|
BAŞVURU SAHİBİ:
Süleyman Demir-Gaybet İnşaat Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/719611 İhale Kayıt Numaralı “Kahramanmaraş-Elbistan Büyükyapalak Göleti Sulaması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü tarafından 28.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kahramanmaraş-Elbistan Büyükyapalak Göleti Sulaması” ihalesine ilişkin olarak Süleyman Demir-Gaybet İnşaat Mimarlık Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 01.07.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.07.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.07.2020 tarih ve 32198 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.07.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1144 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
a) İhale komisyon kararının 2 no.lu gerekçesinde bahsi geçen nakliye formüllerinde kullanılan katsayıların birim fiyat yayımlamaya yetkili DSİ Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinden ve 2020 yılı birim fiyat kitaplarından alındığı, yapılan hesaplamalardaki iki katı tutarın açıklamaya konu edildiği, idarece tanzim edilen aşırı düşük teklif sorgulamasında yer alan ve poz numarası 07.005 ve 07.006 olarak belirtilen analiz girdilerine ilişkin herhangi bir güncelleme hesabı olmadığı gibi idarece de bir açıklamanın yapılmadığı, söz konusu tutarların yaklaşık maliyet hesabında kullanılan tutarlara eşit veya üzerinde ise esasa etki etmeyecek bir neden ile aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmamalarının hukuka aykırı olduğu, diğer taraftan aşırı düşük teklif sorgulamasında ilgili nakliye girdilerinin poz numaralarının 07.006 olarak belirtildiği ve (d) değerini gösterdiğinin anlaşıldığı, Danıştay 13. Dairesinin 10.12.2018 tarihli ve E:2018/3729, K:2018/3841 sayılı kararında da vurgulandığı üzere aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılabilecek belgelerin açıklamaya esas alınan fiyatların tevsikine ilişkin olduğu, nakliye mesafesine ya da formülüne ilişkin açıklamanın ise ne suretle ve hangi belgeler esas alınarak yapılacağına dair bir belirlemenin bulunmadığı, ilgililerin, hukuk düzeninin öngördüğü bir yükümlülüğü tam olarak yerine getirilebilmeleri için bu yükümlülüğün kapsamının kendileri tarafından önceden açıkça bilinmesi gerektiği, aksi takdirde kapsamı tam olarak bilinmeyen bir yükümlüğün yerine getirilip getirmediğinin objektif olarak değerlendirilmesinin yapılamayacağı gibi, bu yükümlülüğü farklı yöntemler kullanarak yerine getirmeye çalışan istekliler açısından da eşit muamele ilkesine uygun bir değerlendirme yapılamayacağı, bu durumun ise hukuki belirlilik, öngörülebilirlik ve hukuki güvenlik ilkelerinin ihlali niteliğinde olacağı,
b) İhale komisyonu kararının 3,5 ve 7 no.lu gerekçelerinde bahsi geçen iş kalemlerinde yer alan “C16/20 beton harcı”, “Portland çimentosu (Torbalı) (TS EN 197-1 CEM I-42.5N)” ve “04.253 İnce Demir (8-12 mm)” analiz girdilerine ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesi uyarınca teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan nakliye dahil fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olarak meslek mensubunca yazılması gereken beyanın yazılarak imzalandığı, iletişim bilgileri belirtilmek suretiyle kaşelendiği, 17.07.2018 tarih ve 2018/UY.I-224 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararı gereği herhangi bir açıklama yapılmasına gerek bulunmadığı, diğer taraftan açıklamaya konu edilen analiz girdiler ile ilgili malzemelerin nakliyesine ilişkin herhangi bir açıklama talebinin yer almadığı, Danıştay 13. Dairesinin 06.05.2019 tarihli ve E:2018/3589, K:2019/1491 sayılı kararı gereği usule uygun olarak alınan fiyat tekliflerindeki malzemelerin iş başına nakliyesi dahil olarak temin edilmesine karşın idarece uygun bulunmama işleminin hukuka aykırı işlem niteliğinde olduğu,
c) İhale komisyonu kararının 6 no.lu gerekçesinde yer alan akaryakıt girdisine ilişkin yapılan açıklamada, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan açıklamaya göre 29.01.2020 tarihinde Kahramanmaraş Soypet Motorin bayisinden motorin litre fiyatının 5,4825 TL alındığı, ((5,4828/1,18)/0,83*0,90=) 5,04 TL olarak hesaplamaya dahil edildiği, anılan hesaplamanın aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin dosyaların yer aldığı, 27.05.2014 tarih ve 29012 Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Enerji Piyasası Bildirim Yönetmeliği’ne istinaden Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından EBİS Bildirim sistemi vasıtasıyla yayınlanan günlük akaryakıt bayi fiyatları ve raporlarının internet sitesinde yayınlandığı, söz konusu hususta ayrıca bir belge sunulması istenilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı,
d) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesinde yer alana açıklama gereği, idarece tanzim edilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının mevzuata aykırı olduğu, aşırı düşük teklif açıklama talep yazı ekinde söz konusu özel ve paçal iş kaleminin; alt analiz giderleri birim ve miktarı ile birlikte yer almasının zorunlu olduğu, aksi durumda işin niteliği gereği analiz yapılamayan kısma girecek olması nedeniyle Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan açıklama kapsamında ilgili pozlara ilişkin herhangi bir analiz yapılması gerekmediği, 08.11.2017 tarih ve 2017/UY.II-2989 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararı doğrultusunda idarenin konuyla ilgili mevzuata uymadığı,
e) Süresi dışında gelen cevabi yazıda kesinleşen ihale komisyonu kararında yer almayan bir başka uygun bulunmama gerekçesinin yer aldığı, söz konusu hususun kamu güvenirliğini zedelediği, BY-BTN2 poz no.lu iş kaleminde 04.008.2A girdisi ile ilgili olarak alınan fiyat teklifinde ilgili firmanın meslek mensubunun iletişim bilgilerinin yer almadığının belirtildiği, komisyon kararında söz konusu duruma ilişkin herhangi bir değerlendirmenin yer almaması 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesindeki dürüstlük, şeffaflık ve eşit muamele ilkesine aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.
|
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif birim fiyat listesi (Örnek)
|
|
Sıra No
|
Poz No
|
İş kaleminin adı
|
Kamu kurum ve kuruluş birim fiyatları
|
Teklif
|
|
Birim fiyatı alınan kurum/kuruluş
|
Kar ve genel gider dahil birim fiyat
|
Kar ve genel gider hariç birim fiyat
|
Teklif edilen kar ve genel gider
|
Teklif edilen birim fiyat
|
|
(TL)
|
(TL)
|
(TL)
|
(TL)
|
|
1
|
16.001
|
150 dozlu demirsiz beton
|
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
|
97,86
|
|
|
97,86
|
|
2
|
16.002
|
200 dozlu demirsiz beton
|
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
|
104,00
|
|
|
105,00
|
|
3
|
16.003
|
250 dozlu demirsiz beton
|
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
|
110,13
|
88,10
|
15,86
|
103,96
|
|
…
|
…
|
…
|
…
|
|
|
|
|
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.
…
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.
45.1.13.10..) Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
…
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı:Kahramanmaraş-Elbistan Büyükyapalak Göleti Sulaması
b) Yatırım proje no’su/kodu:1977A010320
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
Büyükyapalak Göletinden alınacak su ile 760,90 ha (brüt) tarımsal alanın sulaması yapılması için borulu sistem sulama şebekesi ve Gölet gövdesi membran kaplaması yapılacaktır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Kahramanmaraş-Elbistan…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır” düzenlemesi,
“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
06.05.2020 tarihinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının gönderildiği, söz konusu yazıda ihale konusu iş kapsamında açıklama istenen iş kalemlerine, açıklama istenen/istenmeyen analiz girdilerine ve özel iş kalemlerine ilişkin olarak idarece hazırlanmış analizlere yer verildiği görülmüştür.
18.06.2020 tarihli ihale komisyonu kararından Akta Yapı Mak. İnş. Pet. Nak. Mad. Ato. İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş.nin teklifinin sunulan geçici teminat mektubunun geçerlilik süresinin İdari Şartname’de belirtilen süreyi karşılamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, teklifi sınır değerin altında kalan Kaya İnş. İth. İhr. Taah. Tur. Doğalgaz Tic. A.Ş., – Er-Kaya İnş. Müh. Nak. Taah. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Şaban Peker, Nesim Oruç – Kırıkkaya İnş. Nak. Pet. Gıda Tur. Tarım Hayvan. San. Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığı ve Süleyman Demir – Gaybet İnş. Mim. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığından aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, başvuru sahibi Süleyman Demir – Gaybet İnş. Mim. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. dışındaki teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığından tekliflerinin reddedildiği, başvuru sahibi Süleyman Demir – Gaybet İnş. Mim. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının ise uygun görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Uras Endüstri İnş. A.Ş. – Rahmi Özkan Tümer İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Liner Teknik Müh. İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Havanayapı İnş. Taş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin (a) fıkrasındaki iddiasına ilişkin olarak,
İdarece teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı ekinde yer alan açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin hazırlanan analizlerde kullanılacak poz numaralarının verildiği, nakliyelerde isteklilerce kullanılacak poz numaralarının yanında kullanılması gereken mesafe katsayıları olan M ve d değerlerine yer verildiği görülmüştür.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan ve 01.01.2002 tarihinden sonra ihaleye çıkılan işlerde kullanılacak olan 2015 Yılı Birim Fiyat Cetveli’nde 07.005 poz no.’lu iş kalemindeki formülün F= 0,044625 x A x B x M1/2 şeklinde olduğu, 07.006 poz no.’lu iş kalemindeki formülün F= (0,18375 x M+2,625) x A x B şeklinde olduğu, anılan iş kalemlerinde yer alan A ve B katsayılarının nasıl hesaplandığına ilişkin bilgiye de yer verildiği ve bahse konu birim fiyatın 2015 yılından sonra yayımlanmadığı tespit edilmiştir.
İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında BY-BTN2 iş kaleminde yer alan “Çimento taşınması” analiz girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, bahse konu analiz girdisinin 07.006 poz numarası ile belirtilerek M=250 km mesafe bilgisi ile d=10 km mesafe bilgisine yer verildiği, söz konusu poz numarasının verilmesi bunun yanında toplam taşıma mesafesi ile birlikte d=10 km bilgisine yer verilerek idarenin açıklama yapacak istekliyi 2015 yılında yayımlanan 07.006 poz numarasında geçen nakliye formülünün kullanmasına yönlendirdiği,
Başvuru sahibi istekli tarafından da 2015 yılında yayımlanan 07.006 poz no.lu birim fiyatlardaki nakliye formülü ve nakliye formülünde yer alan katsayılar kullanılarak nakliye birim fiyatının hesaplandığı (61,31 TL/ ton), hesaplanan tutar üzerinde 70,3 TL/ton birim fiyat teklif öngörerek teklif açıklamasında bulunulduğu, idarece yapılan yönlendirmeden dolayı başvuru sahibi isteklinin açıklamasının idarece verilen analiz formatına aykırı değerlendirilemeyeceğinden idarenin uygun bulmama gerekçesinin yerinde olmadığı dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin (b) ve (e) fıkralarındaki iddiasına ilişkin olarak,
Karayolları Teknik Şartnamesi’nin “Yaş Karışım Hazır Betonun Taşınması” başlıklı 308.07.04.01’inci maddesinde ise “Katı kıvamdaki taze beton (SI) karıştırma donanımı olmayan araçlarla taşınabilir. Beton ile temas halinde olan taşıma yüzeyleri betonla reaksiyona girmemeli ve su kaybına neden olmamalıdır. Beton taşıma esnasında, güneş, yağış, rüzgâr, toz gibi dış etkenlerden geçirimsiz örtüler ile kapatılarak korunmalıdır.
Katı kıvamlı beton dışındaki taze beton, kullanım yerine sadece karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle taşınabilir. Beton, şantiyedeki boşaltma işleminin hemen öncesinde, homojen duruma gelmesi için bir kez daha karıştırılmalıdır.
Karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle betonun boşaltma işlemi, çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakika sonunda (çimento ilk priz süresini geçmemesi kaydıyla) tamamlanmalıdır.
Herhangi bir karıştırma donanımı olmayan araçlarla taşınan katı kıvamdaki taze beton ise çimento ve suyun ilk temasından itibaren en fazla 45 dakika sonunda yerine boşaltılmalıdır.
Normal şartlar için verilmiş olan bu sürelerde, hava şartlarından veya kimyasal katkı kullanılmasından dolayı priz süresinin hızlanması veya gecikmesi dikkate alınmalıdır.” düzenlemesi uyarınca, betonun, karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle yapılması durumunda çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakikaya kadar yerine boşaltılması gerektiği anlaşılmaktadır.
-İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında BY-KAT-004, BYKAY-007, BYKAY-008, BYKAY-009, BYKDD-001, BYKHİ-003 ve BYKYD-001 iş kalemlerinde yer alan “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, başvuru sahibi istekli tarafından bahse konu analiz girdisine ilişkin olarak fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde “…ilgili teknik şartname hükümleri çerçevesinde, KDV hariç, yukarıda cinsi ve miktarına yer verilen maliyet kalemlerine ilişkin iş başına nakliyesi, makine ekipman vb. giderler dahil teklifimiz belirtilmiştir.” ifadelerine yer verildiği, söz konusu fiyat teklifini veren firmanın adresinin Kocasinan/Kayseri olduğu idarenin “…fiyat teklifi veren firmanın Kocasinan/Kayseri’de faaliyet gösterdiği, isteklinin Kocasinan/Kayseri’den şantiye sahasına taze beton nakliyesini nasıl yapacağına dair herhangi bir açıklaması olmadığı…” gerekçesi ile açıklamayı uygun bulmadığı görülmüştür.
Diğer taraftan, “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisi için fiyat teklifi alınan ve hazır betonun temin edileceği firmanın adresinin Kocasinan/Kayseri’de işin yapılacağı yerin ise Kahramanmaraş-Elbistan’da olduğu, idarenin işin yapılacağı mahali bilerek tespitte bulunduğu, beton harcı taşıyan araçların hız limitleri dikkate alındığında söz konusu girdide yer alan beton harcının taşınmasının, Karayolları Teknik Şartnamesi’nin “308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonunun Taşınması” başlıklı maddesinde beton mukavemeti için öngörülen taşıma süreleri açısından teknik olarak makul düzeyde olmadığı, başvuru sahibi tarafından da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir dayanak sunulmadığı değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
-İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında BYKAY-007, BYKAY-008, BYKAY009, BYKDD-001, BYKHİ-003 ve BYKYD-001 iş kalemlerinde yer alan “04.253 ince demir (8-12 mm)” analiz girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, söz konusu analiz girdisine ilişkin nakliye girdisinin de açıklama istenilmeyecek girdiler arasında olduğu, idarenin “…04.253 ince demir(8-12mm) nakli mak. 350 km sınırları içindeki fabrika veya depolardan temin edileceği hesaplanmıştır. Ancak açıklama istenilen 04.253 ince demir(8-12mm) girdi ile ilgili olarak 3. Şahıslardan teklif alındığı, teklif veren firmanın Yenimahalle/Ankara da faaliyet gösterdiği,… nakliyenin Ankara Şantiye sahasına nasıl yapılacağına dair herhangi bir bilgi belgeye rastlanılmamıştır.” gerekçesi ile açıklamayı uygun bulmadığı görülmüştür.
Başvuru sahibi istekli tarafından bahse konu analiz girdisine ilişkin olarak fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde “…ilgili teknik şartname hükümleri çerçevesinde, KDV hariç, yukarıda cinsi ve miktarına yer verilen maliyet kalemlerine ilişkin iş başına nakliyesi, makine ekipman vb. giderler dahil teklifimiz belirtilmiştir.” ifadelerine yer verildiği, söz konusu fiyat teklifini veren firmanın adresinin Yenimahalle/Ankara olduğu, tespit edilmiştir.
“04.253 ince demir (8-12 mm)” analiz girdisi için fiyat teklifi alınan firmanın adresinin Yenimahalle/Ankara’da işin yapılacağı yerin ise Kahramanmaraş-Elbistan’da olduğu, idarenin söz konusu analiz girdisine ilişkin nakliye analiz girdisinin mesafesini 350km olarak belirlediği, ancak BYKAY-007, BYKAY-008, BYKAY009, BYKDD-001, BYKHİ-003 ve BYKYD-001 iş kalemlerinde yer alan bahse konu nakliye analiz girdisinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak idarece belirlendiği, nakliyeye yönelik özel bir açıklama yapılma mecburiyetinin bulunmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
– İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında BY-BTN2 iş kaleminde yer alan “04.008/2A Portland çimentosu (torbalı) (TS EN 197-1 Cem 42.5N)” ve “07.006 Çimento taşınması (M=250km d=10km)” analiz girdilerinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, idarenin “…Açıklama istenilen 04.008/2A girdisi ile ilgili olarak 3. Şahıslardan teklif alınarak açıklama yapıldığı, teklifi veren firmanın Yenimahalle/Ankara da faaliyet gösterdiği, BY-BTN2 poz no’lu iş kalemlerine ait açıklama istenilen girdilerde se çimento naklinin 250 km ye göre hesaplandığı buna rağmen 3. Şahıslarda alınan teklifte ise nakliyenin nasıl yapılacağına dair herhangi bir bilgi veya belgenin olmadığı…”ve “…fiyat teklifinde ilgili meslek mensubunun kaşe ve iletişim bilgilerinin olmadığı…” gerekçeleriyle açıklamayı uygun bulmadığı görülmüştür.
Başvuru sahibi istekli tarafından bahse konu analiz girdisine ilişkin olarak fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde meslek mensubu TÜRMOB kaşesi ve iletişim bilgilerinin bulunan kaşesinin bulunduğu, “…ilgili teknik şartname hükümleri çerçevesinde, KDV hariç, yukarıda cinsi ve miktarına yer verilen maliyet kalemlerine ilişkin iş başına nakliyesi, makine ekipman vb. giderler dahil teklifimiz belirtilmiştir.” ifadelerine yer verildiği, söz konusu fiyat teklifini veren firmanın adresinin Yenimahalle/Ankara olduğu, tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi tarafından bahse konu analiz girdisine ilişkin sunulan fiyat teklifinin üzerinde meslek mensubunun iletişim bilgilerinin yer aldığı kaşesinin ve imzasının bulunduğu görüldüğünden idarenin “…fiyat teklifinde ilgili meslek mensubunun kaşe ve iletişim bilgilerinin olmadığı…” gerekçesiyle açıklamayı uygun bulmamasının mevzuata aykırı olduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının bahse konu kısmının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında BY-BTN2 iş kaleminde yer alan “04.008/2A Portland çimentosu (torbalı) (TS EN 197-1 Cem 42.5N)” analiz girdisi için fiyat teklifi alınan firmanın adresinin Yenimahalle/Ankara’da işin yapılacağı yerin ise Kahramanmaraş-Elbistan’da olmakla birlikte idarece isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep edilen iş kalemlerinin analizlerinde, bahse konu analiz girdisine ilişkin nakliye analiz girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği ve bahse konu nakliye analiz girdisinin 07.006 poz numarası ile belirtilerek M=250 km ve d=10km mesafe değerlerine yer verildiği, başvuru sahibi tarafından da idarece belirlenen mesafeler ve poz numarası kullanılarak açıklama yapıldığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin (c) fıkrasındaki iddiasına ilişkin olarak,
Başvuru sahibi tarafından mazot analiz girdisine yönelik yapılan açıklamada “…29.01.2020 Kahramanmaraş Soypet Motorin 5,4828 bayisinden motorin litre fiyatı 5,4828 TL alınmış olup ((5,4828/1,18)/0,83)x0,90 = 5,04 TL/kg şeklinde hesaplamaya konu edilmiştir…” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan “İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.” açıklamasından, aşırı düşük teklif açıklamasında istekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyeceği anlaşılmaktadır.
İhale tarihinin 27.01.2020 ihale tarihinin 28.02.2020 olduğu, başvuru sahibi istekli tarafından mazot girdisine yönelik olarak 29.01.2020 tarihinde Kahramanmaraş ilinde Soypet mazot litre fiyatının kullanıldığı, yapılan açıklamalarda yer verilen bilgiler ile EPDK’nın internet sitesi üzerinde yapılan sorgulama neticesinde ilan edilen mazot litre fiyatının başvuru sahibi tarafından kullanılan mazot litre fiyatı ile aynı olduğunun görüldüğü, açıklama istenilen mazot girdisi için EPDK ibaresine yer verildiği ve söz konusu fiyatın EPDK internet sitesi üzerinden teyit edilebildiği dikkate alındığında başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin (d) fıkrasındaki iddiasına ilişkin olarak,
İdare tarafından teklifi sınır değerin altında olan isteklilere 06.05.2020 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, açıklama talep yazısı ekinde analizi oluşturulabilen açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin analizlere yer verildiği, bahse konu analizlerde kullanılabilecek poz numaralarına yer verildiği, analiz formatı oluşturulamayan açıklama istenilen iş kalemine ilişkin olarak analiz hazırlanmadığı görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesi uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerektiği, ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmadığı, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamaların bahse konu Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesi uyarınca yapılabileceği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, idarenin yaptığı yaklaşık maliyet hesabı dikkate alındığında, itirâzen şikâyete konu BY-GM1 poz numaralı iş kalemine ilişkin ayrıntılı analizin bulunmadığı, bahse konu iş kaleminin yaklaşık maliyetinin piyasa fiyat araştırması yapılarak hazırlandığı, diğer iş kalemlerinin analizlerinin hazırlandığı, bu çerçevede bahse konu iş kaleminin niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemi olduğunun anlaşıldığı, diğer taraftan başvuru sahibi isteklinin açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerinin analizi hazırlanamayan özel iş kalemi ile ilgisinin olmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak (a), (c), (d) ve (e) fıkralarındaki iddialarda yer alan idarenin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulmama gerekçeleri yerinde olmamakla birlikte, (b) fıkrasında yer alan “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisi için yapılan açıklamanın idarece uygun bulunmamasına yönelik gerekçenin yerinde olduğu anlaşıldığından itirazen şikâyet başvurusunun reddi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
İnceleme konusu ihalede,
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca, olarak (a), (c), (d) ve (e) fıkralarındaki iddialarda yer alan idarenin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulmama gerekçeleri yerinde olmamakla birlikte, (b) fıkrasında yer alan “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisi için yapılan açıklamanın uygun bulmamasına yönelik gerekçenin yerinde olduğu gerekçesiyle “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Anılan kararda, başvuru sahibinin (b) fıkrasında yer alan iddiasına ilişkin olarak, idare tarafından belirlenen sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında açıklanması istenen “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisi için fiyat teklifi alınan ve hazır betonun temin edileceği firmanın adresinin Kocasinan/Kayseri’de işin yapılacağı yerin ise Kahramanmaraş-Elbistan’da olduğu, idarenin işin yapılacağı mahali bilerek tespitte bulunduğu, beton harcı taşıyan araçların hız limitleri dikkate alındığında söz konusu girdide yer alan beton harcının taşınmasının, Karayolları Teknik Şartnamesi’nin “308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonunun Taşınması” başlıklı maddesinde beton mukavemeti için öngörülen taşıma süreleri açısından teknik olarak makul düzeyde olmadığı, başvuru sahibi tarafından da aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında bu hususa ilişkin bir dayanak sunulmadığı değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı ifade edilmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
…
45.1.13.(Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 17.md.;Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 29.md.) Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
…
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklaması yer almaktadır.
Yapılan incelemede, uyuşmazlık konusu ihalenin “Kahramanmaraş-Elbistan Büyükyapalak Göleti Sulaması” İhalesi olduğu, 57 adet ihale dokümanı satın alındığı, 28.02.2020 tarihinde yapılan ihaleye 23 isteklinin katıldığı, 18.06.2020 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Uras Endüstri İnş. A.Ş. – Rahmi Özkan Tümer İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, idare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” analiz girdisinin açıklama istenecek girdi olarak belirlendiği, başvuru sahibi istekli tarafından söz konusu analiz girdisini tevsiken fiyat teklifi alınan ve hazır betonun temin edileceği firmanın adresinin Kocasinan/Kayseri’de olduğu, ayrıca teklif edilen birim fiyata malzemenin şantiyeye tesliminin de dahil olduğu görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde, aşırı düşük sınır değerin nasıl tespit edileceği, aşırı düşük teklif sorgulaması yapılıp yapılmayacağı, yapılması öngörülmüşse açıklamanın nasıl istenileceği, açıklamanın nasıl yapılacağı ve yapılan açıklamanın nasıl değerlendirileceği ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Bu kapsamda, Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabileceği açıklanmıştır.
Anılan madde açıklamalarında ve kamu ihale mevzuatında, açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin üçüncü kişilerden alınacak fiyat tekliflerinin işin yapılacağı yerde faaliyet gösteren firmalardan alınacağını zorunlu kılan bir düzenleme yer almadığı gibi açıklanması istenilen iş kalemine ilişkin malzemenin sözleşmenin yürütümü (işin yapımı) aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin edilmesini zorunlu kılan bir düzenleme de yer almamaktadır. Açıklanması istenilen iş kalemi için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi sadece o iş kaleminin teklif edilen fiyata yapılabilirliğinin tevsikine yönelik olup, fiyat teklifi veren firmadan temin edileceği anlamına gelmemektedir. Tebliğin 45’inci maddesi dikkate alındığında, fiyat teklifleri işin yapılacağı yerde faaliyet gösteren firmalardan alınabileceği gibi işin yapılacağı yer haricinde faaliyet gösteren firmalardan da alınabilecek olup bu hususu sınırlayan bir mevzuat düzenlemesi de bulunmamaktadır.
Ayrıca fiyat teklifinde ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerde söz konusu malzemenin işin yapımı aşamasında fiyat teklifi alınan firmadan temin edileceğine yönelik istekli tarafından herhangi bir beyanda ya da taahhütte bulunulmamışsa, bu malzemenin işin yapımı aşamasında başka bir firmadan da temin edilebileceği ve bu hususu engelleyen bir mevzuat düzenlemesinin bulunmadığı, ayrıca malzemenin teknik özelliklerine uygun olarak teslim edilmesinin de sözleşme gereği zorunlu olduğu dikkate alındığında, aşırı düşük teklif açıklaması aşamasında uyuşmazlığa konu malzemeye ilişkin olmak üzere kullanılacak malzemenin teknik özelliklerinin uygun olup olmadığının sözleşmenin yürütümü (işin yapımı), kontrol, muayene ve kabul aşamasında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, yukarıda yer alan tespit ve değerlendirmeler bir arada değerlendirildiğinde aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenilen “Hazır beton harcı C16/20 (TS EN 206)” tanımlı analiz girdisine ilişkin olarak başvuru sahibi isteklinin yapmış olduğu açıklamanın yukarıda yapılan açıklamalar ve değerlendirmeler doğrultusunda mevzuata uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlık konusu ihalede, “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunca verilen “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karara katılmıyorum.
|