sözleşme dışı imalâtlar yönünden vekâletsiz iş görme hükümlerine göre iş sahibi yararına olan imalâtların bedelini yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleri ile talep edebilir Mahkemece alınan bilirkişi kurulu raporunda sözleşme kapsamında olan imalâtlar tartışılmaksızın davacının dayandığı ihale kapsamında olmayıp yapılan inşaat imalâtı başlıklı tutanak esas alınarak bedel tespiti yapılmış ise de bu tutanak davalıyı bağlayıcı nitelikte olmadığından bu tutanakta belirlenen imalâtların sözleşme kapsamında yapılan imalâtlar ile karşılaştırılması yapılmaksızın sözleşme dışında kabul edilmesi yerinde olmamıştır

15. Hukuk Dairesi         2019/2641 E.  ,  2020/2953 K.

“İçtihat Metni”

Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiş, davacı vekili tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat … ile davalı vekili Avukat … geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak ile ilgili yapılan icra takibine itirazın iptâli talebine ilişkin olup mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davacı davasında davalı ile aralarında düzenlenen 27.02.2013 tarihli sözleşme ile … Genel Merkez Binası Ek Kat Yapımı ve Onarımı işini üstlenip yaptıklarını, işin yapımı devam ederken, işin bitimine engel olacak ve öngörülmeyen bir kısım yeni imalâtlar ortaya çıktığını, müşavir firma onayı ile bir kısım sözleşme dışı imalâtları yaptıklarını ancak bunların bedellerinin ödenmediğini, sözleşme kapsamında kalan ancak tamamlamadığı imalâtlar için 32.666,00 TL’nin mahsubu ile sözleşme dışı imalât bedelinden olan 279.233,90 TL alacak için icra takibine geçtiklerini ancak davalının takibe itiraz ettiğini belirterek davalının takibe itirazının iptâline karar verilmesini istemiş, davalı savunmasında davacının iddia ettiği iş ve imalâtların zaten sözleşme kapsamında yapılması gereken iş ve imalâtlar olduğunu, geçici ve kesin kabul belgelerinin davacı taraf ile müşavir firma arasında düzenlendiğini, müşavir firma tarafından gerekli teknik incelemenin yapılmadığını, bu yönde düzenlenen tutanaklarda imza ya da onaylarının bulunmadığını ve müşavir firmanın sözleşme dışı olduğu iddia edilen imalâtlar ile ilgili tespit yetkisinin bulunmadığını, davacı tarafın işi sözleşmede öngörülen süre içerisinde ve sözleşmeye uygun olarak bitirmediğini açıklayarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece davacının müşavir firma onayı ile bir kısım sözleşme dışı imalâtların yapımını gerçekleştirdiği, bu ilave iş ve imalâtların bedelinin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarına göre
147.101,72 TL olduğu, buna karşın, davacı tarafça sözleşme gereğince yapılması gereken ancak yapılmayan ya da eksik yapılan iş ve imalâtların bedelinin 32.666,48 TL olduğu, bunun mahsubu ile davacının bakiye 114.435,24 TL alacağının bulunduğu gerekçesiyle davanın bu miktar üzerinden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece yargılama sırasında alınan bilirkişi kurulu raporunda dava dışı müşavir firma ile davalı arasında 21.12.2012 tarihinde … Genel Merkez Binası Ek Kat Yapımı ve Onarımı işi ile ilgili keşiflerin hazırlanması ve danışmanlık hizmetlerine ait sözleşme düzenlendiği bu nedenle davacının “ihale kapsamında olmayıp yapılan inşaat imalâtı” başlıklı tutanakta belirlenen imalâtların bedelini talep edebileceği, ancak bedellerinin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarına göre belirlenmesi gerektiği açıklanarak davacının alacağı 147.101,72 TL olarak belirlenmiştir. Bu rapora tarafların itirazı üzerine alınan ek raporda da aynı görüş tekrar edilmiş, bu rapora da taraflarca itiraz edilmiş, davacı itirazında diğer itirazları yanında taraflar arasında görülen 2017/233 Esas sayılı dosyada alınan bilirkişi kurulu raporunu sunarak her iki rapor arasındaki çelişkilerin giderilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Taraflar arasında eser sözleşmesi ilişkisinin bulunduğu ihtilâfsız olup davacı, davalının müşavir firmasının talimat ve onayı ile yaptığı sözleşme dışı imalâtların bedellerini talep etmektedir. Dosya kapsamına göre davacı yüklenici tarafından davalı iş sahibi aleyhine sözleşme kapsamında kalan bakiye alacağın tahsili talebi ile … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2017/233 Esas sayılı dosyasında alacak davası açıldığı, davalı iş sahibi tarafından açılıp bu dosya ile birleşen davada ise eksik kusurlu işlerin bedeli olarak 50.000,00 TL’nin yükleniciden tahsilinin istendiği, mahkemece asıl davanın kısmen kabul edilip karşı davanın reddine karar verildiği, bu kararın henüz kesinleşmediği anlaşılmaktadır.
Davacı sözleşme dışı imalâtlar bedelini davalının dava dışı müşaviri tarafından düzenlenen “ihale kapsamında olmayıp yapılan inşaat imalâtı” başlıklı tutanağa dayandırmış ise de davalı savunmasında müşavir firmanın sözleşme dışı imalâtlar yönünden tespit ve onay yetkisinin bulunmadığını iddia etmiştir. Müşavir firmanın sözleşme kapsamındaki imalâtlarla ilgili olarak hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda ayrıntısı açıklanan “danışmanlık sözleşmesi”ne göre davalı adına yaptığı müşavirlik hizmeti vekâlet ilişkisi olarak kabul edilebilir ise de vekâletin sözleşme dışı işleri de kapsadığı davacı tarafından kanıtlanamamıştır. Bu durumda davacı, sözleşme dışı imalâtlar yönünden vekâletsiz iş görme hükümlerine göre iş sahibi yararına olan imalâtların bedelini yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleri ile talep edebilir. Mahkemece alınan bilirkişi kurulu raporunda sözleşme kapsamında olan imalâtlar tartışılmaksızın davacının dayandığı “ihale kapsamında olmayıp yapılan inşaat imalâtı” başlıklı tutanak esas alınarak bedel tespiti yapılmış ise de bu tutanak davalıyı bağlayıcı nitelikte olmadığından bu tutanakta belirlenen imalâtların sözleşme kapsamında yapılan imalâtlar ile karşılaştırılması yapılmaksızın sözleşme dışında kabul edilmesi yerinde olmamıştır.
Somut olayda, davalı savunmasında davacının yaptığı imalâtların sözleşme kapsamında olduğunu iddia ettiğine göre, mahkemece yapılması gereken iş; konusunda uzman yeni bir bilirkişi kurulundan alınacak rapor ile tarafların önceki rapora itirazlarının da cevaplandırılarak öncelikle davacının sözleşme dışı olduğunu iddia ettiği imalâtların, taraflar arasındaki … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2017/233 Esas sayılı dosyadaki olgular da gözetilmek suretiyle, sözleşme kapsamındaki imalâtlar ile karşılaştırılmasının yapılarak sözleşme kapsamı dışında olup olmadığının denetime açık bir şekilde incelettirilmesi, sözleşme dışı ise yapılması zorunlu
ve davalı iş sahibinin yararına ise bedellerinin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarına göre hesaplattırılması, bulunacak bedelden … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 2017/233 Esas sayılı dosyadaki olgulara göre varsa eksik kusur bedellerinin dava dilekçesinde davacı tarafından kabul edilmiş olan 32.666,00 TL’den az olmamak kaydıyla mahsup edilerek (eksik ve kusurlu iş bedelinin 31.666,00 TL’den az olmamak üzere tespiti, bu miktarın düşülerek dava açıldığından bu miktara kadar mahsup edilmemesi, bu miktardan fazla çıkar ise fazla miktarın mahsup edilmesi) sonucuna göre karar verilmesinden ibarettir. Açıklanan bu gerekçe ile eksik incelemeye dayalı kararın taraflar yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden taraflar yararına BOZULMASINA, 2.540,00’ar TL duruşma vekillik ücretinin taraflardan karşılıklı olarak alınarak Yargıtay’daki duruşmada vekille temsil olunan diğer tarafa verilmesine, ödenenden 5766 sayılı Kanun’un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacıya, 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davalıya iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 11.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.