sözleşmelerden kaynaklı, fiyat farkı alacağının ve sözleşme dışı işlerin bedelinin tahsilini, hakedişin geç ödenmesinden kaynaklanan zararın tazminini ve hakedişten haksız olarak kesilen bedelin iadesini talep etmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
- Hukuk Dairesi 2018/2521 E. , 2018/4082 K.
“İçtihat Metni”
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmal edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Taraflar arasındaki uyuşmazlık eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, davacı yüklenici 19.01.2006 tarihli … … 1 Adet İlköğretim Okulu, 1 Adet Ticaret Merkezi ve … Atlyapı ve Çevre Düzenlemesi, 22.09.2005 tarihli … … 24 Derslikli İlköğretim Okulu, 1 Adet Bekçi Kulübesi Adaiçi Altyapı ve Çevre Düzenlemesi ile 29.04.2005 tarihli … … Sosyal Donatı, Cami, Şadırvan ve Ticaret Merkezi ile ilgili sözleşmelerden kaynaklı, fiyat farkı alacağının ve sözleşme dışı işlerin bedelinin tahsilini, hakedişin geç ödenmesinden kaynaklanan zararın tazminini ve hakedişten haksız olarak kesilen bedelin iadesini talep etmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
492 sayılı Harçlar Yasası’nın 16. maddesi gereğince değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Aynı Yasa’nın 28. maddesinin (a) bendinde karar ve ilâm harcının dörtte birinin peşin, geri kalanın kararın verilmesinden itibaren bir ay içinde ödeneceği hükmü yer almıştır. Yine aynı Yasa’nın 32. maddesinde yargı harçları ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılmayacağına dair emredici hüküm konulmuştur.
Yüklenici şirket tarafından açılan davada, fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak ;
19.01.2006 tarihli … … 1 Adet İlköğretim Okulu, 1 Adet Ticaret Merkezi ve … Atlyapı ve Çevre Düzenlemesi işi ile ilgili olarak ; fiyat farkı alacağı 5.000,00 TL, enkaz kaldırma bedeli 5.000,00 TL, sözleşme dışı işler bedeli 5.000,00 TL, 8 nolu hakedişin geç ödenmesinden kaynaklanan zarar için 5.000,00 TL olmak üzere 20.000,00 TL,
22.09.2005 tarihli … … 24 Derslikli İlköğretim Okulu, 1 Adet Bekçi Kulübesi … Altyapı ve Çevre Düzenlemesi ile ilgili olarak; iş iskelesinden kaynaklı imalat artışı 8.000,00 TL ve sözleşme dışı minare yapımı için 12.000,00 TL olmak üzere 20.000,00 TL,
29.04.2005 tarihli … … Sosyal Donatı, Cami, Şadırvan ve Ticaret Merkezi ile ilgili olarak; fiyat farkı alacağı 2.000,00 TL, sözleşme dışı yapılan alçı sıva
1.000,00 TL, trafo ve box yapımı 2.000,00 TL, sözleşme dışı iş olarak mermer basamak yapımı 1.000,00 TL, fazla yapılan demir işleri 1.000,00 TL, 3 nolu hakedişten haksız kesilen ceza 30.000,00 TL, sözleşme dışı 1 adet su pınarı yapımı 1.000,00 TL ve sözleşme dışı kanalizasyon yapımı 2.000,00 TL olmak üzere 40.000,00 TL gösterilerek toplam 80.000,00 TL’nin tahsili talep edilmesine rağmen dava dilekçesinde ve harçlandırma formunda harca esas değer 70.000,00 TL olarak gösterilip bu bedel üzerinden 02.05.2008 tarihinde 945,00 TL peşin harç yatırılmıştır.
492 sayılı Harçlar Yasası’nın 16. maddesi gereğince taleplerin dinlenebilmesi için talep edilen miktar olan 80.000,00 TL üzerinden nispi harcın yatırılması gerekir. Mahkemece davada davacı tarafından 70.000,00 TL’lik harç yatırılmasına rağmen 80.000,00 TL üzerinden dava tarihi itibariyle alınması gereken karar ve ilâm harcının dörtte biri oranındaki peşin nispi harcın, Harçlar Yasası’nın 30. maddesine göre davacıdan alınması için davacıya süre verilmeksizin, yargılamaya devam edilerek dava sonuçlandırılmıştır. Harçlar Yasası’ndaki düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olduğundan görevi gereği mahkemelerce kendiliğinden göz önünde tutulacağı gibi temyiz aşamasında Yargıtay’ca da re’sen dikkate alınır.
Bu durumda mahkemece talep edilen 80.000,00 TL’lik kısmın eksik yatırılan 10.000,00 TL’si üzerinden tarifeye göre hesaplanacak nispi ilâm harcının dörtte biri tutarındaki peşin harcın yatırılması için davacıya Harçlar Yasası’nın 30. maddesine göre süre verilmesi, harç eksikliğinin davacı tarafından bu şekilde tamamlanması halinde yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması, harcın ikmâl edilmemesi halinde ise eksik yatırılan 10.000,00 TL bakımından Harçlar Yasası’nın 30. maddesi ve 6100 sayılı HMK’nın 447/2 maddesi yollamasıyla 150. maddesi gereğince işlem yapılması gerekirken kamu düzenine ilişkin olan harç hususu gözden kaçırılarak yargılamaya devamla asıl davada işin esası ile ilgili hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine