düzenlemenin isteklilerin tekliflerini hazırlamasına engel teşkil etmediği sonucuna varıldığından başvuru sahibinin konuya ilişkin iddiası yerinde bulunmamıştır.

 

Toplantı No	: 2022/001
Gündem No	: 32
Karar Tarihi	: 05.01.2022
Karar No	: 2022/UH.I-25