|
BAŞVURU SAHİBİ:
Ergezen Yap. Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/195208 İhale Kayıt Numaralı “(Şemdinli Alan) Ayr Derecik İl Yolu Km:10+300-18+900 Arası Toprak İşleri Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü tarafından 02.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Şemdinli Alan) Ayr Derecik İl Yolu Km:10+300-18+900 Arası Toprak İşleri Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) İşleri Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Ergezen Yap. Tic. Ltd. Şti.nin 29.07.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.08.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.08.2020 tarih ve 35774 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.08.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1241 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş., Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;
a) KGM/2200/T poz numaralı “her cins ve klastaki zeminde yarma kazısı yapılması ve kullanılması (dolguya gelen her cins ve klastaki kazı malzemesinin sulanması ve sıkıştırılması, her şey dahil)” iş kaleminin tarifinde birim fiyata dahil olan giderler arasında sayılan “patlatma paternlerinin hazırlanarak idareye onaylattırılması, yarma şevlerinin jeolojik haritalarının hazırlanması, kırmataş şose ve asfalt sökülmesi” işleri için herhangi bir gider öngörülmediği, kazı ve sökme malzemelerinin nakliyesine ilişkin olarak öngörülen mesafeyi kanıtlar nitelikte herhangi bir belge sunulmadığı,
b) KGM/16.132/K-HR poz numaralı “kutu menfezlerde kuruda veya suda her dozda demirli beton (C30/37 hazır beton harcı ile)” ve KGM/16.130/K-H/T poz numaralı “her türlü inş. (kirişli ve kutu menfez köprü ve beton kazık hariç, plak ve komp. menf. dahil) kuruda veya suda her doz demirli beton (c 30/37 hazır bet.harcı ile)” iş kalemlerinin tariflerinde birim fiyata dahil olan giderler arasında sayılan “kimyasal ve mineral katkı malzemeleri” için herhangi bir analiz girdisine yer verilmediği, ayrıca işin Şemdinli kırsalında yapılacağı, dolayısıyla bölgenin özel şartları göz önünde bulundurulursa beton fiyatının, bu şartlara haiz olmayan başka bir bölge ile bir tutularak belirlenmesinin uygun olmadığı,
c) KAZI-1 poz numaralı “her derinlikte, her cins ve klastaki zeminde kuruda veya suda her türlü sanat yapısı temeli ile drenaj, kafa hendekleri ve bilumum kanalların dar derivasyon şeklindeki kısımlarının kazılması” iş kaleminin tarifinde birim fiyata dâhil olan giderler arasında sayılan “iksa ve batardo projelerinin hazırlanması ve idareye onaylatılması, temel çukurundaki motopomp kullanılmasını gerektirmeyecek miktardaki (kazı tabanı düzeyinde usulüne göre ölçülen saatteki verimi 0,6 m3’ten az olan) suyun boşaltılması” işleri için herhangi bir gider öngörülmediği, bahse konu iş kaleminin tarifinde birim fiyata dâhil olan giderler arasında sayılan “kompresör ve patlayıcı madde de kullanılarak her derinlik ve genişlikte, her derinlikte her cins ve klastaki zeminde kazı yapılması” işinin yapılacağı güzergâhta kazı sınıfının % 50 sert kaya + % 25 yumuşak kaya + % 15 yumuşak küskü + % 10 sert toprak olduğu, ancak söz konusu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında kazı bedelinin daha düşük belirlenmesi amacıyla farklı kazı sınıfları esas alınarak hesaplama yapıldığı, kazı malzemesinin nakil mesafesine, kazı malzemesi döküm bedeline, malzemenin döküleceği alanın kiralanmasına ve söz konusu alanın düzeltilmesine ilişkin olarak herhangi bir analiz girdisine yer verilmediği,
ç) KGM/23.015/K/T poz numaralı “betonarme için ø 8 – ø 32 mm.lik nervürlü çelik temini ve işçiliği (her şey dahil)” iş kaleminin tarifinde birim fiyata dahil olan giderler arasında sayılan “imal ve işlemeden doğan fazlalıklar ile projelerde gösterilmeyen ek payları” için herhangi bir gider öngörülmediği, nervürlü çeliklerin temin edileceği yer ile iş yeri arasındaki mesafenin doğru belirlenmediği, dolayısıyla söz konusu iş kalemine ilişkin olarak yapılan nakliye giderinin hatalı hesaplandığı,
d) Maliyet avantajı sağlanan hususlara yönelik açıklamaların eksik bilgi ve belgelere dayandırıldığı,
e) Analizler, alt analizler ve yardımcı analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin eksik sunulduğu,
f) Analizler, alt analizler ve yardımcı analizlerin idare tarafından hazırlanan analizlere uygun olmadığı, işçilik, malzeme, makine ve teçhizat girdileri ile açıklama istenilmeyen analiz girdilerine yer verilmediği, girdi miktarlarının eksik olarak belirtildiği,
g) Analizlerde yer alan işçilik girdisi fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan asgari ücretin altında olduğu,
ğ) Analizler, alt analizler ve yardımcı analizlerde aritmetik hata yapıldığı, söz konusu hataların ihale komisyonu tarafından res’en düzeltilmesi halinde ise bahse konu analizlerde belirtilen fiyatların, anılan istekliler tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvellerinde belirtilen tutarlardan yüksek olduğunun görüleceği, aritmetik hata bulunmayan analizlere ait tutarların da birim fiyat teklif cetvellerinde belirtilen tutarlarla aynı olmadığı,
h) Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanmış rayiç fiyatların kullanıldığı analiz girdilerinin poz numaralarına yer verilerek liste halinde sunulmadığı, analizlerde belirtilen girdi fiyatlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan 2019 yılı rayiç fiyatından düşük olduğu, bahse konu analiz girdilerine ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgelerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmadığı,
ı) Fiyat tekliflerinin üzerine Kamu İhale Genel Tebliği uyarınca meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibarelerinin eksik veya yanlış yazıldığı, meslek mensubu ve mükellef tarafından imzalanmadığı, serbest muhasebeci tarafından imzalandığı, meslek mensubu tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmediği/mühürlenmediği, fiyat tekliflerinin ve söz konusu fiyat tekliflerinin dayanağı olarak düzenlenen tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak oluşturulmadığı, bahse konu tutanakların her sayfasının fiyat teklifi alınan mükellef ile meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, tutanakların serbest muhasebeci tarafından imzalandığı, tutanaklarda beyanname dönemlerinin, idarenin adının, ihale kayıt numarasının, ihale tarihinin ve isteklilerin adının belirtilmediği, fiyat tekliflerinde maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarına ilişkin olarak belirtilen tarih ve sayıların meslek mensubuna ait defterlerdeki bilgilerle uyumlu olmadığı, fiyat tekliflerinin, teklif alınan üçüncü kişilerin gerçek ekonomik verileri dikkate alınarak hazırlanmadığı, fiyat teklifleri ile söz konusu tekliflerinin dayanağı olarak düzenlenen tutanaklar arasında uyumsuzluk olduğu, fiyat tekliflerinde yer alan birim fiyatların, söz konusu tekliflerin dayanağı olarak düzenlenen maliyet tespit tutanaklarında belirtilen ortalama/toplam birim maliyet tutarının, satış tutarı tespit tutanaklarında belirtilen ortalama birim satış tutarının ise % 80’inin altında olduğu, fiyat tekliflerinde belirtilen tutarlar ile analizlerde belirtilen fiyatların aynı olmadığı, iş kalemleri için alınan fiyat tekliflerinin bahse konu iş kalemlerinin analizlerinde yer alan girdileri içerecek şekilde hazırlanmadığı, meslek mensuplarına ilişkin olarak sunulan faaliyet belgelerinin geçerlilik sürelerinin dolduğu, EK.O-5 ve EK.O-6 tutanaklarında, fiyat tekliflerinin ilgili olduğu iş kaleminde yer alan işçilik girdilerini ve diğer girdileri içeren ayrıntılı açıklamaların yer almadığı,
i) Akaryakıt girdilerine ilişkin olarak teklif edilen birim fiyatların ihale tarihi ile ilan tarihi arasında EPDK tarafından il bazında yayımlanan fiyatların % 90’ının altında olduğu,
j) Makinelerin amortisman, bakım, onarım, işletme ve finansman giderlerine ilişkin açıklama sunulmadığı,
k) Maliyetler dayanak alınarak ve EK.O-7 tutanakları ile açıklama yapılan iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu, söz konusu isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü bahse konu mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olmadığı; Satışlar dayanak alınarak ve EK.O-7 tutanakları ile açıklama yapılan iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatın ise ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, bahse konu malların ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olmadığı,
l) Söz konusu istekliler tarafından ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğu belirtilen mallara ilişkin olarak EK.O-8 tutanağının sunulmadığı, sunulsa dahi bahse konu tutanakta ilgili malların ağırlıklı ortalama birim maliyetinin gösterilmediği, istekliler tarafından teklif edilen birim fiyatların stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında olduğu, stoklarda olduğu belirtilen mal miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen mal miktarından az olduğu, eksik kalan miktar için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde belirtilen diğer açıklama yöntemlerine uygun bir açıklama yapılmadığı,
m) Söz konusu istekliler tarafından, açıklama istenen iş kalemlerini oluşturan malzemelerin (kırmataş, kaya, kum-çakıl, kil ve dolgu malzemesi) temin yerlerinin ve malzeme ocaklarının itinerer ile gösterilmediği, ocak yeri ile ilgili resmi belgelerin, taahhütlerin ve sözleşmelerin ibraz edilmediği, nakliye hesabında kullanılan K taşıma katsayısı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2020 yılına ilişkin olarak yayımlanan birim fiyattan daha düşük bir birim fiyat kullanılmasına rağmen söz konusu tutarı tevsik edici belgeler ile M taşıma mesafesinin nasıl hesaplandığına ilişkin belgelerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmadığı, nakliye girdisine ilişkin olarak fiyat teklifi alınan üçüncü kişilerin son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemlerinde aynı cins malzemeyle, aynı kapasite ve özellikte taşıma aracıyla ve aynı mesafede yaptıkları herhangi bir işin veya faturanın bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.
…
Sınır değer aşağıdaki eşitlikten bulunur:
…
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b.dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.…
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (EK-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.
…
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
…
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü..” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin altında teklif sunduğu tespit edilen geçerli teklif sahibi 19 istekliye aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı gönderildiği, bahse konu yazı ekinde açıklama istenecek iş kalemleri ile bu iş kalemlerinin analiz girdilerinin isim ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarına yer verilerek açıklama istenmeyecek analiz girdilerinin belirtildiği, bu kapsamda 5 adet iş kaleminin açıklama istenecek iş kalemi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
Kamu ihale mevzuatı hüküm ve açıklamaları, ihale dokümanında yer alan düzenlemeler, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ve ekleri ile istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler çerçevesinde yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki tespitlere ulaşılmıştır.
– Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında; açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin analizlerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış rayiç fiyatların kullanıldığı analiz girdilerinin belirtildiği listenin, nakliye ve işçilik girdileri ile “mazot (motorin)” girdisinin tevsiki amacıyla yapılan hesaplamalara ilişkin belgelerin, EPDK tarafından Hakkâri ili bazında ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında “mazot (motorin)” için yayımlanmış olan fiyat listesinin, açıklama istenen 5 adet analiz girdisine ilişkin olarak (“C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)”, “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”, “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”, “çam kerestesi 2.sınıf” ve “amonyum nitrat, fuel-oil karışımı”) üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin, satış tutarı tespit tutanaklarının (EK-O.6) ve meslek mensuplarına ait faaliyet belgelerinin sunulduğu,
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında; açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin analizlerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış rayiç fiyatların kullanıldığı analiz girdilerinin belirtildiği listenin, nakliye ve işçilik girdileri ile “mazot (motorin)” girdisinin tevsiki amacıyla yapılan hesaplamalara ilişkin belgelerin, EPDK tarafından Hakkâri ili bazında ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında “mazot (motorin)” için yayımlanmış olan fiyat listesinin, açıklama istenen 3 adet analiz girdisine ilişkin olarak (“C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)”, “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” ve “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”) üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu,
Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında; açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin analizlerin, işçilik girdileri ile “mazot (motorin)” girdisinin tevsiki amacıyla yapılan hesaplamalara ilişkin belgelerin, EPDK tarafından Hakkâri ili bazında ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında “motorin” için yayımlanmış olan fiyat listesinin, açıklama istenen 5 adet analiz girdisine ilişkin olarak (“C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)”, “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”, “beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)”, “çam kerestesi 2.sınıf” ve “amonyum nitrat, fuel-oil karışımı”) üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin, satış tutarı tespit tutanaklarının (EK-O.6) ve meslek mensuplarına ait faaliyet belgelerinin sunulduğu anlaşılmıştır.
– İşçilik ücretlerinin Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. ve Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan analizlerde 13,08 TL olarak; Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından sunulan analizlerde ise 13,09 olarak belirtildiği tespit edilmiş olup, inceleme konusu ihalenin 02.06.2020 tarihinde gerçekleştirildiği göz önünde bulundurulduğunda işçilik ücretleri için belirtilen tutarların ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin (2.943,00 TL/30 gün/7,5 saat=13,08 TL) altında olmadığı anlaşılmıştır.
– “Mazot (motorin)” girdisinin fiyatını tevsik etmek amacıyla Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından sunulan belgelerin incelenmesi neticesinde; söz konusu girdiye ilişkin olarak EPDK tarafından 23.04.2020 ve 28.04.2020 tarihlerinde Hakkâri ili bazında yayımlanan 4,15 TL/lt (KDV dâhil) birim fiyattan KDV tutarının düşülmesi neticesinde elde edilen tutarın (4,15/1,18=3,5169 TL/lt), motorin yoğunluğu 0,845 kg/lt esas alınarak 4,162 TL/kg’a dönüştürüldüğü, bu kapsamda bahse konu istekliler tarafından “mazot (motorin)” girdisi için teklif edilen birim fiyatın (3,75 TL/kg), EPDK tarafından ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında il bazında yayımlanan fiyatın % 90’ının (4,162×0,90=3,75 TL) altında olmadığı,
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan belgelerin incelenmesi neticesinde ise; söz konusu girdiye ilişkin olarak EPDK tarafından 02.05.2020 tarihinde Hakkâri ili bazında yayımlanan 4,15 TL/lt (KDV dâhil) birim fiyattan KDV tutarının düşülmesi neticesinde elde edilen tutarın (4,15/1,18=3,516 TL/lt), motorin yoğunluğu 0,833 kg/lt esas alınarak 4,222 TL/kg’a dönüştürüldüğü, bu kapsamda bahse konu istekli tarafından “mazot (motorin)” girdisi için teklif edilen birim fiyatın (3,80 TL/kg), EPDK tarafından ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında il bazında yayımlanan fiyatın % 90’ının (4,222×0,90=3,799 TL) altında olmadığı anlaşılmıştır.
– Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında üçüncü kişilerden alınarak sunulan fiyat tekliflerinin üzerine meslek mensubu (yeminli mali müşavir/serbest muhasebeci mali müşavir) tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde belirtilen ilgili ibarenin yazılarak imzalandığı, iletişim bilgileri de eklenmek suretiyle kaşelendiği, bahse konu fiyat tekliflerinde mükellefin imzası ile kaşesinin yer aldığı, fiyat tekliflerinde belirtilen tutarlar ile analizlerde belirtilen tutarların aynı olduğu tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin; maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının uygun olmadığına, meslek mensuplarına ait faaliyet belgelerinin geçerli olmadığına ilişkin iddiaları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarındaki bilgiler ile fiyat teklifleri ve meslek mensuplarına ait defterlerdeki bilgilerin uyumsuz olduğu yönündeki iddiaları aşağıda incelenmiştir:
Kamu ihale mevzuatı uyarınca teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat tekliflerinin dayanağı olarak ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (EK-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (EK-O.6) düzenleneceği, tutanakların meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği, fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların ve tutanakların ekinde sunulması zorunlu olan faaliyet belgesinin meslek mensubundan istenebileceği anlaşılmış olup, inceleme konusu ihalenin aşırı düşük teklif sorgulama sürecinde maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının ve meslek mensuplarına ait defterlerin ve faaliyet belgelerinin gerek görülmediğinden idarece istenmediği, Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından söz konusu belgelerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmadığı, başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvurusu dilekçesinde bahse konu belgelerin Kurum tarafından istenmesini gerektirecek belgeye dayalı bir iddiasının da bulunmadığı anlaşılmıştır.
Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş., Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan EK-O.6 satış tutarı tespit tutanaklarının son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak oluşturulduğu (2019 yılı IV. Dönem veya 2020 yılı I. Dönem), tutanakların her sayfasının meslek mensubu (yeminli mali müşavir/serbest muhasebeci mali müşavir) ve mükellef tarafından imzalandığı, tutanaklarda idarenin adının, ihale kayıt numarasının, ihale tarihinin, isteklinin adının belirtildiği, fiyat teklifleri ile tutanakların uyumlu olduğu (tarih, sayı vb.), fiyat tekliflerindeki birim fiyatların satış tutarı tespit tutanaklarında belirtilen ortalama birim satış tutarının ise % 80’inin altında olmadığı, faaliyet belgelerinin geçerlilik süresinin dolmadığı tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin “iş kalemleri için alınan fiyat tekliflerinin, bahse konu iş kalemlerinin analizlerinde yer alan girdileri içerecek şekilde hazırlanmadığı” yönündeki iddiasının incelenmesi neticesinde; söz konusu istekliler tarafından iş kalemlerine ilişkin olarak fiyat teklifi alınmadığı, fiyat tekliflerinin analiz girdilerine ilişkin olarak alındığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
– Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış rayiç fiyatların kullanıldığı analiz girdilerine ilişkin listenin sunulduğu, bahse konu listede 10.120.1004 poz numaralı “ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3)”, 03.141 poz numaralı “paletli delgi makinası (112 kW-152 HP-2500 rpm)(ankraj, zemin çivisi, bulon, barkaban, deliği delinmesi için” ve 10.110.1003 poz numaralı “her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı (K)” girdilerinin yer aldığı, 10.120.1004 ve 10.110.1003 poz numaralı girdilerin fiyat tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2020 yılına ilişkin olarak yayımlanan rayiç fiyatların, 03.141 poz numaralı girdinin fiyat tevsiki için ise Karayolları Genel Müdürlüğünün 2020 yılı rayiç fiyatının kullanıldığı, bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçlerin anılan istekliler tarafından poz numaraları da belirtilmek suretiyle liste halinde sunulduğu, dolayısıyla söz konusu rayiçlere ilişkin olarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13 maddesinde belirtilen belgelerin sunulmasının zorunlu olmadığı, makine girdilerinin de bahse konu girdiler arasında olması sebebiyle amortisman, bakım, onarım, işletme ve finansman giderlerine ilişkin olarak açıklama sunulmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır.
Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan analizlerde yer alan “birim fiyat kaynağı” isimli sütunda “ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3)”, 03.141 poz numaralı “paletli delgi makinası (112 kW-152 HP-2500 rpm)(ankraj, zemin çivisi, bulon, barkaban, deliği delinmesi için” ve 10.110.1003 poz numaralı “her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı (K)” girdilerinin fiyat tevsikinin hangi kamu kurum ve kuruluşunun rayiç fiyatı kullanılarak tevsik edildiğinin belirtildiği, 10.120.1004 ve 10.110.1003 poz numaralı girdilerin fiyat tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2020 yılına ilişkin olarak yayımlanan rayiç fiyatların, 03.141 poz numaralı girdinin fiyat tevsiki için ise Karayolları Genel Müdürlüğünün 2020 yılı rayiç fiyatının kullanıldığının ifade edildiği, bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçlerin poz numaraları da belirtilmek suretiyle liste halinde gösterilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış rayiç fiyatların kullanıldığı analiz girdilerine ilişkin listenin sunulduğu, bahse konu listede 10.120.1004 poz numaralı “ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3)”, 03.141 poz numaralı “paletli delgi makinası (112 kW-152 HP-2500 rpm)(ankraj, zemin çivisi, bulon, barkaban, deliği delinmesi için”, 10.110.1003 poz numaralı “her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı (K)”, 10.130.4502 poz numaralı “çam kerestesi 2.sınıf” ve 10.160.1003 poz numaralı “amonyum nitrat, fuel-oil karışımı” girdilerinin yer aldığı, 10.130.4502, 10.120.1004, 10.160.1003 ve 10.110.1003 poz numaralı girdilerin fiyat tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2020 yılına ilişkin olarak yayımlanan rayiç fiyatların, 03.141 poz numaralı girdinin fiyat tevsiki için ise Karayolları Genel Müdürlüğünün 2020 yılı rayiç fiyatının kullanıldığı tespit edilmiştir.
– İdare tarafından sınır değerin altında teklif sunduğu tespit edilen isteklilere aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının ekinde gönderilen analiz formatlarında “yarma ve yan ariyetten dolguya (mesafe:1000 mt, F=0.00046 K*M1/2-0.0046 K)”, “ariyet ocağından getirilecek veya depoya gidecek kazı (mesafe:1000 mt., F=0.00034 K*M1/2-0.0034 K)”, “iş başına nakil (A:1, mesafe:1030 km, F=K x (0.0007 M + 0.01) x A)” girdilerinin açıklama istenecek analiz girdisi olarak belirtildiği görülmüş olup, söz konusu istekliler tarafından yapılan hesaplamaların, idarenin düzenlediği analiz formatlarında yer verilen nakliye formül ve açıklamalarına uygun olduğu, hesaplamaların idare tarafından belirlenen M taşıma mesafesi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca K taşıma katsayısı için 2020 yılında yayımlanan rayiç fiyat göz önünde bulundurularak yapıldığı, nakliye girdileri için fiyat teklifi alınmadığı tespit edilmiştir.
– Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin olarak sunulan analizlerdeki toplam tutarlar ile birim fiyat teklif cetvellerinde belirtilen tutarların aynı olduğu, analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin sunulduğu, sunulan analizlerde belirtilen girdi cins ve miktarları ile idare tarafından hazırlanan analiz formatlarındaki girdi cins ve miktarlarının aynı olduğu, istekliler tarafından sunulan bahse konu analizlerde açıklama istenilmeyen analiz girdilerine de yer verildiği, analizlerde aritmetik hata bulunmadığı tespit edilmiştir.
– Başvuru sahibinin KGM/2200/T, KGM/23.015/K/T ve KGM/16.130/K-H/T poz numaralı iş kalemlerine yönelik iddialarının incelenmesi neticesinde; istekliler tarafından anılan iş kalemlerine ilişkin olarak sunulan analizlerin idarece hazırlanan analiz formatlarına uygun olduğu, nakliye girdilerinin de idarece belirlenen formüllere uygun olarak belirlendiği görülmüş olup, bu bağlamda istekliler tarafından sunulan analizlerin, birim fiyat tariflerinde belirtilen tüm giderleri içerdiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin “KGM/16.132/K-HR poz numaralı iş kaleminin birim fiyat tarifinde belirtilen “kimyasal ve mineral katkı malzemeleri” için söz konusu istekliler tarafından herhangi bir analiz girdisine yer verilmediği” iddiası ile “KAZI-1 poz numaralı iş kaleminin tarifinde birim fiyata dâhil olan giderler arasında sayılan “iksa ve batardo projelerinin hazırlanması ve idareye onaylatılması, temel çukurundaki motopomp kullanılmasını gerektirmeyecek miktardaki (kazı tabanı düzeyinde usulüne göre ölçülen saatteki verimi 0,6 m3’ten az olan) suyun boşaltılması” işleri için herhangi bir gider öngörülmediği, bahse konu iş kaleminin tarifinde birim fiyata dâhil olan giderler arasında sayılan “kompresör ve patlayıcı madde de kullanılarak her derinlik ve genişlikte, her derinlikte her cins ve klastaki zeminde kazı yapılması” işinin yapılacağı güzergâhta kazı sınıfının % 50 sert kaya + % 25 yumuşak kaya + % 15 yumuşak küskü + % 10 sert toprak olduğu, ancak söz konusu istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında kazı bedelinin daha düşük belirlenmesi amacıyla farklı kazı sınıfları esas alınarak hesaplama yapıldığı, kazı malzemesinin nakil mesafesine, kazı malzemesi döküm bedeline, malzemenin döküleceği alanın kiralanmasına ve söz konusu alanın düzeltilmesine ilişkin olarak herhangi bir analiz girdisine yer verilmediği” yönündeki iddialarının incelenmesi neticesinde, ihale komisyonu tarafından sınır değerin altında teklif sunduğu tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında bahse konu iş kalemlerinin açıklama istenecek iş kalemi olarak belirtilmediği anlaşıldığından, başvuru sahibinin anılan iş kalemlerine yönelik iddialarının da yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
– Başvuru sahibinin EK-O.7 VE EK-O.8 tutanaklarına yönelik iddialarının incelenmesi neticesinde; bahse konu istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan tevsik edici belgeler arasında EK-O.7 ve EK-O.8 tutanaklarının bulunmadığı anlaşıldığından söz konusu iddiaların yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
– Başvuru sahibinin “işin Şemdinli kırsalında yapılacağı, dolayısıyla bölgenin özel şartları göz önünde bulundurulursa beton fiyatının, bu şartlara haiz olmayan başka bir bölge ile bir tutularak belirlenmesinin uygun olmadığı” yönündeki iddiası aşağıda incelenmiştir:
Karayolu Teknik Şartnamesi’nin “308.07.04.01 Yaş Karışım Hazır Betonun Taşınması” başlıklı kısmında “…Karıştırma donanımı olan araçlarla veya transmikserlerle betonun boşaltma işlemi, çimento ile suyun ilk temasından itibaren 120 dakika sonunda (çimento ilk priz süresini geçmemesi kaydıyla tamamlanmalıdır.
Herhangi bir karşıtırma donanımı olmayan araçlarla taşınan katı kıvamındaki taze beton ise çimento ve suyun ilk temasından itibaren en fazla 45 dakika sonunda yerine boşaltılmalıdır…” açıklamaları yer almaktadır.
Yapılan incelemede; “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” girdisine ilişkin olarak Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından Kandaşoğlu İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, söz konusu üçüncü kişinin ticaret merkezi olan Van ile işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli arasındaki karayolu ulaşım mesafesinin ortalama 300 km olduğu,
Orak Altyp. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesma Yap. Mak. İnş. A.Ş. tarafından Çağsan Bet. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, söz konusu üçüncü kişinin ticaret merkezi olan Hakkâri/Yüksekova ile işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli arasındaki karayolu ulaşım mesafesinin ortalama 115 km olduğu,
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. tarafından Ekenler Mad. Haz. Bet. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, söz konusu üçüncü kişinin ticaret merkezi olan Sivas ile işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli arasındaki karayolu ulaşım mesafesinin ortalama 1000 km olduğu,
Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından MFC Dem. Ya. Malz. Tic. A.Ş.den fiyat teklifi alındığı, söz konusu üçüncü kişinin ticaret merkezi olan Ankara/Yenimahalle ile işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli arasındaki karayolu ulaşım mesafesinin ortalama 1490 km olduğu tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan Karayolu Teknik Şartnamesi açıklaması uyarınca, diğer inşaat malzemelerinden farklı olarak beton harcının, niteliği gereği yaklaşık 2 saat süreyle teknik vasıflarını koruyabilen bir malzeme türü olduğu, dolayısıyla en geç bu süre içerisinde iş yerine teslim edilmesi gerektiği; Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş. tarafından C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” girdisine ilişkin olarak fiyat teklifi alınan yerler ile ihale konusu işin yapılacağı yer olan Hakkâri/Şemdinli arasındaki mesafenin, yüklü kamyonların hız kapasiteleri ve kanunen belirlenen hız limitleri çerçevesinde Karayolu Teknik Şartname’sinde belirtilen süreden çok daha uzun sürede katetileceği anlaşılmış olup, kamu ihale mevzuatında fiyat tekliflerinin işin gerçekleştirileceği yere yakın yerden alınma zorunluğu bulunmamakta ise de söz konusu istekliler tarafından fiyat tekliflerinin alındığı yerlerden (Van, Ankara, Sivas) işin yapım yerine (Hakkâri/Şemdinli) beton harcının özelliklerinin bozulmadan nakledilmesinin teknik olarak mümkün bulunmadığı, beton harcının sınırsız mesafe ve sınırsız sürede teslim edilebilecek bir emtia cinsi olmadığı ve bahse konu istekliler tarafından anılan hususta teknik bir çözümün de sunulmadığı dikkate alındığında, anılan fiyat tekliflerinin uygun olmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin bahse konu hususa ilişkin olarak Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş.ye yönelik iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Demce Yap. İnş. San. ve Tic. A.Ş., Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nakl. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. ve Nesce İnş. Enrj. ve Tic. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamaları reddedilerek tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
|