Teknik Şartnamede yapılan düzenleme ile isteklilerin teklifleri ekinde Ulaştırma Bakanlığından alınmış K1 vb yetki belgelerinden en az birinin aslı veya noter onaylı suretini sunmaları zorunlu tutulmuş olup bu düzenlemeye İdari Şartnamede yer verilmemesi Söz konusu düzenlemeden istenilen belgenin sözleşmenin yürütülmesi aşamasındaki teknik yükümlülüklere ilişkin olarak yüklenici tarafından idareye sunulması istenilen bir belge olarak değil isteklilerin teklifleri kapsamında sunması gereken bir yeterlik belgesi olarak düzenlendiği, ancak ilanda ve idari şartnamede yeterlik kriterleri kapsamında buna ilişkin düzenleme yapılmaması

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde, “İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

 

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

 

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik  düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.

 

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

 

4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun “Yetki belgesi alma zorunluluğu ve taşıma hizmeti” başlıklı 5’inci maddesinde “Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi alınması zorunludur.” hükmü,

 

08.01.2018 tarihli ve 30295 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “(1) 4925 sayılı Kanunda belirtilen tanımlara ek olarak bu Yönetmelikte geçen;

…

üüü) Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,

…

ifade eder.” hükmü,

 

Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.” hükmü,

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. Bu şartnamelerde yerli isteklilerin katılımını engelleyici düzenlemelere yer verilemez.

(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.

(3) Teknik şartnamenin idare tarafından hazırlanması esastır. Ancak, işin özelliğinin gerektirdiği hallerde ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla teknik şartname, Kanun hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına hazırlattırılabilir.

(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipmanın teknik özellikleri, öncelikle yerli malının da kullanılmasını sağlayacak şekilde belirlenir. Bunlara ilişkin kullanım kılavuzlarına yönelik teknik şartnamede düzenleme yapılabilir.” hükmü,

 

Anılan Yönetmelik’in “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde, “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.

(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur.

…” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Sözleşmenin yürütülmesi aşamasındaki mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemeler” başlıklı 30’uncu maddesinde, “(1) Ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede yeterlik kriteri olarak belirlenmeyen, ancak sözleşmenin yürütülmesi aşamasında işin yerine getirilmesi için gerekli olduğu öngörülen mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemeler teknik şartnamede yer alır. Bu düzenlemelerde, işin niteliği ile bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümleri esas alınır. Bu yükümlülüklere ilişkin olarak yüklenici tarafından hangi belgelerin idareye sunulması gerektiğinin teknik şartnamede açıkça düzenlenmesi zorunludur.

(2) Bu Yönetmeliğin ilgili maddeleri uyarınca idarelerce belirlenmesi zorunlu olan mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ve bu kapsamda istenecek belgelere teknik şartnamede yer verilemez.” hükmü yer almaktadır.

 

Aynı Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “…(4) İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan ve ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilir. İş ortaklarının her birinin söz konusu belgeleri ayrı ayrı sunması, konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmına ilişkin belgeleri sunması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

 

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterli kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde, “7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği bu Şartnamenin 7’nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler: (Belirtilmemiştir)

7.5.5. Bu Şartnamenin 7’nci maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgeler tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmaz.” düzenlemeleri bulunmaktadır.

 

Teknik Şartname’nin 3’üncü maddesinde (s. 47), “Belgelerle alakalı tüm sorumluluk yükleniciye aittir. İsteklilerin, Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğünden alınmış K1, K2 C2, L1, L2, R1, R2, yetki belgelerinden en az birine sahip olması ve bu belgenin aslı veya noter onaylı suretini teklifleri ekinde sunmaları zorunludur.(*Yıldızlı K1 Kabul edilmeyecektir).” düzenlemesi bulunmaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden teknik şartnamelerde ihale konusu işin teknik ayrıntılarının ve şartlarının gösterileceği; yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale ile idari şartnamede belirtilmesinin zorunlu olduğu; idari şartnamede yeterlik kriteri olarak belirlenmeyen, ancak sözleşmenin yürütülmesi aşamasında işin yerine getirilmesi için gerekli olduğu öngörülen mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemelerin teknik şartnamede yer alacağı; bu yükümlülüklere ilişkin olarak yüklenici tarafından hangi belgelerin idareye sunulması gerektiğinin teknik şartnamede açıkça düzenlenmesinin zorunlu olduğu; idarelerce belirlenmesi zorunlu olan mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ve bu kapsamda istenecek belgelere teknik şartnamede yer verilemeyeceği; İdari Şartname’nin 7.5.4. ve 7.5.5’inci maddeleri uyarınca, teklif kapsamında sunulması gerektiği bu Şartnamenin 7’nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen belgelerin de anılan maddede belirtilmesi gerektiği ve İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde belirtilmeyen belgelerin yeterlik kriteri olarak kullanılamayacağı; ayrıca ihale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin adaylar veya istekliler tarafından sunulmasına ilişkin hükümlere, ilan veya idari şartnamede yer verileceği anlaşılmaktadır.

 

İncelenen ihalede, Teknik Şartname’de yapılan düzenleme ile isteklilerin teklifleri ekinde Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğünden alınmış K1, K2 C2, L1, L2, R1, R2, yetki belgelerinden en az birinin aslı veya noter onaylı suretini sunmaları zorunlu tutulmuş olup, bu düzenlemeye İdari Şartname’de yer verilmemiştir. Söz konusu düzenlemeden, istenilen belgenin, sözleşmenin yürütülmesi aşamasındaki teknik yükümlülüklere ilişkin olarak yüklenici tarafından idareye sunulması istenilen bir belge olarak değil; isteklilerin teklifleri kapsamında sunması gereken bir yeterlik belgesi olarak düzenlendiği, ancak ilanda ve idari şartnamede yeterlik kriterleri kapsamında buna ilişkin düzenleme yapılmadığı anlaşılmaktadır.

 

Söz konusu belgelerin Teknik Şartname’de istekliler tarafından teklifleri ile birlikte sunulmasının istendiği ve idarenin şikayet başvurusuna verdiği cevapta, teklif ekinde sunulması gerektiği ve bu nedenle ihaleye katılımı engelleyici bir durum oluşturduğunun belirtildiği hususları da dikkate alındığında ihaleye ait yeterlik kriteri olarak belirlendiği anlaşılan iddia konusu belgelerin idari şartname yerine teknik şartnamede düzenlenmesinde mevzuata uyarlık bulunmadığından iddia yerinde görülmüştür.

Toplantı No	: 2022/003
Gündem No	: 31
Karar Tarihi	: 12.01.2022
Karar No	: 2022/UH.II-75