sözleşme gereği yol İnşaatı kapsamında ikincil işler konusunda anlaşmış olduğu taraflar arasında bir ihtilaf olmadığı sözleşmenin taraflar arasında süregelen ticari itibar ve güven üzerine kurulduğu anlaşma gereği müvekkil şirketin üzerine düşen yükümlülüğünü yerine getirdiği işin karşılığı olarak da davacı tarafından ödemeler yapıldığını hak edişlere ilişkin dökümlerden görüleceği üzere davalı müvekkil şirketin yaptığı işlere karşılık olarak davacı şirket tarafından hak edişler incelenerek onay verildiği ve gerekli işlemlerin yapıldığı davacı şirketçe sunulan dava dışı şirketlere ödeme yapılması konusunda düzenlenen belgenin adi yazılı belge olup iş kapsamında tacir sıfatıyla bulunan taraflar arasında herhangi bir geçerliliği bulunmadığı sözleşmeye istinaden yazılı belgelerin yetkili kişiler tarafından düzenlenmesi ve imzalanması karşı tarafın iyi niyetinin suiistimal edilmemesi gerektiği karşı tarafa gönderildiği ve tebliğ edildiğine ilişkin ispat vesikaları veya araçları söz konusu olması gerektiği hk dava kararı

image_pdfimage_print
60 / 100

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ BAM 31. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
31.HUKUK DAİRESİ
(İnceleme aşamasında / Duruşmasız)
(Kararın kaldırılarak dosyanın mahkemesine
gönderilmesi/HMK m.353/1-a.6)
DOSYA NO : ….
KARAR NO …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 25/04/2018
NUMARASI : …

DAVACI / BİRLEŞEN DOSYA
DAVALISI :….
.. …
BİRLEŞEN DOSYA
DAVACISI : …

DAVANIN KONUSU : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 09/03/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 12/03/2021

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan ve birleşen dosya davacısı vekili tarafından birleşen dosya davalısı aleyhine açılan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasında mahkemece asıl davanın kabulüne, birleşen davanın kısmen kabulüne kısmen reddine dair verilen karara karşı süresi içinde davalı-birleşen davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili; müvekkili şirket tarafından yapımı yüklenilen …. kapsamında olan elektrik ve telefon deplasmanları hatlarının projelendirilmesi, inşası işinin yapımı nedeni ile davalı şirkete tali taşeron olarak verildiğini, davalı şirkete avans olarak toplam 196.020,00 TL ödeme yapıldığını, davalı şirkete gönderilen 11.05.2009 tarihli yazı ile avans olarak ödenmiş olan toplam 196.020,00 TL nin 14.500,00 TL sinin …., 181.520,00 TL sinin …,.. cari hesaplarına aktarılmasının bildirildiğini, davalı şirket tarafından belirtilen firmalara ödeme yapılmadığı gibi ödeme yapılması bildirilen firmalardan … hakkında icra takibi başlatılarak mükerrer kazanç sağlanma yoluna gidildiğini, davalı şirket tarafından dava dışı … aleyhine açılan Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin …. sayılı dosyasında görülen itirazın iptali davasının ihbar olunması üzerine,…. nin kendilerine bildirilen ödemeleri ilgili firmalara yapmadığının anlaşıldığını, ödeme yapılmamasının yanında söz konusu avans borcunun müvekkili şirkete halen iade edilmediğini, davalı şirket tarafından iade edilmeyen 196.020,00 TL avans borcunun 11.05.2009 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; Müvekkili şirketin Davacı şirket ile yapılan sözleşme gereği “…. arası yol İnşaatı kapsamında ikincil işler olan …. konusunda anlaşmış olduğunu, bu konuda taraflar arasında bir ihtilaf olmadığını, sözleşmenin taraflar arasında süregelen ticari itibar ve güven üzerine kurulduğunu, anlaşma gereği müvekkil şirketin üzerine düşen yükümlülüğünü yerine getirdiği işin karşılığı olarak da davacı tarafından ödemeler yapıldığını, hak edişlere ilişkin dökümlerden görüleceği üzere, davalı müvekkil şirketin yaptığı işlere karşılık olarak davacı şirket tarafından hak edişler incelenerek onay verildiği ve gerekli işlemlerin yapıldığını, davacı şirketçe sunulan dava dışı şirketlere ödeme yapılması konusunda düzenlenen belgenin adi yazılı belge olup…. kapsamında tacir sıfatıyla bulunan taraflar arasında herhangi bir geçerliliği bulunmadığını, sözleşmeye istinaden yazılı belgelerin yetkili kişiler tarafından düzenlenmesi ve imzalanması karşı tarafın iyi niyetinin suiistimal edilmemesi gerektiğini, karşı tarafa gönderildiğine ve tebliğ edildiğine ilişkin ispat vesikaları veya araçları söz konusu olması gerektiğini, müvekkili şirket tarafından dava dışı … hakkında başlatılan takip ve akabinde açılan itirazın iptali davası kapsamında devam eden uyuşmazlığın tarafların yaptığı anlaşmaya dayandığını, söz konusu dosya kapsamında anlaşmaya ilişkin ödenmemiş faturalardan kaynaklı takip başlatıldığını, davacı tarafın iddia ettiği gibi mükerrer tahsilatın söz konusu olmadığını, dava dilekçesi ekinde sunulmuş olan ödeme belgelerinden görüleceği üzere, davacı şirketin yaptığı ödemelerin 2008 yılına ait olduğunu, oysa dava dışı… ile yapılan anlaşmanın 2009 yılma ait olduğu, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosya davacısı vekili; davalı şirketin taahhüt ettiği “….” kapsamındaki aydınlatma işini alt yüklenici olarak dava dışı … ne verdiği, müteahhit …. işin bir kısmını yapan alt yüklenici…. işi tamamlayamayacağmı görmesi üzerine bu yüklenici ile sözleşmesini sonlandırdığı ve yeni bir alt yüklenici için çeşitli firmalardan teklif aldığı, işin en uygun teklif veren müvekkili şirketin uhdesinde kaldığı, müvekkili şirketi değişik tarihlerde yaptığı iş karşılığı düzenlediği faturalar ile alacağını aldığı, davaya konu edilen alacak dışında taraflar arasında bir ihtilaf olmadığı, müvekkili şirketin üstlendiği işin bir kısmını dava dışı ve daha önce davalı ….şirketine yaptırdığı ve işin bedelini değişik tarihlerde ödediği, davalı … şirketinin müvekkili şirkete 11.05.2009 tarihli yazı yazarak önceki taşeronları….Firmasından 181.520,00 TL alacaklı bulunduklarını,…. firmasına ödeme yaparken bu miktarın düşülmesini ve kendilerine ödenmesini talep ettiğini, …. firmasının ayrıca …. adına yapılacak ödeme için firmanın muvafakatinin olduğunu beyan ettiğini, dava dışı …. firmasının hesaplar değerlendirilirken muvafakatlerinin olmadığını kendileri dışında ödeme yapılmasını kabul etmeyeceklerini bildirmesi üzerine taraflar arasında ihtilaf çıktığını, bu aşamadan sonra dava dışı …. firmasının müvekkili aleyhine icra takibi yaptığını, müvekkili firmanın dosya borcunun bir kısmını kabul ederek ödeme yaptığını, bakiye talepleri için … şirketinin yazısı doğrultusunda …. firması adına ödeme yaptıkları gerekçesiyle takibe itiraz ettiğini, … firmasının itirazın iptali davası açtığını, açılan dava sonucunun ….edilemeyeceği” gerekçesiyle itirazın iptaline % 40 oranında icra inkar tazminatına ve değişken oranlarda faiz yürütülmesine karar verildiğini, kararın Yargıtay’ca onanarak kesinleştiğini, bunun sonucunda müvekkili şirketin Ankara 3. İcra Müdürlüğünün…. sayılı dosyası alacağı için 5 ayrı tarihte toplam 393.700,39 TL ödeme yapıldığını, olayda müvekkilinin…. şirketi tarafından yanıltıldığını, …. şirketinin …. şirketinin rızası bulunduğunu beyan ettiği ancak bu beyanını mahkeme aşamasında ispatlayamadığı, davalının bu tutumu nedeniyle toplam 381.000,00 TL ödeme yapılmak zorunda kalındığını, 393.700,39 TL’nin davalıdan tahsiline, bu alacağın…. tarihinden itibaren ticari faiz yürütülmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosya davalısı vekili; müvekkili şirket tarafından yapımı üstlenilen …. …“ kapsamında olan…hatlarının projelendirilmesi, inşası yapılması” işinin yapımının dava dışı …. şirketine taşeron olarak verildiği ve avans olarak toplam 196.020,00 TL ödeme yapıldığını, müvekkili şirket tarafından dava dışı …. şirketine gönderilen 11.05.2009 tarihli yazı ile avans olarak ödenmiş olan toplam 196.020,00 TL nin 14.500,00 TL sinin… 181.520,00 TL sinin…. .. cari hesaplarına aktarılmasının bildirildiğini, dava dışı … şirketi tarafından belirtilen firmalara ödeme yapılmadığı gibi…. hakkında icra takibi başlatıldığını, dava dışı …. şirketinin yazılı bildirime karşı ödeme yapmadığının Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin … sayılı dosyasında görülen itirazın iptali davasının ihbar olunması üzerine anlaşıldığını, davacı … tarafından 11.05.2009 tarihinden davanın müvekkili şirkete ihbar olunduğu 11.10.2012 tarihine kadar dava dışı … şirketi tarafından kendilerine ödeme yapılmadığı hususunda hiçbir bilgi verilmediği dikkate alındığında davacı şirketin müvekkili şirket tarafından yanıltıldığından söz edilemeyeceğinin açık olduğunu, dava dışı … şirketi aleyhine Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin …sayılı dosyası ile almış olduğu avans borcu ile ilgili alacak davası açıldığını, yargılamanın devam ettiği, bu dosyanın bekletici mesele yapılmasını bu nedenlerle davanın reddini talep etmiştir.
Dosyaların birleştirilmesine karar verilmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Mahkemece; davacı …. şirketi ile davalı … şirketi arasında tanzim edilen alt yüklenicilik sözleşmesine istinaden davacının üstlenmiş olduğu inşaat işinin bazı kısımlarının davalı tarafından üstlenildiği, avans olarak davacı tarafından davalıya ödemede bulunulduğu, daha sonra davalının işi yapamayacağı anlaşılınca sözleşmenin feshedilerek ihalenin “alt yüklenicilik işinin” birleşen dosya davacısı … şirketine verildiği, bu şirket tarafından işin asıl dosya davalısı olan ve kendisine asıl dosya davacısı tarafından avans verilen…. şirketine alt taşeron olarak bir kısım işlerin verilerek yaptırıldığı hususu taraflar arasında anlaşmazlık konusu olmadığı, Asıl dosyada davacının iddiası avans olarak davalıya verilen bu bedelin iadesi talebinden ibaret olduğu, dosyadaki bilgi belgeler, bilirkişi raporlarından da anlaşılacağı üzere; davalı alt yüklenici …. şirketine sözleşme kapsamında imalat yaptığını ve hakediş alacağı olduğunu ortaya koyamadığı, avans ödemesi niteliğinde olan davacıdan aldığı bedeli taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi sona ermiş olması nedeniyle iade etmesi gerektiği, davacının davalıyı dava tarihinden önce temerrüde düşürdüğüne dair belge sunmadığından dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte bu bedelin davalıdan tahsiline karar vermek gerektiği, Birleşen dosya yönünden ise; davacının asıl yüklenici olan davalıdan dava konusu işi alt yüklenici olarak aldığı ve bir kısım işlerini asıl dosyanın davalısı olan… şirketine yaptırdığı, …. şirketinin daha önce dava konusu işi davalı asıl yükleniciden sözleşme ile alt yüklenici olarak alan ancak sözleşmesel yükümlülüklerini yerine getirmediği için sözleşmesi fesh edilen şirket olduğu, Bu sözleşmeden dolayı da asıl yükleniciden 196.020,00 TL avans aldığı, Davalı asıl yüklenici … şirketi alt yüklenici olarak işi verdiği birleşen dosya davacısı…. şirketine yazılı bildirimde bulunarak daha önce taşeronu olan …. firmasından 181.520,00 TL alacaklı olduğunu, bunun…. firmasına ödeme yaparken düşülmesini ve kendilerine ödenmesini talep ettiği, …. firmasının da muvafakatinin olduğunu beyan ettiği, buna istinaden birleşen dosya davacısı …şirketinin kendi alt yüklenicisi olan …şirketine bu miktarı ödemediği, bunun üzerine bu alt yüklenici tarafından…. şirketine karşı icra takibi yapılıp itiraz üzerine de itirazın iptali davası açıldığı, mahkemece itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına karar verilerek kararın Yargıtay’ca onandığı ve kesinleşme üzerine faiz ile birlikte birleşen dosya davacısı…arafından taşeronu olan…. şirketine ödediği, bu ödemenin davalıdan kaynaklandığı, onun talebi doğrultusunda hareket etmesi nedeniyle bu zarara uğradığını iddia ettiği, Bilirkişi raporlarında birleşen dosya davacısının bu zararı davalıdan talep edemeyeceğini belirtmiş ise de; birleşen dosya davacısı, tarafların kabulünde olduğu gibi davalı asıl yüklenicinin talebi doğrultusunda asıl dosya davalısına yaptığı avans ödemesine mahsuben bunun kendisine ödenmesi alt yükleniciye ödenmemesini talep ettiği, ancak asıl dosyamızda davacı asıl dosyadaki davalı ilk alt yükleniciye verdiği 196.020,00 TL’lik avansı geri isteme hakkı bulunduğu ve mahkememizce de bunun iadesine karar verildiğinden birleşen dosyada 2. ihale ile işi yaptırdığı, birleşen dosya davacısının kendi alt yüklenicisine istihkak hesabından ödemesi gereken ve mahkeme kararıyla ödediği 181.520,00 TL’lik asıl alacak kadar davalı asıl yüklenicinin davacıya borçlu kaldığı belirtilerek bu bedelin davacının davalıdan talep ettiği tarih olan 12/05/2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı-birleşen davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davacı ile sözlü anlaşma yapıldığını, davacı … ..ile işin bitirildiğine dair yetkili sıfatı bulunan kişilerin imzalarının olduğunu, davacının ödemeleri de imza tarihinden sonra mahallinde keşif yapılırsa ve süresinde bildirilen tanıkları…mahallinde dinlenirse işin yapıldığının görüleceğini, … şirketi ile uyuşmazlıklarının …. sözleşmeden kaynaklandığını, mükerrer tahsilat olmadığını, hakedişlerini sunduklarını, sadece ticari tefterlerin incelenmesinin yeterli olmadığını, davacı …temerrüt ihtarı çekmediğini, hangi işlerin eksik, hangilerinin hiç yapılmadığının ve hangi işler için başka firmalarla anlaşıldığının belirtilmediğini, bu nedenlerle davanın reddini talep etmiştir.
GEREKÇE :
Dava ve birleşen dava eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.
Asıl dosya bakımından davacı … ile davalı … arasında sözlü eser sözleşmesi ilişkisi kurulduğu anlaşılmaktadır. Bu husus çekişmesizdir ve taraflar mutabıktırlar. Davacı sözleşmeyi feshederek işi birleşen dosya davacısı …’ye verdiğini ifade etmektedir. Sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre herkes verdiğini alır, ancak davalı şirket bir kısım işleri ürettiğini iddia etmektedir. Sözleşme feshedilmiş olsa bile taraflar arasındaki ihtilaf yine sözleşme hükümlerine göre çözülmelidir. Taraflar arasında sözlü olarak kurulan bu sözleşme 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğinde olup, uyuşmazlığın bu hükümlere göre çözümlenmesi gerektiği açıktır. Genel olarak eser sözleşmelerinde yüklenicinin sadece eseri meydana getirmesi, aslî edim borcunu yerine getirdiği anlamına gelmemektedir. Yüklenici, sözleşmeye uygun meydana getirdiği eseri teslim borcu altındadır. Yüklenici üstlendiği eseri meydana getirecek ve meydana getirdiği bu eseri, iş sahibine usul ve yasaya ve sözleşme hükümlerine uygun olarak teslim edecektir. Eseri teslim borcu yüklenicide olduğundan eserin teslim edildiğini kanıtlama borcu da yükleniciye düşmektedir. Bir başka deyişle yüklenici, eseri, iş sahibine sözleşmeye uygun teslim ettiğini kanıtlamak zorundadır. Davalı yüklenici savunmasını kanıtlayabilmesi için, eseri iş sahibine süresi içerisinde iş sahibinin iş yerinde teslim ettiğini kanıtlamakla yükümlüdür.
Eser sözleşmelerinde teslim, yüklenicinin tamamladığı eseri sözleşmeyi ifa etmek niyeti ile iş sahibinin fiili hakimiyetine geçirmesi olarak tanımlanmaktadır. Teslimi kanıtlama yükü somut olaydaki savunmaya göre davalı yüklenicide olmakla bu teslimin nasıl kanıtlaması gerektiği davanın çözüm noktasını oluşturmaktadır. Eserin teslim edilip edilmediğinin ispatında taraflar ispatın hangi delillerle yapılacağı hususunda sözleşmeye hüküm koyabilirler ve teslim konusunda bir delil sözleşmesi yapabilirler. Böyle bir delil sözleşmesi yoksa yüklenicinin meydana getirdiği eseri teslim ettiği vakıasını, teslim, hukuki işlem değil, hukuki fiil olduğundan kural olarak her tür kanıtla bu arada tanıkla dahi ispat edebilir.
Bu açıklamalar ışığında somut olaya gelince; taraflar arasında kurulan sözleşme ilişkisinde yazılı bir sözleşme ve bu sözleşmede yer alan teslime ilişkin bir delil sözleşmesi niteliğinde teslim vakıasının ispatına ilişkin bir hüküm bulunmadığından davalı yüklenici teslim vakıasını her tür delil ile kanıtlayabilecektir. Davalı vekili cevap dilekçesinde tanık deliline dayanmış olmakla, usulüne uygun şekilde teslim vakıasına ilişkin olarak davalı tanıkları dinlenmeli, davalı taraf aşamalardaki dilekçelerinde keşif ve bilirkişi incelemesi deliline de dayandığı anlaşılmakla gerektiğinde mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi de yapılarak diğer deliller de gözetilmek suretiyle teslim yapılıp yapılmadığı hususu hiç bir duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmeli, buna göre uyuşmazlık hükme bağlanmalıdır. Davalı delilleri toplanmaksızın esasa ilişkin hüküm kurulması, Anayasa’nın 36. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. ve 6100 sayılı HMK’nın 27. maddelerinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsuru olan hukukî dinlenme hakkının ve dolayısıyla savunma hakkının ihlâli niteliğinde değerlendirilmiş, usul ve yasaya aykırı, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. ….
O halde Mahkemece; asıl dosya davalısı ile birleşen dosya davacısı arasındaki eser (taşeron) sözleşmesinden kaynaklanan ve Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşen Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … sayılı dosyası celp edilerek; HMK’nın 26-31 maddeleri kapsamında taraflara aralarındaki sözlü anlaşmayı açıklaması , davalı … şirketi vekiline davacı için ürettiğini iddia ettiği işlerin türü ve niteliğini açıklaması için süre ve imkan tanınması; tarafların tüm delillerinin toplanması, Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … sayılı dosyasında kesinleşen imalat dışında davalının avans karşılığı davacı … Şirketine ürettiği farklı bir iş olup olmadığının yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda tespiti ile varsa yapıldığı yıl serbest piyasa rayiçlerine göre değerinin tespiti ile sonucuna göre karar verilmesi gerekir.
Açıklanan nedenlerle; sair hususlar incelenmeksizin asıl dosya yönünden davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının HMK’nın 353/1-a.6 maddesi gereğince kaldırılmasına, dosyanın Dairemiz kararına uygun şekilde sonuçlandırılması için kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
2-ANKARA 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 25/04/2018 ve … sayılı kararının HMK’nun 353/1-a.6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
3-Davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
4- İstinaf talep eden davalı tarafından ödenen 3.347,55 TL istinaf karar harcının kendisine iadesine,
5-İstinaf talep eden davalı tarafından ödenen istinaf kanun yoluna başvurma harcı ve yapılan istinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 353/1.a maddesi gereğince KESİN olmak üzere 09/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Başkan …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Katip …
e-imzalıdır

image_pdfimage_print