yapılan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında nakliye iş kalemleri, fiyat teklifi ile açıklanan iş kalemlerinin açıklanmasında belgelendirmenin mevzuata uygun olarak yapılmadığı, açıklama kapsamında sunulan hesap cetvelinde toplam ve çarpımlarda aritmetik hata yapıldığı, iş kalemleri metrajlarının düşürülerek fiyat avantajı sağlandığı, sunulan analizlerin ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun olmadığı, mazot giderine ilişkin açıklamanın uygun olmadığı, analiz girdilerine ilişkin açıklamanın uygun olmadığı, işçilik bedelinin saatlik asgari ücretten düşük öngörüldüğü, makine girdilerine ilişkin açıklamanın uygun yapılmadığı, yapılan açıklamanın teknik şartnameye uygun olarak yapılmadığı, açıklama kapsamında sözleşme gereği yerine getirilecek olan ek şartların (araç, gereç, şantiye kurulumu, kontrollük ve şantiye personeline ait yerlerin hazırlanması, sigorta, stopaj vb.) maliyetine yer verilmediği ve açıklamada iş kalemleri için öngörülen birim fiyatlarının TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi ve Değişim Oranına göre güncellenmediği ve açıklamada 2019 yılı birim fiyatlarının kullanılmadığı yönündeki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır
Toplantı No : 2019/028
Gündem No : 26
Karar Tarihi : 30.05.2019
Karar No : 2019/UY.II-660
BAŞVURU SAHİBİ:
İzbay İnşaat Nakliye Akaryakıt Ürün. San. Tic. Ltd. Şti.- Binbay Yapı İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/709063 İhale Kayıt Numaralı “Tarım ve Orman Bakanlığı Birimleri Van Müşterek Yerleşkesi 2 Kısım” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından 18.03.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tarım ve Orman Bakanlığı Birimleri Van Müşterek Yerleşkesi 2 Kısım” ihalesine ilişkin olarak İzbay İnşaat Nakliye Akaryakıt Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. – Binbay Yapı İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 18.04.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.04.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.05.2019 tarih ve 18485 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.04.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/472 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan yeterlik belgelerine ilişkin olarak;
a) İdari Şartname’nin 7.1.b.2’nci maddesi gereğince tüzel kişiliğin ortakları ve yönetimindeki kişileri gösterir son durumu gösteren kanıtlayıcı belgelerin sunulmadığı, noter tasdikli imza sirkülerinin sunulmadığı,
b) İhale ilan tarihinden sonra düzenlenmiş olması gereken banka referans mektubunun bu şartı sağlamadığı, banka referans mektubu tutarının teklif ettiği bedelin %10’dan az olduğu,
c) İdari Şartname’nin 7.4.2’nci maddesi gereğince karşılanması gereken bilanço oranlarının karşılanmadığı, bilançoya ilişkin sunulan belgelerde yıllara yaygın inşaat maliyetleri ve yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerine yer verilmediği, yılsonu bilançolarının meslek mensubu onaylı olması gerekirken, fotokopi niteliğinde belgeler olduğu,
ç) İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesi gereğince karşılanması gereken asgari cironun karşılanmadığı, bu kapsamda sunulan belgelerin meslek mensubu onaylı olması gerekirken fotokopi niteliğinde olduğu,
e) Sunulan iş denetleme veya iş yönetme belgelerindeki belge tutarının, belgeye konu işte aynı sıfat veya görev unvanıyla çalışan kişi sayısına bölünmesi gerektiği, sunulan iş deneyim belgesi tutarının teklif edilen bedelin % 80’inden az olduğu ve İdari Şartname’nin 7.5’inci maddesinde yer alan şartları sağlamadığı,
d) Sunulan iş denetleme veya iş yönetme belgelerindeki belge tutarının, belgeye konu işte aynı sıfat veya görev unvanıyla çalışan kişi sayısına bölünmesi gerektiği, sunulan iş deneyim belgesi tutarının teklif edilen bedelin % 80’inden az olduğu ve İdari Şartname’nin 7.5’inci maddesinde yer alan şartları sağlamadığı,
e) Ortaklık durum belgesinin mevzuata uygun olarak düzenlenmediği, mezuniyet belgesi sunulan kişinin son bir yıldır kesintisiz olarak şirket ortağı olması şartının tevsik edilmediği,
f) Oda kayıt belgesi, ticaret sicil gazeteleri, imza sirküleri, iş deneyim belgesi, bilanço ve gelir tablolarına ilişkin belgelerin İdari Şartname’nin 7.1, 7.2 ve 7.3’üncü maddelerine göre aslının veya onaylı örneklerinin sunulmadığı ve teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
2) Aşırı düşük teklif açıklama istenilmesi kapsamında açıklama istenilecek iş kalemlerinin idarece yanlış belirlendiği, bazı analiz girdilerinin hem açıklama istenilecek analiz girdisi hem de açıklama istenilmeyecek analiz girdisi olarak belirlendiği,
3) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin olarak;
a) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, fiyat teklifleri, fiyat teklifine dayanak olan tutanaklar, meslek mensubu belgeleri, hesap cetveli, analizler, alt analizlerin, nakliye analizlerine, Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyat ve rayiçlere ilişkin listeye, yer verilmediği,
b) Fiyat tekliflerinin mevzuatta yer alan şekil şartlarını taşımadığı, fiyat teklifi alınan firmaların fiyat teklifine konu alanda faaliyet göstermediği, fiyat teklifine konu malların üreticisi olduğunu gösterir belgelerin sunulmadığı, fiyat teklifine konu malların Teknik Şartname ve birim fiyat tariflerinde yer alan özelliklerde olduğunu gösterir belgelerin sunulmadığı, fiyat teklifinin hangi geçici vergi beyanname dönemine ait olduğunun fiyat teklifinin üzerinde belirtilmediği, fiyat teklifi üzerinde ilgili ibarelerin ve meslek mensubu onayının bulunmadığı, fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların (Ek-O5, Ek-O6) mevzuata uygun olarak sunulmadığı, fiyat tekliflerinin söz konusu tutanaklara uygun olarak düzenlenmediği, ilgili tutanakların meslek mensuplarından istenerek incelenmesi gerektiği, fiyat tekliflerinin işçilik, malzeme ve nakliye dâhil olarak alınmasının uygun olmadığı, fiyat teklifi alınan iş kaleminin gerçekleşmesi için gerekli olan girdilerin fiyat teklifinde ayrı ayrı yer almadığı, analiz girdilerinin fiyat tekliflerindeki birimlerinin sunulan analizlerdeki birimlerden farklı olduğu,
c) Nakliye iş kalemlerinin fiyat teklifi ile açıklandığı, fiyat teklifindeki fiyatların, fiyat teklifi alınan firmaların kayıtlarına uygun olmadığı, nakliye iş kalemleri pozlarının, idarenin nakliye iş kalemi pozlarından farklı olduğu, açıklama istenilecek nakliye girdilerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB) formülleri ya da nakliyeye ait alt girdi (akaryakıt, araç, yükleme, boşaltma vb.)bedellerinin ayrı ayrı gösterildiği fiyat teklifinin sunulması suretiyle açıklanmadığı, işte kullanılacak malzemelerin nakliye bedellerinin, malzemenin ait olduğu iş kaleminden bağımsız olarak ayrıca açıklanmadığı, taşıma mesafeleri ve depo yerlerini tevsik edici herhangi bir belgenin sunulmadığı,
ç) Açıklama istenilen aynı analiz girdileri için farklı fiyatların öngörüldüğü, yardımcı analizlerde yer alan girdilerin miktar ve fiyatlarının Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca yayımlanan analizlerde yer alan aynı tür girdi miktarından ve fiyatından düşük olmasına karşın bu durumun belgelendirilmediği, çimento, akaryakıt, demir, kum, çakıl vb. girdiler için öngörülen fiyatların güncel olmadığı, analizler için alınan fiyat tekliflerinin ihale dokümanındaki analiz formatına Teknik Şartname ve yapım şartlarına uygun olmadığı, analizlerdeki toplam ve çarpım işlemlerinde aritmetik hata yapıldığı, analiz fiyatının teklif fiyatının üzerinde olduğu, analizlere dayanak olan belgelerin sunuluş şekline uygun olmadığı, sunulan hesap cetvelindeki metrajların, idarece belirlenen metrajlardan daha düşük olduğu ve bu durumun istekli lehine fiyat avantajı oluşturduğu, açıklama istenilmeyen iş kalemleri için öngörülen bedelle söz konusu iş kalemlerinin gerçekleştirilemeyeceği, teklif kapsamında öngörülen kâr oranı ile analizlerde öngörülen kâr oranının farklı olduğu, analizlerdeki girdi miktarlarının düşük olduğu,
Açıklama kapsamında sözleşme gereği yerine getirilecek olan ek şartların (araç, gereç, şantiye kurulumu, kontrollük ve şantiye personeline ait yerlerin hazırlanması, sigorta, stopaj vb.) maliyetine yer verilmediği,
Açıklamada öngörülen işçilik ücretlerinin 2019 yılı için belirlenen saatlik asgari ücret tutarının altında olduğu, işçilik dâhil sunulan fiyat tekliflerinin dayanağı olan maliyet tespit tutanağına göre işçilik girdilerinin ayrı ayrı sunulmadığı,
Mazota ilişkin açıklamanın uygun olmadığı, mazot fiyatının EPDK tarafından yayımlanan ilan tarihi ile ihale tarihi arasında belirlenen fiyatların kullanılmadığı, idarece analizlerde mazot birimi kilogram olarak istenilmesine rağmen açıklamalarda biriminin litre olarak alındığı ve litreden kg’a çevrilmesi işleminin doğru yapılmadığı, kanıtlayıcı belge sunulmadığı,
Makine girdilerine ait amortisman bedellerine ilişkin rayiç bedellerin kullanılması gerektiği, isteklinin ise bu hususun kendi malına ilişkin amortisman defterindeki bedelden daha düşük bedel öngördüğü, makinelere ilişkin bakım onarım-işletme-finansman-sermaye faizi-sigorta-montaj-demontaj vb. alt girdilerin açıklanmadığı, amortisman bedelini gösterir meslek mensubu raporunun sunulmadığı, ayrıca söz konusu makinaların idarece verilen analiz formatlarında yer alan makineler olduğunun belirtilmediği ve makine-ekipmanların kapasitelerinin tevsik edilmediği, idarece belirlenen teknik verilerin altında olduğu,
d) Açıklamada iş kalemleri için öngörülen birim fiyatlarının TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi ve Değişim Oranına göre güncellenmediği ve açıklamada 2019 yılı birim fiyatlarının kullanılmadığı, yukarıda sayılan nedenlerle ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhale komisyonu kararından ihalenin Ultra Tic. A.Ş.-Uyum Yapı A.Ş. İş Ortaklığının üzerinde bırakıldığı ve başvuru sahibi İzbay İnş. Ltd. Şti.-Binbay Yapı Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
a) maddesinde yer alan iddiaya ilişkin yapılan inceleme ve değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir: …
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
…
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri. …” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığının teklif dosyasında şirket ortaklık ve yönetimindeki kişilere ilişkin son durumu tevsik etmek üzere her iki ortağına ait ticaret sicil gazeteleri, şirket ortak yönetim temsil ve ilzama yetkili kişilere ilişkin bilgilerin bulunduğu belgenin sunulduğu görülmüş olup bu haliyle belge sunulmadığı şeklindeki iddianın yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
b) maddesinde yer alan iddiaya ilişkin yapılan inceleme ve değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin 7.4.1.’inci maddesinde “İsteklinin teklif ettiği bedelin % 10’undan az olmamak üzere bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatını gösteren banka referans mektubu sunması zorunludur. Banka referans mektubunun ilk ilan tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.
Yukarıdaki kriter, mevduat ve kredi tutarları toplanmak ya da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de sağlanabilir.
İş ortaklığında, ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından ortaklık oranına bakılmaksızın bu yeterlik kriteri sağlanabilir. Konsorsiyumda ise bu belgelerin her bir ortak tarafından, kendi kısmı için belirlenen yeterlik kriterini sağlayacak şekilde sunulması gerekir. …” düzenlemesi yer almaktadır.
Sunulan banka referans mektubunun ilan tarihi olan 18.02.2019’den sonra 15.03.2019 tarihinde düzenlendiği, banka referans mektubunda yer alan kullanılmamış teminat kredisinin teklif bedelinin %10’undan az olmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
c) maddesinde yer alan iddiaya ilişkin yapılan inceleme ve değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin 7.4.2.’nci maddesinde “İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.
a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yılsonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,
b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y)
sunmaları gerekmektedir.
Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;
a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),
b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),
c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,
ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.
Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
…
İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapılan incelemede Ultra Tic. A.Ş tarafından bilanço bilgileri tablosu (BBT) ve ayrıntılı bilançonun, Uyum yapı A.Ş. tarafından ise BBT ve Kurumlar Vergisi Beyannamesi sunulduğu görülmüştür.
Ultra Tic. A.Ş tarafından sunulan bilanço bilgileri tablosunda yer alan veriler ile bilançoda yer alan verilerin uyumlu olduğu, söz konusu belgelerde 2017 yılına ait bilanço verilerinin yer aldığı, belgelerin YMM tarafından düzenlenerek onaylanmış olduğu, söz konusu veriler üzerinden yapılan hesaplamada bahse konu isteklinin karşılanması gereken bilanço oranlarını karşıladığı görülmüştür.
Uyum Yapı A.Ş tarafından sunulan BBT ve Kurumlar vergisi beyannamesinde yer alan verilerin uyumlu olduğu, söz konusu belgelerde 2017 yılına ait bilanço verilerinin yer aldığı, belgelerin SMMM tarafından düzenlenerek onaylanmış olduğu, söz konusu veriler üzerinden yapılan hesaplamada bahse konu isteklinin karşılanması gereken bilanço oranlarını karşıladığı görülmüştür.
Aktarılanlar neticesinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
ç) maddesinde yer alan iddiaya ilişkin yapılan inceleme ve değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin “7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler” başlıklı maddesinde “İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;
a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,
b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.
İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.
Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.
Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.
Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.
İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.
Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İsteklinin teklif dosyasında yer alan iş ortaklığı beyannamesinden Ultra Tic. A.Ş. ve Uyum Yapı A.Ş.nin iş ortaklığındaki ortaklık oranlarının % 50 olduğu, Ultra Tic. A.Ş.nin pilot, Uyum Yapı A.Ş.nin ise özel ortak olduğu anlaşılmıştır.
Ultra Tic. A.Ş. tarafından YMM tarafından düzenlenerek onaylanmış olduğu anlaşılan 2016 ve 2017 yıllarına ait verilerin bulunduğu gelir tablosunun sunulduğu görülmüştür. Gelir tablosu incelendiğinde, istekli tarafından karşılanması gereken ciro oranının karşılandığı,
Uyum Yapı A.Ş. tarafından SMMM tarafından düzenlenerek onaylanmış olduğu anlaşılan 2016 ve 2017 yılına ait verilerin bulunduğu Kurumlar Vergisi Beyannamesinin sunulduğu görülmüştür. Kurumlar Vergisi Beyannamesi eki gelir tablosu incelendiğinde, istekli tarafından karşılanması gereken ciro oranının karşılandığı görülmüştür.
Aktarılanlar neticesinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
d) maddesinde yer alan iddiaya ilişkin yapılan inceleme ve değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.
İdari Şartnamenin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:
19.06.2018 tarihli ve 30453/m sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği” nde (B)- II. GRUP: BİNA İŞLERİ grubunda yer alan işler benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İş Deneyim Belgelerinin Değerlendirilmesi” başlıklı 48’inci maddesinde “İş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesinde;
…
b) Denetim veya yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belge tutarları beşte bir oranında dikkate alınır.” hükmü yer almaktadır.
Yapılan incelemede Ultra Tic. A.Ş. tarafından şirketin % 51 hissesine sahip gerçek kişi ortağına ait iş yönetme belgesinin, Uyum Yapı A.Ş. tarafından da şirketin % 51 hissesine sahip gerçek kişi ortağına ait iş yönetme belgesinin sunulduğu görülmüştür.
Ultra Tic. A.Ş. (pilot ortak) tarafından sunulan iş yönetme belgesi incelendiğinde belgeye konu işler arasında tren istasyonu ve istasyon peron katının kaba ve ince inşaat işlerinin olduğu, söz konusu işlerin toplam inşaat alanının 20.000 m2 den fazla olduğu görülmüştür. 20.000 m2 den fazla yapı inşaat alanı olan tren gar ve istasyonlarının Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde BII grubu işler arasında sayılan işlerden olduğu, belge üzerinde belge sahibinin yönetmeye ilişkin görev unvanı ile ilgili olarak hissesine düşen tutarın ayrıca belirtilmiş olduğu görülmüştür. Yukarıda bahsedilen işlerin toplam tutarının iş deneyim olarak dikkate alınması gerektiği anlaşılmıştır. Söz konusu işler toplam tutarının beşte birinin güncelleme yapılmaksızın iş ortaklığınca teklif edilen bedele karşılık sunulması gereken iş deneyim belgesi tutarından fazla olduğu görülmüştür.
Uyum Yapı A.Ş. tarafından sunulan iş yönetme belgesi incelendiğinde, belgenin toprak işleri, sanat yapıları, köprü, tünel, alttemel, pilentmiks, temel ve bitümlü sıcak karışım işlerinin yapılmasına ilişkin olduğu, bu haliyle belgeye konu işler arasında ihale konusu iş ya da bezer işe ilişkin işin bulunmadığı görülmüştür. Ancak pilot ortağın iş ortaklığı tarafından karşılanması gereken iş deneyim tutarını karşıladığı dikkate alındığında Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde yer alan “(7) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının tamamını sağlaması halinde; diğer ortaklar, istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından az olmamak üzere, benzer işe ait olmayan bir yapım işine ilişkin belge sunabilirler. …” hükmü gereğince özel ortak Uyum Yapı A.Ş. tarafından sunulan belge tutarının istenen asgari iş deneyim tutarının %40’ndan az olmadığının anlaşılması halinde iş ortaklığının istenen belge tutarının karşıladığı kabul edilecektir. Uyum Yapı A.Ş. tarafından sunulan iş yönetme belge tutarının beşte birinin güncelleme yapılmaksızın istenen asgari iş deneyim tutarının % 40’ından fazla olduğu anlaşılmıştır.
Netice itibariyle sunulan iş deneyim belgelerinin İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde yer alan kriterleri karşıladığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
e) maddesinde yer alan iddiaya ilişkin yapılan inceleme ve değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.
Her iki ortak tarafından sunulan ortaklık durum belgelerinin ilan tarihinden (18.02.2019) sonra meslek mensubunca düzenlendiği, iş deneyim belgesi kullanılan ortağın belge düzenleme tarihinden (15.03.2019) önceki 1 yıl boyunca şirketin kesintisiz olarak % 50 den fazla hissesine sahip olduğunun belirtildiği ve istekli tarafından mezuniyet belgesinin sunulmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
f) maddesinde yer alan iddiaya ilişkin yapılan inceleme ve değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.
İdari Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7.7’nci maddesinde “7.7.1. İstekliler, yukarıda sayılan belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorundadır. Ancak Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesi’nin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde; Gazete İdaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak isteklilere verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri ile bunların noter onaylı suretleri de kabul edilecektir.
7.7.1.1 İhaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin veya bu belgelerde yer alan bilgilerin, EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi veya bu bilgilerin teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmaz.
…
7.7.2. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir.
7.7.3. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale tarihinden önce İdare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini tekliflerine ekleyebilirler.” düzenlemesi yer almaktadır.
İsteklinin teklif dosyasında yapılan incelemede oda kayıt belgesi bulunmadığı, sunulan Ticaret Sicil Gazetelerinden bazılarının aslının aynıdır şerhi düşülerek Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi Müdürlüğünce onaylandığı, bazılarının ise aslı gibidir şerhi düşülerek Van Ticaret Sicil Müdürlüğünce onaylanmış olduğu, ayrıca söz konusu ticaret sicil gazetelerinin ticaret sicil gazetesi resmi internet sayfası üzerinden teyit edilebildiği, sunulan iş deneyim belgeleri ve bilanço ve gelir tablolarının EKAP üzerinden teyidi yapılabilen belgeler olduğu görülmüştür.
İmza sirkülerine ilişkin ise 22.05.2019 tarihli ve 10022 sayılı yazı ile ihaleyi yapan idareden söz konusu iş ortaklığının ortaklarına ait imza sirküleri, teklif dosyasında sunulduğu şekliyle Kurum’a gönderilmesi talep edilmiş olup söz konusu belgeler idarece 24.05.2019 tarihli ve 342567 sayılı yazı eki olarak tarafımıza gönderilmiştir.
Teklif dosyasında sunulan imza sirkülerinin incelenmesi neticesinde imza sirkülerinin noter onaylı olduğu görülmüştür.
Ayrıca İdari Şartname’nin 7.1’inci maddesi kapsamında oda kayıt belgesinin ihale aşamasında sunulması zorunlu olan belgelerden olmadığı anlaşılmıştır.
Aktarılanlar neticesinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nu “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “Madde 38- İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
…
(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur …” hükmü yer almaktadır.
Aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesinin öngörüldüğü yapım işleri ihalelerinde idarelerce dikkat edilmesi gereken usul ve esaslara Kamu İhale Genel Tebliği’nin 38 ve 45’inci maddesinde yer verilmiştir.
Kamu ihale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır.
Örnek:
Yaklaşık maliyet hesap tablosu Sıralı iş kalemleri / grupları listesi
İş kalemi/grubu no
İş kalemi/grubu adı
Miktarı
Birimi
Birim fiyatı
Tutarı
İş kalemi/grubu no
İş kalemi/
grubu adı
Tutarı
Tutar/YM
Kümülatif toplam
1
…….
10
…
12
120
8
…….
32.000
0,3200
0,3200
2
…….
250
…
3
750
9
…….
20.000
0,2000
0,5200
3
…….
400
…
6
2.400
10
…….
16.880
0,1688
0,6888
4
…….
30
…
500
15.000
4
…….
15.000
0,1500
0,8388
5
…….
2.500
…
4
1.000
6
…….
9.600
0,0960
0,9348
6
…….
1.200
…
8
9.600
7
…….
2.400
0,0240
0,9588
7
…….
25
…
90
2.250
3
…….
2.250
0,0225
0,9813
8
……..
400
…
80
32.000
5
…….
1.000
0,0100
0,9913
9
…….
500
…
40
20.000
2
…….
750
0,0075
0,9988
10
……
844
…
20
16.880
1
…….
120
0,0012
1,0000
Toplam yaklaşık maliyet (YM)
100.000
TOPLAM
100.000
İş kalemi/grubu analizi
İş kalemi / grubu
No : 4
Yangına dayanıklı alçı duvar levhaları ile metal iskeletli giydirme duvar yapılması (………… Duvar Levhası ile)
Ölçü Birimi
m2
Sıralı analiz girdileri tablosu
Poz No
Girdiler
Ö.Br.
Mik.
B.Fiy.
Tutarı
Girdiler
Ö.Br.
Mik.
B.Fiy.
Tutarı
…..
Vida ve plastik dubel
Ad
XXX
XXX
0,54
Agraf vidası
Kt
XXX
XXX
0,31
…..
Levha xx mm (yangına dayanıklı)
m2
XXX
XXX
5,00
Ses yal. bandı5 cm
m
XXX
XXX
0,33
…..
Tc 60 Profilli-0,6mm
m
XXX
XXX
3,50
Derz Bandı (Cam E.)
m
XXX
XXX
0,34
…..
TU 28 Prof.-0,5 mm
m
XXX
XXX
0,80
Borazan vida
Kt
XXX
XXX
0,35
…..
Agraf 12 cm
Ad
XXX
XXX
0,51
Derz dol. alçısı harcı
m3
XXX
XXX
0,43
…..
Agraf vidası
Kt
XXX
XXX
0,31
Agraf 12 cm
Ad
XXX
XXX
0,51
…..
Derz Bandı (cam.el.)
m
XXX
XXX
0,34
Vida ve plastik dubel
Ad
XXX
XXX
0,54
…..
Ses yal. bandı 5 cm
m
XXX
XXX
0,33
Düz İşçi (taş.)
Sa
XXX
XXX
0,68
…..
Borazan vida
Kt
XXX
XXX
0,35
TU 28 Prof.-0,5 mm
m
XXX
XXX
0,80
…..
Derz dol. alçısı harcı
m3
XXX
XXX
0,43
Alçı levha usta yar.
Sa
XXX
XXX
2,45
…..
Düz İşçi (taş.)
Sa
XXX
XXX
0,68
Alçı levha ustası
Sa
XXX
XXX
3,25
…..
Alçı levha ustası
Sa
XXX
XXX
3,25
Tc 60 Prof.-0,6mm
m
XXX
XXX
3,50
…..
Alçı levha usta yar.
Sa
XXX
XXX
2,45
Levha xx mm (yangına
dayanıklı)
m2
XXX
XXX
5,00
Kar ve genel giderler hariç toplam
18,49
Kar ve genel giderler (% 25)
4,62
TOPLAM TUTAR
23,11
(NOT = Örnekteki iş kalemine ait analizdeki girdiler ve tutarları gerçek verileri yansıtmamaktadır, (38.1) maddesi için oluşturulmuş sayısal örnektir.)
Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “ … 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
Örnek:
Yaklaşık maliyeti 100.000 TL olan bir ihalede; ihale komisyonu, (38.1) maddesine göre idarece oluşturulan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ni kullanarak yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 den küçük olan (0,6888) 8, 9 ve 10 nolu iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan 4 nolu iş kalemi/grubunu açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları olarak belirleyecektir.
Sıralı iş kalemleri/grupları listesi
İş kalemi/grubu No
İş kalemi/grubu adı
Tutarı
Tutar/YM
Kümülatif toplam
8
…….
32.000
0,3200
0,3200
9
…….
20.000
0,2000
0,5200
10
…….
16.880
0,1688
0,6888
4
…….
15.000
0,1500
0,8388
6
…….
9.600
0,0960
0,9348
7
…….
2.400
0,0240
0,9588
3
…….
2.250
0,0225
0,9813
5
…….
1.000
0,0100
0,9913
2
…….
750
0,0075
0,9988
1
…….
120
0,0012
1,0000
TOPLAM
100.000
100,0000
Sorgulama yapılacak olan “4” nolu iş kalemi/grubunun kar ve genel gider hariç birim fiyatının18,49 TL olduğu varsayıldığında, ihale komisyonu tarafından, tutarı 18,49 TL’nin % 3’ü olan (18,49×0,03=0,55) 0,55 TL’ye eşit veya altında kalan analiz girdileri “vida ve plastik dupel, agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” olarak tespit edilecektir.
Ancak söz konusu girdilerin tutarları toplamı olan 2,81 TL’nin, 4 nolu iş kaleminin kar ve genel gider hariç analiz toplamının (birim fiyatının) % 15’i olan (18,49×0,15=2,77) 2,77 TL’den fazla olması nedeniyle sıralı analiz girdileri tablosuna göre 2,77 TL’lik tutarın aşılmasına neden olan “vida ve plastik dubel” açıklama yapılması gerekli olmayan analiz girdileri içinden çıkarılacak ve “agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” açıklama yapılmasına gerek olmayan analiz girdileri olarak ihale komisyonunca tespit edilecektir.
İş kalemi / grubu analizi
İş kalemi / grubu
No : 4
Yangına dayanıklı alçı duvar levhaları ile metal iskeletli giydirme duvar yapılması (………… Duvar Levhası ile)
Ölçü Birimi
m2
Poz No
Girdiler
Ö Br.
Miktarı
B.Fiyatı
Tutarı*
……
Vida ve plastik dubel
Ad
XXX
XXX
0,54
…..
Levha xx mm (yangına dayanıklı)
m2
XXX
XXX
5,00
…..
Tc 60 Profilli-0,6mm
m
XXX
XXX
3,50
…..
TU 28 Profilli-0,5 mm
m
XXX
XXX
0,80
…..
Agraf 12 cm
Ad
XXX
XXX
0,51
…..
Agraf vidası
Kt
XXX
XXX
0,31
…..
Derz Bandı (Cam el.)
m
XXX
XXX
0,34
…..
Ses yalıtım bandı 5 cm
m
XXX
XXX
0,33
…..
Borazan vida
Kt
XXX
XXX
0,35
…..
Derz dolgu alçısı harcı
m3
XXX
XXX
0,43
…..
Düz İşçi(taş.)
Sa
XXX
XXX
0,68
…..
Alçı levha ustası
Sa
XXX
XXX
3,25
…..
Alçı levha usta yar.
Sa
XXX
XXX
2,45
Kar ve genel giderler hariç toplam
18,49
Kar ve genel giderler (% 25)
4,62
TOPLAM TUTAR
23,11
Sıralı analiz girdileri tablosu
Girdiler
Ö.B.
Miktarı
B.Fiyatı
Tutarı
Kümülatif Toplam
Agraf vidası
Kt
XXX
XXX
0,31
0,31
Açıklama yapılması istenilmeyecektir
Ses yalıtım bandı 5 cm
m
XXX
XXX
0,33
0,64
Açıklama yapılması istenilmeyecektir
Derz Bandı (Cam el.)
m
XXX
XXX
0,34
0,98
Açıklama yapılması istenilmeyecektir
Borazan vida
Kt
XXX
XXX
0,35
1,33
Açıklama yapılması istenilmeyecektir
Derz dolgu alçısı harcı
m3
XXX
XXX
0,43
1,76
Açıklama yapılması istenilmeyecektir
Agraf 12 cm
Ad
XXX
XXX
0,51
2,27
Açıklama yapılması istenilmeyecektir
Vida ve plastik dubel
Ad
XXX
XXX
0,54
2,81
Düz İşçi(taş.)
Sa
XXX
XXX
0,68
TU 28 Profilli-0,5 mm
m
XXX
XXX
0,80
Alçı levha usta yar.
Sa
XXX
XXX
2,45
Alçı levha ustası
Sa
XXX
XXX
3,25
Tc 60 Profilli-0,6mm
m
XXX
XXX
3,50
Levha xx mm (yangına dayanıklı)
m2
XXX
XXX
5,00
(NOT = Örnekteki iş kalemine ait analizdeki girdiler ve tutarları gerçek verileri yansıtmamaktadır, (45.1.2.1) ve (45.1.2.2) maddesi için oluşturulmuş sayısal örnektir.)
İhale dokümanı kapsamında ise isteklilere Tebliğ’in eki olan (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun aşağıda yer alan analiz formatının verildiği görülmüştür.
Analiz Format No:
……………
…………………………….. iş kalemleri/iş grupları için
Örnek Analiz Formatı
İş kalemi/İş grubu No:
……….
Analizin Adı:
……………………..
Ölçü Birimi:
……………..
Poz No:
GİRDİLER
Ölçü Birimi
Miktarı
Birim Fiyatı
Tutarı
Malzeme
İşçilik
Makine
Diğerleri1
…………….
Kar ve Genel Giderler
Toplam Tutar
1 İş kalemi/grubunun yapım şartlarına göre varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.
Yaklaşık maliyet belgeleri incelendiğinde, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında idarece yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği sıralı iş kalemleri listesinin hazırlandığı, söz konusu liste incelendiğinde listenin, Tebliğ’in 38.1 ve 45.1.2.1’inci maddesine uygun olarak hazırlanmış olduğu görülmüştür.
İdarece sıralı iş kalemlerine ait sıralı analiz girdileri tablolarının oluşturulduğu görülmüş olup yapılan incelemede söz konusu tabloların Tebliğ’in 38.1 ve 45.1.2.2 maddesine aykırı hazırlandığına ilişkin bir hususa rastlanılmamıştır.
Yapılan incelemede idarece 29.03.2019 tarihinde EKAP’tan tebliğ edilen yazı ile teklifi sınır değerin altına olduğu tespit edilen isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, bahse konu yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi, açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdileri listelerinin yer aldığı görülmüştür.
Açıklama istenilen iş kalemleri listesinde yer alan iş kalemlerinin yaklaşık maliyet belgelerinde yer alan sıralı iş kalemleri listesine göre belirlenen iş kalemleri olduğu, açıklama istenilmeyen iş kalemleri listesi ile açıklama istenilen iş kalemleri listesi karşılaştırıldığında, açıklama istenilmeyecek girdilerden herhangi birinin açıklama istenilecek girdiler listesinde de yer alan girdiler arasında olduğuna rastlanılmamıştır.
Neticede başvuru sahibinin açıklama istenilen iş kalemleri, açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerinin hatalı belirlendiğine yönelik iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İhaleye ait İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesinin öngörüldüğü yapım işleri ihalelerinde teklif bedelinin aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerin, yapacakları açıklamada uyacakları usul ve esaslara Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde yer verilmiştir.
Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “… 45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
…
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
…
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.
…
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
…
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklamaları yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ve Tebliğ açıklamalarından teklifi aşırı düşük teklif olarak belirlenen isteklilerin tekliflerinin reddedilmeden önce idarece tekliflerinin açıklanmasının isteneceği, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu idarece tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektiği, isteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin ise Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde sayıldığı ve aşırı düşük teklif açıklama kapsamında sunulan analizlerin idarece verilen analiz formatına uygun olması gerektiği, isteklilerce sunulan açıklamalara yönelik değerlendirilmenin idarelerce yapılacağı anlaşılmıştır.
Tebliğ düzenlemelerinde aşağıda sayılan hallerde aşırı düşük teklif açıklama kapsamında analiz sunulmasının zorunlu olmadığı kural olarak düzenlenmiştir. Bu çerçevede,
1- Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatların teklif edilmesi ve açıklama kapsamında söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatının kullanıldığı ve birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirtilmesi halinde,
2- İdarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin tekliflerin açıklanması halinde,
3- İnşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması halinde,
4- Üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması halinde analiz sunulması zorunluluğu bulunmamaktadır.
Ayrıca aşağıda sayılan hallerde analizlere dayanak teşkil eden Tebliğ’in 45.1.13 maddesinde belirtilen bilgi ve belgelerin sunulmasına gerek bulunmadığı kural olarak düzenlenmiştir. Bu çerçevede,
1- İsteklilerce analiz sunulmasına gerek olmayan haller içerisinde sayılan yukarıdaki 1’nci maddedeki (iş kalemlerinin kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyatları ile açıklanması hali) şekilde açıklama yapılması durumunda sözü edilen iş kalemleri/grupları için,
2- Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, bu rayiçlere ilişkin Tebliğ’in 45.1.13 maddesinde belirtilen bilgi ve belgeleri sunulması zorunluluğu bulunmamaktadır.
Öte yandan İdarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin tekliflerin ise Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesine göre fiyat teklifi ile açıklanabilecektir.
Yine Anahtar teslim götürü bedel teklif alınan ihalelerde sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının (açıklama istenilmeyen iş kalemleri) her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayacak ve sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterli olacaktır.
Tebliğ açıklamalarından ayrıca bir iş kalemi için analiz sunulmasını gerektirmeyecek şekilde açıklama yapılmasının, o iş kaleminin imalatı için gerekli olan malzeme, makine, işçilik, nakliye vb. girdilerin ayrıca açıklanmasına gerek olmadığı anlaşılmaktadır.
Diğer bir ifadeyle bir iş kaleminin Kamu Kurum ve Kuruluşlarının birim fiyatlarıyla açıklanması ve niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemi olarak belirlenen iş kaleminin 45.1.13’üncü maddeye uygun olarak fiyat teklifi ile açıklanması hallerinde iş kaleminin imalatı için gerekli olan malzeme, makine, işçilik, nakliye vb. girdilerin ayrıca açıklanması gerekmemektedir.
Yapılan incelemede 47 adet iş kaleminin açıklama istenilecek iş kalemi olarak belirlendiği, 47 adet iş kaleminden 07.006/22 poz no’lu, 07.006/49 poz no’lu nakliye iş kalemleri ile VANDSİMRMR poz no’lu (dış cephe mekanik montajlı 30 mm kalınlığında mermer kaplaması), ÖZEL 33F poz no’lu (HDPE BORULAR Hidrant Hatları PE100 – PN16 Ø225 mm), ÖZEL POZ5 poz no’lu (Yemek pişirme amaçlı daire içlerinde bulunan doğalgazlı ocaklar için, doğalgaz tesisatı projelendirilmesi ve imalatı işi) ve PAKET ARITMA Poz no’lu (Proseptic paket atıksu arıtma sistemi) iş kalemleri için idarece analiz hazırlanamadığı, diğer iş kalemleri içinse kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış olan fiyatların kullanıldığı görülmüştür.
29.03.2019 tarihinde idarece aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesinden sonra 01.04.2019 tarihli dilekçe ile ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından VANDSİMRMR poz no’lu, ÖZEL 33F poz no’lu, ÖZEL POZ5 poz no’lu ve PAKET ARITMA Poz no’lu iş kalemlerine ait analizlerin idare tarafından hazırlanarak kendisine verilmesi gerektiği ve aşırı düşük teklif savunma süresinin uzatılmasının talep edilmiş olduğu,
Yaklaşık maliyet belgeleri incelendiğinde, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından idareden analizi talep edilen iş kalemlerin analizlerinin bulunmadığı, söz konusu iş kalemlerinin birim fiyatlarının piyasadan fiyat teklifi almak suretiyle belirlendiği görülmüştür. Bu nedenle idarece söz konusu iş kalemlerinin niteliği gereği analiz hazırlanmayan iş kalemi olarak belirlendiği sonucuna varılmıştır.
Açıklama istenilen iş kalemlerinden nakliye iş kalemi olarak sadece 07.006/22 ve 07.006/49 poz no’lu iş kalemlerinin bulunduğu görülmüştür.
Mazot girdisinin açıklama istenilemeyecek girdi olarak belirlendiği görülmüştür.
Anılan istekli tarafından açıklama kapsamında;
– Açıklamanın nasıl yapıldığını anlatan bir bilgilendirme yazısı,
– Açıklama istenilen iş kalemleri için öngörülen teklif ve açıklama istenilmeyen iş kalemleri için öngörülen teklif bedellerinin gösterildiği teklif icmali ve hesap cetveli,
– Açıklama istenilen 47 iş kalemlerinden 41 tanesi için öngörülen birim fiyatlara ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların üzerine, kendi belirlediği kar ve genel gideri ilave ederek oluşturduğu birim fiyatları gösteren liste, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerine ilişkin liste,
– 07.006/22 ve 07.006/49 poz nolu nakliye iş kalemlerine ait analizler,
– VANDSİMRMR poz no’lu, ÖZEL 33F poz no’lu, ÖZEL POZ5 poz no’lu ve PAKET ARITMA poz no’lu iş kalemleri analizleri, bu analizlerde yer alan girdilere ilişkin fiyat teklifleri,
– Açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesi
– İmza sirküleri, vekâletname, imza beyannamesi, ticaret sicil gazetesi sunulduğu görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama istenilen 41 adet iş kalemi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanmış kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların üzerine, kendi belirlediği kar ve genel gideri ilave ederek oluşturduğu birim fiyatları gösteren listenin sunulduğu dikkate alındığında Tebliğ’in 45.1.5’’inci maddesi gereğince analiz sunulmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır.
Söz konusu liste incelendiğinde istekli tarafından öngörülen birim fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2019 yılında yayımlanmış olan kar ve genel gider hariç güncel birim fiyatlar üzerine kendisi tarafından belirlenen kar ve genel giderlerin ilave edilmesi ile hesaplanan birim fiyatlar olduğu, iş kalemlerinin birimlerinin idarece belirlenen birimlerle uyumlu olduğu görülmüştür.
VANDSİMRMR poz no’lu, ÖZEL 33F poz no’lu, ÖZEL POZ5 poz no’lu ve PAKET ARITMA poz no’lu iş kalemlerinin ise idarece nitelikleri gereğince analizi hazırlanamayan iş kalemleri olarak belirlendiği görüldüğünden söz konusu iş kalemleri için de Tebliğ’in 45.1.4’inci maddesi gereğince analiz sunulmasına gerek olmadığı ve söz konusu iş kalemlerine ilişkin açıklamanın Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesi çerçevesinde fiyat teklifi sunularak yapılabileceği anlaşılmıştır.
İdarece niteliği gereği analiz hazırlanamayan iş kalemi olarak belirlenen iş kalemlerine ilişkin olarak yapılan açıklamada sunulan fiyat teklifleri incelendiğinde, fiyat tekliflerinin, fiyat teklifi alınan firmalar ve ilgili meslek mensuplarınca kaşelenerek imzalandığı, fiyat tekliflerinde Tebliğ’in 45.1.13.1’üncü maddesi gereğince bulunması gereken ibarelerin yer aldığı ve fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alındığı dolayısıyla fiyat tekliflerinin mevzuatta yer alan şekli şartlarına uygun olarak düzenlenmiş olduğu anlaşılmıştır.
Söz konusu fiyat tekliflerinin dayanakları olan tutanakların açıklama kapsamında sunulmadığı, Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan açıklamaya göre fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanakların meslek mensubunca muhafaza edileceği, fiyat teklifi ekinde idareye verilemeyeceği, gerekli görülmesi halinde idare veya Kurum tarafından istenebileceği, açıklamaya yönelik değerlendirme kapsamında söz konusu tutanakların idarece istenilmediği, konuya ilişkin iddiada aykırılık gerekçelerinin somut bilgi ve belgeye dayandırılarak ortaya konulmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanakların istenilmesine gerek olmadığı anlaşılmıştır.
Aktarılan Tebliğ açıklamalarında meslek mensubu ile fiyat teklifi veren firma arasında yapılan sözleşmenin, meslek mensubu faaliyet belgesinin açıklama kapsamında fiyat teklifinin eki olarak sunulmasını zorunlu kılınmadığından söz konusu belgelerin sunulmamasının mevzuata aykırı olmayacağı sonucuna varılmıştır.
07.006/22 poz no’lu “geçici hakedişlerde her cins malzemenin 10 km taşınması” iş kalemi ve 07.006/49 poz no’lu “geçici hakedişlerde her cins malzemenin 500 km taşınması” iş kalemi için istekli tarafından yapılan açıklamada Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan nakliye formüllerinin kullanılmış olduğu, hesaplamada kullanılan her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı (K) için ön görülen birim fiyatın 02.017 poz nolu her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı (K) 2019 yılı rayici olduğu, sunulan haliyle söz konusu nakliye iş kalemleri için yapılan açıklamanın mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan tespitler çerçevesinde ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan açıklamanın belgelendirilmesi hususunda mevzuata aykırılık bulunmadığı sonuca varılmış olup başvuru sahibinin açıklama kapsamında yapılan belgelendirmenin mevzuata uygun olmadığı yönündeki iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
İstekli tarafından sunulan hesap cetveli incelendiğinde, hesap cetvelindeki birim fiyatların, kullanılan çevre ve şehircilik bakanlığı 2019 yılı birim fiyatları kullanılarak hazırlanan listedeki birim fiyatlarla uyumlu olduğu,
VANDSİMRMR poz no’lu, ÖZEL 33F poz no’lu, ÖZEL POZ5 poz no’lu ve PAKET ARITMA poz no’lu iş kalemleri için hesap cetvelinde yer alan birim fiyatların, alınan fiyat teklifleri üzerine kar ve genel gider için eklenen bedelin toplanması suretiyle istekli tarafından oluşturulan birim fiyatlarla uyumlu olduğu görülmüştür.
Hesap cetveli incelendiğinde istekli tarafından bazı iş kalemleri için öngörülen metrajların idarece öngörülen metrajdan fazla bazı iş kalemleri için öngörülen metrajların ise idarece öngörülen metrajlardan az olduğu tespit edilmiştir. Bu çerçevede, İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, açıklanması istenilen 47 iş kalemine ilişkin metraj miktarlarının idarece hazırlanan metrajlarla kıyaslanmasına ilişkin aşağıdaki tabloya aşağıda yer verilmiştir.
Anahtar teslim götürü bedel teklif alınarak ihale edilen işlerde, idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının birebir örtüşmesi zorunluluğu bulunmamasına karşın, aradaki farkın teklif fiyatının esaslı ölçüde azalmasına sebebiyet verecek boyutta olmaması gerektiği, bu çerçevede idarenin yaklaşık maliyette ve isteklinin teklif bedelinde esas alınan miktarlara ilişkin olarak yukarıda yer verilen tablo incelendiğinde; isteklinin öngördüğü iş kalemi miktarlarının yaklaşık maliyette öngörülen miktarların %10’undan daha düşük olmadığı, hesap cetvelinde belirlediği miktarlar ile idarenin yaklaşık maliyet hesabındaki miktarlar arasındaki farkın makul ve kabul edilebilir olduğu anlaşılmıştır.
Hesap cetvelinde yer alan çarpım ve toplama işlemlerinde aritmetik hatanın bulunmadığı, iş kalemleri için idarece belirlenen birimler ile istekli tarafından belirlenen birimlerin aynı olduğu anlaşılmıştır.
Yapılan tespit ve değerlendirmeler neticesinde başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında nakliye iş kalemleri, fiyat teklifi ile açıklanan iş kalemlerinin açıklanmasında belgelendirmenin mevzuata uygun olarak yapılmadığı, açıklama kapsamında sunulan hesap cetvelinde toplam ve çarpımlarda aritmetik hata yapıldığı, iş kalemleri metrajlarının düşürülerek fiyat avantajı sağlandığı, sunulan analizlerin ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun olmadığı, mazot giderine ilişkin açıklamanın uygun olmadığı, analiz girdilerine ilişkin açıklamanın uygun olmadığı, işçilik bedelinin saatlik asgari ücretten düşük öngörüldüğü, makine girdilerine ilişkin açıklamanın uygun yapılmadığı, yapılan açıklamanın teknik şartnameye uygun olarak yapılmadığı, açıklama kapsamında sözleşme gereği yerine getirilecek olan ek şartların (araç, gereç, şantiye kurulumu, kontrollük ve şantiye personeline ait yerlerin hazırlanması, sigorta, stopaj vb.) maliyetine yer verilmediği ve açıklamada iş kalemleri için öngörülen birim fiyatlarının TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi ve Değişim Oranına göre güncellenmediği ve açıklamada 2019 yılı birim fiyatlarının kullanılmadığı yönündeki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.