şikâyet başvurusu üzerine ihale yetkilisi veya usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış kişi tarafından gerekçeli kararın alınacağı, şikayet başvurusuna ilişkin işlemlerde ihale komisyonunun yetkilendirilmediği, dolayısıyla şikayet başvurusu sonucunda alınacak kararda ihale komisyon üyelerinin onayının da aranmadığı, öte yandan yukarıda yer verilen Tebliğ’in 7.1 maddesine göre şikayet başvurusunun ihale yetkilisince görevlendirilecek raportör tarafından da sonuçlandırılabileceği göz önünde bulundurulduğunda, mevcut ihalede şikayet üzerine alınan kararın ihale yetkilisi tarafından onaylandığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

İhaleyi Yapan Daire: 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

Başvuruya Konu İhale: 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Yazıcıoğlu Nak. İnş. A.Ş.,

VEKİLİ:

Av.Erol YAZICI

Kazım Özalp Filistin Cad. No: 26/1 Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Adnan Menderes Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,

Kepez Mevkii 09010 AYDIN

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/4328 İhale Kayıt Numaralı “Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Ek Blok Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Adnan Menderes Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından 23.02.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Ek Blok Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Yazıcıoğlu Nak. İnş. A.Ş.nin 28.03.2016tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.04.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.04.2016 tarih ve 23444 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.04.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/952 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinden bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı,

-Şikayete konu ihalenin 2016 yılında yapıldığı, aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin bazı iş kalemlerinde kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan 2015 yılı birim fiyatlarını kullandığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5. maddesine aykırılık teşkil ettiği,

– Proforma faturalardaki iş kalemlerinin ve malzemelerin ihale dokümanı dahilinde bulunan analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve teknik şartnameye uygun olmadığı, bu nedenle teklifin geçersiz sayılarak değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, proforma faturası sunulan Üntes Isıtma Klima Soğutma San. ve Tic. A.Ş.nin Teknik Şartname’ye uygun üretim yapılabileceğine ilişkin beyanının proforma faturadaki cihazın Teknik Şartname’de istenen cihaza ait fiyat olmadığını gösterdiği,

– Sunulan analizlerdeki hesaplamaların hatalı olduğu, doğru hesaplandığında analiz fiyatının teklif fiyatının üzerinde olduğu, iş kalemleri için oluşturulan analizlerde malzeme, montaj, nakliye ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı gösterilmediği, bu nedenle Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7 ve 45.1.8’inci maddeleri gereğince teklifinin reddedilmesi gerektiği,

– İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve alt analizlerde yer alan işçilik ücretlerinin ihale tarihinde yürürlükte olan geçerli asgari ücretin altında olduğu,

– Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri üzerinde meslek mensubu beyanı, imza, iletişim bilgileri, kaşe ve mühürün bulunmadığı, meslek mensubu tarafından Ek-O.5 ve Ek-O.6 tespit tutanaklarının düzenlenmediği, sunulan fiyat tekliflerinin ortalama birim maliyetlerin ve ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu, alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren kişilerden alınmadığı, sunulan fiyat tekliflerinde faturalarda birim fiyatların belirtilmediği, belirtilen birim fiyatlarla açıklama kapsamında sunulan birim fiyatların örtüşmediği, fiyat teklifi alınan her malzeme için TSE ve CE belgelerinin de sunulması gerektiği,

– Açıklaması istenilen iş kalemlerinin yaklaşık maliyetin %80’lik kısmını oluşturmadığı, açıklama istenilmeyen iş kalemleri için de ayrıca fiyat, metraj belirtilmesi gerektiği, anılan istekli tarafından analizlerde “Diğer Giderler” başlıklı bir kalemin bulunduğu, bu kalemin içinde açıklama istenilmeyen analiz girdilerinden hangilerinin yer aldığının anlaşılamayacağı, sunulan analizlerin analiz formatına da uygun olmadığı, bu nedenle açıklamanın anılan Tebliğ’in 45.1.8’inci maddesine aykırı olduğu,

– Sunulan belgelerde firma yetkilisinin imzasının ve kaşesinin eksik olduğu, sunulan vekaletnamede aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin imza yetkisinin bulunmadığı, teklif dosyası kapsamında sunulan belgelerin 2016 yılına ait olmadığı, bu nedenle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

2) Kesinleşen ihale kararında karşı görüş belirten komisyon üyesi dahil üç üyenin şikayet başvurusuna karşı yapılan inceleme ve ret kararında değiştirildiği, ihale süreci tamamlanmadan komisyon üyelerinin değiştirilmesinin ancak zaruri hallerde olabileceği, söz konusu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 5.3. maddesine aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1.      Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde ihale konusu işin adının “Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Ek Blok Yapım İşi” olduğu, miktarı ve türünün ise “(1- İnşaat İşleri, 2-Mekanik İşleri, 3-Elektrik İşleri) 1 Blok Hastane Binası İşi”olarak belirtildiği anlaşılmıştır.

Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesinin,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde, “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama isteneceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir. Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler geçerli teklif olarak belirlenir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde, “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır. …” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2.İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

…

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.11. -O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

…

45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

…

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.

45.1.17. İhale süreci devam ederken çeşitli nedenlerle teklif geçerlik süresinin bitmesi ve 4734 sayılı Kanunun 32 nci maddesi uyarınca teklif geçerlik sürelerinin uzatılması yönündeki idare talebini kabul etmeyen isteklilerin bulunması durumunda; yeniden bir sınır değer tespit edilmeyecek ve idarece aşırı düşük teklif sorgulaması, tespit edilen ilk sınır değer dikkate alınarak gerçekleştirilecektir. Ancak; gerek idarece gerek Kurum veya mahkemeler tarafından alınan kararlar çerçevesinde, ihale tarihi itibari ile geçerli olan teklif sayısında değişiklik olması halinde aşırı düşük teklif sınır değerinin geçerli teklifler dikkate alınarak yeniden belirlenmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.

Yapılan incelemede; başvuruya konu ihalenin “Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Ek Blok Yapım İşi” olduğu, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden gerçekleştirilen ihalede sınır değerin altında teklif veren tek istekli olan Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, sunulan açıklamaların idarece uygun bulunarak ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İdare tarafından EKAP üzerinden 29.02.2016 tarihinde Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.ye gönderilen aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin yazıda “Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45. maddesi gereğince ekte gönderilen iş kalemleri listesine on (10) iş günü içinde (09.03.2016 günü mesai bitimine kadar) ihale komisyonuna verilmek üzere Rektörlüğümüze (Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı) ulaştırılması gerekmektedir.” denilmektedir.

İdare tarafından yaklaşık maliyet oluşturulurken sıralı iş kalemleri listesi, açıklama istenilecek iş kalemleri listesi ve açıklama istenilmeyecek iş kalemleri listesinin hazırlandığı anlaşılmıştır.

İhale dokümanı kapsamında isteklilere verilen analiz formatının şu şekilde olduğu görülmüştür:

Yapılan incelemede açıklaması istenilen iş kalemlerinin yaklaşık maliyetin %80’ini oluşturduğu, Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklanması istenilen iş kalemlerinin her biri için birim fiyatların, imalat miktarlarının, maliyet tutarlarının ve tüm iş kalemlerinin toplam tutarının gösterildiği hesap cetvelinin ve açıklama istenilmeyen iş kalemlerine ilişkin olarak fiyat ve miktarı gösteren metraj cetvelinin sunulduğu, özel poz niteliğinde olmayan 61 adet iş kalemi için kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanmış fiyatların kar ve genel gider hariç tutarının kullanıldığı, anılan Tebliğ’in 45.1.5 maddesine uygun olarak birim fiyatı kullanılan kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyat poz numarası da yazılmak suretiyle liste halinde belirtildiği, 42 adet iş kalemine ait analiz girdilerinin ise fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklandığı anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.4 ve 45.1.8 numaralı maddelerinde, isteklilerce yapılacak aşırı düşük teklif açıklamalarında sunulacak analizlerin idarece verilen formata uygun olması gerektiği ve aşırı düşük teklife ilişkin olarak yapılan açıklamada sunulan analizlerin, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmaması durumunda, söz konusu isteklilere ait tekliflerin reddedileceği belirtilmektedir. İdarece düzenlenen örnek analiz formatında yalnızca malzeme girdisine yer verildiği, işçilik, makine, taşıma, nakliye vs. gibi girdilerin belirtilmediği anlaşılmıştır. Bu çerçevede ihale uhdesinde bırakılan Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu analizlerde veya bu analizlerde belirtilen birim fiyatların alındığı fiyat tekliflerinde ilgili iş kalemine ilişkin alt kalemlerin açılımının yapılmamış olmasının, idarece belirlenen analiz formatına aykırı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamasında; 42 adet iş kalemine ilişkin analiz sunduğu, sunulan analizlerde miktarlar ile birim fiyatların çarpımında ve tutarların toplamında herhangi bir aritmetik hata yapılmadığı, isteklinin analiz fiyatının teklif fiyatı ile uyumlu olduğu görülmüş olup, başvuru sahibinin analiz fiyatının teklif fiyatının üzerinde olduğuna ilişkin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Başvuru sahibinin Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin bazı iş kalemlerinde kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan 2015 yılı birim fiyatlarını kullandığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5. maddesine aykırılık teşkil ettiği iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede; anılan isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve TEDAŞ Genel Müdürlüğü olmak üzere toplam üç kamu kurum ve kuruluşunun rayiçlerini kullandığı, mevcut ihale ilan tarihinin 18.01.2016 olduğu anlaşılmıştır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet adresinde yer alan 17.02.2016 tarihli duyuruda “Bakanlığımız Yüksek Fen Kurulu Başkanlığınca hazırlanan “2016 Yılı İnşaat ve Tesisat Rayiç, Tarif, Analiz ve Birim Fiyatları” yayımlanmıştır.” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.

26.04.2016 tarihli 833 sayılı yazımız ile Milli Savunma Bakanlığı 2016 yılı inşaat birim fiyat, tarif ve analizlerinin yayımlanma tarihleri sorulmuş olup cevabi yazıda “Milli Savunma Bakanlığı İnşaat Birim Fiyat Tarif ve Analizleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan 2016 yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatlarının yayımlanmasına müteakip 09 Mart 2016 tarihinde yayımlanmıştır.“ ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

26.04.2016 tarihli 834 sayılı yazımız ile TEDAŞ Genel Müdürlüğü 2016 yılı elektrik, proje ve tesis birim fiyatlarının yayımlanma tarihleri sorulmuş olup cevabi yazıdan 2016 yılı birim fiyatlarının ihale ilan tarihi itibariyle yayımlanmadığı anlaşılmıştır.

Bu kapsamda aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılan kamu kurum ve kuruluşlarına ait cari yıl birim fiyatları ihale ilan tarihinde yayımlanmamış olduğundan, isteklinin 2015 yılına ait birim fiyatları kullanmasının, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5 maddesinde yer alan “İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.” açıklamasına aykırılık teşkil etmediği anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarına ait 2015 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı, söz konusu birim fiyatların liste halinde belirtilmek suretiyle açıklandığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5 maddesi doğrultusunda kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyatlarının liste halinde sunulması durumunda analiz düzenlenmesi zorunlu olmadığından istekli tarafından analiz sunulmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca anılan Tebliğ’in 45.1.13 maddesinde, yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulmasının zorunlu olmadığı açıklanmaktadır. Yapılan incelemede özel poz niteliğinde olan 21 adet tesisat iş kalemi ve 21 adet inşaat iş kalemi bulunduğu, 42 adet iş kalemine ait analiz girdilerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi alınarak açıklandığı, söz konusu iş kalemlerine ilişkin olarak analiz düzenlendiği, analizlerde fiyat teklifinde belirtilen fiyatın yazıldığı, girdilerin ise nakliye dahil malzeme ve montaj olarak belirtildiği, analizlerdeki toplam tutarların fiyat tekliflerindeki tutarlar ile uyumlu olduğu anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7 maddesindeki açıklamalar doğrultusunda tesisat iş kalemlerinin malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı göstermek suretiyle açıklanabileceği, inşaat iş kalemlerine ilişkin olarak ise söz konusu iş kalemlerinin esaslı işçilik gerektirmediği anlaşıldığından faturalarda malzeme ve montaj girdileri belirtilerek yapılan açıklamanın mevzuata aykırılık teşkil etmediği anlaşılmıştır. Diğer taraftan sunulan analizlerde girdilerin yalnızca malzeme ve montaj olarak belirlendiği, işçilik girdisinin ayrı bir satır açılarak düzenlenmediği anlaşıldığından ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olduğuna yönelik iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1. maddesinde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin taşıması gereken asgari koşullar belirlenmiştir. Anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde özel iş kalemlerine ilişkin olarak üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde meslek mensubu beyanlarının yer aldığı, meslek mensubunun iletişim bilgilerinin, kaşe ve imzasının yer aldığı, fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren kişilerde alındığı, sunulan fiyat tekliflerinde birim fiyat, miktar ve toplam tutarın belirtildiği anlaşılmış olup fiyat teklifi alınan malzemelere ilişkin olarak TSE ve CE belgelerinin sunulmasına yönelik mevzuatta herhangi bir düzenleme bulunmadığı göz önünde bulundurulduğunda başvuru sahibinin anılan belgelerin sunulması gerektiğine yönelik iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında meslek mensubu tarafından Ek-O.5 ve Ek-O.6 tespit tutanaklarının düzenlenmediği, sunulan fiyat tekliflerinin ortalama birim maliyetlerin ve ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1. maddesinde fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olan maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği, fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği açıklaması yer almaktadır. Kamu ihale mevzuatı gereği maliyet tespit tutanağı ve satış tutarı tespit tutanaklarının istenilmesinin idarenin takdir yetkisinde olduğu, başvuru konusu ihalede idare tarafından bu tutanakların istenilmesine gerek duyulmadığı, bu kapsamda Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunduğu fiyat tekliflerinin Tebliğ’de yer alan şekli unsurlarını eksiksiz taşıdığı ve usulüne uygun olduğu, başvuru sahibinin iddiasının da belli bir belgeye dayalı olarak somut bir şekilde ortaya konulmadığı hususları bir arada değerlendirildiğinde, Ek-O.5 ve Ek-O.6 tespit tutanaklarının meslek mensubundan istenmesine gerek bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Başvuru sahibinin ihale üzerinde kalan istekliye ait belgelerde firma yetkilisinin imza ve kaşesinin eksik olduğu, sunulan vekâletnamede aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin imza yetkisinin bulunmadığı, belgelerin 2016 yılına ait olmadığına yönelik iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Doyap Yapı San. Enerji ve Müh. A.Ş. tarafından sunulan belgelerde vekâletname ile bütün ihale işlemlerinde yetkilendirilen firma yetkilisinin imza ve kaşesinin yer aldığı, sunulan belgelerin 2016 yılına ait olduğu anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekliye ait proforma faturalardaki iş kalemlerinin ve malzemelerin ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve Teknik Şartname’ye uygun olmadığı, bu hususta ihale komisyonu üyesinin de karşı oy kullandığı iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede;

İhale komisyonu kararından karşı oy kullanan uzman üye Muzaffer Şekerler’in “Teknik Şartname’de “Korozyona dayanıklılık sebebiyle tamamen alüminyum kondenser (Boru ve kanatlar) tercih sebebi olacaktır. Yani İki farklı metalin birbiri ile teması sonucu meydana gelecek galvanik korozyonu yani pil etkisini gidermek için eş metal imalat olacaktır.” ifadesi mevcuttur.

Bu ifadeden anlaşılan kondenser bataryalarının eş metal ve öncelikli tercih olarak ilgili bölümde belirtildiği gibi alüminyum boru, alüminyum kanat olarak imal edilenler tercih edilecek, ancak bakır boru, bakır kanat gibi eş metal olarak imal edilen bataryalar da kabul edilecektir anlamını taşımaktadır.

Bu eş metal olarak imal edilen kondenser bataryalarının teknik özelliklerine ait bilgiler incelendiğinde ise farklı metallerden yani bakır boru, alüminyum kanat vb. gibi imal edilen bataryalara göre eş metal olarak imal edilen kondenser bataryalarının veriminin ve korozyona karşı direncinin arttığı anlaşılmaktadır. Piyasada bu işle iştigal eden firma katalogları incelendiğinde kondenser bataryaları eş metal olarak imalat edilmiş cihazların bulunduğu birden fazla firmanın bulunduğu da görülmektedir.

Aşırı düşük teklif sorgulaması yapılan ilgili firmanın sunmuş olduğu bahse konu cihaz ile ilgili proforma fatura sahibi ÜNTES firmasının katalogları incelendiğinde ise kondenser bataryalarının Teknik Şartname’de istenen eş metal olarak değil farklı metaller bakır boru, alüminyum kanat olarak imal edildiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle aşırı düşük sorgulaması yapılan firmanın fiyat teklifinde sunduğu bu imalatlar Teknik Şartname’ye aykırıdır.” ifadelerinin yer aldığı anlaşılmıştır.

İddia edilen hususa ilişkin olarak idarenin şikayete cevabında “Teknik Şartnamede kondenser bataryalarının alüminyum olma zorunluluğu bulunmamakta, alüminyum bataryaların “tercih sebebi” olacağı belirtilmektedir. Tercih sebebi” olacağı hususunun bir bağlayıcılığı bulunmamakta sadece “olsa iyi olur” anlamı taşımaktadır. Kaldı ki bu husus aşırı düşük sorgulaması aşamasında değil Yapım İşleri Genel Şartnamesi 16. Maddesi ve Genel Mekanik ve Tesisat İşleri Teknik Şartnamesinin başlangıç maddeleri gereği, uygulama aşamasında yapı denetim görevlilerince dikkate alınması gereken bir husustur. Proforma faturanın aşırı düşük savunması kapsamında bir firmadan alınmış olması, uygulama aşamasında zorunlu olarak bu firmanın mamulünün kullanılacağı anlamına gelmemektedir.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

Genel Mekanik ve Tesisat İşleri Teknik Şartnamesi’nin M07-14a Hava Soğutmalı Kondenserli Vidalı Komresörlü Soğutma Grubu başlıklı maddesinin d bendinde “d)Kondenser: Kondenser, hava soğutmalı olacak ve çekilen gücü artırmadan cihazın soğutma kapasitesini artırmak amacı ile integral yardımcı soğutma devresine sahip olacaktır. Kondenser V tipinde çoklu bataryaya sahip olacaktır. Korozyona dayanıklılık sebebiyle tamamen alüminyum kondenser (Boru ve kanatlar) tercih sebebi olacaktır. Yani İki farklı metalin birbiri ile teması sonucu meydana gelecek galvanik korozyonu yani pil etkisini gidermek için eş metal imalat olacaktır. Kondenser bataryaları 3400 kPa basınç testi ve kaçak testine tabi tutulmuş olacaktır. Kondenser fanları yüksek verimli ve aksiyal tip olacaktır. Kondenser fan motorları üç fazlı olacak, sürekli yağlamalı yataklı ve F klasına uygun izolasyonlu olacaktır. Her bir fan, ilgili soğutma devresinin kondenzasyon basınç değeri yardımı ile kontrol edilebilecektir. Kondenser fanları direkt akuple, kanatlı gizli aksiyal tip, statik ve dinamik olarak balanslanmış korozyona karşı dayanıklı geri dönüşümlü malzemeden mamul olacaktır. Hava fanlarda düşeyde yukarı doğrultuda üflenecektir. Fanlar düşük ses seviyeli yapıda olacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.

Yapılan incelemede 600-1214/A iş kalemine ilişkin olarak ÜNTES Isıtma Soğ. San. ve Tic. A.Ş.den alınan 02.03.2016 tarihli fiyat teklifinin kullanıldığı, fiyat teklifinde 600-1214/A iş kaleminin açıklamasının “1166 kW, Vidalı kompresörlü hava soğutmalı su soğutma grubu” olarak belirtildiği, iş kalemi kapsamında kullanılacak bataryaların muhteviyatına ilişkin (alüminyum, bakır vb.) herhangi bir bilginin yer almadığı anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede Teknik Şartname düzenlemesinde, kondenser bataryalarında alüminyumun tercih sebebi olacağı ifadesinin yer aldığı, ÜNTES Isıtma Soğ. San. ve Tic. A.Ş.den alınan fiyat teklifinde 600-1214/A, Özel-HT26, Özel-KT15, Özel-KT14, Özel-HT22, Özel-KT23, Özel-HT25, Özel-HT1, Özel-HT2 iş kalemlerinin yer aldığı anlaşılmış olup anılan fiyat teklifinin mevcut ihaleye ilişkin olduğu ve Teknik Şartname düzenlemeleri göz önünde bulundurularak düzenlendiği anlaşılmıştır. Öte yandan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat teklifinde anılan iş kaleminin teknik ayrıntılarına ilişkin herhangi bir bilgi veya belge sunma zorunluluğu ilgili mevzuatı gereğince düzenlenmemiştir. Kaldı ki, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında bu bilginin verilmesi gerekli olmayıp sözleşmenin yürütülmesi aşamasında kontrol teşkilatı tarafından tespit edilecek bir husus olduğundan başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

2.                  Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale Komisyonu” başlıklı 6’ncı maddesinde “İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir.  

…

           İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. Karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçesini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır.

           İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İhale yetkilisi ve ihale komisyonu” başlıklı 5’inci maddesinde “5.2. İhale komisyonunun eksiksiz olarak ihaleyi sonuçlandırabilmesi için idarece yeterli sayıda yedek üyenin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, yedek üyeler tespit edilirken ihale konusu işin uzmanları ile muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel yerine geçecek yedek üyeler mutlaka belirlenmelidir.

5.3. Yedek üyelerin asıl üyelerin taşıması gereken özellikleri haiz olması gerekir. Bir makamdaki görevi nedeniyle ihale komisyonunda görevlendirilen kişinin o görevinden herhangi bir şekilde ayrılması sonucu komisyon üyeliğinden de ayrılmak zorunda kalması halinde ayrılan personelin yerine atanan kişi değil, o asıl üyenin yedeği ile ihaleye devam edilmesi ve herhangi bir nedenle asıl üyenin yerine geçen yedek üyenin geçerli mazeret durumları hariç ihale sonuçlanıncaya kadar komisyon üyeliğine devam etmesi gerekmektedir.

5.4. İhale komisyonlarının idare personelinden oluşturulması gerekmekte olup, ihaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikayetin sonuçlandırılması” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Şikayet başvuruları üzerine idare tarafından yapılacak inceleme ihale yetkilisince bizzat yapılabileceği gibi ihale yetkilisinin görevlendireceği bir veya birden fazla raportör tarafından da yapılabilir. İhale komisyonu üyeleri de raportör olarak görevlendirilebilir. Yapılacak inceleme sonucunda, ihale yetkilisi veya usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış kişi tarafından gerekçeli olarak ikinci fıkrada belirtilen kararlardan biri alınır.

…

(10) İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvuru sonucunda alınan kararlar aday, istekli ve istekli olabileceklere bildirilirken, başvuruların veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ön yeterlik değerlendirmesi veya ihalenin sonuçlandırılması işlemlerine karşı yapılacak şikayet başvuruları sonucunda alınan kararlar istekli olabileceklere bildirilmez. Ancak, ilan veya dokümanda yer alan düzenlemeler veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklara karşı yapılan başvurularda aday veya isteklilerin yanında istekli olabileceklere de bildirim yapılır. Son bildirim tarihini izleyen günden itibaren süresi içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulmamış ise idare tarafından kararın gerektirdiği işlemler yerine getirilir.” açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat çerçevesinde şikâyet başvurusu üzerine ihale yetkilisi veya usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış kişi tarafından gerekçeli kararın alınacağı, şikayet başvurusuna ilişkin işlemlerde ihale komisyonunun yetkilendirilmediği, dolayısıyla şikayet başvurusu sonucunda alınacak kararda ihale komisyon üyelerinin onayının da aranmadığı, öte yandan yukarıda yer verilen Tebliğ’in 7.1 maddesine göre şikayet başvurusunun ihale yetkilisince görevlendirilecek raportör tarafından da sonuçlandırılabileceği göz önünde bulundurulduğunda, mevcut ihalede şikayet üzerine alınan kararın ihale yetkilisi tarafından onaylandığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.