Satış Tutarı Tespit Tutanağında geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak *yıl olduğu belirtilerek “dönem” hanesi boş bırakılmış ise de Ek-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağında ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgilerin gösterileceği “Fatura Bilgileri Tablosu”nun yer aldığı uyuşmazlık konusu tutanağın ilgili kısmında faturalara ait bilgilere yer verildiği tutanakta yer alan bilgilerden tespitlerin geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter ve belgelere göre yapıldığı ihalenin gerçekleştirildiği tarih dikkate alındığında son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlendiği açıkça anlaşıldığın söz konusu bilgi eksikliğinin satış tutarı tespit tutanağını ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını geçersiz hâle getirmeyeceği (Danıştay kararlı 6)

Toplantı No 2021/049
Gündem No 44
Karar Tarihi 08.12.2021
Karar No 2021/MK-480
BAŞVURU SAHİBİ:
İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. Ve. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Gençlik Ve Spor Bakanlığı Yatırım Ve İşletmeler Genel Müdürlüğü
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/635187 İhale Kayıt Numaralı “Aydın 1500 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:

Gençlik ve Spor Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü tarafından yapılan 2020/635187 ihale kayıt numaralı “Aydın 1500 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. ve. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 07.05.2021 tarihli ve 2021/UY.II-993 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

 

Davacı İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. ve Tic. A.Ş. tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 14. İdare Mahkemesi tarafından 09.07.2021 tarihli E:2021/983, K:2021/1449 sayılı karar ile dava konusu 07.05.2021 tarihli ve 2021/UY.II-993 sayılı kararının (a) bendinde ve (o) bendinin “Rooftop Doğalgazlı %50 Taze Hava Oranı 16200 m3/h Isıtma = 78 Kw Soğutma 106 Kw” iş kalemine ilişkin yapılan değerlendirmeleri içeren kısmının iptaline karar verilmiş olup söz konusu karar üzerine 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-332 sayılı Kurul Kararı ile anılan kararın icaplarına göre karar alınmıştır.

 

Ankara 14. İdare Mahkemesinin kararının İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı ve Kurum tarafından temyiz edilmesi üzerine, Danıştay Onüçüncü Dairesinin 21.09.2020 tarih ve E:2021/3699, K:2021/2947 sayılı kararında “1.Mahkeme kararının (A) ve (K) [Kurul kararında (o)] başlığı altında incelenen iddialar haricindeki iddialar yönünden davanın reddine ilişkin kısmı incelendiğinde;

İdare ve vergi mahkemelerinin nihaî kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

Temyizen incelenen kararın bu kısımları usul ve hukuka uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

2.Mahkeme kararının, (A) başlığı altında incelenen iddia yönünden dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmı incelendiğinde;

Anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihale edilen işlerde idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte, aradaki metraj farkının mâkûl düzeyde olması ve düşük metrajlar kullanılarak oluşturulan teklif tutarının işin yapılabilirliğini olumsuz yönde etkilememesi gerekmektedir.

Bu itibarla, anahtar teslimi götürü bedel usulüyle yapılan ihalelere ilişkin değerlendirmelerde; imalat miktarlarının ihale dokümanı kapsamında isteklilere verilememesi nedeniyle, söz konusu imalat miktarlarının proje, pursantaj listeleri ve mahal listeleri esas alınmak suretiyle istekliler tarafından belirlenmesinin gerekli olması karşısında, isteklilerce belirlenen miktarların idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenemeyeceğinden, açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı üzerinden sağlanan fiyat avantajının ihaleye teklif veren diğer isteklilerin teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe neden olup olmadığı hususlarının dikkate alınması gerekmektedir.

Uyuşmazlığa konu ihalenin anahtar teslim götürü bedel usulüyle yapıldığı, aşırı düşük teklif verilmesi nedeniyle Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2. maddesi uyarınca yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan 87 adet iş kalemine ilişkin olarak açıklama istenildiği, anılan iş kalemlerine ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarında yer alan metrajlar ile idarece belirlenen metrajlar arasında farklılıkların bulunduğu görülmektedir.

Metraj farklarına ilişkin olarak, ihaleyi gerçekleştiren idarece yapılan incelemede açıklama istenilen 87 adet iş kaleminden 71 adedinde ihale üzerinde bırakılan istekli (müdahil şirket) tarafından öngörülen metrajların idarece hesaplanan metrajlardan daha yüksek olduğu, 9 adedinde istekli tarafından öngörülen metrajların idarece hesaplanan metrajlardan daha düşük olduğu, 7 adet iş kaleminde ise istekli tarafından öngörülen metrajlar ile idarece hesaplanan metrajların aynı olduğu, idareye ait metrajlar kullanılarak istekli tarafından teklif edilen birim fiyatlarla işin gerçekleştirilmesi durumunda istekli aleyhine 23.718.745,97 TL fark oluştuğu hususlarının belirlendiği, dava konusu Kurul kararıyla yapılan hesaplamanın doğru olduğunun tespit edildiği, temyize konu Mahkeme kararında ise, iş kalemleri arasındaki %10’u aşan metraj farklılığının mâkûl düzeyde olmadığının kabulünden hareketle, “6 adet iş kaleminde istekli lehine %10’dan fazla metraj farklılığının olduğu, 81 adet iş kaleminde ise isteklinin aleyhine %10’dan fazla metraj farklılığının olduğu, dolayısıyla öngörülen metraj miktarlarının yaklaşık maliyetlerdeki miktarlara göre kendisine avantaj sağlayacak şekilde düşük alındığı” gerekçesiyle anılan kısım yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verildiği; ancak açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı üzerinden yapılan hesaplamaya göre, ihale üzerinde bırakılan istekliye ait hesap cetvelindeki miktarlar ile idarece öngörülen miktarlar arasındaki farkın anılan istekli tarafından teklif edilen birim fiyatlar ile çarpılması sonucu istekli aleyhine 23.718.745,97 TL tutar farkı oluştuğu, oluşan farkın isteklinin lehine değil aleyhine olduğu ve anılan isteklinin ekonomik açıdan en avantajlı (en düşük) teklif sahibi olduğu dikkate alındığında, kullanılan metrajlara ilişkin söz konusu farklılığın teklif bedellerinin sıralamasında değişikliğe neden olmadığı anlaşılmaktadır.

Bu itibarla, (A) başlığı altında incelenen iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin bu kısım yönünden iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

3.Mahkeme kararının, (K) [Kurul kararında (o)] başlığı altında incelenen iddia yönünden dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmı incelendiğinde;

Teklifleri aşırı düşük bulunan isteklilerin, 4734 sayılı Kanun’un 38. maddesi uyarınca yapacakları aşırı düşük teklif açıklamalarında sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizlere dayanak teşkil etmek üzere üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerini sunabilecekleri, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile açıklama yapılması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı düzenleneceği ve (30/09/2020 tarih ve 31260 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile yapılan değişiklik sonrasında) fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek bu tutanakların aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacağı, söz konusu tutanakların Kamu İhale Genel Tebliği’nin (Tebliğ) 45.1.13.1. maddesinde öngörülen şartları taşıması gerektiği ve son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

Dosyanın incelenmesinden, ihaleyi gerçekleştiren idarece açıklama istenilecek iş kalemleri listesinde “Havalandırma Tes. 08” no.lu “Rooftop Doğalgazlı %50 Taze Hava Oranı 15000 m3/h Isıtma= 60 Kw Soğutma= 98 Kw” ve Havalandırma Tes. 09″ no.lu “Rooftop Doğalgazlı %50 Taze Hava Oranı 16200 m3/h Isıtma= 78 Kw Soğutma= 106 Kw” iş kalemlerine yer verildiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından her iki iş kalemine ilişkin olarak aynı firma (Havart İklimlendirme Ltd. Şti.) tarafından düzenlenen fiyat tekliflerinin ve dayanağı satış tutarı tespit tutanaklarının (Ek-O.6) sunulduğu, “Rooftop Doğalgazlı %50 Taze Hava Oranı 15000 m3/h Isıtma= 60 Kw Soğutma= 98 Kw” iş kalemi için alınan fiyat teklifi üzerine Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Osman Yurdagül tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 18/01/2021 tarih ve (015) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi yazılarak imzalanıp kaşelendiği, aynı şekilde “Rooftop Doğalgazlı %50 Taze Hava Oranı 16200 m3/h Isıtma = 78 Kw Soğutma = 106 Kw” iş kalemi için alınan fiyat teklifinin de üzerine “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 18/01/2021 tarih ve (014) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi yazılarak aynı meslek mensubu tarafından imzalanıp kaşelendiği, 18/01/2021 tarih ve 015 sayılı Satış Tutarı Tespit Tutanağında geçici vergi beyanname döneminin “2020 yılı / 3. dönemi” olarak belirtildiği, 18/01/2021 tarih ve 014 sayılı Satış Tutarı Tespit Tutanağında ise geçici vergi beyanname döneminin “2020 yılı / … dönemi” olarak belirtildiği, söz konusu tutanakların ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgileri gösteren “Fatura Bilgileri Tablosu” başlıklı kısımlarında ise 21/07/2020 tarihli faturalara ait bilgilere yer verildiği görülmektedir.

Bu durumda, “Rooftop Doğalgazlı %50 Taze Hava Oranı 16200 m3/h Isıtma = 78 Kw Soğutma = 106 Kw” iş kalemi için alınan fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenen 18/01/2021 tarih ve 014 sayılı Satış Tutarı Tespit Tutanağında geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak yılın 2020 olduğu belirtilerek “dönem” hanesi boş bırakılmış ise de, Tebliğ’in ekindeki standart formlar arasında yer alan (Ek-O.6) Satış Tutarı Tespit Tutanağında ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgilerin gösterileceği “Fatura Bilgileri Tablosu”nun yer aldığı, uyuşmazlık konusu tutanağın ilgili kısmında da 21/07/2020 tarihli faturalara ait bilgilere yer verildiği, tutanakta yer alan bilgilerden tespitlerin 2020/3 geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter ve belgelere göre yapıldığı ve -uyuşmazlık konusu ihalenin 29/12/2020 tarihinde gerçekleştirildiği dikkate alındığında- son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlendiği açıkça anlaşıldığından, söz konusu bilgi eksikliğinin satış tutarı tespit tutanağını ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını geçersiz hâle getirmeyeceği, bu itibarla, Tebliğ’de öngörülen şartlara uygun olarak düzenlenen fiyat teklifi ve (Ek-O.6) Satış Tutarı Tespit Tutanağı ile bu belgeler kullanılarak yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Bu itibarla, (K) [Kurul kararında (o)] başlığı altında incelenen iddia yönünden itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin bu kısım yönünden iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.” gerekçesiyle mahkeme kararının davanın reddine ilişkin kısmının onanmasına, mahkeme kararının dava konusu işlemin kısmen iptaline ilişkin kısmının bozulmasına, anılan kısım yönünden de davanın reddine karar verilmiştir.

 

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

 

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

1-Kamu İhale Kurulunun 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-332 sayılı kararının iptaline,

 

2- Anılan Danıştay kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda Kamu İhale Kurulunun 07.05.2021 tarihli ve 2021/UY.II-993 sayılı kararının hukuki geçerliliğini koruduğuna,

 


Oybirliği ile karar verildi.