TEMLİK ALACAKLISI YERİNE TEMLİK EDENE (Yüklenici) BORCUN ÖDENMESİ

Taraflar arasındaki “itirazın iptali” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 3.4.2002 gün ve 2001/95 E. – 2002/151 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine,

Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 8.11.2004 gün ve 2004/10173 -16085 sayılı ilamı;

(…Davacı, dava dışı Prodek Yapı Mimarlık ve Mühendislik Ltd. Şirketi ve Uğur Tuncer Alpaslan ile Milli Savunma Bakanlığı İç Tedarik Bölge Başkanlığı arasındaki Ardahan ve Sarıkamış yemekhane ve yatakhane işinden doğan alacaklarının muhtelif tarih ve miktarlarda toplam 3.600.000.000.000.- TL.`lık kısmının kendilerine temlik edildiğini, temliknamenin Maliye Bakanlığı MSB. İç Tedarik Bölge Saymanlık Müdürlüğüne ibraz edildiğini, davalının temliknameleri kayıtlarına aldıklarını ve ilk sırada ödeme yapılacağının bildirilmesine rağmen ödeme yapılmadığını, davalı bakanlığın dava dışı şirkete ödeme yaptığını, temlik edilen alacağın tahsili için yapılan takibe de haksız itiraz edildiğini ileri sürerek itirazın iptali ile %40 inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.

Davalı, dava dışı müteahhitlerin noter tasdikli temliklerinin karşılığı olarak toplam 389.582.848.000.- TL. ödeme yapıldığını, kalanların müteahhide yapılacak olan istihkak ödemelerinden kesinti yapılarak ödeneceğini, diğer temliknamelerin ise, noter tasdikleri olmadığından Devlet Harcama Belgesi Yönetmeliğinin 7. maddesi gereğince ödeme yapılamayacağını savunarak davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, davalının bir ihtirazi kayıt ileri sürmeden tüm temliklerin kayıtlara alındığını bildirdiğinden itirazın kısmen iptali ile takibin 2.355.445.394.822.TL. üzerinden iptaline, asıl alacak 1.863.266.090.000.- TL.`na takip tarihinden reoskont faizi yürütülmesine ve %40 tazminata karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delilerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2- Dosyadaki bilgi ve belgelerden, dava dışı Prodek Yapı Mim. Müh. Ltd. Şti. nın Ardahan 25. Mekanize Piyade Tugayı Singer Tabya Tesisleri İnşaatı işinden dolayı davalı nezdinde tahakkuk etmiş ve edecek olan hak edişlerinden 500.000.000.000.- TL.sini noter tasdikli, 1.750.000.000.000. TL.nı da adî yazılı şekilde, yine dava dışı Uğur Tuncer Alpaslan`ın Sarıkamış 9. Piyade Tümeni Yemekhane ve Yatakhane İnşaat işinden dolayı davalı nezdinde tahakkuk edecek hak edişlerden 300.000.000.000.- TL.nı noter tasdikli, 800.000.000.000.- TL.nı adi yazılı şekilde BK.162 ve müteakip maddeleri gereğince gayri kabili rücu olarak muhtelif tarihlerde davacıya temlik edildiği ve tüm temliklerin davalı saymanlık müdürü İbrahim Atan tarafından kayda alındığı ve ödeme yapılacağının bildirildiği anlaşılmaktadır.

Davacının takibe konu ettiği alacak tutarı 30.11.2000 tarihli ihtara dayanmaktadır. Davacı banka 30.11.2000 tarihli ihtar ile müteahhit Prodek Şirketinin temlik ettiği tutarların kendisine ödenmediği, muhtelif tarihli toplam 1.863.266.030.000. TL.nın davalının 10.11.2000 tarihli yazı ile bankaya ödendiğinin bildirilmesine rağmen bu şekilde bir ödemenin yapılmadığı, anılan yazının gerçek dışı ve sahte olduğu, tüm temliklerin 3 gün içinde ödenmesi talep edilmiştir. Davalı idare 10.11.2000 tarihli yazının ödenen kısmının sehven müteahhit yerine davacı banka olarak yanlış yazıldığını, toplam 1.863.266.030.000 TL.lık ödemenin dava dışı müteahhitlerin hak ediş tutarları olduğunu açıklamıştır. Esasen 6.6.2000 ile 1.11.2000 tarihleri arasındaki hakedişlerinden tamamının dava dışı Prodek Şirketine ödendiği de tartışmasızdır. Buna göre, taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı idare tarafından Prodek Şirketinin gerçekleşen istihkaklarının davacı temlik alacaklısı yerine dava dışı Prodek Şirketine ödenmesinin temlik borçlusunu sorumluluktan kurtarıp kurtarmayacağı ve noter tasdiki olmayan temliklerin de ödeme kapsamı içinde değerlendirip değerlendirilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.

Davalı idare ile yüklenici (temlik eden) arasında yapılan sözleşmenin 14. maddesi “… Hakediş tutarları ile ihale bedelleri Maliye Bakanlığınca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde ödenecektir” hükmü vardır.

1050 sayılı Muhasebe-Umumiye Kanunu ve 178 sayılı kanun hükmünde Kararname hükümleri gereğince Maliye Bakanlığınca çıkartılan Devlet Harcamaları Belgeleri Yönetmeliğinin 7. maddesinde “…Her hangi bir alacağı temellük/eden kişilere yapılacak ödemelerde, noterce düzenlenmiş alacak temliknamesinin ödeme belgesine bağlanması gerekir” düzenlemesi getirilmiştir.

Yasa gereği çıkarılan yönetmelik iptal edilmediği sürece idareyi ve ilgili kişileri bağlar. Hiç kimse bu yönetmelik hükümlerini bilmediğini, bu nedenle iyi niyetli olduğunu iddia edemez.

Davacının, alacağına esas teşkil eden 5.8.1999 tarihli 500.000.000.000.- TL. bedelli, 20.1.2000 tarihli 750.000.000.000.- TL. bedelli, 24.2.2000 tarihli 500.000.000.000.- TL. bedelli temliknameler yazılı şekilde düzenlenmiş ise de az yukarıda sözü geçen yönetmeliğin 7. maddesinde öngörüldüğü şekilde noterde yapılmamıştır. Bu nedenle temliknameler davalı idare kayıtlarına geçse dahi, idareyi ilzam etmez. Bu temliknameye dayalı olarak temlik alacaklısına ödeme yapılamaz. Bu nedenle toplam 1.750.000.000.000.- TL. tutarlı temliklerin hesaba dahil edilmesi yanlıştır. Davacının talep edebileceği temlik tutarı; noter tasdiki bulunan 12.4.1999 tarihli 250.000.000.000.- TL. bedelli, 21.10.1999 tarihli 150.000.000.000.- TL. bedelli ve 9.12.1999 tarihli 100.000.000.000.- TL. bedelli temliklerdir. Davalı idare bu temliklerden müteahhit Prodek Şirketinin hak edişlerinden 3.8.1999 tarihinde 107.904.720.000.- TL. 19.12.2000 tarihinde 121.000.000.000.- TL.nı davacı bankaya ödemiştir. Bu temliklere göre davalı idare, temlik alacaklısına ödeme yapması gerekirken, müteahhit Prodek Şirketine 6.6.2000 ile 1.11.2000 tarihleri arasında toplam 1.863.266.030.000. TL. ödeme yaptığından 500.000.000.000.- TL.lık temlik tutarından ödenen 228.904.720.000.- TL. dışındaki bakiye tutar kadar davalı idare, davacı temlik alacaklısına karşı sorumludur. Bu nedenle bakiye tutar 271.095.280.000.TL. alacak ile işlemiş faizi üzerinden davanın kabulüne karar verilmelidir. Yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir…)

Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu`nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı ( BOZULMASINA ), oybirliği ile karar verildi.YHGK 28.12.2005 E.2005/13-761 – K.2005/780
____________ oOo ____________