Sözleşme Tasarısında yer alan yüklenici sorumlulukları kapsamındaki bazı konularda verilecek eğitimlerin (iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin yanı sıra iş esnasında uyulması gereken çevre kuralları, tehlikeli ve tehlikesiz atıkların yönetimi eğitimi gibi eğitimlerin) her bir işçilik birim fiyatı üzerinden %4 oranında hesaplanacak sözleşme giderleri ile genel giderler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, anılan maddede bahsi geçen sorumluluklar kapsamında doğacak diğer giderler için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmasını zorunlu kılan herhangi bir mevzuat hükmünün bulunmadığı, ilgili giderlerin birim fiyat teklif cetvelinde yer alan “Malzeme ve Diğer Giderler” iş kalemine yansıtılması suretiyle tekliflerin oluşturulabileceği hk
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.
…
78.5.1. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında, ihale konusu işin niteliği dikkate alınarak işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemleri bulunması halinde, bu kalemlerin kapsamındaki işler dâhil, ihale konusu işin yerine getirilmesi için çalıştırılacak asgari personel sayısının ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, işçi sayısı yerine, yaptırılacak işi oluşturan iş kalemi veya kalemleri üzerinden teklif alınabilir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu çerçevede, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında, idarece birim fiyat teklif cetveli hazırlanırken işçi sayısı üzerinden teklif alınması uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri bulunup bulunmadığı belirlenecektir. Buna göre, işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin bulunması halinde, idare bu iş kalemi/kalemleri için teklife esas alınacak birimi, “işçi sayısı” yerine, o iş kalemini/kalemlerini oluşturan unsurları dikkate almak suretiyle kendisi belirleyerek birim fiyat teklif cetvelinde ait olduğu iş kaleminin/kalemlerinin “birim” sütununa yazacaktır.
…
78.22. Brüt asgari ücret veya üzerinde ücret ödenmesi öngörülen personelin varsa nakdi yol ve yemek bedeli dâhil aylık (78.12 nci maddeye göre gün üzerinden teklif alınan hallerde günlük) ücreti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalara ilişkin ücretler ile engelli işçi ücreti gibi ayrı ayrı hesaplanması gereken her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması, malzeme giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi zorunludur. Ayrıca, ayni teklif verileceği belirtilen yemek ve yol giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi esastır. Ancak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasına göre işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kaleminin/kalemlerinin bulunduğu personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalesinin birim fiyat teklif cetvelinde, bu iş kalemi/kalemleri kapsamındaki işlerde çalıştırılmak üzere ihale dokümanında asgari sayısı belirtilen personele ilişkin maliyetlere işçilik kaleminde değil, ait olduğu iş kalemi içerisinde yer verilecek ve istekliler de tekliflerini buna göre sunacaklardır.
Bununla birlikte, söz konusu personelin fazla çalışma yapması ve/veya ulusal bayram ve/veya genel tatil günlerinde çalıştırılması öngörülüyor ise, 78.8. maddesine göre çalışılacak gün ve personel sayısı ile toplam fazla çalışma saati belirlenirken, bu personel de dikkate alınmak suretiyle maliyet hesaplaması yapılarak ulusal bayram ve genel tatil günleri iş kalemi ile fazla çalışma iş kalemine dâhil edilecektir.
Teklif fiyatına dâhil edilmesi öngörülen malzemelerin tamamı tek bir iş kalemi olarak kabul edilmek suretiyle birim fiyat teklif cetvelinde malzeme için tek bir satır açılması halinde “birim” sütununda “ay” veya “gün” ibaresine yer verilecek, her bir malzeme için ayrı satır açılması halinde ise “birim” sütununa malzemenin türüne göre adet, kg, lt, m, kutu, paket vb. yazılacak ve “miktar” sütununda işin toplam süresi boyunca kullanılması öngörülen malzeme miktarı (toplam adet, kg, lt, m, kutu, paket vb.) belirtilerek teklif alınacaktır.
…
78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:
a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dâhil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.
b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.
c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.
ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, %4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3.3. Malzeme giderleri:
Teknik Şartname Madde-7’de belirtilen ve Teknik Şartname Ek-2, Ek-3’de yer alan malzeme giderleri
25.3.4. Diğer giderler:
25.3.4.1 Teknik Şartname Madde-9’da belirtilen ve Ek-1’de yer alan Makine ve Teçhizat giderleri ile Teknik Şartname Madde-10’da belirtilen Ulaşım ve Servis giderleri.
25.3.4.2 Ot, Yabancı Cisim ve Çevre Temizliği Giderleri: Teknik Şartname Madde-8 de belirtilen Ot, Yabancı Cisim ve Çevre Temizliği giderleri…” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde “…36.2 Yüklenici, çalıştırdığı personelin uğradığı iş kazaları veya bu personelin üçüncü şahıslara verdiği zarar ziyandan sorumludur. Bu konuda İdarenin hiçbir sorumluluğu yoktur.
Yüklenici’nin çalıştırdığı personel ve kendi firması ile ilgili; İş kanunu, İş kanunu mevzuatı, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, Hıfzıssıhha Kanunu ile bu konudaki diğer yasa, tüzük ve yönetmeliklerde emredilen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası primleri, İşsizlik Sigortası ile ikramiye ve fazla mesai ödemeleri, vergi vb. diğer bütün yasal yükümlülükler yüklenicinin sorumluluğundadır.
…
36.7 Yüklenicinin İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Yükümlülükleri:
Yüklenici, çalışanların işle ilgili her türlü sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu kapsamda; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve alt mevzuatında yer alan hükümler ile (Elektrik) TEİAŞ İş Güvenliği Yönetmeliği hükümlerini Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve eksiksiz olarak yerine getirmekle mükelleftir.
Yüklenici, sağlık ve güvenlik önlemlerinin alınmamasından dolayı doğacak her türlü olay, kaza ve meslek hastalıklarından kaynaklanabilecek cezai hükümler konusundaki yasal sorumlulukları ile tazminatlardan sorumludur.
Yüklenici, tüm hukuki düzenlemelere uyulması ve tazminatlar konusundaki yasal sorumluluğunu TEİAŞ’a aktaramaz. Bu madde kapsamında verilecek her türlü iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz.
Yüklenici işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı ile imzalanacak sözleşme/görevlendirmenin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı onaylı birer kopyası ile Risk Değerlendirmesinin bir kopyasını işe başlama tarihine kadar TEİAŞ’a verir.
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereğince çalışanlarının; işe girişleri, iş değişikliği, iş kazası ve meslek hastalığı halleri ile mevzuata göre belirlenmiş olan periyotlarda sağlık kontrollerini yaptırır.
Çalışanlar işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlayamazlar.
Mesleki Eğitim Belgesi olmayan çalışanlar tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalıştırılmazlar, bu nedenle çalışanlar işe alınmadan önce mesleki eğitime tabi tutularak Mesleki Eğitim Belgesi almaları sağlanacaktır.
Yüklenici Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak çalışanlarının, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar.
İş kazası sonucunda, yaralanma, iş göremezlik veya ölüm olduğu takdirde, her türlü sorumluluk ve tazminat Yükleniciye ait olacaktır.
36.8 Yüklenicinin Çevre İle İlgili Yükümlülükleri:
Yüklenici;
1-Sözleşme konusu işin yürütülmesi sırasında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu Kanuna istinaden çıkarılan yürürlükteki mevzuat hükümlerine, TEİAŞ Tehlikeli ve Tehlikesiz Atıkların Yönetimi Yönergesine, ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi Standartlarına uygun şekilde faaliyet göstermekle,
2-Çevre ile etkileşime giren tüm faaliyetlerinde kirliliğin önlenmesi, çevreye olan olumsuz etkilerin azaltılması veya tamamen ortadan kaldırılması, doğal kaynakların korunması, enerji verimliliği, flora ve faunanın korunması yönünde bir politika benimsemekle,
3- Yükleniminde bulunan iş kapsamında yürüttüğü faaliyetler sonrasında oluşan tüm atıkların yönetimi sırasında;
a) İşe başlamadan önce, iş esnasında uyulması gereken çevre kuralları, tehlikeli ve tehlikesiz atıkların yönetimi hakkında çalışanlarını bilgilendirmekle,
b) Söz konusu işle ilgili ortaya çıkan atıkları TEİAŞ Tehlikeli ve Tehlikesiz Atıkların Yönetimi Yönergesinde belirtilen atık kodlarına göre tehlikeli atık ve tehlikesiz atık olarak sınıflandırmakla,
c) Oluşan tehlikeli/tehlikesiz atıkları mevzuat hükümlerine uygun depolama koşullarında ayrı ayrı muhafaza etmekle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca lisans verilen yetkili kurum/kuruluşa mevzuat hükümlerinde belirtilen süre zarfında (tehlikeli atıklar için 6 ay, tehlikesiz atıklar için 1 yıl) teslim etmek ve lisanslı firmalara teslim edildiğine dair atık beyanlarını temin ederek bir nüshasını TEİAŞ yetkili birimine sunmakla,
ç) Söz konusu iş kapsamında kullandığı ekip ve ekipman atıkları ile hafriyat atıklarından sorumlu olup bu malzemelerin taşıma, depolama, geri kazanım/bertaraf işlemlerini ilgili mevzuata göre yürütmekle,
d) Geçici kabul tarihinden sonra en geç 1 ay içerisinde, söz konusu işe ilişkin sahalarda bulunan atıkları temizlemekle ve sahayı boşaltmakla,
e) Faaliyetleri sonucunda herhangi bir çevre kazası meydana geldiğinde derhal yasal mercileri ve TEİAŞ’ı bilgilendirmekle ve olay yerinin eski haline getirilmesi, oluşan kirlilik ve atığın mevzuata uygun şekilde bertarafı ile ilgili olarak tüm düzeltici aksiyonları alarak her türlü zarar ziyan ve masrafı karşılamakla,
yükümlüdür.
4- İş kapsamındaki kendi faaliyetleri ile ilgili olarak gerektiğinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yetkilendirdiği akredite laboratuvar, lisanslı ölçüm ve kontrol firmalarından TEİAŞ Bölge Müdürlüğünün bilgisi dahilinde yaptıracağı ölçüm, kontrol ve laboratuvar hizmetlerine (atık yağ analizi, tehlikeli atık analizi, atık su deşarj analizleri, emisyon ve gürültü ölçümü, kirlenmiş toprak vb.) ilişkin masrafları kendisi karşılamakla ve rapor sonuçlarını TEİAŞ Bölge Müdürlüğüne bildirmekle,
5- İş kapsamında yürüttüğü faaliyetleri esnasında kullanacağı her türlü kimyasal malzemenin Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarını (MGBF) temin etmek ve malzemelerin kullanımı esnasında formları faaliyet alanında hazır, erişilebilir ve okunaklı şekilde bulundurmakla,
6- İş kapsamında kullandığı her türlü araç ve iş makinesinin egzoz emisyon ölçümlerini mevzuata uygun şekilde yaptırmak ve geçerli muayene raporlarını hazır bulundurmakla yükümlüdür.
7- Yüklenici, sözleşme konusu işin ifası sırasında çevrenin korunması için 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılan yürürlükteki mevzuata, TEİAŞ Tehlikeli ve Tehlikesiz Atıkların Yönetimi Yönergesine ve ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi standartları hükümlerine uygun davranmakla yükümlüdür. Aksi halde ortaya çıkabilecek kirlenme, gürültü ve benzeri nedenlerle insanlara ve mülkiyet haklarına gelebilecek zarar ve rahatsızlıkların bertaraf edilmesi için gerekli tüm tedbirlerin alınmasından sorumlu olacaktır. Tüm bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle doğabilecek her türlü hukuki, mali, cezai ve idari sorumluluk tamamen yüklenici firmaya ait olup, her türlü zarar ziyandan doğrudan yüklenici sorumludur. TEİAŞ’a tazmin ettirilmesi halinde ise, TEİAŞ tarafından ödenmek zorunda kalınacak tüm bedeller, varsa Yüklenicinin alacaklarından, hakedişlerinden, teminatlarından kesilmek suretiyle tahsil edilecektir. Yüklenicinin alacaklarının TEİAŞ tarafından ödenen bu bedelleri ferileriyle birlikte karşılamaya yetmemesi halinde TEİAŞ’ın dava hakkı saklıdır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ilişkin olarak idarece yapılan yaklaşık maliyet hesabı incelendiğinde, şikâyete konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olduğu anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde malzeme giderlerinin “Teknik Şartname Madde-7’de belirtilen ve Teknik Şartname Ek-2, Ek-3’de yer alan malzeme giderleri” şeklinde belirtildiği; diğer giderlerin de “Teknik Şartname Madde-9’da belirtilen ve Ek-1’de yer alan Makine ve Teçhizat giderleri ile Teknik Şartname Madde-10’da belirtilen ulaşım ve servis giderleri” ile “Teknik Şartname Madde-8 de belirtilen ot, yabancı cisim ve çevre temizliği giderleri” şeklinde belirtildiği;
Birim fiyat teklif cetvelinde de “Malzeme ve Diğer Giderler” için ayrı satır açıldığı,
Bunların yanı sıra Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 36’ncı maddesinde İş Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Hıfzıssıhha Kanunu’ndan kaynaklanan yükümlülüklerin yüklenicinin sorumluluğunda olduğunun ve iş kazası sonucunda, yaralanma, iş göremezlik veya ölüm olduğu takdirde, her türlü sorumluluğun ve tazminatın yükleniciye ait olacağının belirtildiği; yüklenicinin iş sağlığı ve güvenliğinin yanı sıra çevre ile ilgili yükümlülüklerinin de sıralandığı görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan açıklamalar uyarınca, isteklilerin teklif bedellerinin “asgari işçilik maliyeti, işçilikle bağlantılı ayni giderler, hizmetin yürütülmesine yardımcı unsurlar ile sözleşme giderleri ve genel giderler”den oluştuğu,
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim giderini ve benzer nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden %4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderlerin teklif bileşeni olarak kabul edileceği,
Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında, malzeme giderlerinin ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesinin zorunlu olduğu, teklif fiyatına dâhil edilmesi öngörülen malzemelerin tamamı tek bir iş kalemi olarak kabul edilmek suretiyle birim fiyat teklif cetvelinde malzeme için tek bir satır açılması halinde “birim” sütununda “ay” veya “gün” ibaresine yer verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinin 25.3.3’üncü alt maddesinde “malzeme giderleri”nin ve 25.3.4’üncü alt maddesinde de “diğer gider”in Teknik Şartname’nin ilgili maddelerine atıf yapılarak ifade edildiği, her bir kısma ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde “Malzeme ve Diğer Giderler” için tek bir satır açılarak birimin “ay” olarak ifade edildiği, malzeme giderleri ile diğer giderlerin ayrıntılarına Teknik Şartname kapsamında yer verildiği ve söz konusu giderlerin teklif fiyata yansıtılabileceği anlaşıldığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, Sözleşme Tasarısı’nın 36’ncı maddesinde yer alan yüklenici sorumlulukları kapsamındaki bazı konularda verilecek eğitimlerin (iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin yanı sıra iş esnasında uyulması gereken çevre kuralları, tehlikeli ve tehlikesiz atıkların yönetimi eğitimi gibi eğitimlerin) her bir işçilik birim fiyatı üzerinden %4 oranında hesaplanacak sözleşme giderleri ile genel giderler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, anılan maddede bahsi geçen sorumluluklar kapsamında doğacak diğer giderler için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılmasını zorunlu kılan herhangi bir mevzuat hükmünün bulunmadığı, ilgili giderlerin birim fiyat teklif cetvelinde yer alan “Malzeme ve Diğer Giderler” iş kalemine yansıtılması suretiyle tekliflerin oluşturulabileceği anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu hususa ilişkin iddiasının da yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
| Toplantı No | : 2022/027 |
| Gündem No | : 41 |
| Karar Tarihi | : 11.05.2022 |
| Karar No | : 2022/UH.I-591 |