sözleşmeye bağlanan yapım işinin yürütülmesi sırasında, Süre Uzatım Komisyon Kararları hakkında ilgili müteahhit ile İdareleri arasında oluşan anlaşmazlığın çözümü için, konuya ilişkin görüş

Karar Konusu : Görüş İstemi
Karar No : 2013/51
Karar Tarihi : 14/11/2013
YÜKSEK FEN KURULU KARARI
I- GİRİŞ
… Müdürlüğü tarafından 25.12.1995 tarihinde ihale edilerek, sözleşmeye bağlanan,
“… Kültür Merkezi İnşaatı” işi ile ilgili görüş istemidir.
II- KONU
İdaresinin … sayılı yazısında özetle; 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre ihale
edilerek, 24.01.1996 tarihinde sözleşmeye bağlanan yapım işinin yürütülmesi sırasında, Süre
Uzatım Komisyon Kararları hakkında ilgili müteahhit ile İdareleri arasında oluşan anlaşmazlığın
çözümü için, konuya ilişkin görüşümüzün bildirilmesi talep edilmektedir.
III-İNCELEME
Konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatları çerçevesinde inceleme ve
değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Öncelikle, sözleşme taraflarının anlaşmazlığa ilişkin görüş ve değerlendirmeleri özet
olarak aşağıda belirtilmektedir.
Yüklenicinin görüş ve talebi;
Yer tesliminin yapıldığı 02.02.1996 tarihinden 11.12.2000 tarihine kadar 11 nolu
hakedişle toplam olarak %16,51 oranında nakdi gerçekleşme sağlanarak, temel ve bodrum kat
ile zemin kat 1-5 aksı arası betonarme imalatlarının yapıldığı, bu tarihten sonra 2011 yılına kadar
ödeneksizlikten hiçbir çalışma yapılamadığı. 29.03.2011 tarihinde, 2011 yılı bütçe ödeneğinin
1.000.000.-TL olduğunun taraflarına bildirildiği, ancak bu tarihe kadar yapılmış imalatların
iklim şartları nedeniyle erozyona uğramış olması, diğer taraftan yürürlüğe giren 2007 yılı
Deprem Yönetmeliğine göre, mevcut projenin yetersiz kalacağı ve değişen ihtiyaç programından
dolayı mimari projede de değişikliklerin yapılması zarureti olduğundan, temel üstü betonarme
imalatlarının tamamen temizlenerek betonarme yapının yeniden yapılması gündeme getirilmiş
ve bu konuda çalışmalar başlatılmış, nihayetinde de 08.06.2011 tarihinde proje ve hesapların
tahkik ve tadili için gerekli projelerin tanzim edilmesi hususunda taraflarına talimat verildiği,
bu talimat üzerine revize projelerin 15.08.2011 tarihinde hazırlandığı ve İdare tarafından da
20.09.2012 tarihinde onaylandığı,
Diğer taraftan, bahis konusu işin 26.06.2012 tarihinde devredildiği, ödeneksizlikten ve
proje değişikliğinden dolayı işin durması nedeni ile, İdarece verilen süre uzatım kararlarında;
29.03.2011 tarihinde program ödeneğinin taraflarına bildirildiği, ayrıca, çalışma mevsimi
başlangıcı olan 01.04.2011 tarihi ile revize proje yapılması talimatının verildiği 08.06.2011
tarihleri arasında geçen 68 günlük sürede çalışma yapılması gerektiği halde, hiçbir çalışma
yapılmadığından bahisle 68 günlük sürenin, süre uzatımı ve ödenek aktarılması işlemi dışında
tutulduğu ve bu dilime isabet eden program ödeneğinden sorumlu tutulmalarının uygun

olmadığının dayanakları ile birlikte idaresine bildirildiği, ancak idaresince bu durum dikkate
alınmayarak hakedişte eksik fiyat farkı ödemesi yapıldığı ve kendilerinin de hakedişi itiraz
kaydıyla imzaladığı belirtilerek, mağduriyetlerinin giderilmesinin istenildiğine,
İdaresinin görüş ve değerlendirmesi ise;
Müteahhit firmanın, 29.03.2011 tarihinde program ödeneğinin kendisine bildirilmesi
nedeniyle, çalışma mevsimi başlangıcı olan 01.04.2011 tarihi ile revize projelerin yapılması
talimatı olan 08.06.2011 tarihi arasındaki 68 günlük süre içinde mevcut program ödeneğini
harcamakla sorumlu olduğu halde, deprem tahkikleri çalışmasını sebep göstererek çalışma
yapmadığı ve bu durumu İdareye yazılı olarak bildirmediği, dikkate alınarak, söz konusu iş ile
ilgili düzenlenmiş olan Süre Uzatım Kararlarında özetle; müteahhidin B.İ.G.Ş.’nin 12 ve 13
üncü maddeleri ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (mülga) Yapı İşleri Genel Müdürlüğünün
21.10.1997 tarih ve 4964 sayılı genelgesinin 1.b.3 maddesi gereğince 68 günlük süre içinde
mevcut program ödeneğini günlük sözleşme ödeneği oranında harcamakla sorumlu olacağı ve
bu süre için süre uzatımı hakkı olmadığına,
İlişkin bulunmaktadır.
Tarafların görüş ve talepleri belirtildikten sonra konunun inceleme ve değerlendirilmesine
geçilmiştir.
İdaresi yazısı ve ekinde gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde;
İdaresi 29.03.2011 tarihli yazısında, 2011 yılı bütçe ödeneğinin 1.000.000.- TL olduğunu
yükleniciye bilgi için gönderdiği, bu bildirim yazısında mevcut projeye ve iş programına uygun
olarak imalatların yapım çalışmalarına başlanılması konusunda bir talimatının bulunmadığı,
İdaresinin 08.06.2011 tarihli yazısında; adı geçen inşaatta 30.05.2011 tarihinde kontrol
heyetince yerinde yapılan incelemede, A-B bloklarının bodrum kat betonarme inşaatı ile zemin
kat kolonlarının tamamlandığı, zemin kat tabliyesi, 1 ve 2 nci kat imalatlarının yapılmadığı,
mevcut yapının hava şartları sebebiyle zarar gördüğünün tespit edildiği, bu projenin 1975 yılı
deprem yönetmeliğine göre hazırlanmış olduğu, projelerin hazırlandığı dönemde 2 nci derece
deprem kuşağında bulunan Akşehir’in sonradan 1 nci derece deprem bölgesine alındığı, Mülga
Bayındırlık ve İskân Bakanlığının 16.03.2007 tarih ve 234 sayılı genelgesinde; Yeni Deprem
Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği 06.03.2007 tarihinden önce başlanılmış inşaatların mevcut
projelerine göre devam ettirilmesi, inşaatına başlanılmamış olanların ise, projelerin, yeni
yönetmeliğe uygun olarak hazırlanması gerektiğinin belirtildiği, bunun üzerine inşaattaki mevcut
imalatların Mülga Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlara
detaylı bir şekilde incelettirilmesi cihetine gittikleri, bu inceleme sonucu mevcut B.A. projelerin
2007 yılı Deprem Yönetmeliğine göre tahkik edilerek, revize projelerinin hazırlanması kararına
varılarak gerekli güçlendirme ve revize projelerinin hazırlanması yönünde müteahhidine talimat
verildiği,
Gönderilen bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Bilahare, Bakanlıkları Makamının 14.06.2012 tarihli oluru ile, müteahhit firma
ile idareleri teknik elemanlarınca yerinde yapılan incelemeler sonucunda, binanın fiziki
gerçekleşmesinin çok düşük olduğunun, teknik raporlarda detaylı açıklanması ve diğer
nedenlerle, güçlendirme yapmak suretiyle işin devamı yerine, temel üst kotu üzerinde bulunan
betonarme imalatların kaldırılarak, betonarme sistemin 2007 yılında yayınlanarak yürürlüğe
giren, “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Esaslar” Yönetmeliğine uygun
olarak hazırlanacak “revize betonarme projeler”ine dayalı olarak işin yapımının yürütülmesinin
teknik ve ekonomik açıdan daha uygun olacağı sonucuna varıldığına ve buna göre hazırlanacak
olan revize betonarme proje ile ihaleye esas proje arasındaki farkların müteahhidine ödenmesi
hususları karar altına alınmıştır.
Diğer taraftan, Devir sözleşmesinden sonra yeni müteahhitle idare arasında yapılan
protokolün C bölümündeki hükümler ile;
1- Devir işlemleri yapılarak yeniden başlanan söz konusu inşaata, 2007 yılında
yürürlüğe giren deprem yönetmeliğine göre revize edilen yeni projelerle işe devam edilmesi
gerekeceğinden, yeni proje ile eski proje arasındaki imalat artışları dışında bir bedel ödenmemesi,
2- Temel üstü kotundan itibaren betonarme imalatın kaldırılarak temizlenmesi,
tekrar zemin kat 1-5 aksı seviyesine kadar yapılması, her iki yapım arasında 2007 yılı deprem
yönetmeliğine göre hazırlanan projenin getirmiş olduğu artışın müteahhide ödenmesi ve bunun
için de gerekli sürenin verilmesi,
3- Diğer taraftan seviye tesis edildikten sonra yeni projeye göre yapılacak tüm
imalat bedellerinin sözleşme ve ekleri gereğince ödenmesinin yapılması,
Hususları karşılıklı uygun görülerek karar altına alınmıştır.
Ayrıca, idaresi tarafından oluşturulan heyet marifetiyle yapılan inceleme ve
değerlendirme sonucu hazırlanan 15.05.2013 tarihli raporda, 01.04.2011 tarihi ile 08.06.2011
tarihleri arasındaki 68 günde imalat yapılmasında müteahhitin kusurlu olmadığı sonucuna
varıldığı belirtilmektedir.
Bütün bu gelişmeler birlikte dikkate alındığında, ihale konusu işte 2007 yılı
Deprem Yönetmeliğine uygun olarak projelerin revize edilmesinin idaresince 08.06.2011
tarihinde müteahhide bildirildiği, müteahhit tarafından hazırlanan projeler de 15.08.2011
tarihinde idaresine verildiği ve projelerin de 20.09.2012 tarihinde onaylandığı, dolayısıyla
ödenek bildirme yazısı tarihi olan 29.03.2011 tarihi itibariyle onaylanmış revize bir projenin
bulunmadığı, ihaleye esas projelere göre yapılan imalatların yıkılarak, bu imalatların onaylanmış
olan revize projelere göre yeniden yapılması Bakanlıkları Makamının 14.06.2012 tarihli onayı
ile müteahhit ile idare arasında imzalanan protokolün (C) bölümünün 2 nci maddesi gereği
olduğu, ödenek bildirme tarihinde eski projeye imalatların yapılması sonradan da yapılan bu
imalatların yıkılması söz konusu olamayacağına göre, 01.04.2011 tarih ve 08.06.2011 tarihleri
imalat yapılamamasının yükleniciden kaynaklanmadığı, bu nedenle de bu konuda kusurlu
sayılamayacağı değerlendirilmektedir.
IV-KARAR
İdaresinin “… Kültür Merkezi İnşaatı” ile ilgili anlaşmazlık talebine ilişkin konular, ön
bölümde belirtildiği üzere detaylı olarak incelenmiş olup, buna göre;
01.04.2011 tarihi ile 08.06.2011 tarihleri arasındaki 68 günlük süre içerisinde iş’te
onaylı revize proje olmaması nedeniyle imalat yapılabilmesi imkanının bulunmadığı, bunun da
müteahhitten kaynaklanan bir durum olmadığı, bu itibarla, belirtilen 68 günlük süre içerisinde
imalat yapılamamasından dolayı müteahhidin sorumlu tutulamayacağına,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki 644 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine istinaden, 14/11/2013
tarihinde yapılan toplantıda katılanların oy birliği ile karar verilmiştir.
11