ihale dokümanında açık bir düzenleme bulunmamasının ihalenin sonuçlandırılmaması gerektiği sonucunu doğurmayacağı, uyuşmazlığa konu ihalede fiyat dışı unsurlara ilişkin hesaplamalar bakımından yuvarlama yapılacağına yönelik bir kural bulunmadığından, kesinleşen ihale dokümanına uygun şekilde, virgülden sonraki ondalık basamaklar için yuvarlama yapılmadan ve tüm istekliler bakımından işlem sonuçlarının değişmeyeceği şekilde virgülden sonraki basamak sayısının tespit edilmesi suretiyle işlemlerin gerçekleştirilebileceği anlaşıldığından, ihale komisyonu kararında yer verilen ihalenin iptaline ilişkin gerekçenin yerinde olmadığı hk
ihale dokümanında açık bir düzenleme bulunmamasının ihalenin sonuçlandırılmaması gerektiği sonucunu doğurmayacağı, uyuşmazlığa konu ihalede fiyat dışı unsurlara ilişkin hesaplamalar bakımından yuvarlama yapılacağına yönelik bir kural bulunmadığından, kesinleşen ihale dokümanına uygun şekilde, virgülden sonraki ondalık basamaklar için yuvarlama yapılmadan ve tüm istekliler bakımından işlem sonuçlarının değişmeyeceği şekilde virgülden sonraki basamak sayısının tespit edilmesi suretiyle işlemlerin gerçekleştirilebileceği anlaşıldığından, ihale komisyonu kararında yer verilen ihalenin iptaline ilişkin gerekçenin yerinde olmadığı hk
| Toplantı No | : 2020/034 |
| Gündem No | : 54 |
| Karar Tarihi | : 29.07.2020 |
| Karar No | : 2020/UY.I-1329 |
| BAŞVURU SAHİBİ:
Efferent İnşaat A.Ş-Ramazan Ağaoğulları İnş. Taah. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE: Doğubayazıt Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2020/227983 İhale Kayıt Numaralı “Doğubayazıt Belediyesi 2020 Yılı Asfalt Kaplama, Asfalt Yama, Beton Alımı ve Beton Parke Bordür Döşenmesi Yapım İşi” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME: Doğubayazıt Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 01.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Doğubayazıt Belediyesi 2020 Yılı Asfalt Kaplama, Asfalt Yama, Beton Alımı ve Beton Parke Bordür Döşenmesi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Efferent İnşaat A.Ş-Ramazan Ağaoğulları İnş. Taah. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 22.06.2020 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 26.06.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.06.2020 tarih ve 28808 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.06.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1048 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihalede sunmuş oldukları teklif fiyatı ile kamu yararı sağlanacak olmasına karşın, idarece bir gerekçe oluşturularak ihalenin iptal edildiği, ihale komisyonu başkanının karşı oyuyla alınan iptal kararında ve idarece şikayet başvurusuna verilen cevapta iptal gerekçesinin, fiyat dışı unsur puanlamasında virgülden sonra kaç basamağın dikkate alınacağı belirtilmediğinden teklif değerlendirmesinin sağlıklı şekilde yapılamayacağının anlaşılması olarak belirtildiği, oysaki Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili hükümleri ile Kamu İhale Kurulu kararları doğrultusunda, fiyat dışı unsurların puanlanmasında da virgülden sonra iki haneye yuvarlama yapılması gerektiği, idari şartnamelerde özel düzenleme bulunmayan hallerde mevzuattaki genel düzenlemelerin esas alınması gerektiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nde yuvarlama işlemlerinin nasıl yapılacağının açıklandığı, fiyat dışı unsur değerlendirmesindeki matematiksel işlemlere yönelik idare tarafından özel bir düzenleme yapılmadığından Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen esasların uygulanması gerektiği, dolayısıyla fiyat dışı unsur değerlendirmesinin nasıl yapılacağına ilişkin belirsizlik bulunduğu gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesinin Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerine aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir. İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Doğubayazıt Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü tarafından birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen “Doğubayazıt Belediyesi 2020 Yılı Asfalt Kaplama, Asfalt Yama, Beton Alımı ve Beton Parke Bordür Döşenmesi Yapım İşi” ihalesinde 17 adet ihale dokümanının e-imza kullanılarak indirildiği, 01.06.2020 tarihinde yapılan ihaleye 5 isteklinin katıldığı, 17.06.2020 tarihli ihale komisyonunu kararı ile ihalenin iptal edildiği ve söz konusu kararın aynı tarihte ihale yetkilisince onaylanarak EKAP üzerinden tüm isteklilere bildirildiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmüne yer verilmiş olup, söz konusu maddenin gerekçesinde, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale komisyonunun kararı üzerine idareye ihaleyi iptal etme yetkisi verildiği belirtilmiştir.
İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de iptal gerekçesinin Kanun’un amacına ve takdir yetkisinin kullanımına ilişkin hukuk ilkelerine uygun şekilde ortaya konması gerekmektedir.
Bu çerçevede, ihalenin iptal gerekçesine ilişkin olarak yapılan incelemede aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
17.06.2020 tarihli ihale komisyonu kararında ihalenin iptal gerekçesi “İdari Şartname’nin 35.1’inci maddesinde “Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.” ibaresi yer almaktadır. Değerlendirme “teklif fiyatı” ile “kalite ve teknik değer nitelik” olmak üzere iki kısımda yapılacaktır. Kalite ve teknik değer nitelik puanlamasının sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için idarenin, katılımcılara isteklinin iş kalemi için teklif ettiği bedelin toplam teklif bedeline oranı alt sınır yüzdesini ve isteklinin iş kalemi için teklif ettiği bedelin toplam teklif bedeline oranı üst sınırları oranlarının virgülden sonra (yuvarlamanın) kaç basamağın dikkate alınacağı belirtilmediğinden tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı bir şekilde yapılamayacağı anlaşılmaktadır. Şartname’de belirtilen noksanlığın ihalenin neticelendirilmesine imkan tanımadığından dolayı Kamu İhale Genel Tebliği’nin “53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.” madde hükmü gereği komisyonumuzun karara varamayacağı açıktır. Mevcut değerlendirmeler neticesinde ihalenin iptali 4 komisyon üyemiz tarafından uygun görülmüştür. …” şeklinde ifade edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinin ikinci fıkrasında “Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 62’nci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer, süre gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir. (2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir. (3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti ortadan kaldırıcı bir şekilde belirlenemez. (4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “53.3.1. Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir. 53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir. 53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir. 53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.
Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin a) Adı: Doğubayazıt Belediyesi 2020 Yılı Asfalt Kaplama, Asfalt Yama, Beton Alımı ve Beton Parke Bordür Döşenmesi Yapım İşi b) Yatırım proje no’su/kodu: c) Miktarı (fiziki) ve türü: 19 Kalem Asfalt, Beton ve Parke Yapım İşi Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır. ç) Yapılacağı yer: Doğubayazıt Belediyesi Hizmet Sınırları” düzenlemesine,
Anılan Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir. 35.1.1. A. Değerlendirme “teklif fiyatı” ile “kalite ve teknik değer nitelik” olmak üzere iki kısımda yapılacaktır. A.2. Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren isteklilere ait kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen fiyatlara ait tutarların toplam tekliflerine oranının; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki tutarlarının toplam yaklaşık maliyete oranının %85 – %115 aralığında (%85 ve %115 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklif oranları %85 – %115 aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. Kalite ve teknik değer nitelik puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır. A.3. Toplam puan A.4. Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli Fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli; B. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
17.07.2020 tarihli ve E.2020/10330 sayılı Kurum yazısı ile idareden inceleme kapsamında “Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 62’nci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü kapsamında düzenlenen gerekçeli açıklama belgesi” talep edilmiştir.
İdarece 21.07.2020 tarihli ve 64459650/619 sayılı yazı ekinde gönderilen açıklama belgesinin “Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 62’nci maddesinin dördüncü fıkrasına göre ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde kullanılmak üzere kalite ve teknik değer fiyat dışı unsur olarak belirlenmiştir. Bu unsurun parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine ilişkin veriler aşağıda belirtilmiştir. Teklif Fiyatı Puanlaması Formül: TP = (TFmin x 50) / TF TP: Teklif puanı, Kalite ve teknik değer nitelik puanlaması 50 tam puan üzerinden yapılacaktır. Geçerli teklif veren isteklilere ait kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına konu iş kalemleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Söz konusu iş kalemleri için isteklilerce teklif edilen fiyatlara ait tutarların toplam tekliflerine oranının; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki tutarlarının toplam yaklaşık maliyete oranının %85 – %115 aralığında (%85 ve %115 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için yukarıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklif oranları %85 – %115 aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. Kalite ve teknik değer nitelik puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır. Toplam Puan Fiyat Dışı Unsurlar Dikkate Alınarak Değerlendirilmiş Teklif Bedeli Formül: FDTF = (ETF x 100) / TTP FDTF: İsteklinin fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli, Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirilmiş teklif bedeli en düşük olan istekliye ait teklif bedelidir.” şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3’üncü maddesinde yer alan ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili açıklama kapsamında “ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu” hususunun fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği; inceleme konusu ihalede, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesinin öngörüldüğü, fiyat dışı unsur olarak düzenlenen kalite ve teknik değer nitelik puanlamasında, ihale dokümanında belirlenen 8 adet iş kaleminin her biri için isteklilerce teklif edilen fiyatların toplam teklif fiyatlarına oranının, aynı iş kalemlerinin her birinin yaklaşık maliyetteki tutarının toplam yaklaşık maliyet tutarına oranının %85-%115’i aralığında (%85 ve %115 dahil) kalması durumunda isteklilere puan verileceği, idare tarafından belirlenen alt sınır ile üst sınır değerlerine eşit veya bu değerler arasında bir oran sağlamayan isteklilere ise puan verilmeyeceği anlaşılmaktadır.
İhale komisyonunun 17.06.2020 tarihli kararında, fiyat dışı unsurların İdari Şartname’de açık ve net olarak düzenlenmesi gerektiğinden bahisle, isteklinin iş kalemi için teklif ettiği bedelin toplam teklif bedeline oranı alt ve üst sınır değerlerinin virgülden sonra kaç basamağının dikkate alınacağı belirtilmediğinden kalite ve teknik değer nitelik puanlamasının sağlıklı şekilde yapılamayacağı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Başvuru konusu ihaleye ait ihale onay belgesinin ekinde yer alan gerekçeli açıklama belgesinde bu hususta bir açıklamanın bulunmadığı, İdari Şartname’nin fiyat dışı unsurların hesaplama yöntemine yönelik 35.1’inci maddesinde, kalite ve teknik değer nitelik puanlamasına esas işlemlerde yuvarlama yapılacağına veya yuvarlama işlemlerinde ondalık basamaklı sayıların virgülden sonra kaç basamağının dikkate alınacağına dair bir düzenlemeye yer verilmediği ve ihale dokümanın mevcut haliyle kesinleştiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, ihale dokümanında açık bir düzenleme bulunmamasının ihalenin sonuçlandırılmaması gerektiği sonucunu doğurmayacağı, uyuşmazlığa konu ihalede fiyat dışı unsurlara ilişkin hesaplamalar bakımından yuvarlama yapılacağına yönelik bir kural bulunmadığından, kesinleşen ihale dokümanına uygun şekilde, virgülden sonraki ondalık basamaklar için yuvarlama yapılmadan ve tüm istekliler bakımından işlem sonuçlarının değişmeyeceği şekilde virgülden sonraki basamak sayısının tespit edilmesi suretiyle işlemlerin gerçekleştirilebileceği anlaşıldığından, ihale komisyonu kararında yer verilen ihalenin iptaline ilişkin gerekçenin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
|