isteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılmış olmak kaydıyla, istekli tarafından teklif edilen bedelin %80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerektiği ve ihalede benzer iş olarak B III Gurubu işlerin belirlendiği anlaşılmaktadır.

Köymen İnşaat Enerji San. Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/384572 İhale Kayıt Numaralı “YYÜ Erciş İşletme Fakültesi Binası ve Çevre Düzenlemesi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından 08.09.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “YYÜ Erciş İşletme Fakültesi Binası ve Çevre Düzenlemesi” ihalesine ilişkin olarak Köymen İnşaat Enerji San. Tic. A.Ş.nin 10.11.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.11.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.11.2017 tarih ve 65478 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.11.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/3022 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Umut İnşaat Mimarlık Nakliye Medikal Gıda Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifi kapsamında sunulan;

a) Teklif zarflarının kapatılan yeri ve teklif mektubunun şirketi temsile yetkili olarak gösterilen ve belgeleri sunulan kişi tarafından imzalanmadığı,

b) İş deneyiminin tevsiki için sunulan iş deneyim belgelerinin ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlere ait olmadığı ve İdari Şartname’nin 7.5’inci maddesinde istenen asgari iş deneyim oranını karşılamadığı, ayrıca söz konusu belgelerin ihale konusu iş veya benzer işe ait olmadığı ve mevzuata aykırı düzenlenmiş belge olduğu,

2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik olarak;

a) Açıklama istenen iş kalemlerine yönelik kamu kurumlarınca yayımlanmış iş kalemlerinin birim fiyatlarına dair analiz ve alt analizlerde yer alan işçilik, malzeme, makine ve teçhizat girdi miktarlarının iş kalemlerine dair kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemleri analizlerinde belirlenen girdi miktarlarından daha düşük olduğu,

Söz konusu istekli tarafından sunulan açıklama dosyasında açıklama istenilen 49 iş kaleminden bazıları için belirlenen miktarların idare tarafından belirlenen miktarlardan düşük olduğu, bazı kalemlerde ise daha yüksek belirlendiği,

Açıklama istenilen 49 iş kalemi göz önüne alındığında idare tarafından belirlenen metrajlar ile isteklinin sunduğu metrajlar arasındaki farkların isteklilerin teklif birim fiyatları ile çarpılması sonucunda bulunacak olan toplam fark tutarının isteklinin lehine fiyat avantajı sağladığı, bu durumun hem istekli tarafından öngörülemeyecek zararlara yol açacağı, hem de isteklinin teklif sıralamasını değiştireceği, adı geçen isteklinin metraj farklılığının makul kabul edilebilecek düzeyde olmadığı,

b) Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait analizlerde düz işçi ücretlerinin yürürlükte olan asgari ücretten daha düşük gösterildiği, nitelikli işçilikleri tarif eden usta, formen ve usta yardımcı ücretlerinin de Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenmiş rayiç bedellerinden daha düşük olduğu, vasıfsız bir işçi maliyetinin öngörüldüğü, analizin içeriği ile belirlenmiş olan imalatın yapımı için gerekli olan nitelikli iş gücü maliyetinin birim maliyetlerde düşürülmek sureti ile imalat tekniğine uygun yapılması şartının sağlanmadığı,

c) Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait analiz girdilerine ilişkin olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan rayiçlerin kullanılmış olduğu ancak rayiçlerin poz numaraları belirtilmek suretiyle liste halinde sunulmadığı,

d) Kamu kurumlarınca yayımlanmış olan iş kalemlerine ait malzeme girdilerine yönelik üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin ve özel poz numaralı iş kalemleri için alınan fiyat tekliflerinin ve proforma faturalar üzerinde Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.13’üncü maddesi gereği yazılması gereken meslek mensubu ibarelerinin eksik yazıldığı, ayrıca bu belgelerde ilgili meslek mensubu onayının (iletişim bilgilerini gösteren meslek mensubu kaşesi, imza) da bulunmadığı,

Kamu İhale Genel Tebliği 45.1.13’üncü maddesi hükümleri gereğince üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerektiği, istekli tarafından özel poz numaralı inşaat ve tesisat iş kalemleri ve kamu kuruluşlarınca birim fiyatları yayımlanan iş kalemleri analiz girdileri için alınan fiyat tekliflerini veren firmaların teklif verdiği imalata dair ticari faaliyette bulunmadığı, firma faaliyet alanları incelendiğinde teklife konu alanda faaliyet göstermediklerinin tespit edileceği,

e) Açıklama istenen iş kalemlerinden bir kısmı için kullanılan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı tarafından yayımlanan kâr ve genel gider içermeyen birim fiyatların istekli tarafından daha düşük gösterildiği ve Tebliğ’e aykırı açıklama yapıldığı,

f) Açıklama kapsamında sunulan hesap cetvelindeki fiyatlarla, kamu kuruluşları fiyatları kullanılarak oluşturulan ve açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin düzenlenen fiyatlara dair tablodaki fiyatların birbirleri ile uyumlu olmadığı, ölçü birimleri ile ölçü miktarları ve tariflerinin, kullanılan pozlardaki ölçü birimleri ile tezatlık oluşturduğu, hesap cetvelindeki birim fiyatların fiyat teklifi ve proforma faturalardaki birim fiyatlar ile aynı olmadığı,

g) Tesisat iş kalemlerinde malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterilmediği, özel tesisat iş kalemlerini tevsik edici proforma fatura ve fiyat tekliflerinde ayrıştırma (malzeme-montaj şeklinde) yapılmadığı,

h) İdarece yaklaşık maliyette nakliye hesaplamasının yapılmış olduğu, ancak istekli tarafından nakliye analizleri düzenlenmeden ve nakliye hesaplamaları yapılmadan inşaat iş kalemlerine ait analizlerin düzenlendiği, analizlerdeki nakliye girdisine dair açıklama yapılmadan sadece malzeme ve işçilik girdileri kullanılan bir analizle birim fiyat oluşturulmasının mevzuata aykırı olduğu, analizlerde olmayan nakliye girdilerinin istekli tarafından yapılan açıklamada birim maliyetleri düşürmek sureti ile avantaj sağlanmasına sebep olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1.      Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İncelemeye konu ihalenin Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından YYÜ Erciş İşletme Fakültesi Binası ve Çevre Düzenlemesi İşi olduğu ve ihalenin açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği, ihalede 22 adet ihale dokümanı satın alındığı/indirildiği, 08.09.2017 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 14 adet teklifin verildiği, 01.12.2017 tarihli ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Umut İnşaat Mimarlık Mühendislik Nakliye Medikal Gıda Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin belirlendiği, başvuru sahibi Köymen İnşaat Enerji Sanayi Ticaret Anonim Şirketinin ise ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

– (a)’da yer alan iddiaya yönelik olarak;

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinde “Teklif mektubu ve geçici teminat da dahil olmak üzere ihaleye katılabilme şartı olarak istenilen bütün belgeler bir zarfa konulur. Zarfın üzerine isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve ihaleyi yapan idarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanır ve mühürlenir.

Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur.  Mal alımı ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif verilebileceğine dair hüküm bulunması halinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak sunulur…” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup  bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmüne,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “…

(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:

…

e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.

(3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir.

…

(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden teklif mektubunun yetkili kişilerce imzalanmış olması, teklif zarfının yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanmış ve mühürlenmiş olması gerektiği anlaşılmaktadır.

İhalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Umut İnşaat Mimarlık Mühendislik Nakliye Medikal Gıda Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin, Van 4. Noterliği tarafından düzenlenen 007889 no’lu ve 16/05/2017 tarihli imza sirkülerinde 30.07.2008 tarih ve 7116 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi dayanak gösterilerek, C.Erip’in tek başına süresiz olarak şirketi temsil ve ilzama yetkili kılındığı ve şirket ünvanı altında kullanılacak olan imzasına yer verildiği görülmüştür.

Yapılan incelemede anılan istekli tarafından sunulan teklif mektubunun ve teklif zarfının kapatılan yerinin imzalandığı, söz konusu imzaların ise imza sirkülerinde yer verilen imza ile uyumlu olduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

-(b)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan, işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

…

7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

Yapım işlerinde benzer iş gurupları tebliğinde yer alan benzer işlere dair B III GURUBU işler iş deneyim olarak değerlendirilecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.

(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,

ç)Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde;ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

d)Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgeler sunulur.

…

(4) Yapım işlerinde iş deneyiminde değerlendirilecek benzer işlerin belirlendiği tebliğde belirtilen esaslara uygun biçimde, hangi nitelikteki iş ya da işlerin benzer iş kabul edileceği idarece tespit edilir ve ihale veya ön yeterlik dokümanı ile ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilanda veya davet mektubunda belirtilir.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan İdari Şartname düzenlemelerinden, isteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılmış olmak kaydıyla, istekli tarafından teklif edilen bedelin %80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerektiği ve ihalede benzer iş olarak B III Gurubu işlerin belirlendiği anlaşılmaktadır.

İhalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Umut İnşaat Mimarlık Mühendislik Nakliye Medikal Gıda Taahhüt Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından teklifi kapsamında sunulan iş deneyim belgesinin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen alt yüklenici iş bitirme belgesi olduğu, belgenin 02.08.2016 tarih ve 57267040-755.07.03.17747 sayılı olduğu, belgeye esas işin geçici kabul tarihinin 03.11.2015 olduğu ve belge tutarının 14.250.000,00 TL olduğu, belgeye konu işin “Van Erciş 600 Kişilik Öğrenci Yurdu İnşaatı” olduğu, belgenin standart forma uygun düzenlendiği ve Bakan a. Genel Müdür V. tarafından imzalandığı görülmüştür.

Aktarılan tespitler doğrultusunda anılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin benzer işe uygun olduğu, güncellenmemiş belge tutarının dahî teklif edilen bedelin üzerinde olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

2.                  Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

 İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

           b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

           c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.

…

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.

45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.

45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)

45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)

45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)

45.1.13.6.Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

  İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.

45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.” açıklamaları yer almaktadır.

-(a)’da yer alan iddiaya yönelik olarak;

Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında, idarece açıklama istenen iş kalemlerinin analiz formatlarına uygun olarak kamu kurum kuruluş birim fiyatları ve fiyat teklifleri ile açıklama yapıldığı, söz konusu analizlerde açıklama istenen analiz girdilerinin miktarlarının o girdilerin birim fiyat analizlerinde yer alan miktarları ile uyumlu olduğu, her bir iş kalemine ilişkin birim fiyat analizleri ve alt analizlerde açıklama istenmeyen girdiler için de bedel öngörüldüğü, işçilik ücretlerinde ise usta, yardımcı usta, düz işçi vb. ayırımı yapılmadan ihale tarihinde geçerli olan saatlik asgari ücret olan 7,90 TL/saat bedelinin öngörüldüğü anlaşılmıştır.

İdarece, aşırı düşük teklif olarak belirlenen istekliye EKAP üzerinden gönderilen 26.09.2017 tarihli yazı ile tekliflerinin aşırı düşük bulunduğu ifade edilerek bahse konu yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri belirlenmiş olup toplam 49 iş kalemi için açıklama istenildiği anlaşılmıştır.

Açıklama istenilen iş kalemleri için idarenin yaklaşık maliyete esas miktarları ile isteklinin bu kalemlere ilişkin miktarları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen tabloda görüleceği üzere açıklama istenen 49 adet iş kaleminden bazılarında isteklinin metrajlarının idarenin metrajlarından düşük, bazılarında idarenin metrajlarından yüksek, bazılarında da idarenin metrajlarıyla örtüşen metrajların hesaplandığı belirlenmiştir.

Bununla birlikte, isteklinin metrajı ile idarenin metrajı arasındaki farklar ile isteklinin birim fiyatları çarpıldığında, toplam 679.048,58 TL’lik isteklinin aleyhine bir farkın ortaya çıktığı, diğer bir anlatımla istekli tarafından idarenin öngördüğü metrajlar esas alınarak teklif verildiği takdirde, teklif bedelinin 679.048,58 TL daha düşük olacağı tespit edilmiştir.

İhale konusu yapım işi, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale edilmiş olup, bu tür ihalelerde idarece iş kapsamındaki imalat miktarları istekli olabileceklere verilmemekte, bunun yerine katılımcıların ihale dokümanı kapsamında verilen uygulama projeleri ve mahal listelerini kullanarak imalat miktarlarını hesaplamaları gerekmektedir. İhale konusu iş kapsamında yer alan imalatlara ait miktarların (metrajların) hesaplanması işi, işe ait projeler üzerinden birçok ölçüm/sayım yapılmasını ve bu ölçümler neticesinde elde edilen rakamlarla matematiksel işlem yapılmasını gerektirmektedir. Bu nedenle, iki farklı kişinin aynı iş kalemine dair metraj hesaplaması çoğu zaman birbiri ile örtüşmemektedir. Bu durum, ölçme yönteminden ve hassasiyetinden veya ölçme sonrası yapılan matematiksel işlemler neticesinde elde edilen miktarlar üzerinde yapılan yuvarlamalardan ya da makul karşılanabilir hesap hatalarından kaynaklanabilir. Bununla birlikte, metraj hesaplamalarındaki farklılıkların da makul ve kabul edilebilir seviyelerde olması, işin yapılabilirliğini olumsuz yönde etkilememesi gerekmektedir.

Öte yandan anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması sunan en düşük teklif sahibi olduğu göz önüne alındığında, metraj değerlendirmesi sonucunda isteklinin aleyhine çıkan 679.048,58 TL farkın isteklinin teklif tutarından çıkarılması halinde, bu durumun isteklilerin teklif sıralamasını yukarı yönlü olacak şekilde değiştirmeyeceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

-(b)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesinde, iş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamayacağı belirtilmiş, bu hususta usta, usta yardımcısı vb. bir ayırım yapılmadığı anlaşılmıştır. Bu açıdan bakıldığında, ihale üzerine bırakılan isteklinin açıklamaları kapsamında analiz formatlarında açıklama istenilen girdiler içerisinde yer alan işçilik girdileri için ihale tarihinde geçerli olan saatlik asgari ücret olan 7,90 TL/saat bedelini öngördüğü belirlendiğinden bu husustaki iddia yerinde görülmemiştir.

-(c)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5’inci maddesinde, isteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemelerinin zorunlu olmadığı belirtilmiştir.

Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarının ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemelerinin zorunlu olmadığı, bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için anılan Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarının da gerekmediği belirtilmiştir.

İstekli tarafından sunulan açıklamalarda, açıklama istenen her bir iş kalemi için analiz formatlarına uygun olarak açıklama sunulduğu, söz konusu açıklamalarda temel girdiler (rayiçler) için kullanılan birim fiyatların ve miktarların ayrı ayrı belirtildiği, bunların ayrı bir liste halinde sunulmasının gerekmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiası yerinde görülmemiştir.

-(d)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;

Aşırı düşük teklif açıklamasına esas olmak üzere istekli tarafından “MTÖ-20, İNŞ.KL.01, İNŞ.KP.01, İNŞ.CPH.01, 04.042/05, EÖF-54, 04.042/02, 04.042/06, Özel Poz ve 04.042/02” poz nolu 10 adet iş kalemi/girdi için fiyat teklifi alındığı görülmüştür.

Söz konusu tekliflerin anılan Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesinde belirtilen “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibarelerine yer verilerek imzalandığı, meslek mensubu tarafından kendi kaşesi ve TÜRMOB kaşesi ile kaşelendiği, fiyat teklifi alınanların ilgili alanda faaliyet gösterdikleri, söz konusu fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olarak tevsik edildiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

-(e)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;

Yapılan incelemede istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında açıklama istenen iş kalemleri/gruplarının birim fiyat analizlerine uygun olarak açıklandığı, söz konusu analizlerde idare tarafından açıklanması istenilen iş kalemlerinin fiyatlarının tevsik edilmesi gerektiği, açıklanması istenmeyen iş kalemlerinin içerisinde yer alan analizlere yer verilmesi ve söz konusu girdiler için bir bedel öngörülmesinin yeterli olduğu, istekli tarafından açıklanması istenmeyen analiz girdileri için bedel öngörüldüğü ve açıklamalarının mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.

-(f)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;

Anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamındaki hesap cetvelleri ile açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin analizlerde kullanılan birim fiyatların, anılan iş kalemlerine ilişkin birim fiyat analizlerindeki miktarların kamu kurum ve kuruluş birim fiyatları ve fiyat tekliflerinde yer alan fiyatlar, miktarlar ve birimler ile uyumlu olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

-(g)’de yer alan iddiaya yönelik olarak;

Aktarılan Tebliğ açıklamalarına göre istekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterilerek açıklama yapılmasının kabul edileceği belirtilmiştir.

Anılan istekli tarafından sunulan analizlerde ve fiyat tekliflerinde malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmek suretiyle tevsik edildiği belirlendiğinden başvuru sahibinin bu iddiası yerinde görülmemiştir.

-(h) ’de yer alan iddiaya yönelik olarak;

İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenen iş kalemleri/iş gruplarına ve açıklama istenmeyen analiz girdilerine yer verildiği, nakliye giderine ilişkin olarak herhangi bir belirleme yapılmadığı, dolayısıyla anılan isteklinin nakliye giderini tevsik etmesine gerek bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiası yerinde görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.