DANIŞTAY KARAR ÖZETİ:
İhalede yeterli katılım gerçekleşmiş ise de, idarenin, yaklaşık maliyete göre indirim oranlarını benzer ihalelerle kıyaslamak suretiyle ihalenin iptali sonucuna varıldığı, dolayısıyla takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanıldığı hakkında
Karar:
Danıştay 13. Dairesinin 06.06.2011 tarih ve E:2008/1872, K:2011/2689 sayılı kararı.
Özet:
İller Bankası Genel Müdürlüğü Harita Daire Başkanlığı tarafından 02.10.2006 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Erbaa/Tokat Sayısal Halihazır Harita İşi” İhalesine ilişkin olarak;
Kutlubey Harita İnş. Müh. San. Tic. Ltd. Şti.’nin 15.03.2007 tarih ve 8193 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.03.2007 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusu hakkında alınan 09.04.2007 tarih ve 2007/UH.Z-1209 sayılı karar ile; “İdarenin 08.02.2007 tarihli ihalenin iptaline yönelik kararının iptaline” karar verilmiştir.
İller Bankası Genel Müdürlüğü tarafından anılan Kurul Kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davada Ankara 11. İdare Mahkemesi tarafından 04.01.2008 tarih ve E:2007/672, K:2008/18 sayılı karar ile; “Davanın reddine” karar verilmiştir.
Anılan Mahkeme kararına karşı davacı tarafından Danıştay 13. Dairesi’ne temyiz başvurunda bulunulmuştur.
Danıştay 13. Dairesi tarafından 06.06.2011 tarih ve E:2008/1872, K:2011/2689 sayılı kararı
“…
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5. maddesinde, idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde, saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları belirtilmiş; 36,37 ve 38. maddelerinde, tekliflerin alınması, açılması, değerlendirilmesi ve aşırı düşük teklifler hakkında yapılacak işlemler düzenlenmiş; “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39. maddesinde, “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmüne yer verilmiş; 40. maddesinde ise, 1. fıkrasında 37. ve 38. maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihalenin, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılacağı,5. fıkrasında, ihale komisyonunun gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunacağı, kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanlarının, teklif edilen bedellerin, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığının, ihale yapılmamış ise, nedenlerinin belirtileceği,6. fıkrasında, ihale yetkilisinin, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edeceği,7. fıkrasında, ihalenin, kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Bu yasal düzenleme karşısında; ihale yetkilisinin, ihale komisyonu kararları üzerine ihaleyi onaylamayıp iptal etme yetkisine sahip olduğu kuşkusuz olmakla birlikte, idarenin bu konudaki takdir yetkisini, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda kullanması, diğer bir deyişle, ihalenin onaylanıp onaylanmaması noktasında, makul ve meşru sebepleri dikkate alarak karar vermesi gerekmektedir. Kamu yararının ve hizmet gereklerinin somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediğinin denetimi ise yargı yerlerince yapılabilecektir. İhale işlemleri bakımından takdir yetkisinin denetiminde, 4734 sayılı Kanun’un 5. maddesindeki temel ihale ilkelerinin gözetilmesi gerektiği gibi idare hukukuna hâkim olan hukuki güvenilirlik, idari istikrar gibi ilkelerin de dikkate alınması zorunludur. Diğer yandan, kamu yararının gerçekleşmesi bakımından idare tarafından, daha önce yapılan ihalelerde oluşan teklif bedelleri, kırım oranları ve katılımcı sayısı gibi kriterlerin dikkate alınarak takdir yetkisinin kullanılmasında hukuki bir engel bulunmamaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; İller Bankası Genel Müdürlüğü Harita Dairesi Başkanlığınca 02.10.2006 tarihinde açık ihale usulüyle yapılan “Erbaa/Tokat Sayısal Halihazır Harita İşi” ihalesine dokuz isteklinin katıldığı, bu isteklilerin sekizinin tekliflerinin geçerli sayıldığı ve Kutlubey Harita İnş. Müh. San. Tic. Ltd. Şti.’nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğunun belirlendiği, ancak istekliler tarafından teklif edilen bedellerin benzer yörelerde ihalesi yapılan diğer işler için teklif edilen bedellerle kıyaslandığında yeterli olmadığı kanaatine varılarak, Genel Müdürlüğün 07.02.2007 tarih ve 6112 sayılı işlemiyle ihalenin iptaline karar verildiği, ihaleyi yapan İller Bankası Genel Müdürlüğü’nce gerek dava dilekçesinde gerekse temyiz dilekçesinde benzer yörelere ilişkin yapılan sayısal halihazır harita işi ihalelerinde kırım oranlarının yaklaşık maliyete göre çok daha fazla olduğunun belirtildiği, buna rağmen Kamu İhale Kurulu’nun dava konusu işlemi ile, idarenin ihalenin iptaline yönelik gerekçesinin mevzuata uygun bulunmadığı belirtilerek, ihalenin iptaline ilişkin kararın iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda; dava konusu ihalede yeterli sayıda katılım gerçekleşmiş ise de, idarenin, yaklaşık maliyete göre indirim oranlarını benzer ihalelerle kıyaslamak suretiyle ihalenin iptali sonucuna vardığı, dolayısıyla takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gereklerini gözeterek kullandığı anlaşıldığından, ihalenin iptaline yönelik idare işlemini iptal eden dava konusu Kamu İhale Kurulu kararının iptali gerekirken, davanın reddi yolunda hüküm kuran İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı” gerekçeleri ile;“Ankara 11. İdare Mahkemesinin 04.01.2008 tarih ve E:2007/672, K:2008/18 sayılı kararının bozulmasına, yeniden karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine” karar verilmiştir.