Teknik Şartnamede yer verilen düzenlemesinde ihale konusu işte kullanılacak araçların tamamının işin yapılacağı  İlde tescilli olması şartının getirildiği, idarece her ne kadar söz konusu şartın ihale aşamasına ilişkin olmadığı sözleşmenin yürütülmesi aşamasında istenen bir koşul olduğu belirtilse de, kiralanacak araçların tamamının il plaka numaralı olması kriterinin, başka il plaka numarasına tescilli araçları ile araç sahibi veya kiralayan kişilerin, yerleşim yeri veya merkez ya da şubesinin yeri * İli olanlar karşısında dezavantajlı konuma düşeceği, sözleşmenin uygulanması aşamasında araçların İlde tescil edilebilmesi için yüklenicilerin yerleşim yeri veya merkez ya da şube adresinin İle nakli ve bunun yanı sıra plaka değişikliği zorunluluğunu ortaya çıkaracağı 

BAŞVURU SAHİBİ:

Fetih 1453 Atık Yönetimi Temizlik Taşımacılık Gıda ve Sanayi Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Şehir Hatları Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/850104 İhale Kayıt Numaralı “Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmeti” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Şehir Hatları Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından 02.02.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmeti” ihalesine ilişkin olarak Fetih 1453 Atık Yönetimi Temizlik Taşımacılık Gıda ve Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin 27.01.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 01.02.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 11.02.2022 tarih ve 6354 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.02.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2022/170 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Kısmi teklife kapalı olarak gerçekleştirilecek ihale konusu işi oluşturan 5 iş kaleminde yer alan 21 farklı teknik özellikli aracın birlikte ve kısmi teklife kapalı olarak ihale edilmesinin işin büyüklüğü sebebiyle katılımı engelleyecek nitelikte olduğu,

2) Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranının sözleşme bedelinin On Binde 1’i olarak belirlendiği halde aykırılık tablosunda farklı ceza oranlarının konulmasının mevzuata aykırı olduğu,  ceza oranları listesinde birbirini takip eden cezaların konulduğu, bu durumun ihale mevzuatına aykırılık teşkil ettiği ve işin sürdürebilirliği açısından olumsuz durum yaratacağı, anılan Tasarı’nın 16.1.3’üncü maddesinde yapılan hem ceza kesilip hem de işin feshedilmesi yönündeki düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,

3) Teknik Şartname’nin Ek-1 maddesinde istenen araçların teknik özellikleri açısından temininin zor olduğu, bu durumun ihaleye katılımı engellediği gibi mevzuata da aykırılık teşkil ettiği,  işin başlangıcının Mart ayı olduğu dikkate alındığında bu sürede 2021 model ve istenilen teknik özelliklere sahip araçların pandemi koşullarında temini zor olduğundan ihaleye katılımın ve rekabetin engelleneceği, kamu zararının oluşacağı,

4) Teknik Şartname’nin 2’nci maddesinde toplam 21 adet aracın günlük 24 saat üzerinden il ve km sınırı olmaksızın kiralanacağının düzenlendiği halde aynı maddede verilen araçların 2 yıl süreyle yapacağı km listesinin öngörü niteliğinde olduğunun belirtildiği, söz konusu iki farklı durumun belirsizlik yarattığı, ihale kapsamında çalıştırılacak araçların ihale süresince ne kadar km yapacaklarına dair net bilgi verilmediği, bu belirsizliğin araçların bakım onarım ve yıpranma payı göz önünde bulundurulduğunda istekliler ve işin sürdürebilirliği açısından olumsuz durum ortaya çıkaracağı, araç kiralama işlerinde çalıştırılacak araçların ihale süresince ne kadar km yapacaklarının sözleşmeye bağlanması gerektiği,

5) Teknik Şartname’nin 20’nci maddesinde ihale kapsamında çalıştırılacak araçların 34 plaka olma şartının getirilmesinin ihaleye katılımı engelleyeceği bu nedenle söz konusu ihalenin iptal edilerek, daha saydam, rekabet ortamının oluştuğu şeffaf bir ihaleye çıkılmasının kamu zararını engelleyeceği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinin birinci fıkrasında “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır.” hükmü ve anılan maddenin dördüncü fıkrasında “Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,

b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,

…

izleyen günden itibaren başlar.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;

…

c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı,

…

yönlerinden sırasıyla incelenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir…” hükmü bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “ 2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmeti

b) Miktarı ve türü:

2 yıl süreli 21 adet sürücüsüz araç kiralanacaktır.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: İstanbul” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “ 20.1. Bu ihalede işin tamamı için teklif verilecektir.

20.2. Kısmi teklife ilişkin açıklamalar

20.2.1. Bu madde boş bırakılmıştır.”  düzenlemesine,

24.12.2021 tarihinde yayımlanan İhale İlanı’nın 9’uncu maddesinde “İstekliler tekliflerini, Birim fiyatlar üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu üzerine ihale yapılan istekliyle, her bir iş kaleminin miktarı ile bu kalemler için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.

Bu ihalede, işin tamamı için teklif verilecektir” düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen belge ve bilgilerden başvuruya konu ihalenin İstanbul Şehir Hatları Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin “Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmeti” işine ilişkin olduğu, ihale ilanının 24.12.2021 tarihinde yapıldığı, 11 adet ihale dokümanı indirildiği ve başvuru sahibi Fetih 1453 Atık Yönetimi Temizlik Taşımacılık Gıda ve Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından 27.01.2022 tarihinde ihale dokümanına yönelik şikâyet başvurusunda bulunulduğu, şikâyet başvurusunun idare tarafından 01.02.2022 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen cevapla yerinde görülmediği, ihalenin 02.02.2022 tarihinde açık ihale usulüyle ve birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirildiği, ihaleye 4 istekli tarafından teklif verildiği, isteklilerden İsa Araç Kiralama Hizmetleri Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.nin yeterlik belgelerinden geçici teminat, iş deneyim belgesi, bilanço ve gelir tablosu ile banka referans mektubunu sunmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale komisyonunca yapılan hesaplama neticesinde sınır değerin 4.311.804,00 TL olarak belirlendiği, teklif fiyatı sınır değerin altında kalan tek geçerli teklif sahibi Atak Filo Araç Kiralama AŞ.den aşırı düşük teklif açıklamalarını sunmasının istendiği, anılan istekli tarafından sunulan açıklamaların uygun bulunmayarak teklifinin reddedildiği, ihalenin İstanbul Ulaşım Hizmetleri ve Araç Kiralama San. ve Tic. AŞ. üzerinde bırakıldığı, diğer teklif sahibi Çavuşoğlu Yedek Parça Oto. İnş. Tic. ve Paz. Ltd. Şti.nin teklif fiyatının yaklaşık maliyete çok olduğu gerekçesiyle ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin belirlenmediği, başvuru sahibi tarafından ise ihaleye teklif verilmediği anlaşılmıştır.

İdari Şartname’nin 20’nci maddesinde yer alan ihalenin kısmi teklife kapalı olduğuna yönelik düzenleme ile İhale İlanı’nın 9’uncu maddesinde “Bu ihalede, işin tamamı için teklif verilecektir” şeklinde yapılan düzenlemenin birbirleri ile paralel nitelikte düzenlemeler olduğu tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilen 55’inci maddesinin birinci fıkrasında, idareye şikâyet süresinin, ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren anılan Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gün olduğu, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendindeki düzenlemesinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için şikâyet başvuru süresinin dokümanın satın alındığı tarihi, ihale dokümanının ilana yansıyan hükümleri için ise ilk ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı anlaşılmaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, başvuruların süresinde yapılıp yapılmadığı yönünden inceleneceği, anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinin birinci fıkrasında ise, söz konusu Yönetmelik’in 16’ncı maddesinin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verileceği düzenlenmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile tespitler dikkate alındığında, itirazen şikâyet başvurusunda dile getirilen iddianın farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihin, ihalenin ilan tarihi olan 24.12.2021 tarihi olduğu, 4734 sayılı Kanun’un 55’inci maddesine göre söz konusu iddianın en geç ilan tarihini izleyen günden itibaren 10 gün içinde 03.01.2022 tarihine kadar idareye yapılacak şikâyet başvurusunda dile getirilmesi gerekirken, başvuru sahibinin 27.01.2021 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.

Bu itibarla başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Tip Sözleşmeler” başlıklı 5’inci maddesinde “…İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak düzenlenir…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan Tip Sözleşme’nin “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “ 16.1.  İhale konusu işin niteliği ve özelliğine göre işin sözleşmesine uygun olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:

16.1.1. Sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranı, sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla olmamak üzere oran yazılacaktır.] dır. Aynı fiilin tekrarı halinde bu oran % 50 artırımlı uygulanır.

16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda ceza uygulanır.^26.1 Bu aykırılıkların üçten az olmamak üzere, tabloda belirtilen sayıda gerçekleşmesi halinde, ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın, son aykırılığa ilişkin ceza kesilmeden sözleşme feshedilir.

16.1.3. Aşağıdaki aykırılık hallerinden birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilir.

………..

………..

………..

16.1.4. Kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu geçemez. Toplam ceza tutarının, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmesi durumunda, bu orana kadar ceza uygulanır ve 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.

16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.

16.3. 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesi gereğince yapılacak ihtarda belirtilen sürenin bitmesine rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminat gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi halinde ise ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.”  düzenlemesi,

Anılan Tip Sözleşme’nin 16.1.2’nci maddesine ilişkin 26 numaralı dipnota ilişkin ek dipnotlarda ise “26.1. Bu kısma yazılacak oranlar, 16.1.1. inci maddede belirlenen asgari ceza oranından yüksek olmakla birlikte sözleşme bedelinin %2’sinden fazla olamaz.

26.2. Bu kısımda, aykırılık hali için ceza uygulamaya başlamadan evvel daha önceki bir aşamada ihtar yapılıp yapılmayacağı belirtilecektir.

26.3. Bu kısma yazılacak sayı 3’ten az olamaz.” açıklaması,

Başvuruya konu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde  “16.1. İhale konusu işin niteliği ve özelliğine göre işin sözleşmesine uygun olmayan haller ve idare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:

16.1.1. Sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranı, sözleşme bedelinin On Binde 1,00’dır. Aynı fiilin tekrarı halinde bu oran % 50 artırımlı uygulanır.

16.1.2. Aşağıdaki tabloda yer alan aykırılık hallerinde aynı satırda belirtilen oranda ceza uygulanır. Bu aykırılıkların üçten az olmamak üzere, tabloda belirtilen sayıda gerçekleşmesi halinde, ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın, son aykırılığa ilişkin ceza kesilmeden sözleşme feshedilir.

16.1.3. Aşağıdaki aykırılık hallerinden birinin gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilir.

6698 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanununa aykırılık halinde

16.1.4. Kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu geçemez. Toplam ceza tutarının, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmesi durumunda, bu orana kadar ceza uygulanır ve 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilir.

16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.

16.3. 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesi gereğince yapılacak ihtarda belirtilen sürenin bitmesine rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminat gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, halinde ise ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde yer verilen düzenleme incelendiğinde, 16.1.2’nci maddede Tip Sözleşme’nin aynı maddesinde yer verilen kurala uygun olarak tablo halinde aykırılık hallerine, ceza oranlarına, sözleşmenin feshini gerektiren aykırılık sayılarına yer verildiği, 16.1.3’üncü maddede ise protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshine neden olacak aykırılık hallerinin diğer bir ifade ile ağır aykırılık hallerinin düzenlendiği görülmüştür.

Söz konusu düzenlemelerde tedarik edilen her marka araç grubu için, markanın idare merkezine ve ek hizmet binasına yakın yetkili servisleriyle anlaşma yapılmaması, her türlü tamir ve bakım, tüm parça temin ve değişim ihtiyaçlarının yetkili servisler veya TSE 12047 belgesine sahip servisler tarafından yapılmaması, diş derinlikleri yasa gereği zorunlu olan derinliğe uygun olmayan lastiklerin yenileri ile değiştirilmemesi, lastiklerinin her 40.000 km’de bir değiştirilmemesi, idarenin yapacağı kontrollerde kullanıma uygun olmayan ya da kullanım ömrünü tamamlamış/tamamlamaya yakın lastiklerin tespit edilmesi durumunda, en geç 3 iş günü içerisinde lastik değişiminin yapılmaması, lastik değişiminin mevsim durumuna göre (yazlık- kışlık) yapılmaması, araçlarda oluşabilecek rot, rotil, jant kapağı, ön takım, fren akşamı, mekanik arızalar, cam silecekleri vb. ile kullanım sıklığından dolayı düşen, kırılan veya kopan kapı açma kolu, koltuk kızağı, torpido kapağı vb. arızaların giderilmemesi, araçların Teknik Şartname’de öngörülen fenni muayene ve araç üstü evrak, araç üstü avadanlık ve malzeme vb. şartları taşımaması veya eksik taşıması, kasko ve trafik sigorta poliçelerinin yapılmaması veya zamanında yenilenmemesi, araçların sigortasız olması ve arıza kaza vb. sebeplerle yolda kalan araçların çekici ile servise ulaştırılmaması, periyodik bakım, arıza, kaza, kayıp, çalıntı vb. nedenlerle 12 saatin üzerinde hizmet dışı kalan araçların yerine, aynı cins ve gruptan yeni araçların 24 saat içinde idareye teslim edilmemesi, idarenin bakımsız, uygunsuz bulduğu, hizmetin ifası için yeterli görmediği ve zaman içerisinde görevini ifa edemeyecek duruma gelen araçların 3 (üç) iş günü içerisinde değiştirilmemesi, teslim edilen araçların Teknik Şartname’nin ekinde belirtilen özelliklerde olmaması veya muadil araçların teslim edilmesi, aynı grup içinde yer alan araçların tümünün tek marka ve tek tipte olmaması hallerinde sözleşme bedelinin on binde 2’si oranında, sözleşmede belirtilen işe başlama tarihinde araç teslimatının tamamlanamaması halinde ise idare tarafından yapılan en az 10 gün süreli yazılı ihtar üzerine gecikilen her takvim günü için getirilmeyen her araç başına sözleşme bedelinin binde 1’i oranında ceza uygulanacağının düzenlendiği tespit edilmiş,  bu aykırılıkların üçten az olmamak üzere, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde yer verilen tabloda belirtilen sayıda gerçekleşmesi halinde, 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın, son aykırılığa ilişkin ceza kesilmeden sözleşmenin feshedileceğinin belirtildiği görülmüştür.

Ayrıca 6698 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na aykırı davranılmasının ihale konusu iş için ağır aykırılık hali olarak belirlendiği ve söz konusu aykırılık halinin bir kez dahi gerçekleşmesi durumunda protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceğinin düzenlendiği tespit edilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Tip Sözleşmeler” başlıklı 5’inci maddesi uyarınca, idarelerce yapılacak sözleşmelerde Tip Sözleşme hükümlerinin esas alınacağı düzenlenmiştir. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan Hizmet Alımları Tip Sözleşmesi’nin 16’ncı maddesinde cezaların ne şekilde düzenleneceği belirtilmiştir. Buna göre, söz konusu madde kapsamında yer alan 16.1.2’nci maddesine ilişkin 26 numaralı dipnotun birinci fıkrasında bu kısma 16.1.1’inci maddede belirlenen asgari orana uygun olarak ve sözleşme bedelinin %2’sinden az olmak kaydıyla ceza oranının yazılacağı, ikinci fıkrasında tablonun ilgili kısmında aykırılık hali için ceza uygulamaya başlamadan önce ihtar yapılıp yapılmayacağının belirtileceği, 3’üncü fıkrasında tablonun ilgili kısmında düzenlenecek olan sözleşmenin feshini gerektiren aykırılık sayısının 3’ten az olamayacağı ifade edilmekte, anılan Tip Tasarı’nın 16.1.3’üncü maddesinde ise 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshini gerektiren ağır aykırılık hallerinin belirtileceği anlaşılmaktadır.

Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmeye aykırılık halleri, cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinin idarece yukarıda yer verilen açıklamalara uygun olarak düzenlendiği görülmüş olup, başvuru sahibince öne sürülen Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde sözleşme hükümlerine uyulmaması halinde uygulanacak asgari ceza oranının sözleşme bedelinin On Binde 1’i olarak belirlendiği halde aykırılık tablosunda farklı ceza oranlarının konulmasının mevzuata aykırı olduğu iddiasının aksine Tasarı’nın 16.1.1’inci maddesine idarelerce yazılması gereken oranın yüklenicinin sözleşme hükümlerine uymaması halinde idarece uygulanacak olan asgari ceza oranı olduğu, daha açık anlatımla 16.1.2’nci maddede yer alan tabloda idarelerce özel olarak belirtilen aykırılık hallerinde uygulanacak ceza oranlarında baz alınacak değerin belirlenmesine yönelik olduğu, Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde tablo halinde düzenlenecek ceza oranı/oranlarının ise idarece özel olarak belirlenen aykırılık hallerinin gerçekleşmesi halinde uygulanacak ceza oranları olduğu anlaşılmıştır.

Bu itibarla, anılan Tasarı’nın 16.1.1 ve 16.1.2 maddelerinde düzenlenen ceza oranlarının farklı nitelikte olduğu anlaşılmış, yapılan inceleme neticesinde ise idarece bu oranların ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.1’inci maddesinde belirlenen asgari ceza oranının dikkate alınarak mevzuata uygun olarak belirlendiği görülmüştür.

Sözleşme Tasarısı’nın özel aykırılık hallerinin belirlendiği tablosunda yer verilen düzenlemelerin incelenmesi neticesinde ise idarece belirlenen aykırılık hallerinin birbirinden bağımsız, farklı koşullara ilişkin olduğu, birbirini takip eder nitelikte olmadığı, ayrıca anılan Tasarı’nın 16.1.3’üncü maddesinde 6698 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na uyulmamasının ağır aykırılık hali olarak belirlendiği ve bu durumun gerçekleşmesi halinde ceza verilmeksizin sözleşmenin feshedileceğinin açıkça anlaşılabildiği görüldüğünden başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “….İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur. Bu şartnamelerde yerli isteklilerin katılımını engelleyici düzenlemelere yer verilemez.

(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir…” hükmü,

Teknik Şartname’nin “Kiralanacak Araçların Sayıları ve Teknik Özellikleri” başlıklı 2’nci maddesinde “Şirketimizin hizmet birimlerinde kullanılmak üzere kiralanacak olan araçların sayıları aşağıdaki tabloda, teknik özellikleri ise EK-1’ deki tabloda belirtilmiştir. Bu toplam 21 adet araç günlük 24 saat üzerinden il ve kilometre sınırı olmaksızın sürücüsüz olarak kiralanacaktır. Kiralanacak araç gruplarının 2 yıllık ortalama kilometre bilgisi aşağıdaki tabloda belirtilmiş olup, bu miktarlar yalnızca öngörü niteliğindedir. Araçlar sınırsız kilometre olarak kiralanacak, aşağıdaki kilometre bilgisi hiçbir surette sınır teşkil etmeyecektir.

” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “Ek-1” bölümünde iş kapsamında kiralanacak araçların teknik özelliklerine ilişkin olarak “1.Tip Araç (2 Adet)

• Araç “0” km ve en az 2021 model olacaktır.
• Motor hacmi en az (cc) 1490 olacak.
• Motor gücü asgari (ps) 140 olacak.
• Yakıt tipi benzin olacak.
• Asgari 7 ileri çift kavramak otomatik vites olacak.
• Araçlar sedan olacaktır.
• Dingil mesafesi asgari 2.830 mm olacaktır.
• Toplam uzunluk maksimum 4.870 mm olacak.
• Araçlar elektronik klimalı olacak.
• Fabrika çıkışı geri görüş kamerası olacak.
• Anahtarsız giriş ve çalıştırma sistemi olacak.
• Sürücü ve yolcu emniyet kemer ikaz ışığı olacak.
• Dijital gösterge paneli olacak.
• Dinamik arka sinyal lambaları olacak.

•  Araç gri veya siyah renk olacak.

2.Tip Araç (7 Adet)

• Araç “0” km ve en az 2021 model olacaktır
• Otomatik vites
• Hybrid motor olacak
• Asgari 1798 cc
• Asgari 121 ps + 53kw elektrik
• Araç Boş Ağırlığı: Asgari 1385 kg olacak
• Asgari dingil mesafesi 2700 mm olacak
• Toplam uzunluk maksimum 4630 mm olacak
• 17 Jant olacak
• Sedan kasa

3.Tip Araç (9 Adet)

• Taşıtlar “0” Km ve En Az 2021 Model Olacaktır
• Motor Hacmi asgari (cc) 1500 olacak.
• Araç Euro Dizel Olmalıdır.
• Asgari 5 ileri düz vites olacak.
• Motor Gücü asgari 90 ps olacak.
• Dingil mesafesi asgari 2750 mm olacak.
• Boş Ağırlık Asgari 1450 kg olacak
• Araç fabrika çıkışı 4+1 yolcu kapasiteli olacak.
• Araç klimalı olacak.
• Elektrikli ön camlar olacak.
• Arka tamponda sesli park yardımı olacak.
• ABS&ESP güvenlik sistemi olacak.
• Sürücü ve yolcu hava yastıkları olacak.
• Sürücü ve yolcu tarafı sürgülü kapı olacak.
• Araç gri veya beyaz renk olacaktır.

4. Tip Araç (2 Adet) (Panelvan)

• Araç sıfır km ve en az 2021 model olacaktır.
• Motor hacmi azami (cc) 2.000 olacak.
• Motor gücü en az (ps) 130 olacak.
• Yakıt tipi Dizel olacak.
• Araç Panelvan tipi olacak.
• Araç manuel vites olacak.
• Yolcu Kapasitesi 2+1 şeklinde olacaktır.
• Toplam uzunluk azami 5535 mm olacaktır.
• İstiap haddi asgari 1400 kg olacaktır.
• Boş ağırlığı en az 2.070 kg olacak.
• Önden Üflemeli klima olacaktır.
• Yol Bilgisayarı Olacaktır.
• ABS ve ESP olacak
• Sürücü ve yolcu hava yastığı olacaktır.

5. Tip Araç (1 Adet) (Kasalı Kamyonet)

• Araç “0” km ve en az 2021 model olacaktır.
• Motor hacmi azami (cc) 2.000 olacak.
• Motor gücü en az (ps) 130 olacak.
• Yakıt tipi Dizel olacak.
• Araç manuel vites olacak.
• Araç uzun şase ve çift kabinli olacaktır.
• Yolcu Kapasitesi 6+1 şeklinde olacaktır.
• Kasalı toplam Uzunluk Asgari 6180 mm olacaktır.
• Kasalı İstiap haddi azami 1150 kg olacaktır.
• Kasalı Boş ağırlığı en az 2.360 kg olacak.
• Çelik Kasalı Olacaktır.
• Önden Üflemeli klima olacaktır.
• Yol Bilgisayarı Olacaktır.
• ABS ve ESP olacak
• Sürücü ve yolcu hava yastığı olacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale dokümanında yer verilen düzenlemeler incelendiğinde, 24 ay süreli ihale konusu iş kapsamında otomobil, hybrid otomobil, minivan, panelvan ve kasalı kamyonet olmak üzere 5 ayrı grup halinde toplam 21 adet aracın sürücüsüz olarak kiralanacağı ve teknik özellikleri Teknik Şartname’de detaylı olarak belirlenen söz konusu araçların model yılının en az 2021 ve “0” km olmasının istendiği tespit edilmiştir.

Başvuru sahibi tarafından özetle ihale dokümanında istenilen özelliklere sahip araçların temininin zor olduğu, ihaleye katılımın ve rekabetin engelleneceği iddia edilmektedir.

İhale dokümanında yer verilen düzenlemelerin incelenmesi neticesinde, ihale konusu iş kapsamında kullanılacak olan ve idarece ihale dokümanında 5 ayrı grup halinde belirlenen farklı nitelikteki araçların tamamı için model yılının en az 2021 ve “0 km” olma şartının getirildiği görülmüştür.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca idarece yapılan ihale dokümanı düzenlemeleri ile araçlar için istenilen şartların belirlenmesinde Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelere uyulması noktasında idarenin yükümlü olduğu ancak idarenin ihtiyacı olan hususların tespiti noktasında da belli bir serbestiye sahip olmakla birlikte, yapılacak düzenlemelerin ihaleye katılımı daraltmamasının esas olduğu anlaşılmaktadır.

Bu itibarla şikâyete konu ihalede idarenin günlük hizmetlerinde kullanılmak üzere kiralayacağı araçlara getirilen model yılı (en az 2021) sınırlamasının işin süresi (24 ay) dikkate alındığında idarenin ihtiyaçları doğrultusunda takdir yetkisi kapsamında değerlendirilebileceği ancak kiralanacak araçların 0 km olma koşulunun yeni araçların kiralanmasını ya da satın alınmasını gerektireceği ve bu durumun da teklif maliyetlerinin yükselmesine sebebiyet vereceğinden hareketle söz konusu araçlara getirilen 0 km olma koşulunun idarenin kendisine tanınan takdir yetkisi kapsamında değerlendirilebilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmış olup, idarece yapılan söz konusu düzenlemenin ihaleye katılımı kısıtlayıcı nitelikte olduğu ve rekabeti engellediği sonucuna ulaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Teknik Şartname’nin “Kiralanacak Araçların Sayıları ve Teknik Özellikleri” başlıklı 2’nci maddesinde “ Şirketimizin hizmet birimlerinde kullanılmak üzere kiralanacak olan araçların sayıları aşağıdaki tabloda, teknik özellikleri ise EK-1’ deki tabloda belirtilmiştir. Bu toplam 21 adet araç günlük 24 saat üzerinden il ve kilometre sınırı olmaksızın sürücüsüz olarak kiralanacaktır. Kiralanacak araç gruplarının 2 yıllık ortalama kilometre bilgisi aşağıdaki tabloda belirtilmiş olup, bu miktarlar yalnızca öngörü niteliğindedir. Araçlar sınırsız kilometre olarak kiralanacak, aşağıdaki kilometre bilgisi hiçbir surette sınır teşkil etmeyecektir.

” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı 3’üncü maddesinde “ … 2.Sürücüsüz kiralık hizmet araçları için fiyat teklifi 24 saat üzerinden ve kilometre sınırı olmaksızın verilecektir.

…

4. Kiralanması düşünülen tüm hizmet araçlarında trafik seti, patinaj zinciri, yangın söndürme cihazı, kış aylarında kar lastiği bulundurulacak olup tüm giderler Yükleniciye ait olacaktır. Sayılan malzemelerin eksik olması nedeniyle kesilebilecek trafik cezalarından Yüklenici sorumlu olacaktır.

…

6. Kiralanması düşünülen tüm araçların akaryakıt, köprü-otoban geçiş ücretleri, yıkama giderleri, otopark ücretleri ve sürücüden kaynaklanan trafik cezaları İdare’ ye aittir. Yüklenici, sürücüden kaynaklanan trafik cezalarını kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren en fazla 10 (on) gün içerisinde idareye yazılı veya e-posta olarak göndermek zorundadır. Bu 10 günlük sürede idare’ ye gönderilmeyen tüm cezaların indiriminden doğacak farklar Yüklenici tarafından karşılanacaktır.

…

8. Araçların kilometre bakımları, periyodik muayene, arıza, bakım-onarım, kaza, kayıp-çalıntı, tamir, parça değişimi vb. ihtiyaçlarının giderilmesi yönündeki tüm giderler Yükleniciye ait olacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Teknik Şartname’nin yukarıda yer verilen düzenlemelerinde ihale konusu işte kullanılacak olan 21 adet aracın günlük 24 saat üzerinden il ve kilometre sınırı olmaksızın sürücüsüz olarak kiralanacağının belirtildiği, iş kapsamında kullanılacak araç gruplarının 2 yıllık ortalama kilometre bilgilerine yer verildiği, söz konusu km bilgilerinin öngörü niteliğinde olduğu, araçlar için km sınırlamasının getirilmediği tespit edilmiştir.

İş kapsamında kullanılacak araçların akaryakıt, köprü-otoban geçiş ücretleri, yıkama giderleri, otopark ücretleri ve sürücüden kaynaklanan trafik cezalarının idare tarafından karşılanacağı anlaşılmış, tüm hizmet araçlarında bulunması gereken trafik seti, patinaj zinciri, yangın söndürme cihazı, kış aylarında kar lastiği giderleri ile araçların kilometre bakımları, periyodik muayene, arıza, bakım-onarım, kaza, kayıp-çalıntı, tamir, parça değişimi vb. ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik tüm giderlerin ise yükleniciye ait olduğunun düzenlendiği görülmüştür.

İdarece başvuru sahibinin şikâyetine verilen cevaptan ise araçların esas olarak İstanbul İl sınırlarında kullanılacağı, ihtiyaç olması halinde İl dışına çıkarılacağı, Teknik Şartname’de belirtilen ortalama km verilerinin ihale konusu işin gerçekleştirildiği geçmiş yıllarda araçların yaptığı km verilerinin dikkate alınarak öngörüldüğü anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen inceleme ve tespitler neticesinde ihale dokümanı kapsamında ihale konusu iş süresince araçların yapacağı km bilgilerine dair net bir belirleme yapılmadığı görülse de idarece daha önceki yılların km verileri üzerinden ortalama değerlerin belirlenerek isteklilerin bu verileri baz alarak teklif fiyatlarını oluşturmalarının kolaylaştırıldığı, ayrıca araçların kullanılması sonucunda ortaya çıkacak bakım onarım, muayene, arıza tamir masrafları ile araçlarda bulundurulacak malzeme/ekipman ile lastik giderlerinin yüklenici tarafından karşılanacağı, işin ifası sırasında araçların kullanımından doğacak diğer masrafların ise idarenin sorumluluğunda olduğu göz önünde bulundurulduğunda isteklilerce Teknik Şartname’de yer alan veriler ışığında ihale konusu hizmetin niteliği de dikkate alınarak basiretli tacir olarak öngörülüp teklif fiyatı oluşturulmasının mümkün olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin, 4734 sayılı Kanuna göre yaptıkları ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin dördüncü kısmının “Araçların Tescil İşlemleri” başlıklı birinci bölümünün “Tescil İşlemleri Müşterek Hükümleri” başlıklı 30’uncu maddesinde “…

c) Araca ait kişiselleştirilen tescil belgesi ve motorlu araç trafik belgesinin basımı ve ilgililerine elden veya posta yoluyla teslimi Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen kamu kurum veya kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişilerine de yaptırılabilir. Basılan bu belgeler gerçek kişiler için araç sahibinin Kimlik Paylaşımı Sisteminde yer alan yerleşim yeri adresine, tüzel kişiler için ticaret sicil gazetesi, tüzük veya diğer resmi kayıt belgelerinde belirtilen adreslerine posta aracılığı ile teslim edilir. Yabancılar için ise belgelerin gönderileceği adrese ilişkin hususlar Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir. Bu şekilde basılan belgeler üzerinde yetkili personelin sicil ve imza şartı aranmaz. Düzenleme sırasında herhangi bir nedenle iptali gereken belgeler, iptal gerekçesi ve seri numarası belirtilerek bir tutanakla tespit edilir ve ilgili muhasebe birimine teslim edilir. Buna dair usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.

ç) İlk defa tescili yapılan her araca bir tescil plaka numarası tahsis edilir. Satış veya devir işlemlerinde daha önce düzenlenerek bir önceki araç sahibine verilmiş olan motorlu araç trafik belgesi ile tescil plakaları yeni sahibine devredilir. Yerleşim yeri adresi dışındaki başka bir trafik tescil kuruluşunda kayıtlı araçları satın veya devir alanlar ile yerleşim yeri adresi değişenlerin araçlarına yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunun plakasını alabilmeleri isteklerine bağlıdır. İsteğe bağlı olarak tescil plaka numarasının değiştirilecek olması halinde bu değişiklik; araç sahiplerinin, kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya kamu kurum ve kuruluşları ile tüzel kişiliklerce yetkilendirilen kişilerin ibrazı zorunlu belgelerle birlikte yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki, yerleşim yeri adresi yurtdışında olan Türk vatandaşlarının ise Kimlik Paylaşımı Sisteminde yer alan diğer adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşuna bir ay içerisinde müracaat etmeleri suretiyle yapılır. Aracın tescil plaka numarası, can ve mal güvenliğinin gerekli kıldığı hallerde valiliğin talebi ve İçişleri Bakanlığının onayı ile aracın kayıtlı olduğu yer trafik tescil kuruluşunda başka bir tescil plaka numarası ile değiştirilebilir.…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yeni kayıt” başlıklı 31’inci maddesinde “Tescil işlemlerinde; gerçek kişiler için Kimlik Paylaşımı Sisteminde yer alan yerleşim yeri adresi, yerleşim yeri adresi yurtdışında olan Türk vatandaşlarının Kimlik Paylaşımı Sisteminde yer alan diğer adresi, tüzel kişiler için ise ticaret sicil gazetesi, tüzük veya diğer resmi kayıt belgelerinde belirtilen adresi esas alınır. Yabancılar için tescile esas adres bilgisi ise Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.

Tescil edilen her araca, sahibinin tescile esas adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunun il kodu, harf ve rakam grubunu içeren bir tescil plakası tahsis edilir. Kamu kurum veya kuruluşlarınca finansal kiralama yoluyla kiralanan ve ilk defa tescili yapılacak araçlara, kiracının tescile esas adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunun il kodu, harf ve rakam grubunu içeren tescil plakası da tahsis edilebilir.

23/9/2004 tarihli ve 25592 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araç Muayene İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında Yönetmelikte belirtilen ilk muayene süresini geçirmiş araçlar, bir aylık muayene süresi verilmek suretiyle tescil edilir.

Tescil müracaatının;

a) Trafik tescil kuruluşlarına yapılması halinde;

1) Tescil işlemi, araç sahibinin tescile esas adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil şube veya bürosunda yapılır.…” hükmü,

Araçların trafik tescil hizmetlerine ilişkin olarak Emniyet Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sayfasında yer alan “Trafik Tescil Kuruluşlarında Tescil İşlemi Yapılacak  Araçlar İçin Müracaat Sırasında İstenilen Belgeler” başlıklı yazıda “…   C- KENDİ ADINA NAKİL VEYA NOTERDEN PLAKA DEĞİŞİKLİĞİ TALEBİ:

1-  Zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi,

2-  Nüfus cüzdanı,

3- Şoförler odasından alınan araç tescil dosyası,

4- Araç özelliklerine ve sahibinin kimlik bilgilerine göre doldurulmuş şoförler odasından alınan iki adet araç trafik tescil ve müracaat işlem formunun (EK-1)
İbraz edilmesi zorunludur.

·Eski araç tescil ve motorlu araç trafik belgesi ile tescil plakaları ilgili trafik tescil kuruluşuna iade edilir. 

·Tescil işlemi için aracın geçerli muayenesinin bulunması zorunludur.

·Gerçek kişiler adına yeni kayıt tescil işlemleri MERNİS’de kayıtlı yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunda,

·Tüzel kişiler adına yeni kayıt tescil işlemleri ticaret sicil gazetesinde yayımlanmış merkez veya şubesinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunda,

Yapılmaktadır.

·Kendi adına nakil veya noterden plaka değişikliği için bir ay içerisinde ilgili trafik tescil kuruluşuna müracaat zorunludur. Aksi takdirde plaka değişikliği yapılmamaktadır. 

·Araç tescil işlemi için araç sahibi veya kanuni temsilcisinin bizzat ilgili trafik tescil kuruluşuna müracaatı zorunludur.” bilgileri bulunmaktadır.

Teknik Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı 3’üncü maddesinde “ …  20. Kiralanması düşünülen hizmet araçlarının tümünün plakaları 34/İstanbul plakası olacaktır.” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “Sevk ve İdari Sorumluluk” başlıklı 4’üncü maddesinde “ …

2.Yüklenici tüm hizmet araçlarını Beyoğlu / Kasımpaşa’da yer alan İdarenin Genel Müdürlüğünde teslim edecektir.

3.Yüklenici, sözleşmenin imzalanmasına müteakip tüm hizmet araçlarının plaka listesi ile bu araçlara ait ruhsat ile trafik ve kasko poliçe suretlerinin bir örneğini İdare’ye teslim edecektir.

4.Tüm hizmet araçları Yüklenici tarafından “Araç Teslim Tutanağı” düzenlenerek İdareye teslim edilecektir. Hizmet süresi sonunda ise, yıpranmış olduğu vb. gerekçelerle herhangi bir hak talep etmeden “Araç İade Tutanağı” ile Yüklenici araçlarını teslim alacaktır. Tüm bu tutanaklar karşılıklı olarak imzalanacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Başvuruya konu ihalede 2 adet sedan otomobil, 7 adet sedan hybrid otomobil, 9 adet hafif ticari araç, 2 adet panelvan ve 1 adet kasalı kamyonet olmak üzere toplam 21 adet aracın kiralanacağı ve iş kapsamında kullanılacak kiralık araçların tümünün İstanbul (34) plaka numaralı olmasının istendiği görülmüş, sözleşmenin imzalanmasından sonra yüklenici tarafından tüm araçlara ilişkin plaka listesi, ruhsat belgeleri ve sigorta poliçeleri ile yüklenici tarafından düzenlenecek “Araç Teslim Tutanağı”nın idareye sunulacağı tespit edilmiştir.

Başvuru sahibinin iddiasına yönelik olarak idarece araçların 34 plaka olma şartının yeterlik kriteri olarak belirlenmediği, sözleşmenin imzalanmasını müteakip yüklenici tarafından sağlanması gereken bir şart olduğu cevabının verildiği görülmüştür.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, isteğe bağlı olarak tescil plaka numarasının değiştirilecek olması halinde bu değişikliğin araç sahiplerinin, kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya kamu kurum ve kuruluşları ile tüzel kişiliklerce yetkilendirilen kişilerin ibrazı zorunlu belgelerle birlikte yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki, yerleşim yeri adresi yurt dışında olan Türk vatandaşlarının ise kimlik paylaşımı sisteminde yer alan diğer adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşuna bir ay içerisinde müracaat etmeleri suretiyle yapılacağı, tescil işlemlerinde; gerçek kişiler için kimlik paylaşımı sisteminde yer alan yerleşim yeri adresi, tüzel kişiler için ise ticaret sicil gazetesi, tüzük veya diğer resmi kayıt belgelerinde belirtilen adresinin esas alınacağı, tescil edilen her araca, sahibinin tescile esas adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunun il kodu, harf ve rakam grubunu içeren bir tescil plakası tahsis edileceği, kiracının tescile esas adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunun il kodu, harf ve rakam grubunu içeren tescil plakasının da tahsis edilebileceği anlaşılmaktadır.

Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından araçların tesciline ilişkin olarak yayımlanan bilgi yazısından ise kendi adına nakil veya noterden plaka değişikliği talebine konu araçlar bakımından tescil başvuru taleplerinde gerçek kişiler adına yeni kayıt tescil işlemlerinin MERNİS’de kayıtlı yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunda, tüzel kişiler adına yeni kayıt tescil işlemlerinin ise ticaret sicil gazetesinde yayımlanmış merkez veya şubesinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunda yapıldığı anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen hususlar birlikte değerlendirildiğinde, trafik tescil işlemlerinde gerçek kişiler adına MERNİS’de kayıtlı yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki, tüzel kişiler adına ise ticaret sicil gazetesinde yayımlanmış merkez veya şubesinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunun yetkili olduğu, tescile ilişkin bilgilerden ise adres esaslı bir sistemin belirlendiğinin anlaşıldığı, Teknik Şartname’nin yukarıda yer verilen düzenlemesinde ihale konusu işte kullanılacak araçların tamamının işin yapılacağı İstanbul İlinde tescilli olması şartının getirildiği, idarece her ne kadar söz konusu şartın ihale aşamasına ilişkin olmadığı sözleşmenin yürütülmesi aşamasında istenen bir koşul olduğu belirtilse de, kiralanacak araçların tamamının 34 plaka numaralı olması kriterinin, başka il plaka numarasına tescilli araçları ile araç sahibi veya kiralayan kişilerin, yerleşim yeri veya merkez ya da şubesinin yeri İstanbul İli olanlar karşısında dezavantajlı konuma düşeceği, sözleşmenin uygulanması aşamasında araçların İstanbul İline tescil edilebilmesi için yüklenicilerin yerleşim yeri veya merkez ya da şube adresinin İstanbul’a nakli ve bunun yanı sıra plaka değişikliği zorunluluğunu ortaya çıkaracağı açıktır.

Bu itibarla şikayete konu edilen düzenleme ile herhangi bir ayrım yapılmaksızın kiralamaya konu tüm araçlar için bu koşulun aranmasının, Kanun’un 5’inci maddesine aykırılık teşkil ettiği değerlendirildiğinden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.