söz konusu birim fiyatların temel analiz girdilerinin ayrı ayrı gösterilmediği ve söz konusu birim fiyatların tek başına “açıklama istenilecek/istenilmeyecek girdi” olarak belirlendiği, analiz girdilerinin temel bileşenlerinin (malzeme, makine, işçilik) ayrı ayrı gösterilmediği görülmüş olup, idarece başvuru sahibi istekliye verilen söz konusu analiz formatlarının ve bu şekilde yapılan bir sorgulamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.2’nci maddesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.Diğer yandan, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde, açıklama istenilen söz konusu iş grupları/iş kalemlerine ilişkin olarak verilen analiz formatlarında açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlenen  birim fiyatlar/analiz girdilerinin içeriğinde işçilik girdisinin yer aldığı ve yine aynı iş grubu/kalemlerde açıklama istenilmeyecek girdi olarak belirlenen poz numaralı “operatör, poz numaralı ve poz numaralı   poz numaralı iş grubunda,  poz numaralı “düz işçi”,  poz numaralı operatör,  poz numaralı  ve  poz numaralı formen  poz numaralı iş grubunda girdilerinin işçilik girdisi niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.Kamu İhale Genel Tebliği maddesinde iş kalemi analizleri ve alt analizlerinde yer alan bütün işçilik girdilerinin girdi tutarının analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olmasına bakılmaksızın açıklama istenilecek girdiler arasında gösterilmesi gerektiği açıklanmıştır. Bu itibarla, içerisinde işçilik girdisi barındıran pozlarda yer alan işçilik girdilerinin açıklama istenecek girdiler olarak belirlenmesi gerekmektedir.

Şenbay Maden. Tur. İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş.

İHALEYİ YAPAN İDARE:

T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü(Tcdd) Satın Alma ve Stok Kontrol Dairesi Başkanlığı

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/332885 İhale Kayıt Numaralı “Sincan (Osb)-Yenikent-Kazan Soda Demiryolu Altyapı, Üstyapı, Elektrifikasyon, Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon Yapım” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

T.C Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından 18.07.2018 tarihinde belli istekliler arasında ihale usulü ile gerçekleştirilen “Sincan (Osb)-Yenikent-Kazan Soda Demiryolu Altyapı, Üstyapı, Elektrifikasyon, Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon Yapım” ihalesine ilişkin olarak Şenbay Madencilik Turizm İnşaat Nakliyat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 19.10.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 02.11.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.11.2018 tarih ve 54311 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.11.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2018/1665 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının ekinde gönderilen analizlerin ve rayiçlerin Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun olarak verilmediği, şöyle ki, teklif birim fiyatlı işlerde her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer alması istenen (malzeme, işçilik, makine vb.) girdi cinslerinin sadece belirlendiği, analiz girdilerinin miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, idarece paçal nitelikli iş kalemlerinde açıklama yapılması zorunlu olan ve olmayan girdilerin tespit edilmesi gerektiği, iş kalemi kapsamında yer alan ve ayrı ayrı fiyatlandırılarak açıklanması mümkün olan analiz girdilerinin belirlenmediği, idarece verilen cevapta “Teşekkülümüzce gönderilmiş olan Sıralı Analiz Girdileri Tablosu listesinde bulunan analiz alt girdi pozlarından örneğin D101 no.lu poz analizinde kullanılan KGM/15.001/1A girdisi kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlandığından temin edilebilir olup, diğer yayınlanmayan alt girdi pozlara ait analizler yazımız ekinde gönderilmektedir.” ifadelerine yer verildiği, söz konusu değerlendirmenin aşırı düşük teklif açıklaması verilebilmesi için yeterli olmadığı, açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerinin ve işçilik girdilerinin belirtilmemesinin açıkça mevzuata aykırı olduğu, aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının mevzuata uygun hale getirilmesi ve belirtilen mevzuat çerçevesinde aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Yapım yönteminin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. ” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklamaları,

İdari Şartname’nin “” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı:Sincan (OSB)-Yenikent-Kazan Soda Demiryolu Altyapı, Üstyapı, Elektrifikasyon, Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon

b) Yatırım proje no’su/kodu:2012.E010060.07.01

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

Sincan(OSB)?Yenikent-Kazan Soda arasındaki yaklaşık 18,4 km demiryolu altyapı, üstyapı, elektrifikasyon, sinyalizasyon ve telekomünikasyon (EST) işlerini kapsamaktadır.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer:Sincan(OSB)?Yenikent-Kazan Soda arası

d) İşin uzmanlık gerektiren kısımlarına ilişkin bilgiler:

-Güzergah Altyapı işleri

-Güzergah Üstyapı işleri

-Elektrifikasyon, Sinyalizasyon ve Telekomünikasyon işleri” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, incelemeye konu ihaleye 11 teklif verildiği, idarece hesaplanan sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen başvuru sahibi Şenbay Maden. Tur. İnş. Nak. San. ve Tic. A.Ş.ne EKAP üzerinden gönderilen 12.10.2018 tarihli ve “aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ile 5 iş günü içinde aşırı düşük teklif açıklaması sunulmasının istenildiği ve söz konusu yazı ekinde açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin yer aldığı tablolar ile açıklama istenilen iş kalemlerine (D101, D102, D103, D104, D108.5, D108.6, D109.2, D110.1, D115, D141, D142, D143, D145, TCDD Ü.025, TCDD Ü.026, TCDD Ü.029 ve TCDD Ü.030 poz numaralı iş kalemleri) ilişkin sıralı analiz girdileri tablolarına (girdilere ilişkin ölçü birimi, miktar ve açıklama istenilip istenilmediğine ilişkin bilginin yer aldığı) yer verildiği,

Anılan istekli tarafından söz konusu sorgulama yazısına ilişkin olarak 19.10.2018 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması üzerine, idarece söz konusu istekliye EKAP üzerinden gönderilen 02.11.2018 tarihli ve “aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ile cevap verildiği, söz konusu yazıda “Teşekkülümüzce gönderilmiş olan Sıralı Analiz Girdileri Tablosu listesinde bulunan analiz alt girdi pozlarından örneğin D101 no.lu poz analizinde kullanılan KGM/15.001/A girdisi kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlandığından temin edilebilir olup, diğer yayınlanmayan alt girdi pozlara ait analizler ise yazımız ekinde gönderilmektedir.

… dilekçenizde belirtmiş olduğunuz diğer hususlar ile ilgili bir düzeltmeye ihtiyaç olmadığı görülmüştür.

…Bu kez ekte gönderilen ilave tablolarda dikkate alınarak idari şartnamenin 33.2 ve Kamu ihale Genel Tebliğinin 45.1 maddelerine uygun olarak gerekli açıklamaların belgelendirmek suretiyle yapılarak 5 iş günü içerisinde gönderilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verildiği, ayrıca yazı ekinde D11.2, D125, D128 ve D138 poz numaralı iş kalemlerine ait analiz girdilerinin de verildiği görülmüştür.

Başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde söz konusu aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazılar ve ekleri incelendiğinde ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.

Başvuruya konu ihaleye ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde yer alan 608 iş kaleminden/grubundan 17’sinin açıklama istenilen iş kalemi/grubu olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İdarece açıklama istenilecek iş kalemi/iş grubu olarak belirlenen iş kalemi/iş gruplarına ilişkin olarak hazırlanan söz konusu analizler ile başvuru sahibi istekliye gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazıları ve eklerinde yer alan analiz formatları incelendiğinde, bahsi geçen analizlerin birden çok birim fiyatın bir arada kullanılması suretiyle paçal olarak hazırlandığı, ilgili pozun numarası, girdi adı, ölçü birimi ve miktarı ile açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen iş kalemleri ile analiz girdileri bilgisini içeren analiz formatlarına yer verilmek suretiyle anılan istekliden açıklama talep edildiği, ancak birden fazla sayıda birim fiyattan oluşan her bir analiz girdisinin en temel bileşenlerine (malzeme, işçilik ve makine vb.) kadar ayrıştırılmadığı, açıklama istenilecek ve istenilmeyecek analiz girdilerinin de bu girdilerine ayrıştırılmamış birim fiyatlar baz alınarak düzenlendiği,  örneğin;

-D101 “Güzergah ve Ariyet Kazılar” iş kaleminde “KGM/15.001/A ve KGM/15.006/A” poz numaralı

-D102 “Temel, Hendek Kazıları ve Geri Dolgu Yapılması” iş kaleminde “KGM/14.211 ve KGM/14.210” poz numaralı

-D103 “Güzergah Dolgusu” iş kaleminde “KGM/15.047, KGM/15.140 ve KGM/15.052/1” poz numaralı

-D104 “Seçme Malzeme ile Alttemel Tabakası Teşkili ve Granüler Malzeme ile Yaklaşım Dolguları Teşkili” iş kaleminde “KGM/6010” poz numaralı

-D108.5 “Demirli Beton C30” iş kaleminde “KGM/21.052”, Y.21.001/03 ve Y.16.050/06” poz numaralı

-D108.6 “Demirli Beton C35” iş kaleminde “KGM/21.052, Y.21.001/03 ve Y.16.050/07” poz numaralı

-D109.2 “120 cm Çapında Yerinde Dökme Kazık Yapılması” iş kaleminde “03.527, 03.521, 04.042/05 ve KGM/03.568/2” poz numaralı

-D110.1 “Nervürlü Donatı Çeliği StIII Temini ve İşçiliği” iş kaleminde “KGM/23.014/K ve KGM/23.015/K ”poz numaralı birim fiyatların yer aldığı görülmektedir.

Yapılan incelemede söz konusu birim fiyatların temel analiz girdilerinin ayrı ayrı gösterilmediği ve söz konusu birim fiyatların tek başına “açıklama istenilecek/istenilmeyecek girdi” olarak belirlendiği, analiz girdilerinin temel bileşenlerinin (malzeme, makine, işçilik) ayrı ayrı gösterilmediği görülmüş olup, idarece başvuru sahibi istekliye verilen söz konusu analiz formatlarının ve bu şekilde yapılan bir sorgulamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.2’nci maddesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde, açıklama istenilen söz konusu iş grupları/iş kalemlerine ilişkin olarak verilen analiz formatlarında açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlenen “KGM15.001/A, KGM/14.211, 03.527, 03.521, KGM/23.014/K vb.” birim fiyatlar/analiz girdilerinin içeriğinde işçilik girdisinin yer aldığı ve yine aynı iş grubu/kalemlerde açıklama istenilmeyecek girdi olarak belirlenen “01.104” poz numaralı “operatör”, “01.408” poz numaralı “yağcı” ve “01.409” poz numaralı “formen” (D101 poz numaralı iş grubunda), “01.501” poz numaralı “düz işçi”, “01.104” poz numaralı “operatör”, “01.408” poz numaralı “yağcı” ve “01.409” poz numaralı “formen” (D102 poz numaralı iş grubunda) girdilerinin işçilik girdisi niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.2.2’nci maddesinde iş kalemi analizleri ve alt analizlerinde yer alan bütün işçilik girdilerinin girdi tutarının analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olmasına bakılmaksızın açıklama istenilecek girdiler arasında gösterilmesi gerektiği açıklanmıştır. Bu itibarla, içerisinde işçilik girdisi barındıran pozlarda yer alan işçilik girdilerinin açıklama istenecek girdiler olarak belirlenmesi gerekmektedir.

Yukarıda örnek olarak sayılan söz konusu iş kalemlerinde yer alan birim fiyat/girdilerin idarece açıklama istenilmeyecek girdi olarak belirlenmesi mevzuata uygun olmadığı gibi, bu şekilde açıklama istenilmesinin işçilik girdilerinin açıklama istenilmeyecek girdi olarak belirlenmesi sonucunu doğurduğu anlaşılmış olup, idarece tesis edilen işlemde bu yönüyle de mevzuata aykırılık bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Bu çerçevede, idarece mevzuata uygun olarak yapılmayan söz konusu aşırı düşük teklif sorgulamasına istinaden yapılacak olan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olup olmadığına ilişkin olarak sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olamayacağı anlaşılmış olup, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıklar göz önüne alınarak,

1)Açıklama istenilecek tüm paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, makine amortismanı, mazot, makine ve diğer malzeme girdileri vb.) kadar ayrıştırılması,

2)Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının anılan poz miktarları dikkate alınarak toplanması (örneğin aynı iş kalemi analizi içerisinde yer alan işçilikle ilgili operatör makinist girdilerinin söz konusu poz birim miktarı dikkate alınarak toplanması), farklı poz numarasına sahip girdilerinin ise ayrı ayrı gösterilmesi,

3)Yukarıdaki işlemlerden sonra anılan Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi

4) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alıyorsa ve eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde söz konusu mazot girdisi için açıklama istenilmesi),

5) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece, yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, sınır değerin altında teklif sunduğu tespit edilen istekliden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.