Yapım aşırı düşük savunmada üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alındığının ayrıca belgelendirilmesinin gerekmemektedir
Toplantı No : 2019/050
Gündem No : 26
Karar Tarihi : 06.11.2019
Karar No : 2019/UY.II-1455
BAŞVURU SAHİBİ:
Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/323499 İhale Kayıt Numaralı “(Beşikdüzü-Vakfıkebir) Devlet Yolu Ayr-Vakfıkebir Organize Sanayi İl Yolu Km 0+000-5+439,30 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapılması İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 10. Bölge Müdürlüğü tarafından 08.08.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Beşikdüzü-Vakfıkebir) Devlet Yolu Ayr-Vakfıkebir Organize Sanayi İl Yolu Km 0+000-5+439,30 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 13.09.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.09.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.09.2019 tarih ve 40693 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.09.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1184 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, itirazen şikayete konu ihalede aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmaması nedeniyle tekliflerinin reddedildiği, açıklamalarının uygun bulunmama gerekçesi olarak sunulan fiyat teklifindeki fiyatların piyasa koşullarını yansıtmadığı ve beton çelik çubuğu 8-12 mm, 14-32 mm ile C30/37 beton harcı fiyatlarının tevsikine ilişkin alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı hususlarının gösterildiği, fakat söz konusu gerekçelerin mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki,
a) “Sunulan fiyat teklifindeki fiyatların piyasa koşullarını yansıtmadığı” gerekçesine ilişkin
Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer alan açıklamalara uygun şekilde ve şekil şartlarına uygun olarak, alanında faaliyet gösteren firmalardan alınan, meslek mensubunca Tebliğ hükümlerine uygun olarak düzenlenip onaylanmış olan fiyat teklifinin, Tebliğ açıklamalarına uygunluğu kontrolünün yapılması gerekirken, yoruma dayalı olarak değerlendirme yapılıp piyasa koşullarını yansıtmadığının ifade edilmesi ve açıklamalarının uygun bulunmamasının mevzuata aykırı olduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin isteklilerin defter kayıtları ile uyumlu, ihale tarihinin içinde bulunduğu geçici vergi beyanname döneminden önceki veya bir önceki dönemdeki ortalama satış tutarının %80’inin altında olamayacağı da dikkate alındığında piyasa koşullarını yansıtmadığından bahsetmenin mümkün olamayacağı,
b) “Beton çelik çubuğu 8-12 mm, 14-32 mm ile C30/37 beton harcı fiyatlarının tevsikine ilişkin alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı” gerekçesine ilişkin,
Kamu İhale Genel Tebliği’nde aşırı düşük teklif açıklamasının nasıl yapılacağının ve açıklama ile birlikte sunulması gereken belgelerin açıkça belirtildiği, kendilerinin de beton çelik çubuğu 8-12 mm, 14-32 mm ile C30/37 beton harcı analiz girdilerine ilişkin Hanyol Mad. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından Tebliğ’e uygun olarak düzenlenmiş, firma ve meslek mensubu tarafından imzalı ve kaşeli fiyat tekliflerini sundukları, kamu ihale mevzuatında ve idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında fiyat teklifi alınan firmaların faaliyet alanları ile ilgili belge sunulması yönünde bir hüküm ya da belirleme bulunmadığı, ayrıca anılan firmanın www.ticaretsicil.gov.tr internet sitesinde yayımlanan ticaret sicil gazetesi incelendiğinde söz konusu firmanın fiyat tekliflerine konu alanda faaliyet gösterdiğinin açık olduğu,
Sonuç olarak aşırı düşük teklif açıklamalarının anılan gerekçelerle uygun bulunmamasında mevzuata ve hukuka uygunluk bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır
…
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
…
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı:(Beşikdüzü-Vakfıkebir) Devlet Yolu Ayr-Vakfıkebir Organize Sanayi İl Yolu Km 0+000-5+439,30 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları Ve Üstyapı (BSK) İşleri Yapılması İşi
b) Yatırım proje no’su/kodu:1993E040860-1993E040230- 2019E040150- 2019E040240
c) Miktarı (fiziki) ve türü: (Beşikdüzü-Vakfıkebir) Devlet Yolu Ayr.-Vakfıkebir Organize Sanayi İl Yolu Km 0+000-5+439,30 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları Ve Üstyapı (BSK) İşleri Yapılması İşi. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer:(Beşikdüzü-Vakfıkebir) Devlet Yolu Ayr.-Vakfıkebir Organize Sanayi İl Yolu Km 0+000-5+439,30 Arası
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Söz konusu ihalenin Karayolları Genel Müdürlüğü 10. Bölge Müdürlüğü tarafından (Beşikdüzü-Vakfıkebir) Devlet Yolu Ayr-Vakfıkebir Organize Sanayi İl Yolu Km 0+000-5+439,30 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapılması olduğu, bahse konu ihalede 54 adet ihale dokümanı alındığı, 08.08.2019 tarihinde yapılan ihaleye 26 istekli tarafından teklif verildiği, idarece hesaplanan sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen geçerli teklif sahibi isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, açıklama sunan isteklilerden Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti., Makro Yol Yapı San. ve Tic. A.Ş. ile Me-Ka İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Uday İnş. Taah. Mad. Nak. Hay. Akar. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmaması nedeniyle reddedildiği ve ihalenin Nesce İnş. Ener. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı görülmüştür.
Sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen geçerli teklif sahibi isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında “08/08/2019 tarihinde ihalesi yapılan 2019/323499 İKN li (Beşikdüzü-Vakfıkebir) Devlet Yolu Ayr-Vakfıkebir Organize Sanayi İl Yolu Km 0+000-5+439,30 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (BSK) İşleri Yapılması İşi için vermiş olduğunuz teklifinizin İhale Komisyonumuzca incelenmesi sonucunda teklif fiyatınız aşırı düşük bulunmuştur. Yazımızın tebliğ tarihini izleyen 5 (beş) iş günü içerisinde aşağıda sıralanan hususlarla ilgili, yazılı olarak ihale Komisyonumuza bilgi verilmesi gerekmektedir.
Bu Hususlar;
-Ekte tablolar halinde verilen iş kalemlerinden açıklama sunulması gereken girdilerin 16/03/2019 tarih ve 30716 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Kamu İhale Genel Tebliğinin madde 45 ve alt bentlerinde belirtilen esaslara uygun olarak açıklaması
– Açıklama istenilen iş kalemlerinin ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizlerinin sunulması,
-Yapım yönteminin ekonomik olması, – Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
– Teklif edilen yapım işinin özgünlüğüdür
İhale Komisyonu yukarıdaki hususlar konusunda belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirecektir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilecektir.” ifadelerine yer verildiği, anılan yazı ekinde, açıklanması istenen 6 adet iş kalemi ve bu 6 iş kalemine ilişkin analiz girdi tablolarına yer verildiği, söz konusu tablolar içeriğinde açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin belirtildiği ve nakliye içeren analiz girdilerine ilişkin olarak da nakliye mesafelerine yer verildiği görülmüştür.
İtirazen şikayete konu ihalenin 06.09.2019 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuru sahibi Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesinin “1-Sunmuş olduğu fiyat tekliflerindeki fiyatların piyasa koşullarını yansıtmadığı kanaatine varılmıştır.
2-Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.1 maddesinde “Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.” denilmektedir. Bu maddeye istinaden Beton Çelik Çubuğu 08-12 mm ve 014-32 mm’nin ve C30/37 Beton Harcı fiyatlarının teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alınıp alınamadığının belirlenememesi nedeniyle uygun görülmemiştir.” şeklinde olduğu anlaşılmıştır.
Heltaş İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerine yönelik yapılan incelemede;
a) “Sunulan fiyat teklifindeki fiyatların piyasa koşullarını yansıtmadığı” gerekçesine ilişkin,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, tutanakların fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenleneceği, meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği, satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulması durumunda teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması gerektiği, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi, fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerektiği, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olmasının zorunlu olmadığı açıklamalarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Beton Çelik Çubuğu 08-12 mm ve 014-32 mm ile C30/37 Beton Harcı girdilerinin açıklanmasına yönelik HANYOL Mad. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından Heltaş İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye yönelik düzenlenmiş, 23.08.2019 tarihli fiyat tekliflerinin sunulduğu görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45.1.13’üncü maddesinde fiyat tekliflerinin taşıması gereken niteliklerin belirtildiği, sunulan fiyat tekliflerinde idare tarafından Tebliğ’in yukarıda yer verilen açıklamalarına uygunluğunun denetiminin yapılması gerektiği, bu noktada sunulan fiyat teklifindeki fiyatların piyasa koşullarını yansıtıp yansıtmadığına yönelik değerlendirme yapılmasının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
b) “…alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alınıp alınamadığının belirlenememesi nedeniyle uygun görülmemiştir.” gerekçesine ilişkin,
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında Beton Çelik Çubuğu 08-12 mm ve 014-32 mm ile C30/37 Beton Harcı girdilerinin açıklanmasına yönelik olarak fiyat teklifi sunulduğu, ihale komisyonu kararı incelendiğinde “…fiyatlarının teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alınıp alınamadığının belirlenememesi…” gerekçesiyle isteklinin açıklamalarının uygun görülmediği anlaşılmıştır.
Aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan isteklilerin sunmuş oldukları fiyat tekliflerinin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinin dördüncü paragrafında belirtilen “Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmektedir.” açıklamasına göre fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekle birlikte, açıklama kapsamında isteklilere ilişkin herhangi bir belge sunma zorunluluğunun düzenlenmediği tespit edilmiştir.
İdarece EKAP üzerinden gönderilen “aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ile teklifi sınır değerin altında yer alan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, söz konusu yazı ile açıklama istenilen analiz girdileri için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesine istinaden üçüncü kişilerden teklif alınarak açıklama yapılması durumunda, fiyat teklifine dayanak oluşturan maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağının istekliler tarafından fiyat teklifiyle birlikte sunulması talebinin de bulunmadığı, bu çerçevede somut olayda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alındığının ayrıca belgelendirilmesinin gerekmediği anlaşılmıştır.
Ayrıca, fiyat teklifi alınan HANYOL Madencilik İnşaat Taah. San. ve Tic. A.Ş.ye yönelik Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin resmi internet sitesi (www.ticaretsicil.gov.tr) üzerinden ulaşılan 03.07.2018 tarihli ve 9612 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi incelendiğinde, HANYOL Madencilik İnşaat Taah. San. ve Tic. A.Ş.nin Ana Sözleşmesinin “Amaç ve Konular” başlıklı 3’üncü maddesinde “…
2-…Yurtiçinde ve yurtdışında çelik, beton, ahşap ve prefabrike inşaatlar yapmak. İnşaat işleri ile ilgili olarak resmi ve özel taahhütlerde bulunmak, anahtar teslimi inşaatlar yapmak, yapılan fabrikalar resmi ve kamu kurumlarına ait binalara bakım, onarım ve yol yapmak ve taahhütlerde bulunmak. Konusu ile ilgili demir, çelik, saç, tuğla, çimento, kireç, fayans, kiremit, kum, kereste, boya ve bilumum inşaat malzemeleri almak, satmak.
…
4- Hazır beton ve mamullerin üretilmesi, beton santralarının ve tesislerinin kurulması, işletilmesi, kiralanması, kiraya verilmesi, bununla ilgili karıştırıcı, mikser, taşıyıcı mikser, vibratör vb. makine ve teçhizatın alınması, üretimi yapılan kilitli taş, beton bordür, oluk, şev taşı, bims ve diğer beton mamullerinin üretimi, alım ve satımı yapmak. Buhar kurlu ve entegre contalı beton boru, taban, parsel, ara boru, parsel ve elemanları üretimi, alım ve satımını yapmak, çimento üretimi ile ilgili fabrikalar kurmak, bu tür şirketlere iştirak etmek, gerek kendi kuracağı gerekse iştirak edeceği şirketler için etüt ve projeler hazırlamak, bunları tesis ve idare etmek. Çimento kireç, kimyevi kireç, kireç kaymağı, kırmataş, kum, hazır harç, hazır beton, hafif beton, hafif agrera ve benzeri yapı elemanları ile bunlardan veya kil, ahşap, plastik ve diğer maddelerden, mamul yer karosu, tuğla, kiremit, büz, künk, briket, taban ve çatı kaplaması, yalıtım malzemesi gibi her türlü yapı malzemesinin üretimini, yapımını, ticaretini, dışalım ve dışsatımını yapmak… ” düzenlemesine, yer verildiği, dolayısıyla anılan firmanın fiyat teklifine konu alanda faaliyet göstermediği şeklinde bir sonuca ulaşmanın mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, başvuru sahibi isteklinin teklifinin “fiyat tekliflerindeki fiyatların piyasa koşullarını yansıtmadığı ve fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı” gerekçeleriyle reddedilmesinin mevzuata uygun bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin anılan iddialarının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Heltaş İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirilmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.