sözleşmede belirtilmediği için malzeme fiyat farkı ödenmesi mümkün olmayışı

Kararın Çeşidi : Temyiz Kurulu Kararı Kararın Konusu: İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar Kararın Numarası : 26652 Kararın Tarihi : 30.09.2003 KONU: 88/13181 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekindeki Esasların 3’üncü maddesinde belirtilen iş kapsamında olmayıp, satın alma işi olan, söz konusu Esasların 9’uncu maddesinin (9.2) fıkrasına göre malzeme fiyat verilecek malzemeler arasında bulunmayan ve sözleşmesinde de ayrıca belirtilmediği için malzeme fiyat farkı ödenmesi mümkün olmayan bordür ve plaktaşı için uygulama yılı veya malzeme fiyat farkı verilmesinin mevzuata aykırı olduğu. 1442 no’lu ilâmın 22’nci maddesiyle,……………. Ltd. Şti. yükleniminde bulunan “Bordür ve Andezit Plaktaş Satın Alınması” işine ait hakediş ödemelerinde, 38/13181 sayılı BKK ekindeki Esaslara aykırı olarak satın alınan bordür ve plaktaşı için fiyat farkı niteliğinde ödemelerde bulunulması nedeniyle fazla ödenen …………..-liraya tazmin hükmü verilmiştir. Dilekçi temyiz dilekçesinde, ihalesi yapılan andezit bordür ve andezit plaktaş alınması işinin 2286 sayılı Devlet İhale Kanununa tabi olarak yapıldığı, söz konusu iş bünyesindeki hakedişlerde yapılan ödemelerin 88/13181 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki olan Fiyat Farkı Kararnamesindeki fiyat farkı ödemesi olmadığı ve yapılan ödemenin fiyat farkı değil fiyat eksiltmesi ödemesi olduğu, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 9’uncu maddesi, “Tahmin edilen bedel, idarelerce tespit edilir veya ettirilir. İşin özelliğine göre gerektiğinde bu bedel veya bu bedelin hesabında kullanılacak fiyatlar Belediye, Ticaret Odası, Sanayi Odası, Borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden sorulur. Tahmin edilen bedel, bunun dayanaklarının da eklendiği bir hesap tutanağında gösterilir ve asıl evrak arasında saklanır. Bu bedel gerektiğinde ihale komisyonlarınca tahkik ettirilir. Ancak; yapım işlerinde bu işler için kanunların verdiği yetkiye dayanarak ilgili idarelerce tespit edilmiş birim fiyatları varsa, bunlar uygulanır.” denildiği, Devlet ihalelerinde en ucuzun değil en iyisinin alınması ilke olarak benimsenmiş olmakla beraber, herhangi bir hazine zararına meydan vermemek amacıyla en uygun bedeli verecek istekliyi bulmak için bedelin isabetli ve gerçeğe en yakın şekilde saptanmasının da çok önemli bir husus olduğu, maddede bedel tahmini işinin esas itibariyle ilgili kuruluşlarca yapılacağının belirtildiği, tahmini bedelin tespitinde sınai ve teknolojik bir zorunluluk söz konusu değil ise yapım ve hizmet işleri için kanunların verdiği yetkiye dayanarak ilgili idarelerce tespit edilmiş fiyatların uygulanacağı, ilgili idarelerce tespit edilmiş birim fiyatlar bulunmadığı takdirde yapılacak analizlere Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca, İdarelerce veya Ticaret ve/veya Sanayi Odasınca onaylanmış memleket rayiçleri tatbik edilerek bulunacak birim fiyatlar, bu da mümkün olmuyorsa yapılacak işin tarifi ve bütün teknik özellikleri orsaya konularak Ticaret ve/veya Sanayi Odasınca onaylanmış fatura bedelleri esas alınarak tespit edilmiş fiyatların tatbik edileceği, 1997 ve 1998 yıllarında yatırım programında ve yıllık Belediye bütçesinde bulunan yapım işlerinde özelliğine göre kullanılması gereken andezit taştan imal edilen çeşitli boy ve ebatlarda mamullerin imal ettirilmesi veya kullanılmasında yıl içerisinde yapılan ihalelerde kullanılmak üzere fiyat tespitleri yaptırıldığı, 1998 yılı andezit fiyat belirleme çalışmasının 2886 sayılı Devlet ihale Kanunun 9’uncu maddesi hükmü ve esaslarına göre yapıldığı, gelen tekliflerin değerlendirilmesi esnasında Ankara Ticaret Odasında fiyat belirleme tarihine kadar yapılmış 1998 yılı onaylanmış olan andezit imalatları ile ilgili araştırmalar yapıldığı, idarenin hem çarşı fiyatları denilebilecek üretici fiyatlarını temin ettiği, hem de en yakın tarihte belirleniri Ticaret Odası tasdikli fiyatları alındığı, gelen teklifler ve alınan onaylı faturalar değerlendirilmiş, yapılacak ihalelerde rekabetin sağlanması, fiyatın belli olması ayrıca yıl içinde fiyat belirlemede göz önünde bulundurulması gereken hususlardaki değişiklikleri de değerlendirerek 1997 yılında da uyguladığımız aylık fiyat tespitleri gibi 1998 yılı fiyatları da aylık tespit etme çalışmaları başlatıldığı, 1998 yılında andezit malzemeler Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca yayınlanan birim fiyatlarında olmadığı, birim fiyatlarda olmayan malzeme fiyatlarının nasıl tespit edileceği ilgili kanunla belirlendiği, İdarenin de bu fiyatları günün şartlarına göre belirlemiş ve uygulamış olduğu, İdarenin 1997 yılında benzer bir problemle karşı karşıya kalmadığı, 1997 yılında yaptırılan bir işle ilgili olarak kullandırılan malzeme (Granit) ölçülerinin birim fiyatlarda olmaması ancak, bazı ölçülere ait granit fiyatının birim fiyatlarda bulunması nedeniyle İdarenin birim fiyatlarda bulunmayan bu ölçülerdeki imal ettirilen granitlere ait malzemelerin fiyat tespitinde nasıl bir yol izleneceğini Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığına bir yazı ile sorduğu, cevabı yazıda ise konu Yüksek Fen Kurulunda değerlendirilmiş, Belediyemizce ihale edilmek suretiyle yaptırılmakta olan veya yaptırılması planlanan kaldırım, havuz vs. kaplamalarında düşünülen rayiç ve birim fiyatlarda yer almayan değişik ölçülerdeki granit malzemelerin fiyatlarının tespiti Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi’nin 20’nci maddesine göre yapılması gerektiği görüşüne varıldığı, İdarece uygulanan rayiçlerin tespitinde Bayındırlık işleri Genel Şartnamesi’nin 20’nci maddesinin uygulandığı, piyasadan alınan tekliflere, Ankara Ticaret Odasında tasdik edilmiş o tarihli fiyatlara ve 1997 yılında belirlenmiş idare fiyatlarına göre fiyat tespit edildiği, söz konusu malzemeler Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nca hazırlanan birim fiyat rayiçlerinde bulunsaydı böyle bir fiyat belirlemeye gerek kalmayacağı, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununda bu konuda birim fiyat rayiçlerinde olmayan malzemelerin fiyat rayiçlerinin nasıl yapılacağının belirtmiş olduğu, buna bağlı olarak 1998 yılında Ankara Ticaret Odasından tasdiklenmiş olan ve piyasadan toplanarak değerlendirilen bu fiyatlara da tamamen bağlı kalınmayarak tespit edilen idare fiyatları Ocak ayı olarak değil Aralık 1998 ayı için tespit edilmiş ve geriye dönük olarak her ayda belli, bir miktar düşülerek 1997 yılı Aralık ayına indirilmiş olduğu, fiyat tespitlerinin yapımında aylık artış değil aylık düşüş söz konusu olduğu, fiyatların tespit edildiği ay olan Mart ayından itibaren veya Ocak ayından itibaren üzerine fark eklenerek bulunmadığı, sözleşme dosyasının Sayıştay Başkanlığınca onaylanmış olduğu, andezit bordur ve andezit plaktaş alınması işine ait yapılan hakediş ödemelerinde 88/13181 sayılı Kararnameye aykırı ödeme yapılmayıp, tamamen 2886 sayılı yasanın ilgili maddelerine dayanılarak ödeme yapılmış olduğunu belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir. Dosyada ve rapor dosyasında mevcut olan belgelerin incelenmesinden, İdarenin 1997 yılının Ekim ayı için belirlemiş olduğu malzeme fiyatlarının % 25 artırılmış tutarını esas alarak 1997 yılı fiyatları ile ihale keşif bedelini tespit ettiği ve işi yapım işleri ihale kriterlerine göre ihale ettiği, ihale şartnamesinde 1997 ve 1998 yılı ödeneklerinin ayrı ayrı belirlendiği, fiyat farkları hususunda şartname ve sözleşmede 88/13181 sayılı Kararnameye atıf yapıldığı, başka da bir hüküm bulunmadığı, ihalenin ihaleye katılan 5 firmadan % 10,35 oranı ile en yüksek indirim yapmayı teklif eden firmaya verildiği; 1998 yılında uygulanacak andezit ve plaktaş malzeme fiyatlarının tespiti amacıyla 09.02.1998 tarihinde üç firmadan Ocak ayı fiyatlarını bildirmelerinin istendiği, üç firmanın ocak ayı için bildirmiş oldukları fiyatların aritmetik ortalamasından düşük olarak tespit edilen fiyatların 1998 yılı Aralık ayı fiyatı olarak esas alındığı, her malzeme için aylık artış (veya azalış) miktarı belirlenerek her malzemenin aylık fiyatının belirlendiği ve bu.fiyatlar esas alınarak ödeme yapıldığı, bütün benzer işlerde de aynı fiyatların esas alındığı anlaşılmaktadır. Sözleşme eki 88/13181 Sayılı Bakanlar Kurulu Karan eki “Kamu Sektörüne Dahil İdarelerin İhalesi Yapılmış ve Yapılacak İşlerinde İhale Usul ve Şekillerine Göre Fiyat Farkı Hesabında Uygulayacakları Esaslar” in 3’üncü maddesinde belirtilen iş kapsamında olmayan, satın alma işi olan, söz konusu Esasların 9’uncu maddesinin (9.2) fıkrasına göre malzeme fiyat farkı verilecek malzemeler arasında da bulunmayan, sözleşmesinde ayrıca belirtilmediği için 88/13181 sayılı BKK ekindeki Esasların “Bu maddede sayılmayan diğer malzemeye fiyat farkı verilebilmesi” başlıklı 9’uncu maddesinin (9.8) fıkrasındaki “Yukarıda (9.2) fıkrasında belirtilen malzemenin dışında olup da idareleri tarafından, işlerin özelliği bakımından adları, baz fiyatları ve fiyat farkı hesap usulleri ayrıca sözleşmelerine eklenen malzemeye de, sözleşme birim fiyatlarına veya uygulama yılı birim fiyatlarına esas olan rayiçlerinde yılı içinde bir değişiklik olması halinde, fiyat farkı ödenir.” hükmü gereği malzeme fiyat farkı ödenmesi” de mümkün bulunmayan malzemeler için uygulama yılı veya malzeme fiyat farkı niteliğinde fiyat farkı verilmesi mevzuata uygun olmadığından dilekçi iddialarının reddi ile 1412 nolu ilâmın 22’nci maddesiyle verilen tazmin hükmünün tasdikine, karar verildi.