|
BAŞVURU SAHİBİ:
Gökşah Yapı Müt. İnş. Taah. Elektrik Mak. Hafr. Nak. Tem. Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti. – Aydoğa İnş. Taah. Tur. Otom. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Hatay Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/516881 İhale Kayıt Numaralı “Hatay Altınözü Mesleki Teknik Anadolu Lisesi, Pansiyon ve Atölye Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Hatay Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından 12.11.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Hatay Altınözü Mesleki Teknik Anadolu Lisesi, Pansiyon ve Atölye Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Gökşah Yapı Müt. İnş. Taah. Elektrik Mak. Hafr. Nak. Tem. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Aydoğa İnş. Taah. Tur. Otom. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 09.01.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 25.01.2019 tarih ve 3805 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.01.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/122 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklamalarının genel giderler arasında sayılan teknik personel ücretleri, all risk sigorta giderleri, şantiye giderleri, SGK giderleri, teminat mektubu komisyon giderleri ve sözleşme giderleri gibi yasal giderlerin teklif ettikleri bedelin yaklaşık %3’ü ile %5’ine tekabül edebileceği ve açıklamalarında söz konusu giderlerin dikkate alınmadığı ve üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ekinde sunulan TÜRMOB’dan alınan üye sicil kayıt belgesinin geçerlilik süresinin dolduğu ve tekliflerin yetkisiz kişilerce imzalandığı/kaşelendiği gerekçesiyle uygun bulunmamasının mevzuata aykırı olduğu,
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalelerde isteklilerin teklif ettikleri fiyat ile ihale konusu işi bir bütün olarak sözleşme ve ekindeki proje ve dokümanlara uygun bir şekilde yapımını taahhüt ettikleri, bunun dışında yukarıda belirtilen ve genel giderler arasında sayılan yasal giderlerin her şart altında taraflarınca karşılanacağı, bu tür giderlerin teklifi oluşturan önemli bileşenler olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı, özellikle teminat mektubu komisyon giderleri, all risk sigorta ve şantiye giderlerinin günün şartlarına göre ve ticari ilişkilere göre değişiklik göstereceği, yapılacak pazarlıklara göre ortaya çıkacağı, bu nedenle söz konusu kalemlerin belgelendirilmesinin mümkün olmadığı, bunun yanında sözleşme giderleri, damga vergisi ve karar pulu harcının istekliden istekliye değişebilecek giderler olmadığı, mutat yasal giderler olduğu, vergisel anlamda mahsuplaşmalara konu edilebileceği, bu nedenlerle bu tür giderlerin de teklifi oluşturan önemli bileşenler olarak kabul edilemeyeceği, aşırı düşük teklif sorgulamasına konu edilemeyeceği, idareye verdikleri açıklamaları kapsamında hazırlanan analizlerde müteahhit kârı ve genel giderlerin belirtildiği, icmal sayfasında da not olarak öngörülemeyen genel giderlerin olduğunun belirtildiği, tekliflerinin sınır değerin altında olmakla birlikte, sınır değere çok yakın olduğu, verdikleri teklifin firmalarını önemli bir zorluğa sokmayacağı,
Bunun yanında, TÜRMOB üye sicil kayıt belgesinin açıklama dosyasında sunulacağına ilişkin mevzuatta bir hüküm bulunmadığı, belgelerin yetkisiz kişilerce imzalandığına ilişkin tespitin hangi dayanaklara istinaden yapıldığının belirtilmediği, söz konusu belgelere ilişkin olarak ortak girişimi oluşturan firma yetkililerinden veya TÜRMOB’dan belgenin yenilenip yenilenmediği veya geçerlilik süresinin dolup dolmadığına ilişkin olarak herhangi bir bilgi talep edilip edilmediğinin anlaşılamadığı, bu hususta iddia edilen eksikliklerin giderilmesi için taraflarına mevzuatın öngördüğü yasal süre tanınmaksızın tekliflerinin ihale dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu, TÜRMOB faaliyet belgesinin geçersizliğine ilişkin olarak yapılan değerlendirmenin de mevzuata aykırı olduğu, bu hususta esas olanın ilgilinin ruhsat sahibi olduğunu ve mesleki faaliyetine devam ettiğine ilişkin sicil numarasını gösteren ya da ayrıntılı bilgilerini gösteren kaşenin varlığı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde ihale konusu işin adı “Hatay Altınözü Mesleki Teknik Anadolu Lisesi, Pansiyon ve Atölye Yapım İşi” olarak, türü ve miktarı “1 Adet 6059 m2’lik İnşaat Alanına Sahip Okul, 200 Kişilik Öğrenci Pansiyonu ve 1 adet Atölye Yapım İşi” şeklinde belirlenmiştir.
Söz konusu Şartname’nin 19.1’inci maddesinde isteklilerin tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden verecekleri, ihale sonucu ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacağı düzenlenmiştir.
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…”hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır…” açıklaması,
Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde de “… 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)
…
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 35. md.) Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklaması bulunmaktadır.
İncelemeye konu ihalede 22 adet ihale dokümanı satın alındığı/indirildiği, 12.11.2018 tarihinde yapılan ihaleye (12) isteklinin katıldığı, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen tek istekli olan başvuru sahibinin teklifine aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının ardından, anılan isteklinin açıklaması uygun görülmeyerek 31.12.2018 tarihli ihale komisyonu kararı ile başvuru konusu ihalenin sınır değerin üzerinde teklif veren ilk istekli olan Mete Ergönül üzerinde bırakıldığı, Vecih Büyükaşık-Alpaslan Son. Müh. İnş. Elk. Taah. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.
İdarece teklifi aşırı düşük olarak değerlendirilen başvuru sahibine 06.12.2018 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi konulu yazıda, “2018/516881 İKN Hatay Altınözü Mesleki Teknik Anadolu Lisesi, Pansiyon ve Atölye Yapım İşi ihalesine vermiş olduğunuz teklifiniz sınır değerin altında kalmıştır. Söz konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin 33.2’nci maddesinde “Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” denilmekte; Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.2.maddesinde ise “…istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre…” verileceği belirtilmektedir.
Bu sebeplerle mezkur teklifinizle ilgili açıklamalarınızı belgeleriyle birlikte, bu mektubun tarafınıza tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 (yedi) iş günü içerisinde İdaremize teslim etmeniz gerektiği; teslim etmediğiniz takdirde İdari Şartnamenin 33.2. maddesi gereğince teklifinizin reddedileceği” hususlarına yer verilerek aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiş olup, açıklama eki dosyada açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları listesine, açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine, sıralı iş kalemleri/grupları listesine, sıralı analiz girdileri tablosuna (inşaat), sıralı analiz girdileri tablosuna (tesisat), inşaat ve tesisat pozlarının ihale onay belgesi ekinde yer alan analiz formatlarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibi Gökşah Yapı Müt. İnş. Taah. Elektrik Mak. Hafr. Nak. Tem. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Aydoğa İnş. Taah. Tur. Otom. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, açıklama yazısına, açıklama istenilen iş kalemleri ile açıklama istenilmeyen iş kalemlerinin toplam tutarını ayrı ayrı gösteren teklif icmaline, açıklama istenilen 87 adet iş kalemine ilişkin listeye yer verildiği, idarece açıklama istenilen 87 adet iş kaleminin 62’sinde kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyatlarının kullanıldığı, hangi iş kaleminde hangi kamu kurum kuruluşunun birim fiyatının kullanıldığını ilgili poz numarası da yazılarak gösteren listenin açıklamaya eklendiği, söz konusu listede kâr ve genel gider hariç birim fiyatların üzerine isteklinin belirlediği kar ve genel gider bedelinin eklenilmesi suretiyle toplam teklif birim maliyetlerine ulaşıldığı tespit edilmiştir. Bunun yanında, açıklama kapsamında, açıklama istenilmeyecek iş kalemleri listesine, iş kalemlerine ilişkin analizlere, fiyat tekliflerine, geçmiş dönemlerde gerçekleştirilen işlere ilişkin hakedişler ile iş deneyim belgelerine yer verildiği görülmüştür.
Söz konusu belgelerin başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde incelenmesi neticesinde,
İdarece başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmama gerekçelerinden biri olarak, genel giderler arasında sayılan teknik personel ücretleri, all risk sigorta giderleri, şantiye giderleri, SGK giderleri, teminat mektubu komisyon giderleri ve sözleşme giderleri gibi yasal giderlerin isteklinin teklif ettiği bedelin yaklaşık %3’ü ile %5’ine tekabül edebileceği ve isteklinin açıklamasında söz konusu giderlerin dikkate alınmadığı gerekçesine yer verilmekle birlikte, yapım ihalelerinde idarelerce yukarıda aktarılan Tebliğin 45’inci maddesinde öngörülen usule göre açıklama istenilmesinin ve isteklilerin de söz konusu Tebliğ maddesine uygun olarak açıklama sunmalarının yeterli olduğu, ilgili mevzuat gereğince istekliler tarafından açıklamaları kapsamında sözleşme ve genel giderler arasında sayılan söz konusu giderlerin maliyetini tevsik etmelerinin gerekmediği, başvuru sahibi tarafından mevzuatta öngörülen ve yukarıda belirtilen belgelerin açıklaması kapsamında mevzuata uygun olarak sunulduğu anlaşıldığından idarece başvuru sahibinin açıklamasının bu gerekçe ile uygun bulunmamasının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, başvuru sahibi tarafından açıklaması kapsamında sunulan C30/37 beton harcına ilişkin fiyat teklifini kaşeleyerek imzalayan meslek mensubuna ait TÜRMOB faaliyet belgesinin geçerlilik süresinin 25.11.2016 tarihinde, asansöre ilişkin fiyat teklifini kaşeleyerek imzalayan meslek mensubuna ait TÜRMOB faaliyet belgesinin geçerlilik süresinin 14.06.2018 tarihinde ve kameraya ilişkin fiyat teklifini kaşeleyerek imzalayan meslek mensubuna ait TÜRMOB faaliyet belgesinin geçerlilik süresinin 09.02.2017 tarihinde sona erdiği görülmekle birlikte yine yukarıda aktarılan Tebliğin 45’inci maddesinde yer alan açıklamalar gereğince istekliler tarafından açıklamaları kapsamında meslek mensubuna ait oda faaliyet belgesinin sunulmasına gerek bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin açıklamalarının bu gerekçe ile de uygun bulunmaması yerinde görülmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Gökşah Yapı Müt. İnş. Taah. Elektrik Mak. Hafr. Nak. Tem. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Aydoğa İnş. Taah. Tur. Otom. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|