Sözleşme Tasarısında yer alan iş süresince İhaleyi alan yüklenicinin hakediş ödemeleri hesap müsait olduğu takdirde hizmet verilen ayı takip eden ayda aylık olarak, eğer hesap müsait olmazsa daha sonraki ayda ödeme yapılacaktır…” düzenlemesi ile “…Yüklenici aylık istihkakını idareden talep ederken bir sonraki ayın ilk mesai gününden itibaren 3 (üç) resmi iş günü içinde fatura ve evrakını idareye teslim edecektir. Belgeler idarece kontrol edilip, doğruluğu onaylandıktan sonra tahakkuk birimince tahakkuku yapılıp fatura ve eklerinin teslim tarihinden itibaren, Hastanenin gelir akışına göre ödeme yapılacaktır…”düzenlemesinin anılan mevzuat hükümlerine uygun olmadığı hk

Toplantı No : 2020/002
Gündem No : 30
Karar Tarihi : 15.01.2020
Karar No : 2020/UH.II-94
BAŞVURU SAHİBİ:
Öz Görkem Sosyal Hizmetler İnşaat Turizm Bilgisayar Özel Sağlık Hizmetleri Yemek Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:
Balıkesir Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Başhekimliği,

BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/533959 İhale Kayıt Numaralı “Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Dağıtım Sonrası Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Balıkesir Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Başhekimliği tarafından 13.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Dağıtım Sonrası Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Öz Görkem Sosyal Hizmetler İnşaat Turizm Bilgisayar Özel Sağlık Hizmetleri Yemek Üretim San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.12.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.12.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.12.2019 tarih ve 55776 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.12.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/1661 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde, aylık hakedişin tahakkuku yapıldıktan sonra ödemelerin hastanenin gelir akışına göre yapılacağına ilişkin düzenlemeye yer verildiği, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde ise, hakediş raporunun, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanacağı ve bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödemenin yapılacağının hüküm altına alındığı, Genel Şartname’de belirtilen süreden farklı bir süre belirlenmesinin idarenin takdirinde olduğu, ancak yükleniciye yapılacak ödemenin tahakkuk tarihinden itibaren 30 gün içinde yapılması gerektiği, bahsi geçen düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu gibi ihaleye katılmalarına engel nitelikte olduğu, hak kaybına uğramamaları için ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği eki Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinin 22 nolu dipnotunda “Ödeme planı ve şartları, Genel Şartnamenin “Hakedişler ve Ödeme” başlıklı Yedinci Bölümünde birim fiyat / götürü bedel sözleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde işin niteliğine göre İdarece belirlenecektir.” düzenlemesi,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği eki Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde, “a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi:
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi (4’üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;
Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Gelecek yıllara sari olmayan sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın yirminci (20.) günü düzenlenir.
İşe başladığından beri meydana getirilen işler, kontrol teşkilatı tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan miktarlar, teklif edilen birim fiyatlarla çarpılmak suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna geçirilir.
Düzenlenen hakediş raporunun işleme konulabilmesi için, yüklenici veya işbaşında bulunan vekili tarafından imzalanmış olması gereklidir.
Yüklenici veya vekili, bildirilen günde, hakedişe esas hesaplamaların yapılmasında hazır bulunmazsa kontrol teşkilatı hesaplamaları tek başına yaparak hakediş raporunu düzenler ve yüklenicinin bu husustaki itirazları kabul edilmez.
Hakediş raporu düzenlendikten sonra bir hafta içinde yüklenici raporu imzalamazsa kontrol teşkilatı, hakediş raporunu idareye gönderir ve rapor yüklenici tarafından imzalanıncaya kadar idarede hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilir. Yüklenici hakediş raporlarını zamanında imzalamazsa, ödemede meydana gelecek gecikmeden dolayı hiçbir şikayet ve istekte bulunamaz.
Hazırlanan ve iki tarafça imzalanmış bulunan geçici hakediş raporu, tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkili makamlar tarafından düzeltilebilir. Ancak bu düzeltme sırasında eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda bulunması ve düzeltme yapan yetkililerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrı bir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenir.
Yüklenicinin geçici hakedişleri, itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de Hakediş Raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun “İdareye verilen ……..tarihli dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla” cümlesini yazarak ya da bu anlama gelecek bir itiraz şerhi ile imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Yüklenici itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır.
Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir. Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.
2-Toplam Bedel Üzerinden Götürü Bedel Sözleşmelerde;
Yüklenicinin yapacağı iş götürü olarak bölümler halinde teslim alınacaksa hakediş raporları, ilgili bölümlerin tamamlanmasından sonra sözleşmesinde yazılı esaslara göre düzenlenir. Bu hakediş raporlarının imzalanma, düzeltme ve ödemeleri yukarıdaki (1) numaralı bentte yazılı hükümlere göre yapılır.
b) Sözleşme Bedelinin Bir Defada Ödenmesi
Yüklenicinin yapacağı iş bir defada teslim alınacaksa hakediş raporu sözleşmesinde yazılı esaslara göre iş bitiminde bir defada düzenlenir. Bu hakediş raporlarının imzalanma, düzeltme ve ödemeleri de yukarıda (a/1) bendinde yazılı hükümlere göre yapılır.
İşin mahiyeti ne olursa olsun, yüklenici süresinde hakediş başvurusunda bulunmadığı taktirde idare, en çok üç ay içinde, tek taraflı olarak hakediş düzenleyebilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Dağıtım Sonrası Hizmet Alımı
b) Miktarı ve türü:
Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Dağıtım Sonrası Hizmet Alımı
1) Normal Yemek (akşam ve öğle) 275.000 Öğün
2) Diyet Yemek 60.000 Öğün
3) Normal Kahvaltı 110.000 Öğün
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Balıkesir Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler ile ihale ve son teklif verme tarih ve saati” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1.
a)İhale kayıt numarası:2019/533959
b) İhale usulü: Açık ihale.
c) Tekliflerin sunulacağı adres: Teklif zarfları ihale tarihinden önce teslim edilmesi durumunda Balıkesir Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Satınalma Birimine, ihale günü teslim edilmesi durumunda ise Balıkesir Üniversitesi Rektörlüğü 6. katta yer alan Rektörlük Toplantı Salonuna teslim edilmesi gerekmektedir.
ç) İhalenin yapılacağı adres: Balıkesir Üniversitesi Rektörlüğü Çağış Kampüsü BALIKESİR
d) İhale tarihi: 04.12.2019
e) İhale saati: 10:00
f) İhale komisyonunun toplantı yeri: Balıkesir Üniversitesi Rektörlüğü 6. katta yer alan Rektörlük Toplantı Salonu…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatlarının miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat şeklinde vereceklerdir. İhale sonucu, ihale üzerinde bırakılan istekliyle her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin hususlar” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1. Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin aşağıdaki hususlar sözleşme tasarısında düzenlenmiştir.
a) Ödeme yeri ve şartları
b) Avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı
c) İşe başlama ve iş bitirme tarihi
ç) Süre uzatımı verilebilecek haller ve şartları
d) Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi
e) Cezalar ve sözleşmenin feshi
f) Denetim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar
g) Anlaşmazlıkların çözüm şekli” düzenlemesi,

İhale dokümanı kapsamında yer alan Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Balıkesir Üniversitesi Döner Sermaye Saymanlığınca ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
1) Genel Şartnamenin ¨Hak Edişler ve Ödeme¨ başlıklı 7. bölümünde Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmeler için ön görülen Usül ve esaslar çerçevesinde, iş süresince İhaleyi alan yüklenicinin hakediş ödemeleri, hesap müsait olduğu takdirde hizmet verilen ayı takip eden ayda aylık olarak, eğer hesap müsait olmazsa daha sonraki ayda ödeme yapılacaktır. Tahakkuka aşağıda belirtilen evraklar eklenecektir.
Yüklenici aylık hak edişini talep ederken bir önceki aya ait:
a) Yüklenici Firmaya ait banka hesap numarası yazısı,
b) İşçilere ait banka hesap numarası yazısı,
c) 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 37’inci maddesi hükmüne uygun imzalı ücret hesap pusulası,
d) Fatura,
e) Vergi borcu olmadığına dair yazı (her ay),
f) Aylık sigorta primleri hizmet bildirgesi,
g) Maaş listesi,
h) SGK primleri tahakkuk fişleri (her ay),
i) Ayrıntılı Maaş bordrosu,
j) SGK primleri ödendi makbuzu (her ay),
k) Banka onaylı işçi bordrosu (her ay),
l) İş yeri sigorta sicil No’su,
m) Aylık sigorta primleri bildirgesinin SGK tarafından onaylı bir örneği,
n) İşe giren ve çıkan personelin giriş-çıkış bildirgeleri,
o) Hizmet İfa Tutanağı
ö) Yemek Hizmetleri Aylık Muayene Raporu
p) İcralı personellerin icra borçları tahsilat makbuzları (ait olduğu aylarda) İdareye teslim edecektir.
Yüklenici aylık istihkakını idareden talep ederken bir sonraki ayın ilk mesai gününden itibaren 3 (üç) resmi iş günü içinde fatura ve evrakını idareye teslim edecektir. Belgeler idarece kontrol edilip, doğruluğu onaylandıktan sonra tahakkuk birimince tahakkuku yapılıp fatura ve eklerinin teslim tarihinden itibaren, Hastanenin gelir akışına göre ödeme yapılacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale işlem dosyası incelendiğinde, ihale konusu işin adının “Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Dağıtım ve Dağıtım Sonrası Hizmet Alımı” olduğu, 04.12.2019 tarihinde gerçekleştirilen ihalede 50 istekli olabilecek ve başvuru sahibi(09.12.2019 tarihinde) tarafından ihale dokümanı satın alındığı/indirildiği, 17 istekli tarafından ihaleye teklif sunulduğu, ancak başvuru sahibince ihaleye teklif sunulmadığı anlaşılmıştır.

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesinde, hakediş raporunun yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten itibaren en geç sözleşmede yazılı süre sonunda, sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa 30 gün içinde tahakkuka bağlanacağı, bu tarihten itibaren başlamak üzere 30 gün içinde de ödeme yapılacağı düzenlenmiştir.

Buna göre, hakedişin tahakkuka bağlanmasına ilişkin olarak Genel Şartname’de belirtilen süreden farklı bir süre belirlenmesinin idarenin takdirinde olduğu, ancak yükleniciye yapılacak ödemenin tahakkuk tarihinden itibaren 30 gün içinde yapılması gerektiği, bu itibarla ödeme süresinin belirlenmesi hususunda idareye herhangi bir takdir yetkisi verilmediği anlaşılmaktadır.
İhale dokümanı kapsamında yer alan Sözleşme Tasarısı’nda hakedişin tahakkuka bağlanma zamanına ilişkin ayrı bir düzenleme bulunmadığı tespit edilmiş olup, bu durumda Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42’nci maddesi uyarınca, hakediş ödemelerinin 30 gün içinde tahakkuka bağlanması ve tahakkuka bağlanmasını takip eden 30 gün içinde de ödeme yapılması gerekirken, Sözleşme Tasarısı’nda yer alan “…iş süresince İhaleyi alan yüklenicinin hakediş ödemeleri, hesap müsait olduğu takdirde hizmet verilen ayı takip eden ayda aylık olarak, eğer hesap müsait olmazsa daha sonraki ayda ödeme yapılacaktır…” düzenlemesi ile “…Yüklenici aylık istihkakını idareden talep ederken bir sonraki ayın ilk mesai gününden itibaren 3 (üç) resmi iş günü içinde fatura ve evrakını idareye teslim edecektir. Belgeler idarece kontrol edilip, doğruluğu onaylandıktan sonra tahakkuk birimince tahakkuku yapılıp fatura ve eklerinin teslim tarihinden itibaren, Hastanenin gelir akışına göre ödeme yapılacaktır…”düzenlemesinin anılan mevzuat hükümlerine uygun olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.