sözleşmeye davet işleminin iptali isteklilerin teklif geçerlilik sürelerini uzatıp uzatmayacaklarının sorgulanması ve verecekleri cevaplara göre yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri doğrultusunda işlem tesis edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi 

 

Toplantı No 2022/015
Gündem No 41
Karar Tarihi 09.03.2022
Karar No 2022/UY.II-357

BAŞVURU SAHİBİ:

Özkılıç Yapı İnş. Taah. ve Petrol Ürün. San. Tic. Ltd. Şti.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Gençlik ve Spor Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/635187 İhale Kayıt Numaralı “Aydın 1500 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Gençlik ve Spor Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü tarafından 29.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Aydın 1500 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Özkılıç Yapı İnş. Taah. ve Petrol Ürün. San. Tic. Ltd. Şti.nin 27.01.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 03.02.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.02.2022 tarih ve 5987 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.02.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2022/160 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu yapım işinin 29.12.2020 tarihinde ihale edildiği, İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. ve. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından yapılan itirazen şikayet başvuru sonucunda 07.05.2021 tarihli ve 2021/UY.II- 993 sayılı Kurul kararı alındığı, söz konusu Kurul kararı ile aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunduğu, 02.06.2021 tarihinde idare ile sözleşme imzaladıkları, itirazen şikayet başvurusunda bulunan söz konusu istekli tarafından ilgili karara karşı idari yargı mercilerine başvurulduğu, Ankara 14. İdare Mahkemesi’nin kararı ile 2021/UY.II-993 sayılı Kurul kararının iptal edildiği ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, mahkeme kararı üzerine alınan 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-332 sayılı Kurul kararı ile ihaleyi yapan idare tarafından yapım işi durdurularak tasfiye işlemlerinin gerçekleştirildiği, ancak 29.11.2021 tarihinde tasfiyesi tamamlanan yapım işi ile ilgili olarak ihaleyi yapan idare tarafından ekonomik açıdan en avantajlı konuma gelen İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. ve. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın sözleşmeye davet edilmediği, ilgili mahkeme kararına karşı Kurumca yapılan temyiz başvurusuna müdahil oldukları, temyiz başvurusu neticesinde Danıştay 13. Dairesi tarafından Ankara 14. İdare Mahkemesinin kararının bozulduğu, bunun üzerine 08.12.2021 tarihli ve 2021/MK-480 sayılı Kurul kararı ile 07.05.2021 tarihli ve 2021/UY.II-993 sayılı Kurul kararının geçerliliğini koruduğu yönünde karar alındığı, ihaleyi yapan idare tarafından 21.01.2022 tarihinde tekrar sözleşmeye davet edildikleri, ihaleye ait teklif geçerlik süresinin dolmuş olması nedeniyle tekrar ikinci bir sözleşme imzalamayacakları yönünde şikayet başvurusunda bulundukları, idare tarafından Danıştay temyiz aşamasında davaya müdahil oldukları gerekçesiyle sözleşme imzalamak zorunda olduklarının kendilerine bildirildiği, Kamu İhale mevzuatı gereği “kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda tekliflerin dokümanda belirtilen süre kadar uzatılması, bu süreninde dolması halinde isteklilerin sözleşmeye imzalamaya zorlanamayacağı”, 29.11.2021 tarihinde fesih edilen sözleşmenin hukuki geçerliliğini yitirdiği, Borçlar Kanunu gereği de fesih edilen sözleşmenin tekrar canlandırılması mümkün olmadığı, sözleşmeyi imzalamaya zorlanmaları halinde en son durumda ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif konumuna gelen İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. ve. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’ndan da yeniden geçici teminat mektubunun istenilmesi, sözleşme imzalamaktan imtina etmesi halinde de kendilerine yaptırılması öngörülen yaptırımların söz konusu istekli için de uygulanması gerektiği, teklif geçerlik süresi dolan ve tasfiye süreci tamamlanan söz konusu iş ile ilgili olarak ikinci defa sözleşme imzalamaya zorlanmalarının mevzuat açısından mümkün olmaması nedeniyle idare tarafından yapılan sözleşmeye davet kararının iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 32’nci  maddesinde “Tekliflerin geçerlilik süresi ihale dokümanında belirtilir. İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla  ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,

 

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 55’inci maddesinde “(1) Tekliflerin geçerlilik süresi; tekliflerin tahmini değerlendirme süresi, şikayete ilişkin süreler, ihale kararının onaylanması ile sözleşme imzalanmasına kadar geçecek süre ve benzeri hususlar dikkate alınarak belirlenir ve bu süre ihale dokümanında belirtilir.

(2) İdarece ihtiyaç duyulması halinde bu süre, teklif ve sözleşme koşulları değiştirilmemek ve isteklinin kabulü kaydıyla, en fazla ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresi kadar uzatılabilir.” hükmü,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme yapılması” başlıklı 16.7’nci maddesinde “Kesinleşen ihale kararı bildirildikten sonra şikayet başvurusunda bulunulması veya dava açılması nedeniyle ihale sürecinin uzaması sonucunda; teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında öngörülen süre kadar uzatıldığı ve bu sürenin de dolduğu, buna rağmen sözleşmenin imzalanamadığı durumlarda; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi ile kabul etmeleri şartıyla, sözleşme imzalanabilir. İdarece bu durumda ihale üzerinde kalan istekliye sözleşme imzalayıp imzalamayacağı hususu sorulmaksızın sadece teklif geçerlilik süresinin dolduğu gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edilmemesi gerekmektedir. Ancak tekliflerin geçerlilik süresinin dolmuş olması nedeniyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi veya ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin sözleşmeyi imzalama zorunluluğu bulunmadığından, sözleşmeyi imzalamayan istekliler hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesine ve yasaklamaya ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.” açıklaması,

 

Anılan Tebliğ’in “Sözleşmenin uygulanması aşamasındaki idari yargı kararları” başlıklı 25.4’üncü maddesinde “Kamu İhale Kurulu kararlarına ilişkin idari yargı mercilerince verilen yürütmenin durdurulması veya iptal kararlarının yerine getirilmesi sonucunda idare tarafından belirlenen ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin yükleniciden farklı olması halinde; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli idarece sözleşmeye davet edilir. Bu isteklinin sözleşme yapılmasına ilişkin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirerek idareye yazılı olarak başvurması durumunda, mevcut sözleşme feshedilerek tasfiye sürecinin tamamlanmasını müteakip bu istekli ile sözleşme imzalanır. Söz konusu istekli tarafından sözleşmenin imzalanmayacağı yönünde cevap verilmesi, süresi içinde sözleşme imzalamaya gelinmemesi veya İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere uygun olarak belgelerin sunulmaması hallerinde, mevcut yüklenicinin teklifinin ihale dokümanına göre geçerliğini koruması ve ihalelere katılmaktan yasaklı olmaması şartıyla imzalanmış sözleşme idarece feshedilmeksizin uygulanmaya devam edilebilir. Bu hususa ilişkin belgeler ihale işlem dosyasında muhafaza edilir.” açıklaması,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Aydın 1500 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2005H03-738 (2005H032940 – Yurt İnşaatları)

e) Miktarı: 1 adet Betonarme Sosyal Tesis,3 adet Betonarme Yurt Binası,1 adet Trafo Merkezi Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Aydın İli” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1.

a) İhale kayıt numarası: 2020/635187

b) İhale usulü: Açık ihale.

c) İhale (son teklif verme) tarihi ve saati: 29.12.2020

Saat: 10:00

ç) İhale komisyonunun toplantı yeri (e-tekliflerin açılacağı adres): Nasuh AKAR Mah. Süleyman Hacıabdullahoğlu Cad. 1404.Sok. No:4 Balgat-Çankaya-ANKARA” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Tekliflerin geçerlilik süresi” başlıklı 24’üncü maddesinde “24.1. Tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 120 – YüzYirmi (rakam ve yazıyla) takvim günüdür.

24.2. İhtiyaç duyulması halinde, teklif geçerlilik süresinin en fazla yukarıda belirlenen süre kadar uzatılması istekliden talep edilebilir. İstekli, İdarenin bu talebini kabul veya reddedebilir. İdarenin teklif geçerlilik süresinin uzatılması talebini reddeden isteklinin geçici teminatı serbest bırakılır/iade edilir.

24.3. Teklifinin geçerlilik süresini uzatan istekli, teklif ve sözleşme koşullarını değiştirmeden, geçici teminatını kabul ettiği yeni teklif geçerlilik süresi ile geçici teminata ilişkin hükümlere uygun hale getirir.

24.4. Bu konudaki istek ve cevaplar yazılı olarak EKAP üzerinden yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

25.02.2021 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararına göre, açık ihale usulüyle yapılan şikâyete konu ihalede 41 adet doküman indirildiği, ihaleye teklif veren 13 isteklinin olduğu, Özkılıç Yapı İnşaat Taahhüt ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi, Polen İnş. Müh. Nak. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Dara Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı ve Varen İnşaat Makine Elektrik Nakliye Bilgi Teknolojileri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin tekliflerinin sınır değerin altında kaldığı ve idare tarafından anılan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının istenildiği, Polen İnş. Müh. Nak. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Dara Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulmadığı, Varen İnşaat Makine Elektrik Nakliye Bilgi Teknolojileri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının ise EK-O5 ve EK-O6 tutanaklarının mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle reddedildiği, Özkılıç Yapı İnşaat Taahhüt ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun bulunduğu ve ihalenin üzerine bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının belirlendiği görülmüştür.

 

İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından Özkılıç Yapı İnşaat Taahhüt ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı gerekçesiyle itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, başvuru neticesinde 07.05.2021 tarihli ve 2021/UY.II-993 sayılı Kurul kararı alındığı, söz konusu Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvurusunun reddine karar verildiği,

 

İlgili Kurul kararı üzerine idare tarafından 27.05.2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile Özkılıç Yapı İnşaat Taahhüt ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin sözleşmeye davet edildiği, 02.06.2021 tarihinde söz konusu istekli ile sözleşme imzalandığı,

 

İmaj Altyapı Üst Yapı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi – Ana-Kent Planlama Yapı Yatırım Tekn. Danş. Turz. En. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından ilgili Kurul kararının iptali istemiyle dava açıldığı, Ankara 14. İdare Mahkemesi’nin 09.07.2021 tarihli ve E:2021/983, K:2021/1449 sayılı kararı ile davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verildiği, Kurum tarafından söz konusu mahkeme kararının icaplarına göre işlem tesis edilmesi gerekçesiyle 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-332 sayılı Kurul kararı alındığı, anılan Kurul kararına istinaden idarenin 01.11.2021 tarihli oluru ile Özkılıç Yapı İnşaat Taahhüt ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin taahhüdü altında yapılmakta olan söz konusu işi tasfiye ettiği,

 

İlgili mahkeme kararının temyizi neticesinde Danıştay Onüçüncü Dairesi tarafından mahkeme kararının davanın reddine ilişkin kısmının onanmasına, mahkeme kararının dava konusu işlemin kısmen iptaline ilişkin kısmının bozulmasına, anılan kısım yönünden de davanın reddine karar verildiği (21.09.2021), temyiz sürecine ilişkin olarak Özkılıç Yapı İnşaat Taahhüt ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin Kurum yanında temyizde müdahil olduğu,  Danıştay Onüçüncü Dairesi tarafından verilen kararın icaplarına göre işlem tesis edilmesi gerekçesiyle 08.12.2021 tarihli ve 2021/MK-480 sayılı Kurul kararı alındığı, söz konusu Kurul kararı ile 07.05.2021 tarihli ve 2021/UY.II-993 sayılı kararının hukuki geçerliliğini koruduğuna karar verildiği, nihayetinde ise 21.01.2022 tarihinde EKAP üzerinden idare tarafından gönderilen yazı ile başvuru sahibi Özkılıç Yapı İnşaat Taahhüt ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin sözleşmeye davet edildiği görülmüştür.

 

İhale işlem dosyası ve EKAP üzerinden yapılan incelemede yukarıda aktarılan ihale süreci içerisinde idare tarafından başvuru sahibine yönelik olarak teklif geçerlilik süresini uzatıp uzatmayacağına dair bir sorgulama yapılmadığı tespit edilmiştir.

 

Öte yandan başvuru sahibi tarafından sunulan teklif mektubunda “…Teklif fiyata dahil olduğu belirtilen tüm masraflar ve teklif geçerlilik süresi de dahil olmak üzere ihale dokümanında yer alan tüm düzenlemeleri dikkate alarak teklif verdiğimizi, dokümanda yer alan yükümlülükleri yerine getirmememiz durumunda uygulanacak yaptırımları kabul ettiğimizi beyan ediyoruz. …” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 32’nci maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.7’nci maddesi bir arada değerlendirildiğinde, teklif mektuplarında belirtilen sürenin, bir geçerlilik şartı olduğu, teklif geçerlilik süresinin sona ermesi halinde idarenin isteklilere teklif geçerlilik süresini uzatıp uzatmayacağı hususunu sorgulaması gerektiği, isteklilerin kabul etmeleri halinde sözleşmenin imzalanabileceği, bir başka ifadeyle teklifin ihale dokümanına göre geçerliliğini koruması halinde sözleşme imzalanabileceği, ancak istekliler bakımından teklif geçerlilik süresinin dolmasından sonra sözleşme imzalama zorunluluğunun bulunmadığı ve teklif geçerlilik süresini uzatmayan istekli hakkında geçici teminatın irat kaydedilmesi ve ihalelerden katılmaktan yasaklamaya ilişkin hükümlerin uygulanamayacağı anlaşılmaktadır.

 

İdari Şartname’nin 24’üncü maddesinde teklif geçerlilik süresinin 120 gün olarak düzenlendiği, ihale tarihinin 29.12.2020 olduğu dikkate alındığında tekliflerin geçerlilik süresinin İdari Şartname’nin 24’üncü maddesi gereğince 28.04.2021 tarihinde dolduğu, idare tarafından gelinen süreç itibarıyla başvuru sahibi Özkılıç Yapı İnşaat Taahhüt ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi’ne teklif sürelerini uzatıp uzatmayacakları sorulmaksızın 21.01.2022 tarihinde sözleşmeye davet yazısının gönderilmesinin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.  

 

Bunun yanı sıra Tebliğ’in yukarıda aktarılan 25.4’üncü maddesindeki açıklamalarından; Kamu İhale Kurulu kararlarına ilişkin idari yargı mercilerince verilen yürütmenin durdurulması veya iptal kararlarının yerine getirilmesi sonucunda idare tarafından belirlenen ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin yükleniciden farklı olması halinde; İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere göre ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi isteklinin idarece sözleşmeye davet edileceği,  bu isteklinin sözleşme yapılmasına ilişkin üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirerek idareye yazılı olarak başvurması durumunda, mevcut sözleşme feshedilerek tasfiye sürecinin tamamlanmasını müteakip bu istekli ile sözleşme imzalanacağı, ancak söz konusu istekli tarafından sözleşmenin imzalanmayacağı yönünde cevap verilmesi, süresi içinde sözleşme imzalamaya gelinmemesi veya İhale Uygulama Yönetmeliklerinde yer alan sözleşmenin imzalanması ile ilgili hükümlere uygun olarak belgelerin sunulmaması hallerinde, mevcut yüklenicinin teklifinin ihale dokümanına göre geçerliğini koruması ve ihalelere katılmaktan yasaklı olmaması şartıyla imzalanmış sözleşme idarece feshedilmeksizin uygulanmaya devam edilebileceği anlaşılmakta olup, incelenen ihalede idarece, dava süreci sonucunda başvuru sahibinin sözleşmeyi imzalama iradesinin bulunup bulunmadığına ilişkin olarak mezkur Tebliğ açıklamaları da göz önünde tutularak bir değerlendirmede bulunmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının bu açıdan da yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idare tarafından Özkılıç Yapı İnşaat Taahhüt ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi’ne yönelik 21.01.2022 tarihli sözleşmeye davet işleminin iptali, isteklilerin teklif geçerlilik sürelerini uzatıp uzatmayacaklarının sorgulanması ve verecekleri cevaplara göre yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri doğrultusunda işlem tesis edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

 


Oybirliği ile karar verildi.

eniden gerçekleştirilmesi