sunulan birim fiyat teklif cetvelinde ise bazı iş kalemlerine yer verilmediği görülmekle birlikte, birim fiyat teklif cetvelinde iş kalemlerinin eksikliğinin tespiti

Toplantı No : 2019/046
Gündem No : 28
Karar Tarihi : 09.10.2019
Karar No : 2019/UY.II-1300
BAŞVURU SAHİBİ:
Tuna Güneş Mühendislik-Öz Sistem Yapı İnş. Nak. Elekt. Mad. Otom. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:
Sultanbeyli Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/365749 İhale Kayıt Numaralı “Kamu Binalarının Tadilatının Yapılması” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Sultanbeyli Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 27.08.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kamu Binalarının Tadilatının Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Tuna Güneş-Öz Sistem Yapı İnş. Nak. Elekt. Mad. Otom. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 11.09.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.09.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.09.2019 tarih ve 39941 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.09.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/1153 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihaleye teklif veren isteklilerden Tunç Mühendislik/Erol Tunç’un teklifinin birim fiyat teklif cetvelinde 27 adet pozun eksik olduğu gerekçesiyle idarece değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak anılan isteklinin teklifinin sınır değer hesabına dâhil edildiği, hâlbuki geçici teminatı ve teklif mektubu usulüne uygun olan isteklilerin sınır değer hesabına dâhil edilmesi gerektiği, birim fiyat teklif cetvelinin de teklif mektubunun ayrılmaz bir parçası ve devamı niteliğinde olduğu, anılan isteklinin birim fiyat teklif cetvelinin 27 adet iş kalemini ihtiva etmediği, dolayısıyla standart forma ve teklif mektubunun 5’inci maddesine uygun olmadığı, bu yönüyle anılan isteklinin teklifinin sınır değer hesabına dâhil edilmemesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinde “…Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur. …” hükmü,

Anılan Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü bulunmaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.
(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:
a) Yazılı olması.
b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.
c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.
ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.
d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.
e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması. …” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.
Tort1 : Geçerli tekliflerin (Tn) aritmetik ortalaması (Tort1 = )
σ : Geçerli tekliflerin standart sapması (σ = )
Aritmetik ortalamadan standart sapma çıkartılır ve eklenir.
Tort1- σ
Tort1+ σ
Aritmetik ortalama değerinin standart sapma kadar aşağısı ve standart sapma kadar yukarısı arasında kalan bölgede yer alan tekliflerin tekrar ortalaması alınmak suretiyle, ikinci aritmetik ortalama bulunur.
Ti : Standart sapma aralığında kalan teklifler : { Ti: (Tort1- σ ≤ Ti ≤ Tort1+ σ)}
Tort2 : Standart sapma aralığında kalan tekliflerin (Ti) aritmetik ortalaması (Tort2= )
Hesaplanan ikinci aritmetik ortalama yaklaşık maliyete bölünmek suretiyle (C) değeri elde edilir.
C : Tort2/YM
(C) değeri aşağıdaki eşitliklerin ilgili olanında yerine konularak (K) değeri bulunur.
C < 0,60 →
0,60 ≤ C ≤ 1,00 →
C > 1,00 →
Sınır değer aşağıdaki eşitlikten bulunur:
SD (Sınır değer) =
…
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır. …” açıklamaları yer almaktadır.

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: KAMU BİNALARININ TADİLATININ YAPILMASI
b) Yatırım proje no’su/kodu:
c) Miktarı (fiziki) ve türü: İnşaat, Elektrik, Mekanik olmak üzere toplam 437 Adet detayları Birim Fiyat Teklif Cetveli ve Poz Tariflerinde yer alan işler yaptırılacaktır. …” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
…
c) Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu. …” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif mektubunun şekli ve içeriği” başlıklı 23’üncü maddesinde “23.1. Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak sunulur.
23.2. Teklif mektubunda;
a) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi,
b) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması,
c) Kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması,
ç) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasının belirtilmesi,
d) Teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması, zorunludur. …” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 30’uncu maddesinde “… 30.2.3. İhale konusu işin yaklaşık maliyeti açıklandıktan sonra zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik olan veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ve teklif bedelleri açıklanarak tutanağa bağlanır. Düzenlenen bu tutanaklar ihale komisyonunca imzalanır ve ihale komisyon başkanı tarafından onaylanmış bir sureti isteyenlere imza karşılığı verilir.
…
30.2.4. Bu aşamada hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez. Teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler değerlendirilmek üzere ilk oturum kapatılır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 31’inci maddesinde “31.1. Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir.
…
31.4. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir.

31.5. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen teklifler ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır. …” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi,

İhaleye ait birim fiyat teklif mektubu standart formunun 5’inci maddesinde “…
5 ) İhale konusu işi, bu teklifin ekindeki birim fiyat teklif cetvelinde belirtilen her bir iş kalemi için teklif ettiğimiz birim fiyatlar üzerinden Katma Değer Vergisi hariç toplam ….. (Teklif edilen toplam bedel para birim belirtilerek rakam ve yazı ile yazılacaktır.) ……. bedel karşılığında yapmayı kabul ve taahhüt ederiz.” düzenlemesi bulunmaktadır.

05.09.2019 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararı incelendiğinde, bahse konu ihaleye 8 isteklinin katıldığı, tekliflerin alınış sırasına göre teklif zarflarının uygunluk kontrolünün yapıldığı, ardından teklif zarflarının hazır bulunanlar önünde açıldığı, bu aşamada isteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığının ve teklif mektupları ile geçici teminatların usulüne uygun olup olmadığının kontrol edildiği, tüm isteklilerin belgelerinin eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatının usulüne uygun olduğunun tutanakla tespit edildiği [Standart Form-KİK009.0/Y] ve teklif edilen fiyatlar ile yaklaşık maliyet açıklandıktan sonra ihalenin ilk oturumunun kapatıldığının görüldüğü,

İhalede tekliflerin ayrıntılı olarak değerlendirildiği ikinci oturumda ise, isteklilerden Tunç Mühendislik/Erol Tunç tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde bazı iş kalemlerinin eksik olduğu belirtilerek anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı,

Daha sonra, teklif tutarı idarece hesaplanan sınır değer tutarının (4.527.881,11 TL) altında kalan Zilzal İnşaat San. Tic. A.Ş., Zey Sam İnş. Doğ. Tek. Tes. Gıd. Tem. Tic. Ltd. Şti. ve başvuru sahibi istekli Tuna Güneş Müh. – Öz Sistem Yapı İnş. Nak. Elekt. Mad. Otom. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının tekliflerinin İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi gereğince aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmadan reddedildiği, Taşkale Yapı Müh./Gökhan Karsaklı’nın teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak, Sağun İnş. Taah. ve Nak. San. Tic. Ltd. Şti.- Sgn Mim. Müh. Pro. Müş. Rest. İnş. Yapı Nak. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale tarihinde düzenlenen Teklif Zarfı Açma ve Belge Kontrol Tutanağı incelendiğinde, ihaleye teklif veren isteklilerin tamamının ve şikâyete konu edilen istekli Tunç Mühendislik/Erol Tunç’un teklif mektubu sütununda “uygun” ve birim fiyat teklif cetveli sütununda ise “var” ibarelerinin yer aldığı görülmüştür.

Ayrıca, idarece gerçekleştirilen sınır değerin hesabında yaklaşık maliyet ile birlikte ihaleye teklif sunan ve idarece 4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine göre yapılan değerlendirme sonucunda teklif mektupları ile geçici teminatları usulüne uygun olduğu tespit edilen 8 isteklinin teklif tutarlarının dikkate alındığı ve sınır değerin 4.527.881,11 TL olarak hesaplandığı tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1 ve 45.1.1.5’inci maddelerine göre sınır değer hesaplamasında 4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesi uyarınca teklif mektubu ve geçici teminatlarının usulüne uygun olduğu ilk oturumda tespit edilen isteklilerin teklif fiyatlarının esas alınması gerektiği, bu çerçevede ilk oturumda veya sonraki oturumlarda eksik belge sunulması, yeterlik kriterlerinin karşılanmaması veya birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunması gibi gerekçelerle teklifinin uygun olmadığı tespit edilen isteklilerin teklif fiyatlarının de sınır değer hesaplamasında dikkate alınacağı anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine göre yapılan ilk oturumda isteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı hususunun kontrol edileceği, belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan isteklilerin tutanakla tespit edileceği, anılan Kanun’un 37’nci maddesine göre yapılan sonraki oturumda ise öncelikle ilk oturumda belgelerin eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatının usulüne uygun olmadığı tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verileceği ve isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı hususları ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı hususunun inceleneceği anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine göre teklif mektubunun usulüne uygunluğu belirlenirken teklif mektuplarının yazılı ve imzalı olup olmadığı, ihale dokümanının tamamen okunup kabul edilip edilmediği, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olup olmadığı, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunup bulunmadığı, ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanıp imzalanmadığı, ayrıca teklif mektubu standart formuna uygun olup olmadığı hususları incelenmektedir.

Bu çerçevede, idare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen belgeler incelendiğinde, şikâyete konu edilen istekli Tunç Mühendislik/Erol Tunç tarafından sunulan teklif mektubunun 4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesine, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 54’üncü maddesine ve idarece hazırlanan birim fiyat teklif mektubu standart formuna uygun olduğu görülmüştür.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile somut olay birlikte değerlendirildiğinde, ihale konusu işe ait birim fiyat teklif cetvelinin standart formunda 437 adet iş kalemi bulunduğu, şikâyete konu Tunç Mühendislik/Erol Tunç tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde ise bazı iş kalemlerine yer verilmediği görülmekle birlikte, birim fiyat teklif cetvelinde iş kalemlerinin eksikliğinin tespitinin anılan Kanun’un 37’nci maddesi gereğince ilk oturumun konusu olmadığı, söz konusu isteklinin teklif mektubunun usulüne uygun olduğu, sınır değer hesabına katılacak isteklilerin belirlenmesinde teklif mektubu usulüne uygun olanların dikkate alınacağının anlaşıldığı, bu çerçevede idarece anılan isteklinin teklifinin sınır değer hesabına dâhil edilmesi işleminin yerinde olduğu sonucuna varılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.