| İLAVE DEKAPAJ İŞİNİN ÜSTLENİLMESİYLE OLUŞAN İŞ BEDELİNDEKİ ARTIŞ, SÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLEN TUTARI DEĞİŞTİRDİĞİNDEN, ARTIRILAN SÖZ KONUSU TUTAR ÜZERİNDEN, DAMGA VERGİSİ KANUNUNUN 14’ÜNCÜ MADDESİ UYARINCA DAMGA VERGİSİ ALINABİLECEĞİ, BUNA KARŞIN, SÖZLEŞMEYE UYGUN OLARAK YAPILAN İŞ BEDELİ ARTIŞININ İHALE KARARINI DEĞİŞTİREN BİR UNSUR OLMAMASI NEDENİYLE YENİ BİR İHALE KARARI ALINMADIĞI SÜRECE, BU ARTIŞTAN DOLAYI İHALE KARARI ALINMADIĞI SÜRECE, BU ARTIŞTAN DOLAYI İHALE KARAR ÜZERİNDEN DAMGA VERGİSİ ALINAMAYACAĞI HK.<
Temyiz İsteminde Bulunan : … İnşaat Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
Karşı Taraf : Doğanbey Vergi Dairesi Müdürlüğü ANKARA
İstemin Özeti : Davacı Şirketin, Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile yaptığı sözleşmenin 18’inci maddesinden kaynaklanan iş artışı nedeniyle, Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı Tablonun I numaralı bölümünün 1’inci maddesinin (a) bendi ve aynı Tablonun II numaralı bölümünün 2’nci fıkrası uyarınca hesaplanan damga vergisinin, davacının istihkakından kesinti suretiyle tahsiline ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı; dosyanın incelenmesinden, davacı Şirketin, Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğünce ihaleye çıkarılan dekapaj işi için 13.5.1998 tarihinde sözleşme imzaladığı, sözleşmenin 18’inci maddesi uyarınca, ek olarak 3.000.000 m3 dekapaj işinin yapımını da üstlendiği ihtilafsız olduğundan, ek iş için istihkaktan kesinti yoluyla damga vergisi tahsili işleminde isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle reddeden Ankara Yedinci Vergi Mahkemesinin 21.11.2000 gün ve E:2000/344; K:2000/800 sayılı kararının; ek işin vergiye tabi olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği yolundadır.
Tetkik Hakimi Ergün Gökdam’ın Düşüncesi : İlave dekapaj işinin üstlenilmesiyle oluşan iş bedelindeki artış, sözleşmede öngörülen tutarı değiştirdiğinden, artırılan söz konusu tutar üzerinden, Damga Vergisi Kanununun 14’üncü maddesi uyarınca damga vergisi alınabileceği, buna karşın, sözleşmeye uygun olarak yapılan iş bedeli artışının ihale kararını değiştiren bir unsur olmaması nedeniyle, yeni bir ihale kararı alınmadığı sürece, bu artıştan dolayı ihale kararı üzerinden damga vergisi alınamayacağı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenle, damga vergisi tahsiline ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı reddeden mahkeme kararının, ihale kararına ilişkin hüküm fıkrasının bozulması; iş artışına ilişkin hüküm fıkrasının ise onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Emel Cengiz’in Düşüncesi: Türkiye Kömür İşletmeleri ile yapılan sözleşme gereğince gerçekleştirilen dekapaj işinden sonra aynı sözleşmeye dayalı olarak yapılan ek dekapaj işinden dolayı ödenen istihkak bedeli üzerinden kesilen damga vergisi ile ihale kararına ait damga vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davayı reddeden mahkeme kararı temyiz edilmektedir.
Olayda,davacı şirket tarafından TKİ ile yapılan sözleşme gereğince 10.000.000 M3 dekapaj işine ek olarak yapılmış olan 3.000.000 M3 dekapaj işinden dolayı söz konusu sözleşmelerin 18’inci maddesine göre idarece gerekli bulunan hallerde % 30’undan fazla iş artışının protokol ile ek iş olarak yaptırılacağı belirtilmiş olup, buna göre yapılacak artışın ikinci ek bir sözleşmeye bağlanmasına gerek olmadığı,ilave dekapaj işinin ilk sözleşmeye göre yapılacağı anlaşılmıştır.
Ancak,yapılan sözleşmede dekapaj işinde ek artışın parasal miktarı belli olmadığından ve ihale makamının oluruyla bu miktar belirlendiğinden,488 sayılı Damga Vergisi Kanununa bağlı (I) sayılı Tablonun 1/1-a bendine göre tahakkuk ettirilen damga vergisinde yasal isabetsizlik bulunmamaktadır.
Dava konusu damga vergisinin ihale kararında kaynaklanan kısmına gelince, işin devamı sırasında, sözleşmede yer alan bir maddeye göre keşif bedelinde artış yapılması, sadece sözleşmede belirtilen işin tutarını değiştirdiğinden ve keşif bedeli, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 30.maddesine göre, ihale kararında bulunacak unsurlardan sayılmadığından, bu bedelin sözleşme gereğince artırılması, ihale kararını değiştiren bir husus olarak kabul edilememekle, yeni bir ihale kararı varmışçasına,damga vergisi tahakkuk ettirilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.
Bu durumda,dava konusu damga vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davanın kısmen kabulü gerekirken,davayı reddeden mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulüyle mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden; davacı Şirketin, Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğünce ihaleye çıkarılan dekapaj işi için 13.5.1998 tarihinde sözleşme imzaladığı, sözleşmenin 18’inci maddesi uyarınca, 3.000.000.-m3 ek dekapaj işinin de davacı Şirketçe yapılmasının, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Yönetim Kurulunun 7.2.2000 günlü kararı ile uygun görülmesi üzerine, davalı idarece, artırılan iş miktarına isabet eden damga vergisinin, hem sözleşme, hem de ihale kararı nedeniyle ayrı ayrı hesaplanarak, istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edildiği anlaşılmıştır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1’inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı Tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeleri ifade ettiği; 2’nci maddesinde, vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi olduğu; 14’üncü maddesinde ise, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmeleri halinde, artan miktar üzerinden aynı nispette vergi alınacağı hükme bağlanmıştır.
Olayda; Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Yönetim Kurulunun 7.2.2000 günlü oluru, 13.5.1998 tarihli sözleşmede yer alan 10.000.000.- m3 iş miktarını 13.000.000. m3 olarak değiştirmiş olup; bu değişikliğin, Damga Vergisi Kanununun 14’üncü maddesi uyarınca vergilendirilmesinde yasaya aykırılık görülmediğinden, mahkeme kararının buna ilişkin hüküm fıkrasında isabetsizlik bulunmamaktadır.
Öte yandan; 13.5.1998 tarihli sözleşmenin 18’inci maddesinde yer alan düzenleme uyarınca iş miktarının artırılması, ihale kararını değiştiren bir husus olmadığından, yeni bir ihale kararı alınmadığı sürece, bu artıştan dolayı, ihale kararı üzerinden vergi alınmayacağı sonucuna varıldığından, mahkeme kararının buna ilişkin hüküm fıkrasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kısmen reddine; mahkeme kararının, işlemin sözleşmeye ilişkin kısmının iptali isteminin reddi yolundaki hüküm fıkrasının onanmasına, onanan kısma isabet eden tutar üzerinden binde 7.2 ranında ve 20.600.000.- (Yirmimilyonaltıyüzbin) liradan az olmamak üzere hesaplanacak nispi karar harcından, mahkemece karara bağlanan harcın mahsubundan sonra, kalan harç tutarının temyiz eden davacıdan alınmasına; temyiz isteminin kısmen kabulü ile mahkeme kararının ihale kararına ilişkin hüküm fıkrasının ise bozulmasına; bozma kararı üzerine mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 30.11.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.
YÖ/ÖEK |