idarece önemli teklif bileşeni olarak belirlenen personel maliyeti kapsamında açıklanması gereken rehber personelin işçilik maliyetine ilişkin olarak herhangi bir açıklamanın sunulmadığı

BAŞVURU SAHİBİ:

Çankaya Bilişim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. – Çelikbay Otomotiv Gıda Tarım Nakliyat Orman Ürünleri İnşaat Giyim Tekstil Elektrik İletişim Petrol Tem. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ),

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/616480 İhale Kayıt Numaralı “BOTAŞ Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü ve Bağlı İşyerleri Personel Taşıma Servisi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Boru Hatları İle Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) tarafından 23.11.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “BOTAŞ Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü ve Bağlı İşyerleri Personel Taşıma Servisi” ihalesine ilişkin olarak Çankaya Bilişim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. – Çelikbay Otomotiv Gıda Tarım Nakliyat Orman Ürünleri İnşaat Giyim Tekstil Elektrik İletişim Petrol Tem. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 31.12.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.01.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 14.01.2022 tarih ve 2054 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.01.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 08.06.2022 tarihli ve 2022/MK-186 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/57-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, kesinleşen ihale kararına ilişkin olarak idareye yapmış oldukları şikâyet başvurularının incelenmeksizin reddedildiği, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli Gök-Er Taşımacılık Sınır Tic. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu:

a) Önemli teklif bileşeni olarak belirlenen araç kiralama maliyetine ilişkin olarak; kiralama, bakım,  onarım ve lastik fiyat tekliflerinin bu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı, fiyat teklifi veren firmaların faaliyet alanlarının kontrol edilmeksizin fiyat tekliflerinin kabul edildiği,  araçların ihale dokümanında belirlenen koltuk sayılarına uygun olmadığı, iş kapsamında kiralanacak 55 aracın kiralama fiyat teklifleri üzerinde yazılması gereken meslek mensubu beyanının bulunmadığı, fiyat tekliflerinin SMMM veya YMM tarafından kaşelenip imzalanması gerekirken SM tarafından kaşelenip imzalandığı,  fiyat teklifi alınan araçların ihale dokümanında belirlenen model yılı, motor gücü, taşıma kapasitesi kriterlerini sağlamadığı,  araçların fiyat tekliflerinde yer alan özelliklerinin sunulan diğer belgelerde yer alan özellikleriyle uyumlu olmadığı, fiyat tekliflerindeki kiralama sürelerinin araçların iş kapsamında çalıştırılacakları toplam süreleri karşılamadığı, tek bir araç için 1 gün üzerinden alınan fiyat teklifi ile işin tamamına yönelik maliyetin tevsik edilemeyeceği, kiralama fiyat teklifine akaryakıt, bakım onarım, sigorta, MTV, akü ve lastik giderlerinin dahil edilmesinin mevzuata aykırı olduğu,

b) Araçların bakım onarım maliyetine ilişkin olarak; bakım onarım fiyat tekliflerinde araçlarının marka, model, kapasite özellikleri ile bakım onarım adetlerinin yer almadığı, yer verilen bakım onarım sayılarının ihale dokümanında belirlenen sayıya uymadığı, bakım onarım fiyat teklifine konu edilen araçların çalıştırılacak araçlardan farklı olduğu,  periyodik bakım onarım aralığının yetkili satıcı ya da bayiden alınan belgelerle tevsik edilmediği, fiyat teklifi üzerinde yazılması gereken meslek mensubu beyanının bulunmadığı, SMMM veya YMM tarafından kaşelenip imzalanması gerekirken SM tarafından kaşelenip imzalandığı,  fiyat teklifinin bu alanda faaliyet gösterenden alınmadığı, bakım onarım, akü, yedek parça maliyetlerinin tek bir satırda fiyatlandırıldığı,

c) Lastik maliyetine ilişkin olarak; fiyat teklifinde lastik ebatlarının araçların kataloglarında yer alan lastik ebatlarına uygun olmadığı,  daha küçük ebatlardaki ucuz lastikler üzerinden açıklama yapıldığı, fiyat teklifi üzerinde yazılması gereken meslek mensubu beyanının bulunmadığı, SMMM veya YMM tarafından kaşelenip imzalanması gerekirken SM tarafından kaşelenip imzalandığı,  lastik adetlerinin düşük hesaplandığı, lastik fiyat teklifinin taşıma mesafesi ile oranlanmak suretiyle yapılan maliyet açıklamasının kabul edilemeyeceği,

d) Araç kiralama, bakım onarım,  lastik maliyetine ilişkin sunulan fiyat tekliflerinin tamamının ekinde satış tutarı tespit tutanaklarının sunulmadığı, fiyat tekliflerinde belirtilen tutanak tarih ve sayısı ile ekte sunulan tutanakların tarih ve sayılarının uyumlu olmadığı, idarece istekli tarafından fiyat teklifi ekinde sunulmayan tespit tutanaklarının sonradan tamamlatıldığı, tutanakların ekinde imza sirkülerinin aslı ya da noter onaylı sureti ile faaliyet belgesinin aslı gibidir yapılmış suretlerinin sunulmadığı, tutanaklarda yevmiye, işletme ve envanter defterlerinin tasdik makamı ile tarih ve sayı bilgilerine yer verilmediği,  tutanakların fiyat teklifi veren firmanın temsiline yetkisi bulunmayan kişilerce imzalandığı, müşterek imza ile temsil edilen firmaların tutanaklarının tek imza ile imzalanmasının uygun olmadığı,  tutanakların ekinde sunulan ticaret sicil gazetelerinin şirketin yetkilisini göstermemesinin uygun olmadığı, isteklinin vekili tarafından imzalanan tutanaklarla birlikte sunulan vekaletnamelerde teklif sunma yetkisinin bulunmadığı, imza beyannamelerine yer verilmediği, geçici vergi beyanname dönemlerinin hatalı olduğu, tutanakların fatura bilgileri tablosu içermeyen eski format üzerinden hazırlandığı, ağırlıklı ortalama birim satış tutarına esas toplam miktar ve toplam tutarları ile fatura bilgileri tablosunda yer alan tutar ve miktar toplamlarının uyumlu olmadığı, teklif edilen birim fiyatın ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu, faturalarının tarihlerinin beyanname dönemleri ile uyuşmadığı,  araç cinsi, koltuk kapasiteleri ya da lastik ebatlarının faturalarda yer almadığı, fiyat teklifleri, tespit tutanakları ve fatura bilgileri tablosundaki faturalara konu mal/ hizmetlerin birbirinden farklı olduğu,

e) Trafik ve ferdi kaza sigortası ile kasko maliyetine ilişkin fiyat tekliflerinde genel müdürlük veya bölge müdürlüğü teyidinin bulunmadığı, söz konusu fiyat tekliflerinde araçların marka, cins,  model ve adet bilgilerinin yer almadığı veya bu bilgilerde farklılıklar bulunduğu, işin ikinci yılı için yapılan güncellemede kullanılan değişim oranının hatalı olduğu, sigorta giderlerinin tamamının açıklanmadığı,  alınan fiyat teklifinin işin süresini kapsamadığı, ferdi kaza koltuk sigortasının kasko veya trafik sigortasına dahil edilerek alınan fiyat teklifinin uygun olmadığı,

f) Motorlu taşıtlar vergisi ve muayene maliyetine ilişkin olarak yapılan açıklamalarda MTV, muayene, egzoz emisyon gazı ölçüm giderlerinin araçların tamamını kapsamadığı, hesaplamaların eksik adetler üzerinden yapıldığı,

g) İşçilik maliyetine ilişkin olarak yapılan açıklamalarda araçlarda çalıştırılacak rehber personelin tam zamanlı olarak görev yapacağı, söz konusu personel için İdari Şartname düzenlemeleri gereğince fiyat farkı ödenmeyeceği, dolayısıyla bu personel için 2022 ve 2023 yılları için artış görülmesi gerekirken öngörülmediği, sürücü maliyetinde ise eksik sefer süreleri ve sayıları üzerinden toplam işçilik maliyetinin hatalı hesaplandığı,

h) Akaryakıt maliyetine ilişkin olarak yapılan açıklamalarda ihale dokümanında belirlenen araç tiplerinin dikkate alınmadığı, araçların ortalama yakıt tüketim değerlerinin yetkili servislerden beyan alınmaksızın hesaplandığı, sunulan yazılarda marka, model, taşıma kapasitesi, motor gücü bilgilerine yer verilmediği, yazıların yetkili satıcı ya da servisten alınmadığı ve şirketin yetkilileri tarafından imzalanmadığı, makine mühendisleri odası veya diğer meslek örgütlerince düzenlenmiş raporların yakıt tüketimi hesabında kullanılamayacağı,  sıfır km olmayan araçlar için katalog verileri üzerinden yapılan açıklamaların uygun olmadığı, akaryakıt maliyetinin iş süresince harcanacak toplam akaryakıt miktarı üzerinden değil de 1 litre üzerinden yapıldığı, yapılan açıklamanın Tebliğ’in 79.2.7’nci maddesine uygun olmadığı, akaryakıt maliyetinin eksik km verileri kullanılarak hesaplandığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 02.03.2022 tarih ve 2022/UH.I-324  sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verildiği,

Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 9. İdare Mahkemesinin 12.05.2022 tarihli E:2022/621, K:2022/1083 sayılı kararı ile 02.03.2022 tarihli ve 2022/UH.I-324 sayılı Kurul kararının iptal edilen kısımlarının esasının incelenmesine  geçilmiş olup,

Esas incelemesi 02.03.2022 tarihli ve 2022/UH.I-324 sayılı Kurul kararının (a), (d) ve (g) iddialarının mahkeme kararıyla iptal edilen kısımları ile sınırlı yapılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2)Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1.Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.2.3.  Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.

…

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3.Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

…

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “ İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “ 2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: BOTAŞ Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü ve Bağlı İşyerleri Personel Taşıma Servisi Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

BOTAŞ Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü ve Bağlı İşyerlerinde 01.01.2022 ve 31.12.2023 tarihleri arasında taşıma hizmeti alımı işidir. İşin özellikleri ve ayrıntıları sözleşme ekinde ve ihale dokümanını oluşturan belgelerde düzenlenmiştir.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Dörtyol, Erzin, İskenderun-Hatay, Ceyhan, Karaisalı, Yumurtalık- Adana, Osmaniye, Batman, Sarıl, Pazarcık-Kahramanmaraş, Diyarbakır, Kırıkkale, İdil, Silopi -Şırnak, Viranşehir-Şanlıurfa, Araban- Gaziantep, Midyat-Mardin” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “ … 25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

– Sözleşme damga vergisi, vergi (ihale karar pulu hariç), resim ve harç giderleri, ulaşım ve sigorta giderleri,

– BOTAŞ Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü ve Bağlı İşyerleri Personel Taşıma Servisi İşine ilişkin, “araç takip, güzergah optimizasyon, personel bilgilendirme sistemi” de dahil olmak üzere, detayları teknik şartnamede belirtilen tüm hizmetlerin yerine getirilmesi esnasında oluşabilecek tüm giderler teklif fiyata dahil olup Yüklenici tarafından karşılanacaktır.

– Servis hizmetinde kullanılacak araçlara, ilgili yasa ve yönetmelik hükümleri uyarınca getirilen Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ve Ferdi Kaza Koltuk Sigortası yaptırılması ile ilgili giderler teklif fiyatına dâhildir.

– Rehber personeline (host/hostes) ilişkin her türlü mevzuata ilişkin gereken / oluşan maliyete ilişkin bilumum giderler teklif fiyata dâhildir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Teknik Şartname’nin ekinde yer verilen “Ek-2 Mesafe, Sefer ve Araç Bilgileri” tablosu;  

şeklinde düzenlenmiştir.

İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belge ve bilgilerden başvuruya konu ihalenin “BOTAŞ Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü ve Bağlı İşyerleri Personel Taşıma Servisi Hizmeti Alımı” işine ilişkin olduğu, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) tarafından açık ihale usulüyle ve e-teklif alınmak suretiyle 23.11.2021 tarihinde gerçekleştirilen ihalede 22 adet ihale dokümanı indirildiği, 11 istekli tarafından teklif verildiği, 2 isteklinin yeterlik bilgileri tablosunda geçici teminata ilişkin satırların doldurulmadığı, 3 isteklinin ise iş hacmine ilişkin bilgilerini beyan etmediği gerekçeleriyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale komisyonunca yapılan hesaplama neticesinde sınır değerin 24.853.991,70 TL olarak belirlendiği, teklif fiyatları sınır değerin altında kalan geçerli teklif sahibi istekliler Gök-Er Taşımacılık Sınır Ticaret İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti., Aztekin Taş. Gıda Petrol Ür. İnş. ve Tem. San. Tic. Ltd. Şti. – Özdoğanay Taşımacılık Yemek İnşaat Temizlik Sanayi Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı ve Diyarkent Taşımacılık Turizm İnşaat Temizlik Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’ne İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi gereğince Kanun’un 38’inci maddesine göre 07.12.2021 tarihinde EKAP üzerinden aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının gönderildiği, anılan isteklilerin 13.12.2021 tarihi mesai bitimine kadar açıklamalarını idareye sunmalarının istendiği, anılan isteklilerden Aztekin Taş. Gıda Petrol Ür. İnş. ve Tem. San. Tic. Ltd. Şti. – Özdoğanay Taşımacılık Yemek İnşaat Temizlik Sanayi Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı’nın aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, aşırı düşük teklif açıklama sunan diğer iki istekliden Diyarkent Taşımacılık Turizm İnşaat Temizlik Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin sunmuş olduğu açıklamaların uygun bulunmayarak teklifinin reddedildiği ve ihalenin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunan Gök-Er Taşımacılık Sınır Ticaret İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, teklif sınır değerin hemen üzerinde olan başvuru sahibi Çankaya Bilişim Temizlik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. – Çelikbay Otomotiv Gıda Tar. Nak. Orman Ür. İnş. Giy. Teks. Elekt. İlet. Pet. Tem. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır. Söz konusu ihale komisyonu kararına ilişkin olarak başvuru sahibince yapılan şikayet başvurusunun idarece uygun görülmemesi neticesinde 14.01.2022 tarihinde yapılan itirazen şikayet başvurusuna ilişkin olarak 02.03.2022 tarihli ve 2022/UH.I-324 sayılı Kurul kararı ile itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verildiği,

Bahse konu Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle başvuru sahibi istekli tarafından açılan dava sonucunda Ankara 9. İdare Mahkemesi tarafından verilen 12.05.2022 tarihli E:2022/621, K:2022/1083 sayılı karar ile davaya konu Kurul kararının fiyat teklifi alınan araçların ihale dokümanında belirlenen motor gücü kriterlerini sağlamadığı, sunulan satış tutarı tespit tutanaklarının ve rehber personele ilişkin yapılan açıklamaların uygun olmadığı yönündeki iddialarına ilişkin değerlendirmelerin iptaline karar verildiği,

Söz konusu Mahkeme kararı doğrultusunda Kamu İhale Kurulu’nca 08.06.2022 tarihli ve 2022/MK-186 sayılı karar alınarak 02.03.2022 tarihli ve 2022/UH.I-324 sayılı Kurul kararının mahkeme kararında belirtilen kısımlarının iptal edildiği ve anılan Kurul kararının mahkeme kararı ile iptal edilen kısımlarının esasının incelenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli Gök-Er Taşımacılık Sınır Ticaret İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında fiyat teklifi alınan araçların ihale dokümanında belirlenen motor gücü kriterlerini sağlamadığı yönündeki iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede;

İdarece Teknik Şartname’de iş kapsamında çalıştırılacak araçlar için düzenlenen araç bilgileri tablosunda 13, 16+1, 19+1 adet koltuk kapasitesine sahip araçların motor güçlerinin 120 KW, 29+1 adet koltuk kapasitesine sahip araçların motor gücünün 140 KW, 46+1 adet koltuk kapasitesine sahip araçların motor gücünün ise 260 KW olarak belirlendiği görülmüştür.

Söz konusu araçlara ilişkin olarak ihale üzerinde bırakılan istekli Gök-Er Taşımacılık Sınır Ticaret İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan belgelerden iş kapsamında kullanılmak üzere Ford Transit markalı 19+1 koltuk sayısına sahip 17 adet minibüs, Temsa Prestij markalı 29+1 koltuk sayısına sahip 10 adet midibüs, Temsa Safir markalı 46+1 koltuk sayısına sahip 2 adet otobüs, Ford Transit markalı 13+1 koltuk sayısına sahip 4 adet minibüs ile Ford Transit markalı 16+1 koltuk sayısına sahip 22 adet minibüsün teklif edildiği anlaşılmıştır.

Anılan istekli tarafından teklif edilen araçlardan Ford Transit markalı 14+1, 16+1 ve 19+1 adet koltuk kapasiteli minibüslerin özelliklerini gösterir teknik dokümanın sunulduğu, söz konusu dokümanda bahsi geçen araçların motor gücünün 170 PS/RPM olarak belirtildiği görülmüştür. İdare tarafından Teknik Şartname’de araçların motor gücü kapasitelerinin KW cinsinden belirlenmiş olması sebebiyle yapılan birim dönüştürme işlemi neticesinde teklif edilen araçların motor güçlerinin 125.065 KW değerinde olduğu tespit edilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında teklif edilen Temsa markalı araçlara ilişkin motor gücünü gösteren herhangi bir teknik dokümanın sunulmadığı belirlenmiş olup, söz konusu markanın resmi internet sitesi üzerinden yapılan incelemede Safir plus model otobüsün motor gücünün 320 KW, Prestij model midibüsün motor gücünün ise 110 KW olarak belirtildiği tespit edilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen araçların motor güçlerine ilişkin olarak yapılan inceleme ve tespitler sonucunda söz konusu araçlardan sadece Temsa Prestij markalı midibüsün 110 KW motor gücü ile Teknik Şartname’de 29+1 adet koltuk kapasiteli araçlar için belirlenen 140 KW motor gücü kapasitesini sağlamadığı anlaşılmıştır.

Araç kiralama, bakım onarım,  lastik maliyetine ilişkin sunulan fiyat tekliflerinin tamamının ekinde satış tutarı tespit tutanaklarının sunulmadığı, fiyat tekliflerinde belirtilen tutanak tarih ve sayısı ile ekte sunulan tutanakların tarih ve sayılarının uyumlu olmadığı, idarece istekli tarafından fiyat teklifi ekinde sunulmayan tespit tutanaklarının sonradan tamamlatıldığı, tutanakların ekinde imza sirkülerinin aslı ya da noter onaylı sureti ile faaliyet belgesinin aslı gibidir yapılmış suretlerinin sunulmadığı, tutanaklarda yevmiye, işletme ve envanter defterlerinin tasdik makamı ile tarih ve sayı bilgilerine yer verilmediği,  tutanakların fiyat teklifi veren firmanın temsiline yetkisi bulunmayan kişilerce imzalandığı, müşterek imza ile temsil edilen firmaların tutanaklarının tek imza ile imzalanmasının uygun olmadığı,  tutanakların ekinde sunulan ticaret sicil gazetelerinin şirketin yetkilisini göstermemesinin uygun olmadığı, isteklinin vekili tarafından imzalanan tutanaklarla birlikte sunulan vekaletnamelerde teklif sunma yetkisinin bulunmadığı, imza beyannamelerine yer verilmediği, geçici vergi beyanname dönemlerinin hatalı olduğu, tutanakların fatura bilgileri tablosu içermeyen eski format üzerinden hazırlandığı, ağırlıklı ortalama birim satış tutarına esas toplam miktar ve toplam tutarları ile fatura bilgileri tablosunda yer alan tutar ve miktar toplamlarının uyumlu olmadığı, teklif edilen birim fiyatın ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu, faturalarının tarihlerinin beyanname dönemleri ile uyuşmadığı,  araç cinsi, koltuk kapasiteleri ya da lastik ebatlarının faturalarda yer almadığı, fiyat teklifleri, tespit tutanakları ve fatura bilgileri tablosundaki faturalara konu mal/hizmetlerin birbirinden farklı olduğu iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede;

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen 13+1, 16+1, 29+1 ve 46+1 koltuk kapasiteli araçların kiralama maliyetine ilişkin olarak sunulan fiyat teklifinin ekinde Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağına yer verildiği, anılan tutanağın tarihinin 10.12.2021 sayısının 2021/302 olduğu, fiyat teklifinde yer alan meslek mensubu ibaresinde belirtilen tarih ve sayı ile uyumlu olduğu, tutanağın ekinde fiyat teklifini veren OGT Turizm taşımacılık İnş. Ltd. Şti.ye ait imza sirkülerinin noter onaylı sureti ile tutanağı düzenleyen meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin aslının sunulduğu, tutanakta yevmiye, işletme ve envanter defterlerinin tasdik makamının Ankara 11. Noterliği, tarihinin 28.12.2020 ve sayısının 29584 olarak düzenlendiği ve fiyat teklifini veren OGT Turizm Taşımacılık İnş. Ltd. Şti.yi münferiden temsile yetkili şirket müdürü tarafından imzalandığı, sunulan ticaret sicili gazetesinde şirket yetkilisini gösterir bilgilerin yer aldığı, geçici vergi beyanname döneminin ihale tarihine (23.11.2021) uygun olarak 2021 yılı 3. dönemi olarak belirtildiği, tutanağın fatura bilgileri tablosunu içeren yeni standart forma uygun olarak hazırlandığı, ağırlıklı ortalama birim satış tutarına esas toplam miktar ve toplam tutarları ile fatura bilgileri tablosunda yer alan tutar ve miktar toplamlarının uyumlu olduğu, teklif edilen birim fiyatların ortalama birim satış tutarına eşit olduğu, faturaların tarihlerinin (Eylül 2021) geçici vergi beyanname dönemine uygun olduğu,  araç cinsi ile koltuk kapasiteleri bilgilerinin faturalarda yer aldığı, fiyat teklifleri, tespit tutanakları ve fatura bilgileri tablosundaki faturalara konu araçların uyumlu olduğu tespit edilmiştir.

19+1 koltuk kapasiteli aracın kiralama maliyetine ilişkin olarak sunulan fiyat teklifinin ekinde Ek-O.6 Satış tutarı tespit tutanağına yer verildiği, anılan tutanağın tarihinin 09.12.2021 sayısının 2021/1 olduğu fiyat teklifinde yer alan meslek mensubu ibaresinde belirtilen tarih ve sayı ile uyumlu olduğu, tutanağın ekinde fiyat teklifini veren Öztaş Müt. Taş. Ltd. Şti.ye ait imza sirkülerinin noter onaylı sureti ile tutanağı düzenleyen meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin aslının aynıdır şerhli örneğinin sunulduğu, tutanakta yevmiye, işletme ve envanter defterlerinin tasdik makamının Ceyhan 2. Noteri, tarihinin 29.12.2020 ve sayısının 11618 olarak düzenlendiği ve fiyat teklifini veren Öztaş Müt. Taş. Ltd. Şti.yi münferiden temsile yetkili şirket müdürü tarafından imzalandığı, sunulan ticaret sicili gazetesinde şirket yetkilisini gösterir bilgilerin yer aldığı, geçici vergi beyanname döneminin ihale tarihine (23.11.2021) uygun olarak 2021 yılı 3. dönemi olarak belirtildiği, tutanağın fatura bilgileri tablosunu içeren yeni standart forma uygun olarak hazırlandığı, ağırlıklı ortalama birim satış tutarına esas toplam miktar ve toplam tutarlar ile fatura bilgileri tablosunda yer alan tutar ve miktar toplamlarının uyumlu olduğu, teklif edilen birim fiyatın ortalama birim satış tutarına eşit olduğu, faturaların tarihlerinin (Ağustos, Eylül 2021) geçici vergi beyanname dönemine uygun olduğu tespit edilmiş olup, araçlara ilişkin bilgilerin faturalarda yer almadığı dolayısıyla fiyat teklifleri, tespit tutanakları ve fatura bilgileri tablosundaki faturalara konu araçların uyumlu olup olmadığına yönelik tespit yapılamamakla birlikte söz konusu tutanaklarda yer alan bilgilerin doğruluğunun ve uyumluluğunun meslek mensubunun sorumluluğunda olduğu, bu itibarla yapılan işlemin hukuka uygun olarak gerçekleştirildiği kabulünden hareketle araçların fatura bilgileri tablosundaki bilgilerinin uygun olduğu anlaşılmıştır.

Anılan istekli tarafından 13+1, 16+1, 19+1 koltuk kapasiteli araçların periyodik bakım onarım maliyetine ilişkin olarak 20.000 km’den 440.000 km’ye kadar her bir 20.000 km için olmak üzere sunulan fiyat tekliflerinin her birinin ekinde Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanaklarına yer verildiği, anılan tutanakların tarihinin 10.12.2021 sayılarının 1’den başlayarak sıralı olarak her tutanak için ayrı ayrı verildiği, fiyat tekliflerinde yer alan meslek mensubu ibaresinde belirtilen tutanak tarihinin uyumlu olduğu ancak tutanak sayılarının örtüşmediği, tutanağın ekinde fiyat teklifini veren Gizerler Oto  Motorlu Araçlar Tic. AŞ.ye ait imza sirkülerinin noter onaylı sureti ile tutanakları düzenleyen meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin aslının sunulduğu, tutanaklarda yevmiye, işletme ve envanter defterlerinin tasdik makamının Adana 4. Noter, tarihinin 23.12.2020 ve sayısının 35193 olarak düzenlendiği ve fiyat teklifini veren Gizerler Oto  Motorlu Araçlar Tic. AŞ.yi münferiden temsile yetkili yönetim kurulu başkanı tarafından imzalandığı, sunulan ticaret sicili gazetesinde şirket yetkilisini gösterir bilgilerin yer aldığı, geçici vergi beyanname döneminin ihale tarihine (23.11.2021) uygun olarak 2021 yılı 3. dönemi olarak belirtildiği, tutanakların fatura bilgileri tablosunu içeren yeni standart forma uygun olarak hazırlandığı, ağırlıklı ortalama birim satış tutarına esas toplam miktar ve toplam tutarlar ile fatura bilgileri tablosunda yer alan tutar ve miktar toplamlarının uyumlu olduğu, teklif edilen birim fiyatların ortalama birim satış tutarına eşit olduğu, ancak faturaların tarihlerinin geçici vergi beyanname dönemine uygun olmadığı tespit edilmiştir.

29+1 koltuk kapasiteli araçlar için 20.000 km’den 240.000 km’ye kadar her 20.000 km için ve 46+1 koltuk kapasiteli araçlar için 30.000 km’den 270.000 km’ye kadar her 30.000 km için olmak üzere sunulan fiyat tekliflerinin her birinin ekinde Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanaklarına yer verildiği, anılan tutanakların tarihinin 09.12.2021 sayılarının 1’den başlamak üzere sıralı olarak her tutanak için ayrı ayrı verildiği, fiyat tekliflerinde yer alan meslek mensubu ibaresinde belirtilen tutanak tarih ve sayılarının uyumlu olduğu, tutanağın ekinde fiyat teklifini veren Arpacı Seyahat Turz. Tic. San. ve Paz. Ltd. Şti.ye ait imza sirkülerinin noter onaylı sureti ile tutanakları düzenleyen meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin aslının sunulduğu, tutanaklarda yevmiye, işletme ve envanter defterlerinin tasdik makamının Mersin 1. Noteri, tarihinin 14.12.2020 ve yevmiye, işletme defteri sayısının 23020, envanter defteri sayısının 23022 olarak düzenlendiği ve fiyat teklifini veren Arpacı Seyahat Turz. Tic. San. ve Paz. Ltd. Şti.ni münferiden temsile yetkili şirket müdürü tarafından imzalandığı, sunulan ticaret sicili gazetesinde şirket yetkilisini gösterir bilgilerin yer aldığı, geçici vergi beyanname döneminin ihale tarihine (23.11.2021) uygun olarak 2021 yılı 3. dönemi olarak belirtildiği, tutanakların fatura bilgileri tablosunu içeren yeni standart forma uygun olarak hazırlandığı, ağırlıklı ortalama birim satış tutarına esas toplam miktar ve toplam tutarlar ile fatura bilgileri tablosunda yer alan tutar ve miktar toplamlarının uyumlu olduğu, teklif edilen birim fiyatların ortalama birim satış tutarına eşit olduğu, ancak fatura tarihinin geçici vergi beyanname dönemine uygun olmadığı tespit edilmiştir.

Öte yandan fiyat teklifi ekinde sunulmayan tespit tutanaklarının idarece sonradan tamamlatıldığı yönündeki iddiaya yönelik yapılan incelemede ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklama dosyasındaki sayfa adedinin sunulan üst yazıda belirtilen sayfa adedi ile uyumlu olduğu, dolayısıyla anılan tutanakların tamamına 13.12.2021 tarihinde idareye sunulmuş olan aşırı düşük teklif açıklama dosyası kapsamında yer verildiği belirlenmiştir.

Başvuru sahibinin işçilik maliyetine ilişkin olarak yapılan açıklamalarda araçlarda çalıştırılacak rehber personelin tam zamanlı olarak görev yapacağı, söz konusu personel için İdari Şartname düzenlemeleri gereğince fiyat farkı ödenmeyeceği, dolayısıyla bu personel için 2022 ve 2023 yılları için artış görülmesi gerekirken öngörülmediği iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme neticesinde;

İdarece açıklanması istenen önemli teklif bileşeni personel maliyetine olarak ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sadece araçlarda çalıştırılacak şoförlere yönelik açıklama yapıldığı, ancak idarece araçlarda çalıştırılması öngörülerek İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil giderler arasında sayılan, diğer bir anlatımla ihale dokümanı düzenlemeleri uyarınca personel maliyetini oluşturan bileşenlerden biri olan rehber personelin işçilik maliyetine ilişkin olarak herhangi bir açıklamanın sunulmadığı tespit edilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarına yönelik olarak yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen Temsa Prestij markalı Teknik Şartname’de belirlenen motor gücü kapasitesini sağlamadığı, anılan istekli tarafından 13+1, 16+1, 19+1 koltuk kapasiteli araçların periyodik bakım onarım maliyetine ilişkin olarak sunulan fiyat tekliflerinde yer alan meslek mensubu ibaresinde belirtilen tutanak sayılarının anılan fiyat tekliflerinin ekinde yer verilen satış tutarı tespit tutanaklarının sayıları ile uyumlu olmadığı, 29+1 ve 46+1 koltuk kapasiteli araçlar için sunulan fiyat tekliflerinin ekinde yer alan satış tutarı tespit tutanaklarının fatura bilgileri tablolarında belirtilen faturanın tarihinin geçici vergi beyanname dönemine uygun olmadığı ve idarece önemli teklif bileşeni olarak belirlenen personel maliyeti kapsamında açıklanması gereken rehber personelin işçilik maliyetine ilişkin olarak herhangi bir açıklamanın sunulmadığı anlaşıldığından, Gök-Er Taşımacılık Sınır Ticaret İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı ve teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Gök-Er Taşımacılık Sınır Ticaret İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.