Taş Dolgu Yapılması (Her Şey Dahil)” iş kalemine ilişkin analizin idarece verilen analiz formatına uygun olmadığı, söz konusu iş kaleminin idarece gönderilen analizinde temel bileşenlerine kadar ayrıştırma yapılarak açıklama istenildiği, ancak başvuru sahibi istekli tarafından temel bileşenlerine kadar ayrıştırılmamış olacak şekilde *poz numaralı “Ocaktan Taş Hazırlanması” iş kalemine fiyat teklifi sunulmak suretiyle açıklama yapıldığı, bahse konu analiz formatına göre her bir analiz girdisi için teklif edilen fiyatların ayrı ayrı gösterilmediği hk

BAŞVURU SAHİBİ:

Rsm Madencilik Enerji İnşaat ve Turizm İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/571919 İhale Kayıt Numaralı “Gürpınar-Kırkgeçit-Yalınca İl Yolu Km:0+000-4+330 Gürpınar Şehir Geçişi Bitümlü Sıcak Karışım Yol Yapım İkmal İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü tarafından 10.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Gürpınar-Kırkgeçit-Yalınca İl Yolu Km:0+000-4+330 Gürpınar Şehir Geçişi Bitümlü Sıcak Karışım Yol Yapım İkmal İşi” ihalesine ilişkin olarak Rsm Madencilik Enerji İnşaat ve Turizm İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin 20.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.04.2020 tarih ve 16458 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/617 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, taraflarınca sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının idarece, KGM/17.081/K-1/A/T poz numaralı iş kalemi içerisinde bulunan KGM/08.021/K poz numaralı iş kalemine yönelik olarak sunulan fiyat teklifinde analiz girdileri için öngörülen fiyatların gösterilmediği gerekçesiyle uygun bulunmadığı ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı,

Taraflarınca sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında 08.021/K poz numaralı “Ocaktan taş alınması” iş kalemi için üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması yöntemiyle açıklama yapıldığı, söz konusu fiyat teklifinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine uygun olduğu, anılan maddede fiyat tekliflerinde girdiler için öngörülen fiyatların gösterilmesi gerektiğine ilişkin bir zorunluluk bulunmadığı, bu sebeple taraflarınca KGM/17.081/K-1/A/T poz numaralı iş kalemi için alt analizlerinin hesaplamalarının yapılarak birleştirildiği ve idarece verilen ana iş kalemlerine ilişkin analiz formatına uygun açıklama sunulduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,          

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “… 45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

…

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

…

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

…

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

…

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

…

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

…

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

 İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur. …” açıklamaları bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı: GÜRPINAR-KIRKGEÇİT-YALINCA İL YOLU KM:0+000-4+330 GÜRPINAR ŞEHİR GEÇİŞİ BİTÜMLÜ SICAK KARIŞIM YOL YAPIM İKMAL İŞİ

b) Yatırım proje no’su/kodu: 1993E040860

c) Miktarı (fiziki) ve türü: Birim Fiyat Teklif Cetvelinde nev’i ve miktarları belirtilen 4,33 km’lik yoldaki toprak işleri, sanat yapıları ve üst yapı işleri

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer: GÜRPINAR-KIRKGEÇİT-YALINCA İL YOLU KM:0+000-4+330 GÜRPINAR ŞEHİR GEÇİŞİ

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden, şikâyet konusu ihaleye ilişkin işin Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü tarafından açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle 10.12.2019 tarihinde gerçekleştirilen “Gürpınar-Kırkgeçit-Yalınca İl Yolu Km:0+000-4+330 Gürpınar Şehir Geçişi Bitümlü Sıcak Karışım Yol Yapım İkmal İşi” olduğu, söz konusu ihalede 42 adet ihale dokümanı indirildiği ve ihaleye 18 isteklinin katıldığı, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde yer alan düzenleme doğrultusunda ihale komisyonu tarafından sınır değerin 15.782.533,04 TL olarak hesaplandığı, bu doğrultuda yalnızca başvuru sahibi isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği, idarenin 03.01.2020 tarihli yazısı ile anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istenildiği, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme soncunda anılan isteklinin açıklamalarının uygun bulunmadığı ve 09.03.2020 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararı ile Orak Altyapı Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Hüsamettin Peker İnşaat Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.

İdarece 03.01.2020 tarihinde gönderilen “Aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ile başvuru sahibi istekliden “… İhale komisyonumuzun teklifinizde önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili tüm ayrıntıları Kamu İhale Genel Tebliğinin 45. Maddesinde belirtilen hususlara uygun olarak sunmanız gerekmektedir. Analizler için örnek format ve istenilen pozlar ekte sunulmuştur. Verilen Aşırı Düşük Sorgulama cevabının her sayfası için sayfa numarası verilmesi ve fihrist hazırlanması gerekmektedir. …” ifadelerine yer verilerek aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği,

Anılan sorgulama yazısı ekinde, idarece aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş kalemlerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesi çerçevesinde;

• KGM/17.081/K-1/A/T poz nolu “Dolgu Altına Ocak Taşından Makine İle İstifsiz Taş Dolgu Yapılması (Her Şey Dahil)”
• KGM/16.122/K-H/T poz nolu “Bilimum Hendeklerin Betonla Kaplanması (C30/37 Hazır Beton Harcı İle) (Her Şey Dahil)”
• KGM/16.130/K-H/T poz nolu “Her Türlü İnş.(Kirişli ve Kutu Menf. Köprü. ve Beton. Kazık Hariç, Plak ve Komp. Menf. Dahil) Kuruda veya Suda Her Doz. Demirli Beton (C 30/37 Hazır Bet. Harcı İle)”
• KGM/16.100/K-H/T poz nolu “Her Türlü İnşaatta Kuruda veya Suda Her Dozda Demirsiz Beton (C 16/20 Hazır Beton Harcı İle)”
• KGM/2641/A/T poz nolu “Sanat Yap. ve Köprü Temel Tab. Beton Yol ve Tretuvar Altlarına Kırmataş Tab. Ser. ve Drenaj Hend. İle Her Türlü Büz Yanl. Kırm. Dolgu Yapılması”
• KGM/23.015/K/T poz nolu “Sanat Yapıları, Köprü ve Tünellerdeki Betonarme İçin Ø 8 – Ø 50 Mm.Lik Nervürlü Çelik Temini ve İşçiliği (Herşey Dahil)”
• BORDÜR-1 poz nolu “Bazalt Bordür Yapılması (10*25*50 )”
• PARKE-1 poz nolu “Doğal bazalt parke taşı (10*10 cm) ile döşeme kaplaması yapılması (yol, meydan, park, kaldırım ve benzeri yerlerde)”
• KGM/6100/3/T poz nolu “Plent-Miks Temel Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı İle)”
• KGM/6100/3-1/T poz nolu “Plent-Miks Alttemel Yapılması (Kırılmış Ocak Taşı İle)”
• KGM/BSK/13 CM poz nolu “13 Cm Sıkışmış Kalınlıkta, Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı İle Astarsız Temel Üzerine 1 M2 Bsk Yapılması (8 Cm Asfalt Betonu Binder Tabakası ve 5 Cm Asfalt Betonu Aşınma Tabakası)”

Olarak belirlendiği, söz konusu açıklama istenilen 11 adet iş kalemi için yazı ekinde her bir iş kalemini oluşturan analiz girdilerinin cins ve miktarların bulunduğu analiz formatlarına, açıklama istenilen ve istenmeyen analiz girdilerine yer verildiği görülmüştür.

09.03.2020 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararında “… KGM/17.081/K-1/A/T Nolu “Dolgu Altına Ocak Taşından Makine İle İstifsiz Taş Dolgu Yapılması (Her Şey Dahil)” iş kalemi için İdarece gönderilen analiz formatının kullanılmadığı, bu iş kalemi içerisinde yer alan KGM/08.021/K pozu için fiyat teklifi alındığı ve KGM/08.021/K pozu içerisindeki girdilere ilişkin hesaplamaların yapıldığı görülmüştür.

Bu hesaplamaların KGM/08.021/K pozu içerisindeki analiz girdilerinin miktarları için yapıldığı, ancak bu girdiler için öngörülen fiyatların gösterilmediği ve komisyonumuzca da bu haliyle analiz girdilerinin fiyatlarının belirlenebilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.

İş kalemleri içerisinde yer alan her analiz girdisi için bir fiyat öngörülmesi gerekmekte olup istekli tarafından yapıldığı gibi bir poza fiyat teklifi alınması durumunda bu pozun içerisinde yer alan analiz girdilerinin fiyatlarının tespit edilemeyeceği, örneğin bir poz içerisinde bir işçilik girdisi olması durumunda bu işçilik girdisi için öngörülen birim fiyatın asgari ücretin altında olup olmadığının anlaşılamayacağı aşikardır.

Yukarıda belirtilen açıklamalar neticesinde; KGM/17.081/K-1/A/T Nolu “Dolgu Altına Ocak Taşından Makine İle İstifsiz Taş Dolgu Yapılması (Her Şey Dahil)” iş kalemi için yapılan açıklama İdarece gönderilen analiz formatına uygun olmadığından isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması reddedilmiştir. …” ifadelerine yer verildiği ve başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, isteklilerce tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamalarda sunacakları analizlerin, idarece verilen analiz formatına uygun olması gerektiği anlaşılmaktadır.

İdarenin 03.01.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde gönderdiği analiz formatlarında KGM/17.081/K-1/A/T poz nolu “Dolgu Altına Ocak Taşından Makine İle İstifsiz Taş Dolgu Yapılması (Her Şey Dahil)” iş kaleminin analizinin aşağıdaki şekilde düzenlendiği belirlenmiştir.

İhale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat tariflerinde söz konusu iş kalemine ilişkin olarak “KGM/17.081/K-1/A/T DOLGU ALTINA OCAK TAŞINDAN MAKİNA İLE İSTİFSİZ TAŞ DOLGU YAPILMASI  (Her şey Dahil)

K.T.Ş.’nin ilgili kısımlarındaki esaslar dahilinde, dolgu altına ocak taşından makine ile istifsiz taş dolgu yapılması.

Birim Fiyata Dahil Olan Masraflar:

Taşın; zati bedeli ocaklardan çıkarılması, vasıtalara yüklenmesi, işbaşına taşınması, boşaltılması, gereken ebatta kırılması,  dolgu sahalarına taşın doldurulması, makine ile serilmesi suretiyle kuruda ve suda istifsiz taş dolgu yapılması, inşaat yerindeki yükleme, yatay ve düşey taşıma, her türlü malzeme zayiatı, trafik güvenliğini sağlamak üzere yürürlükteki trafik yasası ve ilgili yönetmelikler ile projesine uygun standartta her türlü trafik işaret levhası ışıklı trafik işaretleri ile her türlü trafik güvenliği materyalinin temini, projesine ve tekniğine uygun olarak yerleştirilmesi, bu işaretlerin gece gündüz korunması, işin teslimine ve kullanılmasına engel olmayacak veya herhangi bir tehlikeye meydan vermeyecek şekilde bitirilmesinden sonra bu işin yapımı amacıyla konulmuş olan tüm trafik işaret ve işaretlemelerin kaldırılması servis yollarının yapımı ile trafiğin yönlendirilmesi amacıyla işaretçi, trafik denetim ve koruma görevlisinin iş başında bulundurulması ve diğer trafik güvenliği tedbirlerinin alınması suretiyle aşağıda ‘”Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar”‘ başlığı altında sayılanlar dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için gerekli her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve edevat masrafları ile yüklenici kârı ve genel masraflar. …” açıklamasının yer aldığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ise, KGM/17.081/K-1/A/T poz numaralı iş kalemi için aşağıdaki şekilde analiz sunduğu,

Ayrıca, KGM/08.021/K poz numaralı “Ocaktan Taş Hazırlanması” analiz girdisi için bir bütün olarak fiyat teklifi sunulması suretiyle açıklama yapıldığı, fiyat teklifinde söz konusu iş kaleminin birim fiyatının 5,50 TL olduğu görülmüştür.

Diğer taraftan, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında KGM/17.081/K-1/A/T poz numaralı iş kaleminin alt analizlerinin hangi oranda bütünleştirilerek ana poza ulaşıldığına ilişkin bir hesaplama tablosunun da sunulduğu, anılan tabloda söz konusu iş kalemi için “1 m³ KGM/08.021/K, 0,002 saat 03.511 ve 1 m³ nakliyenin paçallandırılması sonucunda idare tarafından verilen alt analiz miktarlarına ulaşıldığı” ifadesinin yer aldığı görülmüş olup, başvuru sahibi tarafından yapılan bu hesaplamalarının KGM/17.081/K-1/A/T poz numaralı iş kaleminin alt analizlerin miktarlarına ilişkin olduğu anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, KGM/17.081/K-1/A/T poz nolu “Dolgu Altına Ocak Taşından Makine İle İstifsiz Taş Dolgu Yapılması (Her Şey Dahil)” iş kalemi incelendiğinde, anılan iş kaleminin “KGM/08.021/K poz numaralı Ocaktan Taş Hazırlanması” ve “03.511 poz numaralı Traktör Buldozerin 1 saatlik ücreti (TD 25 vey emsali 185 HP+ bıçaki)” alt analizlerinden oluştuğu;

KGM/08.021/K poz numaralı “Ocaktan Taş Hazırlanması” iş kaleminin ise 19.100.1005 poz numaralı “Ekskavatör’ün (210 Hp-2 1/2 Yd3) 1 Saatlik Ücreti”, 19.100.1023 poz numaralı “Kompresör’ün bir saatlik ücreti” ve 10.160.1003 poz numaralı “Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” alt analizlerinden oluştuğu; yine, 19.100.1005 poz numaralı “Ekskavatör’ün (210 Hp-2 1/2 Yd3) 1 Saatlik Ücreti” iş kaleminin 10.120.1004 poz numaralı “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3)”, 10.160.1026 poz numaralı “Mazot (motorin)”, 10.100.1060 poz numaralı “Formen”, 10.100.1055 poz numaralı “Operatör Makinist” ve 10.100.1059 poz numaralı “Yağcı” analiz girdilerinden oluştuğu; aynı şekilde 19.100.1023 poz numaralı “Kompresör’ün bir saatlik ücreti” iş kaleminin 10.120.1023 poz numaralı “Kompresör (210 cfm’ lik komresör+hortum ve tabancalar)”, 10.160.1026 poz numaralı “Mazot (motorin)”, 10.100.1054 poz numaralı “Makinist” 10.100.1011 poz numaralı “Lağımcı (Ateşleme Ustası)” ve 10.100.1063 poz numaralı “Erbab İşçi” analiz girdilerinden oluştuğu,

03.511 poz numaralı “Traktör Buldozerin 1 saatlik ücreti (TD 25 vey emsali 185 HP+ bıçaki)” iş kaleminin ise 10.120.1019 poz numaralı “Traktör buldozer (TD 25 veya emsali 185 HP+bıçak)”, 10.160.1026 poz numaralı “Mazot (motorin)”, 10.100.1060 poz numaralı “Formen”, 10.100.1055 poz numaralı “Operatör Makinist” ve 10.100.1059 poz numaralı “Yağcı” analiz girdilerinden oluştuğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yapılan tespit ve değerlendirmeler neticesinde, idare tarafından paçal iş kalemi niteliğinde olan KGM/17.081/K-1/A/T poz nolu “Dolgu Altına Ocak Taşından Makine İle İstifsiz Taş Dolgu Yapılması (Her Şey Dahil)” iş kaleminin temel bileşenlerine kadar ayrıştırıldığı ve tek bir analiz formatında mevzuata uygun şekilde aşırı düşük teklif sahibi istekliye gönderildiği belirlenmiştir. Bu çerçevede mevzuat uyarınca, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenilmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu analiz formata uygun olması gerekmektedir.

Bu itibarla, başvuru sahibinin açıklamaları kapsamında sunduğu analizler incelendiğinde, KGM/17.081/K-1/A/T poz nolu “Dolgu Altına Ocak Taşından Makine İle İstifsiz Taş Dolgu Yapılması (Her Şey Dahil)” iş kalemine ilişkin analizin idarece verilen analiz formatına uygun olmadığı, söz konusu iş kaleminin idarece gönderilen analizinde temel bileşenlerine kadar ayrıştırma yapılarak açıklama istenildiği, ancak başvuru sahibi istekli tarafından temel bileşenlerine kadar ayrıştırılmamış olacak şekilde KGM/08.021/K poz numaralı “Ocaktan Taş Hazırlanması” iş kalemine fiyat teklifi sunulmak suretiyle açıklama yapıldığı, bahse konu analiz formatına göre her bir analiz girdisi için teklif edilen fiyatların ayrı ayrı gösterilmediği, dolayısıyla, bahse konu analiz girdileri için ne tutarda bedel öngörüldüğünün anlaşılamadığı, (Örneğin ekskavatör ve dragline tipi makinalar, erbab işçi, makinist, formen vb.) kamu ihale mevzuatında işçilik için öngörülen bedelin her halükarda açıklanması gerektiği, bu sebeple başvuru sahibi isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamasında KGM/08.021/K poz numaralı “Ocaktan Taş Hazırlanması” analiz girdisi için sunulan fiyat teklifinde işçilik için öngörülen bedellerin gösterilmediği, (Örneğin anılan iş kaleminde bulunan 19.100.1005 poz numaralı “Ekskavatör’ün (210 Hp-2 1/2 Yd3) 1 Saatlik Ücreti” iş kaleminin alt analizinde yer alan 10.100.1060 poz numaralı “Formen”, 10.100.1055 poz numaralı “Operatör Makinist” ve 10.100.1059 poz numaralı “Yağcı” vb.) dolayısıyla başvuru sahibi isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.