Sözleşmedeki iş kalıp yapımı ve bilahare sipariş üzerine kutu üretimi olmak üzere iki aşamalı düzenlenmiş, gerek kalıpların yapım bedeli gerekse üretim ücretleri ayrı ayrı belirlenmiş, iş bitirme ve ödeme tarihleri de gösterilmiştir. Projenin *ayında tamamlanacağı, kalıpların bedelinin Türk Lirası üzerinden sözleşmede gösterilen tarihlerde nakit ve çek ile ödeneceği kararlaştırılmıştır. Dosya kapsamı ve tarafların beyanlarından kalıpların toplam yapım bedeli *TL’den 145.000,00 TL’lik bölümünün ödendiği anlaşılmaktadır Bu durumda kalıpların yapımının tamamlanması gereken *ayı geçmesine ve davacı iş sahibince * tarihli ihtarla talep edilmesine rağmen tamamlandığı ya da büyük oranda yapıldığı yüklenici tarafından yasal delillerle kanıtlanamadığından, mahkemece davacının tek taraflı irade beyanı ile sözleşmenin geriye etkili feshedilmiş olması sebebiyle ödediği bedelin iadesiyle ilgili davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken davacının öncelikli edimini ifa etmemesi sebebiyle sözleşme fesih yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi doğru olmamıştır

T.C.
Yargıtay
15. Hukuk Dairesi

Esas No:2014/4587
Karar No:2014/6698
K. Tarihi:20.11.2014

Davacı … İnş.San.Loj. ve Dış Tic.A.Ş. ile davalı … Plastik Ambalaj Kalıp San ve Tic.Ltd.Şti. arasındaki davadan dolayı … 10. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 06.02.2013 gün ve 2012/3-2013/61 sayılı hükmü onayan Dairemizin 09.04.2014 gün ve 2013/6047-2014/2484 sayılı ilamı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, sözleşmenin feshi ile iş bedelinin ödenen kısmının iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine dair verilen kararın davacı vekilince temyizi üzerine Dairemizden verilen 09.04.2014 gün 2013/6047 Esas, 2014/2484 Karar sayılı onama ilâmına karşı davacı vekilince karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
Yanlar arasında 01.08.2011 tarihinde imzalanan sözleşme muhtelif boya kutuları yapımı ve ürün üretimine ilişkindir. Sözleşmedeki iş, kalıp yapımı ve bilahare sipariş üzerine kutu üretimi olmak üzere iki aşamalı düzenlenmiş, gerek kalıpların yapım bedeli gerekse üretim ücretleri ayrı ayrı belirlenmiş, iş bitirme ve ödeme tarihleri de gösterilmiştir. Projenin 2012 yılı Ocak ayında tamamlanacağı, kalıpların bedelinin Türk Lirası üzerinden sözleşmede gösterilen tarihlerde nakit ve çek ile ödeneceği kararlaştırılmı??tır. Dosya kapsamı ve tarafların beyanlarından kalıpların toplam yapım bedeli 275.000,00 TL’den 145.000,00 TL’lik bölümünün ödendiği anlaşılmaktadır.
Davalı tarafça … 6. Noterliği’nde keşide edilen 07.06.2012 gün 30223 yevmiye nolu ihtarname ile kalıpların yapım işlemlerinin tamamlandığı, ürün siparişleri ulaşmadığı gibi Mart ayında ödenmesi gereken 85.000,00 TL’nin de ödenmediği belirtilerek 15 gün içinde kalan ödemenin yapılmaması ve sözleşmeye göre ürün siparişlerinin verilmemesi halinde sözleşmenin feshedileceği ihtar edilmiştir. Davacı tarafça davalıya … 4. Noterliği’nden keşide edilen 03.08.2012 gün 19197 yevmiye nolu ihtarla, Ocak 2012’de tamamlanması gereken kalıpların üretimi tamamlanmadığından ihtarnamenin tebliğinden itibaren 2 iş günü içinde sözleşme konusu kalıpların teslimi, teslimle birlikte kalan 85.000,00 TL ödeneceği ihtar edilerek, aksi takdirde ihtar gününe kadar yapılmış ödemelerin iadesi talep edilmiştir. Bu ihtarname davalıya 07.08.2012 tarihinde tebliğ edilmiştir.
Davacı tarafından az yukarıda tarih ve yevmiye nosu belirtilen ihtarnameyle talep edilmesine ve davada da kalıpların süresinde yapımının tamamlanmadığı ileri sürülmesine rağmen, davalı yüklenici tarafından boya kutu kalıplarının yapımının tamamlandığına dair delil tesbiti ya da resmî makamlarca usulüne uygun yapılmış tesbit-tutanak yaptırılmamıştır. Kalıpların Ocak 2012 de yapımının tamamlanması gerektiğinden davalının keşide ettiği ihtarname tarihi itibariyle bu tarih geçmiştir.
Nakit bedel karşılığı düzenlendiğinden, sözleşmenin feshi tek taraflı irade beyanı ile mümkün olup karşı tarafa ulaşmasıyla hüküm doğurur. Sözleşme taraflarınca ifa olunmadığı ya da reddolunamayacak derecede tamamlanmış olmadıkça haklı ya da haksız tek taraflı fesih beyanı ve bunun karşı tarafa ulaşmasıyla geriye etkili sonuç doğurur şekilde fesih olunabilir. Ancak sözleşmeyi haksız ya da kusuruyla fesheden haksız feshin sonuçlarına katlanmak durumundadır. 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 108 ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 125. maddesinin son fıkrasına göre sözleşmenin feshi halinde taraflar karşılıklı olarak ifa yükümlülüğünden kurtulacağı gibi daha önce ifa ettikleri edimlerini geri isteyebilirler (Yargıtay 15.HD. 22.01.2010 gün 2009/390 Esas 2010/182 Karar sayılı ilamı ve benzer içtihatları).
Bu durumda boya kutu kalıplarının yapımının tamamlanması gereken Ocak 2012 ayı geçmesine ve davacı iş sahibince 03.08.2012 tarihli ihtarla talep edilmesine rağmen tamamlandığı ya da büyük oranda yapıldığı yüklenici tarafından yasal delillerle kanıtlanamadığından, mahkemece davacının tek taraflı irade beyanı ile sözleşmenin geriye etkili feshedilmiş olması sebebiyle ödediği bedelin iadesiyle ilgili davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken davacının öncelikli edimini ifa etmemesi sebebiyle sözleşmeyi fesih yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi doğru olmamıştır.
Yerel mahkeme kararının bu gerekçeyle bozulması gerekirken onandığı bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından karar düzeltme talebinin kabulü uygun görülmüştür.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle Dairemizin 09.04.2014 gün 2013/6047 Esas 2014/2484 Karar sayılı onama ilamının kaldırılarak yerel mahkeme hükmünün davacı yararına BOZULMASINA, fazla alınan temyiz peşin harcı ile ödediği karar düzeltme peşin harcının istek halinde karar düzeltme isteyen davacıya geri verilmesine, 20.11.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.