yapım aşırı düşük savunma,açıklama istenilecek ve istenilmeyecek analiz girdilerinin ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilerek aşırı düşük teklif sahiplerine gönderilerek söz konusu eksikliğin giderilebileceği hk
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
- a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
- a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
- b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
- c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan Tebliğ maddesinden idare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebileceği, idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) ile kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
İhaleye ilişkin birim fiyat teklif cetvelinin 34 iş kaleminden oluşturulduğu, ihale konusu yapım işinin kapsamında yer alan iş kalemleri içerisinde paçal ve/veya özel iş kalemi niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.
İstekli olabilecekler tarafından satın alınan ihale dokümanında yapım işi kapsamında bulunan tüm iş kalemlerine ilişkin 1 adet örnek analiz formatının gönderildiği ve bu analiz formatında da girdi miktarlarının belirtilmediği, sadece analiz girdi cinslerinin [malzeme, işçilik, makine ekipman, diğerleri şeklinde] belirtildiği tespit edilmiştir.
İdarece her ne kadar ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere paçal/özel iş kalemlerine ilişkin detaylı analiz formatlarının verilmediği görülse de anılan iş kalemlerine ait birim fiyat tariflerinde anılan iş kalemleri kapsamında gerçekleştirilecek imalatların detaylı olarak belirlendiği, birim fiyata dâhil olan ve olmayan masrafların ayrıntılı olarak düzenlendiği görülmüş olup istekli olabilecekler tarafından bu iş kalemlerine ait birim fiyat tarifleri dikkate alınarak teklif birim fiyatlarının oluşturulabilmelerinin mümkün olduğu anlaşılmaktadır.
Öte yandan Tebliği’nin aktarılan maddelerinde yer verilen açıklama uyarınca ihale dokümanı kapsamında açıklama istenilecek iş kalemlerine ait analiz formatı verilmesindeki amacın teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerin söz konusu iş kalemlerine ilişkin öngördükleri teklif bedelini açıklamaları sırasında kullanabilmelerini sağlamak olduğu, bu doğrultuda söz konusu analiz formatlarının ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafelerin aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında idarece her halükarda hazırlanarak teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulama yazıları ekinde gönderilmesinin mümkün ve de zorunlu olduğu, dolayısıyla idare tarafından aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri ile bu iş kalemlerine ait açıklama istenilecek ve istenilmeyecek analiz girdilerinin ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilerek aşırı düşük teklif sahiplerine gönderilerek söz konusu eksikliğin giderilebileceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Toplantı No : 2020/002
Gündem No : 49
Karar Tarihi : 15.01.2020
Karar No : 2020/UY.I-109