ihale teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama farklılıklarından oluşmadığı hk
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “…İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır .” hükmü,
“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aritmetik hata ve yuvarlama” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.5.1. Birim fiyat teklif cetvelindeki çarpım ve toplamlarda hata olması durumunda aritmetik hata olduğu kabul edilecek ve teklif doğrudan değerlendirme dışı bırakılacaktır. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerde, isteklinin aritmetik hata yapılan kısma ilişkin teklifi değerlendirme dışı bırakılarak, teklif verdiği diğer kısımlar üzerinden ihale sonuçlandırılacaktır.
16.5.2.Kısmi teklife izin verilip verilmediğine bakılmaksızın, birim fiyat üzerinden teklif alınan tüm ihalelerde istekliler, hizmet alımı ihalelerinde işçi sayısı üzerinden teklif alınan işçilik kalemleri hariç, birim fiyatları ve birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarları, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde verebileceklerdir. Ancak, toplam teklif tutarı virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.
Kısmi teklifin tek kalemden oluşması durumunda birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutar, en fazla virgülden sonra iki ondalık basamaklı olacak şekilde verilebilecektir. Kısmi teklifin birden çok kalemden oluşması halinde ise bu kalem tutarlarının toplanması sonucu bulunan kısım toplam tutarı en fazla virgülden sonra iki ondalık basamaklı olacak şekilde verilebilecektir. Bir başka ifadeyle kısmi teklifin birden çok kalemden oluşması halinde her bir kalemin birim fiyatla miktarın çarpılması sonucu bulunan tutarı, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde verilebilecek, ancak kısım toplam tutarı en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.
Yuvarlama işlemine ilişkin örnek:
| Hesaplanan toplam/kısım toplamı teklif tutarı | Yuvarlama sonucu |
| 500.815,414 | 500.815,41 |
| 500.815,4149 | 500.815,41 |
| 500.815,41582 | 500.815,42 |
| 500.815,4169 | 500.815,42 |
…
16.5.3. Elektronik araçlar yardımıyla tablolama programları (MS Excel, Numbers, Libre Office Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama farklılıkları, toplam teklif fiyatının binde birine eşit veya daha az olması ve ihalenin sonuçlandırılmasına esas teklif sıralamasının değişmemesi kaydıyla aritmetik hata olarak kabul edilmeyecek ve bu farklılıklar isteklinin teklif cetvelinde yazılı birim fiyatlar esas alınarak ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilecektir. Yapılan bu düzeltme sonucu bulunan tutar, sınır değer hesabı hariç, isteklinin teklif ve yeterlik değerlendirmesine esas nihai teklif fiyatı olarak kabul edilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
İhale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere birim fiyat teklif mektubunun eki olarak aşağıdaki cetvelin verildiği tespit edilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin ise birim fiyat teklif cetvelinin ilgili kısımlarının aşağıdaki şekilde olduğu görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin birim fiyat teklifi cetveli incelendiğinde,
İsteklilere ihale dokümanı kapsamında verilen birim fiyat teklif cetvelinde yer alan “4-Kaza Sigortaları” bölümünün “a-Karanakil vasıtaları” , “b-İş makineleri”, “c-Demiryolu nakil vasıtaları”, “d-Taşkömürü-1 Römorkörü”, “e-Alçıtepe botu” iş kalemlerinden oluştuğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin ise birim fiyat teklif cetvelinde “4-Kaza Sigortaları” bölüm başlığına yer vermediği, anılan kısmın boş bırakıldığı, ancak üst başlığı oluşturan iş kalemlerine teklif cetvelinde doğru bir şekilde yer verildiği ve tahmini toplam sigorta kıymetleri ile fiyat oranlarının doğru şekilde yazıldığı,
Ayrıca “6-Diğer Zorunlu Sigortalar” kısmında yer alan “c- Kıyı tesisleri deniz kirliliği zorunlu sorumluluk sigortası” iş kalemine ilişkin fiyat oranı kısmına “1” yazıldığı, yıllık fiyat kısmının boş bırakıldığı ve prim tutarı kısmına 0,30 yazıldığı, bununla birlikte yıllık fiyat kısmı boş bırakılmakla birlikte, istekli tarafından yıllık fiyat kısmı yazılmış olsaydı dahi idarenin düzenlediği birim fiyat teklif cetvelinde yer alan hesaplamadan dolayı prim tutarı kısmına yazdığı tutarın aynısının yıllık fiyat kısmına yazılacağı da dikkate alındığında, aktarılan hususların teklifin esasına etkili olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, ihale üzerinde bırakılan isteklinin “4-Kaza Sigortaları” bölümünü oluşturan iş kalemlerine ilişkin birim fiyat teklif cetvelinde hesaplama yaptığı tespit edilmiştir.
Bu durumda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin “c-Demiryolu nakil vasıtaları” iş kalemi için yukarı doğru yuvarlama yaptığı, “a-Karanakil vasıtaları” ve “b-İş makineleri” için ise yarım kuruşun altındaki değerler dikkate alınarak yuvarlama yapıldığı, ancak “d-Taşkömürü-1 Römorkörü” iş kalemi için prim tutarının 0,64 olması gerekirken 0,70 olarak hesapladığı, “e-Alçıtepe botu” iş kalemi için ise 0,36 olması gerekirken 0,35 olarak hesapladığı, söz konusu durumun elektronik araçlar yardımıyla tablolama programları (MS Excel, Numbers, Libre Office Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama farklılıklarından oluşmadığı, bu çerçevede anılan isteklinin söz konusu iş kalemlerinde aritmetik hata yaptığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, Imc Sigorta ve Reasürans Brokerliği Anonim Şirketinin teklifinin uygun olmadığı anlaşıldığından, teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
- B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
Başvuru sahibi Tuna Sigorta Aracılık Hizmetleri Anonim Şirketinin birim fiyat teklif cetvelinde yer alan “d-Taşkömürü-1 Römorkörü” iş kalemi için prim tutarını 5,00 olarak hesapladığı, ancak hesaplama neticesinde olması gereken tutarın 5,008 olduğu, bu tutarın yuvarlanarak yazılması durumunda 5,01 olarak yazılması gerektiği, nitekim Excel programı ile yapılan hesaplamada programın da bu tutarı 5,01 olarak yuvarladığı, bu çerçevede söz konusu durumun elektronik araçlar yardımıyla tablolama programları (MS Excel, Numbers, Libre Office Calc ve benzerleri) kullanılarak oluşturulan teklif mektubu eki cetvelin çarpım ve toplamlarında yazılımdan kaynaklanan yuvarlamalar nedeniyle oluşan hesaplama farklılıklar sebebiyle oluşmadığı, bu çerçevede anılan isteklinin söz konusu iş kalemlerinde aritmetik hata yaptığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, Tuna Sigorta Aracılık Hizmetleri Anonim Şirketinin teklifinin bu gerekçe ile uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Toplantı No : 2020/002
Gündem No : 38
Karar Tarihi : 15.01.2020
Karar No : 2020/UH.II-123