|
BAŞVURU SAHİBİ:
Alkışlar Müh. Orman. Mad. Hayv. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Afyonkarahisar Orman İşletme Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/113424 İhale Kayıt Numaralı “Afyonkarahisar Orman İşletme Müdürlüğü Ağaçlandırma ve Toprak Muhafaza Programları Kapsamında Makineli Toprak İşleme ve Servis Yolu Yapımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Afyonkarahisar Orman İşletme Müdürlüğü, tarafından 01.06.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Afyonkarahisar Orman İşletme Müdürlüğü Ağaçlandırma ve Toprak Muhafaza Programları Kapsamında Makineli Toprak İşleme ve Servis Yolu Yapımı” ihalesine ilişkin olarak Alkışlar Müh. Orman. Mad. Hayv. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 04.06.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.06.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.06.2021 tarih ve 28687 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.06.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1079 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
Birim fiyat teklif cetvelinin 2 ve 3’ücü sırasında yer alan “Meyilin % 41 – 60. profil taşlılığmın % 25′ e kadar, diri örtü köklerinin sahayı kaplama oranının % 31-60 olduğu yerlerde ekskavatörle gradoni şeklinde toprak işlemesi (Buror Teras) ve Meyilin %4I – 60. profil taşlılığmın % 25′ den fazla, diri örtü köklerinin sahayı kaplama oranının % 3 1-60 olduğu yerlerde (Buror Teras)” iş kalemlerine ilişkin olarak, Orman Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Birim Fiyatı Kitabı dikkate alındığında, Teknik Şartname’de tarif edilen iş kalemi ile isim benzerliği bulunan benzer başka bir işe ilişkin poz numarasına göre yaklaşık maliyet hesaplaması yapıldığı ve işin yürütülmesi sırasında bulundurulması gerekli makine teçhizat ve ekipmana ilişkin hiçbir maliyet öngörülmeden maliyet belirlendiğinden, yaklaşık maliyetin yanlış hesaplandığı, yaklaşık maliyetin yanlış hesaplanması nedeniyle aşırı düşük teklif açıklamasına tabi olacak bir çok teklifin sınır değerin üzerinde kaldığı, aşırı düşük teklif açıklaması yapılamayacak tekliflerin sınır değerin üzerinde kalması nedeniyle doğrudan ihalede en avantajlı teklif duruma geldikleri, dolayısıyla uhdelerinde kalması gereken ihalenin yaklaşık maliyetin yanlış hesaplanması nedeniyle telafisi imkansız sonuç doğuracağı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; “4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri birarada ihale edilemez. Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,
Hizmet Alımları İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,
Esas alınır.
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü,
Teknik Şartname’nin “Ekskavatörle Buror Teras Yapımı” başlıklı 1’inci maddesinde “a)Teras Hatlarının Belirlenmesi (Aplikasyon)
…
12 Çakılan kazıklara emniyet şeridi bağlanarak aplikasyonun düzgünlüğü kontrol edilecektir.
b) Ekskavatörle Buror Teras Yapımı
Proje sahasında aplikasyon ve işaretleme çalışmaları bitirildikten sonra makine ile teras yapım çalışmalarına geçilecektir.
1-Makineli teraslar, paletli traktör ile alt toprak işlemesi yapılamayan alanlarda tesis edilecektir.
2-Makineli teras yapımında kullanılacak ekskavatörler lastik tekerlekli ve 24 HP gücünde, aks genişliği 170 cm ve kova genişliği içten içe 40 cm olacaktır.
3-Operatör yamaçta, daha önceden eş yükselti eğrilerine paralel olarak, kazık çakılarak işaretlenmiş olan teras hatları üzerinde, 80-100 cm genişliğinde, 45-50 cm derinliğinde şeritler halinde ve yan kazı şeklinde alt toprak işlemesi yapacaktır.
4-Operatör şeritler halinde yan kazı yaparken, kepçe ağzıyla 45-50 cm derinlikte toprağı işleyerek yerinde bırakacaktır. Toprak kepçe ağzıyla çekilerek yığma haline getirilmeyecektir.
5-Yan kazı bitirildikten sonra, yan kazı yapılan şeridin üst sınırından yukarı kısmındaki toprağa kırıntı bünye vererek yan kazı yapılmış şerit üzerine toprak çekilerek, 60-80 cm derinlik, 120-150 cm genişlikte içeriye doğru %20-40 eğim olacak şekilde teras formu verilerek toprak işlemesi yapılacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalede idare tarafından yaklaşık maliyetin hesaplanmasında erozyon önlenmesi için gerekli miktarlar belirlenerek Orman Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan birim fiyat listesinde ve birim fiyat teklif cetvelinde yer alan 308.8 Poz numaralı “Meyilin % 41 – 60. profil taşlılığının % 25′ e kadar, diri örtü köklerinin sahayı kaplama oranının % 31-60 olduğu yerlerde ekskavatörle gradoni şeklinde toprak işlemesi (Buror Teras)” ve 308.11 poz numaralı “Meyilin % 41 – 60. profil taşlılığının % 25′ den fazla, diri örtü köklerinin sahayı kaplama oranının % 31-60 olduğu yerlerde (Buror Teras)” iş kalemleri için yayımlanan birim fiyat olan 2.560,05 ve 3.160,98 TL’nin baz alınarak, diğer iş kalemleri için de aynı fiyat listesi baz alınmak suretiyle hesaplandığı görülmüştür.
Başvuru sahibinin iddiasında yer alan 307.8, 308.8, 309.8, 307.11, 308.11 ve 309.11 poz numaralarının aynı tanımla fakat farklı içerikle yayınlandığı görülmektedir. Orman Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan resmi birim listesinde:
307 poz grubu için başlık açıklamasında “Paletli traktör ile toprak işlemesi yapılamayan alanlarda veya projesinde gerekçesi açıklanan sahalarda, enaz 24 HP gücünde, aks genişliği maksimum 170 cm olan ekskavatör ile 80- 100 cm genişliğinde, 45- 50 cm derinliğinde şeritler halinde yan kazı şeklinde alt toprak işlemesi yapılarak alt toprak işlemesi yapılmış şeridin üst sınırından yukarı kısmındaki toprağa kırıntı bünye vererek kazı yapılmış şerit üzerine toprak çekilmesi, böylece 60 – 80 cm derinlik, 120 – 150 cm genişlikte içeriye doğru % 20-40 eğim olacak şekilde teras formu verilerek toprak işlemesi yapılması (Aplikasyon hariç) Arazi yüzey taşlılığının %50’den fazla olduğu ve/veya yoğun kesim artıklarının bulunduğu yanmış sahalar ile kalın bir çayır tabakasının bulunması halinde 1.1 katsayısı uygulanacaktır.( Diri örtü köklerinin sahayı kaplama oranının % 10 kadar olması durumunda 0.9 katsayısı uygulanacaktır.)”
308 poz grubu için başlık açıklamasında, “Paletli traktör ile toprak işlemesi yapılamayan alanlarda,veya projesinde gerekçesi açıklanan sahalarda, enaz 24 HP gücünde, aks genişliği maksimum 170 cm olan ekskavatör ile 80- 100 cm genişliğinde, 45- 50 cm derinliğinde şeritler halinde yan kazı şeklinde alt toprak işlemesi yapılarak alt toprak işlemesi yapılmış şeridin üst sınırından yukarı kısmındaki toprağa kırıntı bünye vererek kazı yapılmış şerit üzerine toprak çekilmesi, böylece 60 – 80 cm derinlik, 100 – 120 cm genişlikte içeriye doğru % 20-40 eğim olacak şekilde teras formu verilerek toprak işlemesi yapılması (Aplikasyon hariç) arazi yüzey taşlılığının %50’den fazla olduğu ve/veya yoğun kesim artıklarının bulunduğu yanmış sahalar ile kalın bir çayır tabakasının bulunması halinde 1.1 katsayısı uygulanacaktır.( Diri örtü köklerinin sahayı kaplama oranının % 10 kadar olması durumunda 0.9 katsayısı uygulanacaktır.)”
309 poz grubu için başlık açıklamasında, “Paletli traktör ile toprak işlemesi yapılamayan alanlarda, veya projesinde gerekçesi açıklanan sahalarda,en az 24 HP gücünde, aks genişliği maksimum 200 cm olan ekskavatör ile 80- 100 cm genişliğinde, 45- 50 cm derinliğinde şeritler halinde yan kazı şeklinde alt toprak işlemesi yapılarak alt toprak işlemesi yapılmış şeridin üst sınırından yukarı kısmındaki toprağa kırıntı bünye vererek kazı yapılmış şerit üzerine toprak çekilmesi, böylece 60 – 80 cm derinlik, 150 – 200 cm genişlikte içeriye doğru % 20-40 eğim olacak şekilde teras formu verilerek toprak işlemesi yapılması (Aplikasyon hariç) (Gelir getirici türler kullanılması halinde ters meyil %10-20 olabilecektir)arazi yüzey taşlılığının %50’den fazla olduğu ve/veya yoğun kesim artıklarının bulunduğu yanmış sahalar ile kalın bir çayır tabakasının bulunması halinde 1.1 katsayısı uygulanacaktır.( Diri örtü köklerinin sahayı kaplama oranının % 10 kadar olması durumunda 0.9 katsayısı uygulanacaktır.)” denilmektedir.
Söz konusu tanımlamalar ile Teknik Şartname’nin yukarıda yer verilen 12’nci maddesinin 5’inci fıkrası birlikte değerlendirildiğinde yaklaşık maliyet hesaplamasında 308 poz grubu yerine 307 poz grubunun dikkate alınması gerektiği anlaşılmaktadır. İş kalemlerinin başlık açıklamalarında görüleceği üzere ekskavatör genişlikleri ile toprak işlemesi yapılmış şerit genişliklerinin her bir poz için farklı genişliklere sahip olduğu, yaklaşık maliyetin hesaplanmasında da İdare tarafından işe uygun iş kalemine ilişkin resmi birim fiyatlar kullanılırken 308 poz grubuna ilişkin birim fiyatın esas alınması suretiyle yaklaşık maliyetin hesaplanmasında hata yapıldığı, yaklaşık maliyetin doğru hesaplanması durumunda sınır değerin ve aşırı düşük teklif değerlendirmesine tabi tutulacak istekli sayısının değişeceği, bu durumun sonraki ihale işlemlerinin sağlıklı yürütülmesini engelleyeceği ve 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde hüküm altına alınan temel ilkelerin zedelenmesine yol açacağı belirlendiğinden ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
|