İdari Şartnamenin Teklif fiyata dahil olan giderler maddesinde teklif fiyata dahil olan giderler arasında sigorta giderlerine yer verildiği, bu doğrultuda da Sözleşme Tasarısı maddesinde iş ve işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin yükümlülüğün yükleniciye ait olduğunun belirtilerek hizmet türüne göre uygulanacak sigorta türlerine yer verildiği anlaşılmış olmakla birlikte sigorta türlerine ait teminatların kapsam ve limitlerine ilişkin sözleşme veya eklerinde herhangi bir düzenleme yapılmaması

İhale İtirazen şikayet  İddası

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale konusu işe ait Sözleşme Tasarısı’nın “İş ve işyerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde yer alan düzenlemenin Hizmet Genel Şartnamesi’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu maddesi ile Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesi ve bu maddeye ait 34 ve 35 numaralı dipnotlarda yer alan düzenlemelere uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

KİK Kararı

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 76’ncı maddesinde “76.1. Hizmet alımı ihalelerinde iş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanmasına ilişkin düzenleme Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19 uncu maddesi ile tip idari şartnamelerin “teklif fiyata dahil olan giderler” maddesi ve tip sözleşmenin 21 inci maddesinde yer almaktadır.

76.1.1 Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 19 uncu maddesinde “İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu, hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitlerinin günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtileceği” hükme bağlanmıştır.

76.1.2 Tip idari şartnamelerin “Teklif fiyata dahil olan giderler” maddesinin konuyla ilgili dipnotunda “idarelerin, ihale edilecek hizmetin özelliğine göre sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak … , sigorta, …giderlerinden hangilerinin, isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olması gerektiğini bu maddede belirtecekleri” ifade edilmiştir. Bu nedenle, idarece sözleşme taslağının 21 inci maddesinde yükleniciden sigorta yaptırması istenmekte ise idari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” maddesinde sigorta giderinin de teklif fiyata dahil olduğunun belirtilmesi gerekmektedir. Ancak, idarece sözleşme taslağının 21 inci maddesinde yükleniciden sigorta yaptırmasının istenmediği durumlarda ise ilgili mevzuatı gereğince yapılması gereken başka sigorta giderlerinin de bulunabileceği göz önüne alınarak idari şartnamede, sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuatı gereğince yapılacak sigorta giderinin teklif fiyata dahil olduğuna ilişkin düzenleme yapılması mümkün bulunmaktadır.

76.2. İdareler, idari şartnamede teklif fiyata dahil olan giderler arasında sigorta giderine yer vermek kaydıyla sözleşme taslağının 21 inci maddesinde sigortaya ilişkin düzenleme yapabileceklerdir. Bu çerçevede, idarece yüklenici tarafından iş ve/veya işyerinin sigortalattırılması isteniyorsa sözleşme taslağının 21.1. maddesinde iş ve işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin yükümlülüğün yükleniciye ait olduğu mutlaka belirtilecektir.

76.3. Sözleşme taslağının (21.1.) maddesinde iş ve/veya işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin yükümlülüğün yükleniciye ait olduğunun belirtilmesi halinde sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitini belirleyen düzenlemenin sözleşme taslağının (21.2.) maddesinde yapılması gerekmektedir. Ancak, (21.1.) maddesinde sigortaya ilişkin bir düzenleme yapılmamış ise (21.2.) maddesine “Bu madde boş bırakılmıştır.” cümlesi yazılacaktır.

76.4. Sözleşme taslağının (21.1.) maddesinde iş ve/veya işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin yükümlülüğün yükleniciye ait olduğu belirtilmesine rağmen, idari şartnamenin “Teklif fiyata dahil olan giderler” maddesinde sigorta giderine yer verilmediği ve/veya sözleşme taslağının (21.2.) maddesinde sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitinin belirlenmediği hallerde, iş ve/işyerlerinin sigortalanmasının istenmediği ve sigorta giderinin de teklif fiyata dahil giderler arasında yer almadığı kabul edilmek suretiyle teklifler değerlendirilecektir …” açıklaması,

 

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 19’uncu maddesinde “İşyerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenici sorumludur.

…

Hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitleri günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtilir …”düzenlemesi,

 

Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. İş ve işyerlerinin korunmasına ilişkin sorumluluk Genel Şartnamenin 19 uncu maddesinde düzenlenen esaslar dahilinde yükleniciye aittir.

21.2.Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri:  

21.2.1……………………………………………………………………………”düzenlemesi,

 

Söz konusu maddeye ait 34 numaralı dipnotta “İşin ve/veya işyerlerinin yüklenici tarafından sigortalattırılması isteniyorsa bu sorumluluğun da yükleniciye ait olduğu hususu burada belirtilecektir.” düzenlemesi,

 

35 numaralı dipnotta ise “21.1. maddesinde işin ve/veya işyerlerinin yüklenici tarafından sigortalattırılacağı belirtilmişse, işin nitelik ve özelliğine göre, sigorta türleri ile teminat kapsam ve limitleri tereddüde yer bırakmayacak şekilde burada belirtilecektir. İdare tarafından 21.1. maddesinde işin ve/veya işyerlerinin yüklenici tarafından sigortalattırılmasına ilişkin bir düzenleme yapılmaması halinde ise 21.2.1. maddesine “Bu madde boş bırakılmıştır” yazılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Atıksu Arıtma Tesislerinden Çıkan Çamurun Taşınması

…

e) Miktarı:

Atıksu Arıtma Tesislerinden çıkan toplam 130.000 ton çamurun taşınması hizmet alımı işidir.” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü ulaşım, sigorta, vergi, resim, harç giderleri ile her türlü genel giderler teklif fiyata dâhil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Teknik Şartnamenin

C)İş Güvenliği ve Yeterlilikler başlıklı 1. ve 3. maddesi,

D) Tüm Atıksu Arıtma Tesislerinde Çalıştırılacak Kamyonların Bakım, Hasar ve Cezalar başlıklı 1. maddesi,

-Çamurun taşınması için çalıştırılacak kamyonların, yakıt, motorin yağı, üstübü vs, şoförlere ait tüm giderler, çalışma esnasında olabilecek tüm arızaların giderilmesi, amortisman ve yedek parça bedeli, bakımve onarım, nakliye giderleri, zorunlu trafik sigortası ve full kasko sigorta giderleri,

Yüklenici karı ve genel giderler teklif fiyata dahildir …” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin “İş Güvenliği ve Yeterlilikler” başlıklı “C” bölümünde “1- Kamyonların ve üçüncü şahısların zararlarına karşı (işverenin malları dahil) sigortalanması ve çalıştırılacak personelin tümünün sigortalı olması zorunludur.

…

3- Tüm Şoförler, 4857 sayılı İş kanuna ve 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunlarına göre çalıştırılacak, bu kapsamda alınması gereken her türlü önlem yüklenici firmaya ait olacaktır.” düzenlemesi,

 

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dâhil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlar dahil) yerine getirilmesine ilişkin

Teknik Şartnamenin

C)İş Güvenliği ve Yeterlilikler başlıklı 1. ve 3. maddesi,

D) Tüm Atıksu Arıtma Tesislerinde Çalıştırılacak Kamyonların Bakım, Hasar ve Cezalar başlıklı 1. maddesi,

-Çamurun taşınması için çalıştırılacak kamyonların, yakıt, motorin yağı, üstübü vs, şoförlere ait tüm giderler, çalışma esnasında olabilecek tüm arızaların giderilmesi, amortisman ve yedek parça bedeli, bakımve onarım, nakliye giderleri, zorunlu trafik sigortası ve full kasko sigorta giderleri,

-Yüklenici karı ve genel giderler” düzenlemesi,

 

Anılan Tasarı”nın “İş ve işyerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde “21.1. İş ve işyerlerinin korunması ile işin ve/veya işyerlerinin sigortalattırılmasına ilişkin sorumluluk Genel Şartnamenin 19 uncu maddesinde düzenlenen esaslar dahilinde yükleniciye aittir.

21.2. Sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitleri:

21.2.1. Çalıştırılacak tüm araçların trafik ve full kasko sigortaları yapılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Hizmet alımı ihalelerinde iş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanmasına ilişkin düzenlemelere Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ile Tip İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” maddesi ve Tip Sözleşme Tasarısı’nın 21’inci maddesinde yer verilmiştir. Buna göre işyerlerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu, hizmet türüne göre sigorta gerektiği takdirde uygulanacak sigorta türü veya türleri ve teminat limitlerinin günün koşullarına uygun olmak şartıyla sözleşmesinde veya eklerinde belirtileceği ortaya konulmuştur. Diğer taraftan İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil olan giderler arasında sigorta giderine yer verilmesi kaydıyla Sözleşme Tasarısı’nın 21’inci maddesinde sigortaya ilişkin düzenleme yapabileceği belirtilmiş olup bu madde kapsamında iş ve/veya işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin yükümlülüğün yükleniciye ait olduğunun belirtilmesi halinde işin nitelik ve özelliğine göre, sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitlerinin tereddüde yer bırakmayacak şekilde belirtilmesi gerektiği zorunlu kılınmıştır.

 

Bu çerçevede ihale dokümanı düzenlemeleri incelendiğinde, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde Teknik Şartname’nin “İş Güvenliği ve Yeterlilikler” başlıklı bölümünün 1 ve 3’üncü maddesinde yer alan giderler ile ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak kamyonların trafik sigortası ve kasko sigortasına ilişkin giderlerin teklif fiyata dâhil giderler arasında olduğu belirtilmiştir. İdari Şartname’nin bahse konu maddesinde atıfta bulunulan Teknik Şartname’nin “İş Güvenliği ve Yeterlilikler” başlıklı bölümünün 1 ve 3’üncü maddeleri incelendiğinde ise, ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak personele, kamyonlara ve üçüncü şahısların zararlarına karşı (işverenin malları dâhil) sigorta yaptırılmasının zorunlu olduğu düzenlenmiştir. Bununla birlikte Sözleşme Tasarısı’nın “İş ve işyerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 21’inci maddesinde de iş ve işyerlerinin korunması ile işin ve/veya işyerlerinin sigortalattırılmasına ilişkin sorumluluğun Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 19’uncu maddesinde düzenlenen esaslar dâhilinde yükleniciye ait olduğu ortaya konulmuş olup sigorta türleri ile teminat kapsamı ve limitlerine ilişkin olarak çalıştırılacak tüm araçların trafik sigortaları ve full kasko sigortalarının yaptırılacağı ifade edilmiştir.

 

Bu noktada, İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil olan giderler arasında sigorta giderlerine yer verildiği, bu doğrultuda da Sözleşme Tasarısı’nın 21’inci maddesinde iş ve işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin yükümlülüğün yükleniciye ait olduğunun belirtilerek hizmet türüne göre uygulanacak sigorta türlerine yer verildiği anlaşılmış olmakla birlikte sigorta türlerine ait teminatların kapsam ve limitlerine ilişkin sözleşme veya eklerinde herhangi bir düzenleme yapılmadığı tespit edilmiştir.

 

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı kapsamında yer alan düzenlemeler birlikte ele alındığında, iş ve/veya işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin yükümlülüğün yükleniciye ait olduğunun belirtilmesi halinde işin nitelik ve özelliğine göre, sigorta türü veya türleri ile sigorta teminatının kapsam ve limitlerinin tereddüde yer bırakmayacak şekilde belirtilmesi gerektiği hususu karşısında, ihale dokümanı kapsamında sadece hizmet türüne göre uygulanacak sigorta türlerine ilişkin bir belirleme yapıldığı, sigorta türlerine ait teminat kapsam ve limitlerine ilişkin herhangi bir belirlemenin yapılmadığı, diğer bir anlatımla iş ve işyerlerinin sigortalanmasına ilişkin olarak eksik düzenleme yapıldığı, bu hususun da istekliler açısından sağlıklı teklif verilmesini engelleyici nitelikte olduğu, yüklenici açısından ise sözleşmenin yürütülmesi aşamasında belirsizlik oluşturacağı anlaşılmıştır.

 

Bu nedenle, itirazen şikâyete konu edilen ihale dokümanı düzenlemesinin Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 19’uncu maddesi ile Tip Sözleşme Tasarısı’nın 21’inci maddesi ile bu maddeye ait dipnot düzenlemelerine aykırılık teşkil ettiği neticesine varılmıştır.

 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

 

Oybirliği ile karar verildi.

KİK KARARI No

Toplantı No	: 2020/031
Gündem No	: 40
Karar Tarihi	: 08.07.2020
Karar No	: 2020/UH.II-1193