|
Toprak Mahsulleri Ofisi Hatay Başmüdürlüğü tarafından 30.11.2021 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “2022 Yılı Personel Taşıma (Servis) Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Mda Kılıç Turizm Filo Kiralama A.Ş. itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 29.12.2021 tarihli ve 2021/UH.IV-2350 sayılı karar ile “Başvurunun reddine” karar verilmiştir.
Davacı Mda Kılıç Turizm Filo Kiralama A.Ş. tarafından Kamu İhale Kurulunun 29.12.2021 tarihli ve 2021/UH.IV-2350 sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada Ankara 8. İdare Mahkemesinin 25.02.2022 tarihli ve E:2022/291, K:2022/460 sayılı kararı ile “Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket tarafından, Toprak Mahsulleri Ofisi Hatay Başmüdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “2022 Yılı Personel Taşıma (Servis) Hizmet Alımı” ihalesi sonucu ihalenin Turaçlar Tur. Sey. Acen. Ltd. Şti.’nin ihale üzerinde bırakıldığı, davacı şirketin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenmesine karar verildiği, söz konusu kararın 02.12.2021 tarihinde davacı şirkete tebliğ edildiği, kararın üst yazısında bu karara karşı 10 gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunabileceğinin belirtildiği, davacı tarafından ihaleyi yapan idareye EKAP üzerinden 14.12.2021 tarihinde yaptığı başvurunun 10 günlük süre içinde yapılmadığından bahisle reddedildiği, buna karşı yapılan itirazen şikayet başvurusunun aynı gerekçeyle reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda 02.12.2021 tarihinde tebliğ edilen ihale kararı üzerine davacı şirket tarafından (12.12.2021 tarihinin pazar gününe isabet etmesi nedeniyle) 13.12.2021 tarih saat 18:07’de EKAP üzerinden şikayet başvurusunda bulunduğu, mesai saatleri dışında EKAP üzerinden yapılan başvuruların izleyen gün (14.12.2021 saat 09:00) ihaleyi yapan idareye bildiriminin yapıldığı ve başvuru tarihinin, idare kayıtlarında 14.12.2021 tarih ve saat 09:00 olarak görüldüğünden başvurunun yasal süre içinde yapılmadığından bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Anayasa Mahkemesi bir çok kararında mahkemelerin usul kurallarını uygularken yargılamanın hakkaniyetine zarar getirecek ölçüde katı şekilcilikten kaçınmaları gerektiği gibi kanunla öngörülmüş usul şartlarının ortadan kalkmasına neden olacak ölçüde aşırı esneklikten de kaçınmalarının gerektiği, (Kamil Koç, B. No: 2012/660, 7/11/2013, § 65) mevzuatta öngörülen dava açma süresine ilişkin kuralların hukuka açıkça aykırı olarak yanlış uygulanması veya bu sürelerin hatalı hesaplanması nedenleriyle kişilerin dava açma ya da kanun yollarına başvuru haklarını kullanmasına engel olunması mahkemeye erişim hakkını ihlal edebileceği, (Özbakım Özel Sağlık Hiz. İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti., § 38) dava açma sürelerini düzenleyen son derece karışık ve dağınık olan mevzuatın aşırı şekili (katı) yorumunun mahkemeye erişim hakkını ihlal edeceğini belirtmiş, bu kapsamda, özellikle derece mahkemesi kararında gösterilen başvuru merci ve süresine ilişkin bilgiye güvenilerek buna uygun yapılan kanun yolu başvurularının süre aşımında reddedilmesinin başvurucu üzerinde öngörülemez ağır bir yüke sebep olduğu, başvurucuların katlanmak zorunda kaldığı külfetin hedeflenen meşru amaçlarla orantısız olduğu dolayısıyla müdahalenin ölçülü olmadığı (Nihal Uslukol, §42.) gerekçeleriyle “mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği” yönünde kararlar verdiği görülmektedir.
Somut olayda da davacıya tebliğ edilen ihale kararına karşı 10 gün içinde ihaleyi yapan idareye başvuracağının belirtildiği, davacı tarafından da 10 günlük yasal sürenin son gününün (12.12.2021) Pazar gününe denk gelmesi sebebiyle 13.12.2021 tarihinde şikayet başvurusunda bulunduğu, davacının, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 4/13 maddesi uyarınca EKAP üzerinden iş günü ve mesai saatlerine bağlı kalınmaksızın şikayet başvurusunda bulunabileceğinin düzenlendiği, davacının EKAP üzerinden mesai saatleri dışında yapacağı başvurunun idare kayıtlarına izleyen gün mesai saatleri içerisinde yapılmış sayılacağı hususunu dağınık ve karmaşık mevzuat karşısında bilmesinin beklenemeyeceği, ihalelere ilişkin yapılan şikayet ve itirazen şikayet başvurularının yargı yerleri önüne getirilmeden önce ilgililerce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olduğu dikkate alındığında buradaki sürelerin de mahkemeye erişim hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, yukarıda Anayasa Mahkemesinin emsal kararları da göz ününe alındığında tesis edilen dava konusu işlemdeki gerekçenin Mahkemeye erişim hakkının ihlaline sebep olabileceği anlaşılmakla, bu yönüyle dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Ankara 8. İdare Mahkemesi’nin 25.02.2022 tarih ve E:2022/291, K:2022/460 sayılı “dava konusu işlemin iptali” yönündeki söz konusu kararının temyiz incelemesi sonucunda Danıştay Onüçüncü Dairesinin 24.01.2023 tarih ve E:2022/2242, K:2023/310 sayılı kararıyla; “…ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, Kanun’da belirtilen sekil ve usûl kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği, ihale sürecindeki işlem veya eylemlere yönelik şikâyet başvurularında başvuru süresinin, ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren 4734 sayılı Kanun’un 21. maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hâllerde on gün olduğu ve her halükârda sözleşmenin imzalanmasından önce yapılması gerektiği, şikâyet başvurularının ihaleyi yapan idareye elden veya posta yoluyla ya da EKAP üzerinden e-imza kullanılarak (e-şikâyet ile) yapılabileceği, EKAP üzerinden elektronik şikâyet başvurularının iş günü ve mesai saatlerine bağlı kalınmaksızın yapılabileceği ancak, başvurunun EKAP tarafından idareye bildiriminin iş günlerinde ve 9.00-18.00 saatleri (yarım mesai günlerinde 9.00-13.00) arasında yapılacağı, başvurunun idarelerin EKAP’ta yer alan bildirim kutusuna ulaştığı tarihin bildirim tarihi olarak kabul edileceği ve bildirim tarihinin de başvuru tarihi sayılacağı anlaşılmaktadır.
Şikâyete yol açan durumun 02/12/2021 tarihinde farkına varıldığı, şikâyet başvurusunun, EKAP üzerinden e-imza kullanılmak suretiyle 13/12/2021 tarihinde saat 18.07’de yapıldığı, anılan başvurunun EKAP tarafından idareye bildiriminin bir sonraki iş günü olan 14/12/2021 tarihinde, 09.00-18.00 saatleri arasında yapıldığı görülmüştür. EKAP üzerinden yapılan elektronik şikâyet başvurularında, başvurunun EKAP tarafından idareye bildirildiği tarihin başvuru tarihi sayılacağı hususu göz önünde bulundurulduğunda, davacı şirket tarafından şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı 02/12/2021 tarihinden itibaren on gün içerisinde şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken 14/12/2021 tarihinde yapılan şikâyet başvurusunun süresinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, her ne kadar davacı tarafından şikâyet başvurusunun mesai saatleri İçerisinde yapıldığı, başvurunun sisteme 7 (yedi) dakikalık bir gecikmeyle yansımasından sorumlu tutulamayacağı, elektronik aletlerin saatlerinde 10 dakika ileri 10 dakika geri sapma olabileceği ileri sürülmüş ise de bu hususlara yönelik somut herhangi bir bilgi ve belge sunulmadığı görüldüğünden anılan iddialara itibar edilmemiştir.
Diğer yandan, işbu davada uygulanan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in” Şikâyet başvuru süresi” başlıklı 4. maddesinin on üçüncü fıkrasındaki kuralın bir benzerine aynı Tebliğ’in “İtirazen şikâyet başvurularında süre” başlıklı 10. maddesinin besinci fıkrasında yer verilmiş olup, “İtirazen şikâyet başvuruları Kuruma elden veya posta yoluyla ya da EKAP üzerinden e-imza kullanılarak (e-itirazen şikâyet ile) yapılır. E-itirazen şikâyet ile yapılan başvurunun iş günlerinde ve 9.00–18.00 saatleri (yarım mesai günlerinde 9.00-13.00) arasında yapılması hâlinde dilekçenin e-imza ile imzalandığı tarih başvuru tarihi olarak kabul edilir. Bu başvurunun iş günlerinde ve 9.00–18.00 saatleri (yarım mesai günlerinde 9.00-13.00) arasında yapılmaması durumunda bir sonraki iş günü başvuru tarihi olarak kabul edilir. …” şeklindeki kuralın “… iş günlerinde ve 9.00-18.00 saatleri (yarım mesai günlerinde 9.00-13.00) arasında yapılması hâlinde … Bu başvurunun iş günlerinde ve 9.00-18.00 saatleri (yarım mesai günlerinde 9.00-13.00) arasında yapılmaması durumunda bir sonraki iş günü başvuru tarihi olarak kabul edilir.” kısmının iptali istemiyle açılan dava Dairemizin 16/01/2023 tarih ve E:2021/4367, K:2023/138 sayılı kararıyla reddedilmiştir. Bu itibarla, başvurunun süre yönünden reddine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık, Kurul kararının iptaline yönelik Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır” gerekçesiyle “mahkeme kararının bozulmasına, davanın reddine” kesin olarak karar verilmiştir.
Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yasama ve yürütme organları ile idarenin, mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan Kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Kamu İhale Kurulu’nun 13.04.2022 tarihli ve 2022/MK-120 sayılı kararının iptaline,
2) Kamu İhale Kurulu’nun 29.12.2021 tarihli ve 2021/UH.IV-2350 sayılı kararının hukuken geçerliliğini koruduğuna,
3) Kamu İhale Kurulu’nun 13.04.2022 tarihli ve 2022/MK-120 sayılı kararı gereğince yapılan inceleme sonucunda alınan 27.04.2022 tarihli ve 2022/UH.I-556 sayılı kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
|