BAŞVURU SAHİBİ:

Hem Grup Asfalt İnş. Müh. Oto Kiralama Taş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/548808 İhale Kayıt Numaralı “Adana İli Merkez İlçeler, Ceyhan ve Yumurtalık İlçelerinde Yol Yapım ve Bakım Yapılması Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı tarafından 19.11.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Adana İli Merkez İlçeler, Ceyhan ve Yumurtalık İlçelerinde Yol Yapım ve Bakım Yapılması Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Hem Grup Asfalt İnş. Müh. Oto Kiralama Taş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 16.12.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.12.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.12.2020 tarih ve 58627 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.12.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/2118 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan teklifte, ihaleye katılım ve yeterlik belgelerinde mevzuata aykırılıklar bulunduğu, şöyle ki;

1) Anılan istekli tarafından temsile yetkili olunduğunu tevsik etmek üzere sunulan belgelerde; teklif mektubunu imzalayan kişiler, şirket ortakları ve yönetimde bulunan görevliler ile ortakların hisse oranlarına ilişkin olarak son durumu ve bu kişilerin tamamının T.C. Kimlik/Vergi Kimlik Numaralarını göstermediği, ayrıca imza sirküleri, vekâletname ve imza beyannamelerinin içerik ve süresi dikkate alındığında, teklif mektuplarının yetkisiz kişilerce imzalandığı, diğer taraftan vekâletnamede vekil eden sıfatıyla yer alan kişinin 13.01.2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri ve imza sirküleri çerçevesinde ihale konusu iş için teklif vermek üzere vekil tayin etme yetkisinin bulunmadığı, istekli tarafından sunulan teklif vermeye yetkili olunduğuna ilişkin belgelerin, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarına aykırılık teşkil ettiği, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin konuyla ilgili 10/A.l maddesinde belirtilen hususların ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından usulüne uygun şekilde, tam ve doğru olarak belgelendirilmediği, ilgili standart forma aykırı şekilde sunulan bilgilerin eksik ve hatalı olduğu, isteklinin son durumunu göstermediği, belgelerdeki bilgiler arasında çelişkiler bulunduğu,

2) Teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelinin, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği!nin ekinde yer alan “Birim Fiyat Teklif Mektubu” ve “Birim Fiyat Teklif Cetveli” standart formları ile ihale dokümanı kapsamında verilen standart formlara aykırı şekilde düzenlendiği, teklif mektubundaki tutarın, rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak yazılmadığı, ayrıca, birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunduğu, diğer taraftan, birim fiyat teklif cetvelindeki miktarların değiştirildiği ve iş kalemlerinin tamamına yer verilmediği, anılan isteklinin teklif mektubundaki toplam tutar ile birim fiyat teklif cetvelindeki toplam tutarın birbirinden farklı olduğu,

3) Geçici teminat olarak sunulan banka teminat mektubu ve/veya geçici kefalet senedinin, ihale dokümanında verilen standart formlara aykırı olarak düzenlendiği, söz konusu belgelerin süresinin İdari şartnamede öngörülen süreyi karşılamadığı, anılan belgelerdeki işin adı, idarenin adı ve isteklinin ticaret unvanı bilgilerinin hatalı ve eksik olduğu, geçici teminat tutarlarının teklif bedelinin %3’ünün altında olduğu,  anılan isteklinin geçici teminat olarak sunduğu geçici kefalet senedinin, ilgili mevzuatı uyarınca Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından kefalet sigortası kolunda yetkilendirilmemiş şirketler tarafından düzenlendiğinden geçerliliğinin bulunmadığı,

4) İdari Şartnamenin 7.5.5. maddesi uyarınca sunulan bilgi ve belgelerin, bu maddeye ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği!nin 41. maddesindeki düzenlemeye uygun şekilde sunulmadığı, belgelerdeki noter onaylarının, ihale ilan tarihinden önce yapıldığı, belgelerde yetkili meslek mensubunun imza ve kaşesi bulunmadığı, sunulan belgelerin, kendi malı olan araçlar ve iş makineleri için istenen özelliklerin tamamını tevsik etmediği, asfalt plentine ait kapasite raporundaki onaylar ve bilgilerin eksik olduğu, kapasite raporunun geçerlik tarihinin sona erdiği, kapasite raporunun istekliye ait olmadığı, kapasite raporunun istenen teknik özellikleri karşılamadığı, kapasite raporundaki asfalt plenti ile kendi malı olduğu belirtilen asfalt plentinin farklı plentler olduğu, finansal kiralamaya ilişkin belgelerin, araç veya iş makinesinin isteklinin kendisine ait olduğunu usulüne uygun şekilde tevsik etmediği, asfalt plentinin ÇED raporunun olmadığı veya istekli adına düzenlenmediği, plentin şehir merkezine olan uzaklığı ile ilgili kesin tespiti sağlayan mesafeye ilişkin belgelerin sunulmadığı, sunulan belgelerin idari şartnamedeki mesafe kriterini karşılamadığı,

5) İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu iş deneyim belgelerinin, benzer iş kapsamındaki işlerden elde edilmediği, sunulan iş deneyim belgeleri içinde benzer iş grubu dışında kalan işlere ilişkin kısımların da bulunduğu halde, benzer iş kapsamında olduğu iddia edilen iş kısımlarının miktar ve tutarlarının belgeler üzerinde gösterilmediği, bu çerçevede, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin 2.5. maddesinde yer alan hüküm gereğince, ihale üzerinde bırakılan isteklinin benzer iş kapsamındaki iş kalemlerini ve bunların tutarlarını gösteren belgeleri de sunması gerekirken, bu hususlara ilişkin tevsik edici hiçbir bilgi ve belgeye teklifi kapsamında yer vermediği,

6) İsteklinin sunduğu iş deneyim belgesinde yer alan benzer işe uygun iş kısımlarının güncellenmiş tutarlarının, idari şartnamede öngörülen asgari iş deneyim tutarını karşılamadığı, isteklinin iş deneyim belgelerindeki esaslı unsurun (ana iş grubu) doğru belirlenmediği, ayrıca esaslı unsurun, ihale konusu işle benzer işe uygun olmadığı halde, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 48’inci maddesinin ikinci fıkrası ile Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.8’inci maddesine aykırı şekilde, belge tutarlarının tamamı dikkate alınarak değerlendirildiği, öte yandan, iş deneyim belgesinin EKAP üzerinden düzenlenmediği, üzerinde EKAP kayıt numarası bulunmayan bir iş deneyim belgesinin sunulduğu,

7) İsteklinin sunduğu iş deneyim belgelerinin, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 39’uncu maddesi ile 44 ve 48’inci maddelerine uygun şekilde düzenlenmediği, söz konusu iş deneyim belgelerinin, başta asgari iş deneyim tutarı olmak üzere İdari Şartnamede aranan yeterlik kriterlerinin hiçbirini karşılayamadığı, ayrıca bu belgelerde, anılan Yönetmelik’in EK-1’inde yer alan “Yüklenici İş Bitirme, Alt Yüklenici İş Bitirme, İş Denetleme ve İş Yönetme Belgesi ile İş Durum Belgesi” standart formlarına aykırılık ve eksiklik bulunduğu, iş deneyim belgelerinin benzer işe ve esaslı iş grubuna uygun olmadığı, belgelerde benzer işe ilişkin gerekli ayrıştırmaların da yapılmadığı,

8) İsteklinin sunduğu “İş Denetleme ve İş Yönetme Belgesi ile Mezuniyet Belgesi”nin sahibine ilişkin olarak hazırlanan Ortaklık Durum Belgelerinin, ilgili Yönetmelik ekindeki standart forma aykırı şekilde ve ihale ilan tarihinden önce düzenlendiği, sunulan ortaklık durum belgesi, iş deneyim belgesi kullanılan kişinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 39’uncu maddesinde aranan süreler dahilinde belgeyi kullanan şirketin kesintisiz şekilde ve 4734 sayılı Kanun’un 10. maddesinde düzenlenen asgari oranda ortağı olduğunu göstermediği,

9) İstekliye ait bilanço belgelerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci maddesine, iş hacmini gösteren belgelerin ise aynı Yönetmelik’in 36 ve 37’nci maddelerine uygun şekilde düzenlenmediği ve sunulmadığı, gerek bilanço belgeleri gerekse de iş hacmini gösteren belgelerin, Yönetmelik’in 35, 36 ve 37’nci maddelerindeki yeterlik kriterlerini karşılamadığı,

10) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuat uygun olmadığı şöyle ki;

10.1- İsteklinin, açıklaması kapsamında sunduğu analizlerin, idarece verilen analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına ve teknik şartnameye aykırı olduğu, isteklinin, analiz girdilerini ve miktarlarını değiştirdiği, bazı analiz girdilerine hiç yer vermediği, bazı girdilerin adları ve birimlerinin ise hatalı gösterildiği, anılan isteklinin sunduğu analizlerin hatalı ve eksik olduğu, açıklanması istenen tüm girdilerin açıklanmadığı, açıklanan girdilere ilişkin belgelendirme yapılmadığı, sunulan belgelerin ise Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesi hükümlerine aykırı şekilde düzenlendiği, açıklanması istenen ve istenmeyen analiz girdilerinin birimi, birim fiyatı, miktarları ile girdi tutarlarının gösterilmediği,

10.2- İstekli tarafından, idarece açıklama istenen iş kalemlerine ait her bir analizdeki tüm girdilerin ayrı ayrı gösterilerek fiyatlandırılması ve bu fiyatların Kamu İhale Genel Tebliği’ne uygun şekilde belgelendirilmesi gerekirken, bazı iş kalemlerinin bütün olarak tek bir fiyat teklifine konu edilmek suretiyle açıklama yapılmasının, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4. ile 45.1.13’üncü maddesine aykırılık teşkil ettiği,

10.3- Asfalt betonu binder tabakası yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) iş kalemini oluşturan girdiler arasında yer alan bitüm girdisinin fiyatının usulüne uygun şekilde açıklanmadığı, isteklinin bitüm için TÜPRAŞ Rafinerisi fiyatlarına göre açıklama yapmış olması halinde, ilan tarihi ile ihale tarihi arasında TÜPRAŞ tarafından ilan edilen fiyatlardan daha düşük fiyatların kullanılmış olması nedeniyle söz konusu açıklamanın geçersiz olduğu,

10.4- İdarece açıklama yapılması istenen iş kalemlerinin birim fiyat tarifleri kapsamındaki maliyet unsurları ile isteklinin sunduğu analizlerdeki girdilerin birbirinden farklı olduğu, isteklinin kendisine avantaj sağlamak amacıyla iş kalemlerindeki bazı girdileri değiştirdiği, bazı girdilere ise hiç yer vermediği, idarece hazırlanan ihale dokümanı içerisinde yer alan “Sıcak Karışım Kaplamalı Yollarda Asfalt Yaması Yapılması” iş kaleminin poz tarifinde, birim fiyata dahil olan masraflar arasında “bitümlü sıcak karşımın ve yapıştırıcının temini” girdisi de yer aldığı halde, isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında kullandığı ve idarenin de uygun gördüğü KGM/70.031 pozunun birim fiyat tarifinde, “bitümlü sıcak karışım, yapıştırıcı ve distribütör idareden” açıklamasına yer verildiğinden, her iki pozun örtüşmediği, KGM’nin pozunda bitümlü sıcak karışımın, yapıştırıcının ve distribütörün idarece verileceği öngörülmüş olmasına rağmen, ihale konusu iş kapsamındaki “Sıcak Karışım Kaplamalı Yollarda Asfalt Yaması Yapılması” iş kaleminin poz tarifinde ise bu girdilerin tamamının yüklenici tarafından karşılanacağının açık olduğu, bu durumda, isteklinin KGM/70.031 pozunun birim fiyatını kullanarak açıklama yapması, idarece açıklama istenen 9 numaralı iş kaleminin birim fiyat tarifindeki, “bitümlü sıcak karışım, yapıştırıcı ve distribütör” giderlerini teklif fiyatına dahil etmediği anlamına geldiğinden, isteklinin, idarenin birim fiyat tarifi ile uyuşmayan KGM/70.031 pozunun birim fiyatını kullanmak suretiyle Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.5’inci maddesine açıkça aykırı davrandığı ve kendi lehine hukuka aykırı şekilde haksız bir avantaj elde ettiği,

10.5- Açıklama istenmeyen analiz girdilerine 0,01 TL ve daha az fiyat teklif edilmesi nedeniyle, bazı analiz girdilerinin tutarlarının 0,00 TL olarak hesaplandığı, bu durumun söz konusu analiz girdileri için fiyat öngörülmediği anlamına geldiği,

10.6 – Analizlerde aritmetik hata yapıldığı, yuvarlamadan ve aritmetik hatalardan kaynaklanan hesaplama hatalarının düzeltilmesi durumunda, düzeltilmiş analiz fiyatının teklif edilen birim fiyatın üzerinde olduğu,

10.7- İsteklinin açıklamasında yer alan analiz girdileri için, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının cari yıl (2020) rayiç fiyatlarının altında olan fiyatları teklif ettiği, ayrıca yapılan açıklamada hukuka aykırı şekilde cari yıl birim fiyat listesinde yer almayan ancak geçmiş yıllarda birim fiyatı yayımlanmış olan pozlara ilişkin rayiç fiyatların kullanıldığı, rayiç fiyatları kullanılan pozlar ile açıklama yapılması istenen pozların birbiriyle uyuşmadığı, dolayısıyla söz konusu analiz girdileri için kullanılan fiyatların Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.6’ncı maddesine uygun olmadığı ve aynı Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesine göre belgelendirilmediği,

10.8- Analizlerdeki işçilik bedellerinin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.9’uncu maddesine aykırı olarak 2020 yılı için yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin altında belirlendiği, işçilik maliyetleri için en az saatlik asgari ücretin esas alınması gerekirken işçilik maliyetlerinin de fiyat tekliflerine konu edildiği ve bazı fiyat tekliflerinde “işçilik dahildir” ibaresine yer verilmek suretiyle mevzuata aykırı açıklama yapıldığı,

10.9- Açıklama kapsamında esas alınan motorin fiyatının, EPDK’nın il bazında günlük yayımlanan ve ihale ilan/davet ile ihale tarihi (ihale tarihi hariç) arasında geçerli olan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında olduğu ve mazotun litreden kg’ye dönüşümünde yoğunluğun 0,820-0,845 kg/lt olarak belirlenmediği, kullanılan fiyatın işin yapıldığı yere ilişkin olmadığı ve ayrıca KDV hariç fiyatın hesaplanmasında hata yapıldığından teklifin reddedilmesi gerektiği,

10.10- Analiz girdilerine ait fiyat tekliflerinin, Kamu İhale Genel Tebliği’ne göre fiyat teklifine konu alanda faaliyette bulunan firmalardan alınmadığı ve bu hususu tevsik eden belgelerin idareye sunulmadığı, fiyat tekliflerinin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesi gereğince gerekli ibareler yazılmak suretiyle ilgili meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, fiyat tekliflerini veren firmalar ile bu teklifleri imzalayan ve onaylayan meslek mensupları arasında tam tasdik sözleşmesi veya beyannamelerini imzalamaya yetki veren bir sözleşme bulunmadığı ya da bu sözleşmelerin geçerlilik sürelerinin sona erdiği, söz konusu belgelerde, meslek mensubu kaşesi ile fiyat teklifini veren kişiye ait imza ve kaşenin de eksik olduğu, fiyat tekliflerindeki teklif sahibinin imzasının, tutanakların ekinde sunulması gereken imza sirkülerinde ve imza beyannamelerinde yer alan imzalarla aynı olmadığı,

10.11- Maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile stok tespit tutanağının geçici vergi beyanname dönemlerinin hatalı şekilde belirlendiği veya hiç belirlenmediği, tespit tutanaklarının Kamu İhale Genel Tebliğinin 45’inci maddesine ve ekindeki Ek-O.5, Ek-O.6., Ek-O.7 ve Ek-O.8 standart formlarına aykırı şekilde düzenlendiği, maliyet/satış tutarı ve stok tespit tutanaklarında, söz konusu tutanakların hangi mala ilişkin olarak düzenlendiği bilgisi ve tutanak tarih ve sayısının bulunmadığı, tutanaklarda idarenin ve ihalenin adı, İKN, ihale tarihi, mükellefin ve meslek mensubunun adı, soyadı/unvanı ile diğer bilgileri (meslek mensubunun bağlı olduğu oda, oda sicil ve kaşe numarası bilgileri gibi) geçici vergi beyanname dönemi, defterlerin tasdik makamı, tasdik tarihi ve sayısı bilgilerinin yazılmadığı veya hatalı olarak yazıldığı, tutanakların ekinde meslek mensuplarının oda faaliyet belgeleri ile mükelleflerin imza sirkülerlerinin sunulmadığı, meslek mensuplarının oda faaliyet belgelerinin, fiyat tekliflerinin ve tutanakların meslek mensubunca onaylandığı tarihi kapsamadığı, meslek mensubunun faaliyet belgelerinin, kendisi tarafından aslı gibidir şeklindeki tasdik yapılmadan sunulduğu, mükelleflerin imza sirkülerlerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31. maddesine aykırı olduğu, ayrıca fiyat tekliflerinin dayanağı olan maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile fiyat teklifleri arasında, tutanakların tarih ve sayısı, hangi mala ilişkin olarak düzenlendiği, fiyat teklifini veren ve meslek mensubuna ait bilgiler de dahil olmak üzere içerdikleri bilgiler bakımından tutarsızlık bulunduğu, söz konusu tutanaklardaki hesaplamalarda hatalar yapıldığı, satışlara dayalı açıklamalar için ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olması, maliyete dayalı açıklamalar için ise ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmaması koşullarının gerçekleşmediği, fiyat tekliflerine dayanak gösterilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarındaki ortalama birim maliyet ve satış tutarlarının ilgili geçici vergi beyanname dönemdeki fiyat teklifine konu mala ilişkin bütün faturalar dikkate alınarak hesaplanması gerekirken sadece fiyatı uygun olanlar üzerinden hesaplama yapıldığı, diğer taraftan meslek mensubunca düzenlenen tutanaklarda yer alan ürünler ile fiyat teklifine konu ürünlerin farklı teknik özelliklerde olduğu için söz konusu belgelerin açıklamaya esas alınmasının mümkün bulunmadığı, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin dayanağını teşkil eden idareye sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını düzenleyen mükelleflerin (fiyat teklifini veren firmanın) imza sirkülerlerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesindeki belgelendirme usulüne uygun olmadığı, bu durumda, isteklilerce aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını düzenleyen mükelleflerin (fiyat teklifini veren firmanın) imza sirkülerlerinin asıl veya noter onaylı suret ya da ihaleden önce idarece aslı görülmüştür şerhi düşülen suret şeklinde sunulması gerekirken, söz konusu imza sirkülerlerinin bu kurala aykırı biçimde sunulmuş olması nedeniyle ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği, istekli tarafından sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan tespit tutanağındaki miktarların, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1. maddesindeki düzenlemeye aykırı olduğu, ayrıca tutanaklardaki fatura bilgileri tablosunun mevzuata uygun şekilde doldurulmadığı, fatura bilgilerinde eksiklikler ve yanlışlıklar bulunduğu, fatura bilgilerindeki tutar ve miktarlar ile tutanakların 4. bölümündeki miktarların ve birim satış ya da maliyet tutarlarının, ayrıca fatura tarihleri ile tutanakların 3. bölümündeki geçici vergi beyanname dönemlerinin birbiriyle uyumlu olmadığı ve gerçeğe aykırı fatura bilgilerine yer verildiği,

10.12- İhale üzerinde bırakılan istekli, makine ve ekipman girdilerini, üçüncü kişilerden fiyat teklifi alarak ya da kendi malı araçlarla açıkladığından, söz konusu açıklamaların geçerli kabul edilebilmesi için makine ve ekipmanın idarece verilen analizde belirtilen teknik özelliklere (beygir gücü vb.) birebir uygun olması gerektiği, ancak, isteklinin fiyat teklifi ile ya da kendi malı olarak açıkladığı makine ve ekipmanların beygir güçleri ve diğer teknik özelliklerin analizde istenen teknik özellikleri birebir karşılamadığı, bu sebeple, makine girdilerini fiyat teklifiyle veya kendi malı araçla açıklayan istekli ile ilgili olarak, fiyat teklifi veren firmanın meslek mensubundan, eğer kendi malı araçla açıklama yapılmışsa isteklinin meslek mensubundan satış tutarı tespit tutanağı ile yevmiye defteri kayıtları, fatura ve ruhsatlarının istenerek makinelerin özellikle beygir güçlerinin tam olarak analizde yazan rakamla birebir aynı olup olmadığının tespit edilmesi gerektiği, bu çerçevede, anılan isteklinin açıklamalarında kullandığı makinelerin beygir güçleri başta olmak üzere teknik özelikleri analizde belirtilen özelliklerden farklı olduğundan, açıklamaların analizlere uygun olmadığı,

10.13- Analizlerde yer alan iş makinelerinin ve araçların birim fiyatlarının, bu makine ve araçların isteklinin kendi malı olduğu gerekçesiyle amortisman giderine ilişkin maliyetin düşürülmesi suretiyle hesaplandığı halde söz konusu iş makinelerinin ve araçlarının isteklinin kendi malı olduğunu göstermek üzere ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporunun sunulmadığı, amortisman süresini tevsik eden yasal belgelere açıklama kapsamında yer verilmediği, amortisman süresi sona ermemiş olan makine ve araçlar için amortisman hesaplanmadığı, makine ve araçların resmi rayiçlerinde güç ve kapasite değerleri ile teknik özelliklerine yer verilmesi nedeniyle, fiyat teklifi alınarak ya da kendi malı makine ve araçlarla yapılan açıklamalarda, söz konusu güç, teknik özellik ve kapasite değerlerinin sağlandığının belgelendirilmesi gerektiği halde bu belgelendirmenin yapılmadığı,

10.14- Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.17. maddesi uyarınca, makina ve ekipman girdilerinin bileşenlerinden amortismana yönelik yapılacak açıklamalarda, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan rayiçlerin kullanılması veya makina ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması halinde edinim bedeli üzerinden açıklama yapılmasının gerektiği, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin ancak resmi rayici bulunmayan iş makineleri için kullanılabileceği, yine aynı tebliğ hükmü uyarınca, isteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu, ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak; isteklinin kendi malı olduğunu usulüne uygun şekilde tevsik ettiği bir iş makinesini aşırı düşük teklif açıklamasında kullanabilmesi için, her durumda, makinenin amortisman maliyeti dışında kalan maliyet katsayılarının (yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) esas alınması gerektiği, halbuki asfalt kazıma makinesinin bir saatlik çalışmasına karşılık gelen fiyatın hesaplanmasında esas alınan makina katsayısının ne kadarlık kısmının amortismana, ne kadarlık kısmının diğer maliyet katsayılarına karşılık geldiğine ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatlarda herhangi bir bilgi bulunmadığından, bu katsayıların kullanılmasının da mümkün olmadığı, dolayısıyla, isteklinin asfalt kazıma makinesine ilişkin olarak yapacağı açıklamada kullanabileceği tek fiyat bu makineye ilişkin yayımlanmış resmi rayiç olduğundan, bu tutarın altında yapılan açıklamaların kabul edilmesine de olanak bulunmadığı, bu durumda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin asfalt kazıma makinesi için resmi rayiç fiyatının altında yaptığı açıklamanın reddedilmesi gerektiği,

10.15- Analizlerde yer alan nakliyelere ilişkin bedeller ve mesafelerin, idarenin yaklaşık maliyetinde belirlemiş olduğu maliyetlerden ve mesafelerden daha düşük alındığı ve bu maliyetleri ve mesafeleri usulüne uygun şekilde tevsik etmek üzere herhangi bir belge sunulmadığı, ayrıca bu kapsamda sunulan belgeler, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31. maddesindeki düzenlemelere aykırı şekilde sunulduğu, diğer taraftan Kamu İhale Kurulu kararları uyarınca itinerer tek başına hukuki değer taşıyan tevsik edici bir belge olmadığından bu belgeye dayanılarak yapılan açıklamanın da kabul edilmesinin mümkün olmadığı, bu itibarla isteklinin, daha düşük teklif verebilmek için analizlerde yer alan nakliye girdilerinin taşıma mesafesini olması gerekenden düşük hesaplayarak kendisi lehine haksız şekilde avantaj sağladığı, buna ilave olarak, nakliye girdilerinin, birim fiyat tarifleri ve ihale dokümanında belirlenen yapım şartlarına aykırı şekilde hesaplandığı, yapılan hesaplamalarda analiz kapsamında İdarece verilen nakliye formüllerinin kullanılmaması ya da birim fiyat tarifleri ve yapım şartlarına uygun olmayan taşıma formüllerinin kullanılmasının, ayrıca bu formüllerin değiştirilerek uygulanması, K katsayısının 2020 yılı rayicinden düşük alınması ve analizdeki formül kullanılmadan fiyat teklifi ile açıklama yapılması nedenleriyle de anılan isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.

(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir…” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “1)İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,

…

b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin …” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da (Değişik ibare: 30/09/2020-31260  R.G./5. md.) sözleşme imzalamaya ve sözleşmenin yürütülmesi konusunda yetkili olanlar da dahil olmak üzere; tüzel kişiliği temsile ve yönetime yetkili kişilerin ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası anlaşılır. Ancak, bu bilgileri göstermek üzere teklif ekinde sunulan belgelerde T.C. kimlik numaralarının beyan edilmemesi veya beyan edilen T.C. kimlik numaralarının teyit edilememesi durumunda teklif bu gerekçe ile değerlendirme dışı bırakılmaz.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir.

…

b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;

…

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri.

…

e) Vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi

…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri gereği ihalelere katılacak tüzel kişi istekliler tarafından ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir belgelerin teklifleri kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

İhale uhdesinde bırakılan Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyasında sunulan belgelerden birisi olan 05.10.2017 tarih ve 9423 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde, söz konusu şirketin hisselerinin tamamına Rasim Doğan’ın sahip olduğu, dolayısıyla söz konusu belgede son durumu gösterir şekilde ortağın ve ortaklık oranının görüldüğü,

Öte yandan bahsi geçen istekli tarafından teklif dosyasında, 28.01.2017 tarih ve 7761 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi sunulduğu, söz konusu gazetede anılan isteklinin şirket müdürünün “Rasim Doğan” olduğu ve anılan şahsın söz konusu şirketi her konuda temsil ve ilzama yetkili kılındığı, öte yandan 05.01.2017 tarihli imza sirkülerinin sunulduğu, anılan bu belgede “4.Şirket müdürü olarak … T.C. Kimlik Nolu numaralı Rasim Doğan seçilmiş olup şirketi her konuda şirket unvanı üzerine vaaz edeceği münferit imzası ile temsil ve ilzam edecektir…” ibaresinin yer aldığı, ayrıca temsil yetkisinin ise süresiz olduğu, bahsi geçen belgede Rasim Doğan’ın T.C. kimlik numarası bilgisinin yer aldığı, öte yandan isteklinin teklif mektubunun anılan şahıs tarafından imzalandığı görülmüştür.

Bu çerçevede, isteklinin teklif dosyası kapsamında sunduğu teklif vermeye yetkili olunduğuna ilişkin belgelerin, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile Kamu İhale Genel Tebliğinin 10/A maddesinde belirtilen hususlara uygun olarak sunulduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinde “…Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur.  Mal alımı ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif verilebileceğine dair hüküm bulunması halinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak sunulur…” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır…” hükmü,

İdari Şartname’nin “Teklif mektubunun şekli ve içeriği” başlıklı 23’üncü maddesinde “23.1. Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak sunulur.

23.2. Teklif mektubunda;

a) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi,

b) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması,

c) Kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması,

ç) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasının belirtilmesi,

d) Teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması,

zorunludur.

23.3. İş ortaklığı olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişiler tarafından imzalanması gerekir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olan Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti tarafından teklif dosyası kapsamında sunulan birim fiyat teklif cetvelinde yer alan miktarlar ile teklif edilen birim fiyatların çarpımında ve toplamlarında aritmetik hata olmadığı, birim fiyat teklif mektubunda rakam ve yazı ile yazılan tutarların birbiri ile uyumlu olduğu, birim fiyat teklif mektubunun ihale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat teklif mektubu standart formuna uygun olduğu, ayrıca söz konusu teklif cetvelinde yer alan miktarların birim fiyat teklif cetvel standart formunda yer alan miktarlar ile aynı olduğu ve aynı formda belirtilen iş kalemlerinin tamamına söz konusu cetvelde yer verildiği de anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Geçici teminat”  başlıklı 33’üncü maddesinde “İhalelerde, teklif edilen bedelin % 3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır. İhale dokümanında belirtilmesi şartıyla, danışmanlık hizmeti ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Teminat mektupları” başlıklı 35’inci maddesinde “Bu Kanun kapsamında verilecek teminat mektuplarının kapsam ve şeklini tespite Kamu İhale Kurumu yetkilidir.  

32 nci maddeye göre belirlenen tekliflerin geçerlilik süresinden en az otuz gün fazla süreli olmak kaydıyla, geçici teminat mektuplarında süre belirtilir. Teklif geçerlilik süresinin uzatılması halinde, geçici teminat mektuplarının süresi de aynı süre ile uzatılır. Kesin teminat mektuplarının süresi ihale konusu işin bitiş tarihi dikkate alınmak suretiyle idare tarafından belirlenir.

İlgili mevzuatına aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları kabul edilmez. ” hükmü,

Bahsi geçen Kanun’un “Teminat olarak kabul edilecek değerler” başlıklı 34’üncü maddesinde “Teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda gösterilmiştir:

a) Tedavüldeki Türk Parası.           

b) Teminat mektupları.

c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler…” hükmü,

İdari Şartname’nin “Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler, teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.

26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde, toplam geçici teminat miktarı ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen tekliflere bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. Ancak ortaklardan herhangi biri tarafından Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işler için düzenlenen iş bitirme belgesinin kullanılması durumunda, belgeyi kullanan ortak tarafından ilgisine göre iş ortaklıklarındaki hissesi oranında veya konsorsiyumlarda işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarının toplam teklif tutarına karşılık gelen oranda geçici teminat verilmesi zorunludur.

26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 17.04.2021 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.

26.4. Kabul edilebilir bir geçici teminat ile birlikte verilmeyen teklifler, İdare tarafından istenilen katılma şartlarının sağlanamadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teminat olarak kabul edilecek değerler” başlıklı 27’nci maddesinde “…27.4. Teminat mektubu verilmesi halinde, bu mektubun kapsam ve şeklinin, Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen esaslara ve standart formlara uygun olması gerekir. Bu esaslara ve standart formlara aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları geçerli kabul edilmez…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklifi kapsamında sunulan belgeler incelendiğinde, söz konusu istekli tarafından bir adet geçici teminat mektubunun sunulduğu, geçici teminat mektubunun Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Pendik Şubesi tarafından 16.11.2020 tarihinde düzenlendiği, geçerlilik tarihinin 17.05.2021 olduğu, toplam teminat tutarının ise 1.800.000,00 TL olduğu, söz konusu istekli tarafından sunulan geçici teminat mektubunun standart forma uygun olduğu, geçici teminat mektubu tutarının teklif tutarının (47.700.000,00 TL) %3’ünden az olmadığı, teminat mektubu geçerlilik tarihinin İdari Şartname’de belirlenen 17.04.2021 tarihinden önceki bir tarih olmadığı, söz konusu mektupta işin adı, idarenin adı ve isteklinin ticaret unvanının yer aldığı görülmüş olup, başvuru sahibinin bahse konu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.

(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.

9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklaması,

Başvuruya konu ihalenin İdari Şartnamesi’nin 7.5.5’inci maddesinde “

– isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

– Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da  yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.

– Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.

– İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalenin ilan tarihinin 19.10.2020 olduğu görülmüş, kendi malına ilişkin ihale ilan tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümleri gereğince, başvuru sahibinin iddiası incelenmiştir.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ve İdari Şartname düzenlemelerinden, idareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için isteklilerin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine idari şartnamede yer verileceği, isteklilerin de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edecekleri, tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olmasının zorunlu olduğu, İdari Şartname’de ihaleye teklif verecek olan isteklilerden, 240 ton/saat kapasiteli asfalt plentinin kendi malı olarak istenildiği, asfalt plentinin mesafesinin Adana şehir merkezine en fazla 70 km mesafede olması gerektiği,  diğer yandan isteklilerin, kendileri adına düzenlenmiş ÇED raporu, kapasite raporu, plentin şehir merkezine mesafesi için karayolları haritasında km’leri belirlenmiş evraklar ile plentin kendine ait olduğunu gösterir belgeleri de teklif zarfı içinde sunacakları anlaşılmaktadır.  

Yapılan incelemede, ekonomik açıdan en avantajlı istekli olan Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından teklif dosyası kapsamında kendi malını tevsik edici belge olarak “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Makine ve Ekipman Tespitine İlişkin Özel Amaçlı Raporu” adlı belgenin sunulduğu, sunulan bu belgenin ekinde ruhsat örneklerinin yer aldığı, isteklinin kendi bünyesinde yer aldığını gösterir demirbaş tespit tutanağının Yapım İşleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde ve İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde belirtilen serbest muhasebeci mali müşavir raporu şeklinde, ruhsat örneklerinin aslına uygunluğunun ise noter tarafından onaylandığı, söz konusu ruhsat örneklerini (16.11.2020- 17.11.2020) çıkarma işleminin ilan tarihinden (19.10.2020) sonra yapıldığı, öte yandan İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde kendi malı olarak istenilen araçların teknik özelliklerinin belirtiği, bu itibarla, bahsi geçen istekli tarafından kendi malını tevsik etme üzere sunulan belgelerde, kendi malı olarak istenilen araçların özelliklerinin yer aldığı anlaşılmıştır.

Ayrıca söz konusu istekli tarafından kendi adına düzenlenmiş, İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde istenilen “asfalt plenti”ne ilişkin olarak sunulan kapasite raporunun Adana Sanayi Odası ve TOBB yetkilileri tarafından onaylandığı, anılan raporun “aslının aynıdır” ibaresi ile kaşelenip imzalandığı, raporun geçerlilik süre sonunun 07.11.2022 olduğu dolayısıyla ihale tarihi itibariyle geçerli olduğu, söz konusu asfalt plentinin 320 ton/saat kapasiteli olduğu ve dokümanda istenilen asgari kriteri karşıladığı, söz konusu asfalt plentine ilişkin kendi adına düzenlenen ÇED raporunun isteklinin teklifinde sunulduğu, anılan plentin şehir merkezine olan uzaklığı ile ilgili kesin tespiti sağlayan mesafeye ilişkin belgelerin de sunulduğu, ayrıca anılan istekli tarafından sunulan “Tespiti Tutanağı”nda kendi malı olarak belirtilen asfalt plenti ile kapasite raporuna esas olan plentin aynı olduğu görülmüş olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5, 6, 7 ve 8’inci iddialarına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.

(2) Aday veya istekliler tarafından, iş deneyimlerini tevsik için;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

…

işlerle ilgili deneyimlerini gösteren belgeler sunulur.

… …

(6) İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.

(2) İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir.

(3)İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarlar, aday veya isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranları esas alınarak değerlendirilir. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyiminin değerlendirilmesinde ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın sunduğu belge üzerindeki tutar esas alınır…” hükmü,

Bahsi geçen Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 49’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerde yazılı tutarlar aşağıdaki şekilde güncellenir:

a) Keşfindeki birim fiyatlar üzerinden ihale indirimi yapılmak suretiyle sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler; sözleşme birim fiyatlarına esas alınan yıldan bir önceki yılın Aralık ayına ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

b) Anahtar teslimi götürü bedel veya teklif birim fiyat ya da karma teklif üzerinden sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyim belgeleri; sözleşmenin yapıldığı aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

…

(3) Türk Lirası üzerinden teklif verilen ihalelerde, yabancı para birimi cinsinden sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin tutarları, belgeye konu işin sözleşme tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilir. Bulunan bu tutar, birinci fıkranın (b) bendine göre güncellenir…” hükmüne,

Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenmesi” başlıklı Ek 1’inci maddesinde “(1) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından 31/8/2014 tarihinden sonra düzenlenecek olan iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur.

(2) İlanı veya duyurusu 31/8/2010 tarihinden sonra yapılan Kanun kapsamındaki ihalelere ilişkin olup EKAP’a kayıt edilmeden 1/9/2014 tarihine kadar düzenlenmiş bulunan iş deneyim belgelerinin asıllarının 1/7/2016 tarihine kadar belgeyi düzenleyen idareye teslim edilmesi ve EKAP üzerinden yeniden düzenlenerek kayıt edilmesi zorunludur. Bu durumda; EKAP üzerinden düzenlenen yeni belgeye, daha önce düzenlenen belgenin tarih ve sayısının da belirtildiği ve eski belgenin yerine verildiğine dair bir şerh düşülür ve eski belge dosyasında muhafaza edilir.

(3) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca EKAP üzerinden kayıt edilme zorunluluğu getirilen iş deneyim belgeleri EKAP üzerinden kayıt edilmedikleri müddetçe ilanı veya duyurusu 1/7/2016 tarihinden sonra yapılan ihalelerde iş deneyimini tevsik için kullanılamaz.

(4) İlanı veya duyurusu 1/9/2014 tarihinden sonra yapılan ihalelerde, aday veya istekliler tarafından sunulan ve üzerinde EKAP belge numarası bulunan iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden sorgulanması zorunludur…” hükmü,

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.8’inci maddesinde “a İş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun belirlenmesinde, işin yapım amacı ile işlevinin ve/veya yapılan toplam iş tutarı içerisindeki farklı iş gruplarına ait tutarların dağılımının göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Örneğin, yapılan iş tutarının %30’unun AI grubuna giren köprü işleri, %30’unun AII grubuna giren tünel işleri ve %40’ının AVI grubuna giren demiryolu işleri olan bir demiryolu yapım işinde, projenin amacı ve işlevinin canlı ve cansız varlıkların bir yerden bir yere nakli için gerekli olan demiryolunun yapılması olduğundan, esaslı unsur “AVI Grup: Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” olarak belirlenebilecektir.

Yine, gerçekleştirilen iş tutarının %70’inin AII grubuna giren tünel işleri, %15’inin AVI grubuna giren demiryolu işleri ve %15’inin BIII grubuna giren istasyon binası yapım işleri olan bir metro hattı yapım işinde esaslı unsur, projenin amaç ve işlevinin canlı ve cansız varlıkların bir yerden bir yere nakli için gerekli olan demiryolu yapılması olduğundan “AVI Grup: Demiryolu İşleri (Altyapı + Üstyapı)” olarak veya yapılan iş tutarı içerisinde sahip olduğu oranının büyüklüğünden dolayı “AII Grup: Tünel İşleri” olarak belirlenebilecektir.

…

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 48 inci maddesinin ikinci fıkrasında “İhale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz. Ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamı değerlendirilir.” düzenlemesi yer almaktadır. Buna göre, birden fazla gruptan işleri içeren iş deneyim belgelerinde, belgeye konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olması halinde belge tutarının tamamı dikkate alınır. Örneğin; esaslı unsuru AV Grup: Karayolu İşleri (Altyapı+Üstyapı) olan ve kapsamında köprü ve tünel yapımı da bulunan bir projeye ait iş deneyim belgesinin;  köprü ve tünel yapımı içermeyen bir karayolu işi ihalesine sunulması halinde, köprü ve tünel yapımına ilişkin tutar ayrıştırılmayacak ve belge tutarının tamamı değerlendirmeye alınacaktır. Aynı şekilde, esaslı unsuru AXVIII Grup: Saha İşleri olan ve kapsamında BIII grubu bir bina inşası da bulunan bir projeye ait iş deneyim belgesinin; bina inşası içermeyen bir rekreasyon alanı yapım işi ihalesine sunulması halinde, BIII grubu bina yapımına ilişkin tutar ayrıştırılmayacak ve belge tutarının tamamı değerlendirmeye alınacaktır.

İş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin olmaması halinde ise, sadece ihale konusu işe veya benzer işe uygun nitelikteki işler değerlendirmeye alınır. Örneğin, esaslı unsuru AVIII Grup: Barajlar olan ve kapsamında santral binası, ulaşım yolları, derivasyon ve enerji tünelleri inşası da bulunan bir projeye ait iş deneyim belgesinin AII grubuna giren bir tünel yapımı ihalesine sunulması halinde, derivasyon ve enerji tünelleri yapımına ilişkin tutar belge tutarından ayrıştırılmak suretiyle değerlendirmeye alınacaktır.” açıklaması,

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin “Ek-1: Yapım işlerinde benzer iş grupları listesi” tablosunun “(A) Alt yapı işleri” başlıklı bölümünde “V. GRUP: KARAYOLU İŞLERİ (Altyapı+Üstyapı)

1. Otoyollar

2. Devlet, il ve köy yolları

3. Cadde ve sokak yapım işleri” açıklaması,

İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde “İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,

b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,

…

işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 50’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde “7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

Yapım İşlerinde İş Deneyiminde Değerlendirilecek Benzer İşlere Dair Tebliğde Yer Alan AV Grubu veya  Bu İş Grubuna Bağlı, Bakım, Onarım, Tamamlama, İşleri Benzer İş Olarak Kabul Edilecektir.

7.6.1.Mezuniyet belgeleri/diplomalar: İş deneyim yerine mezuniyet belgelerini/diplomalarını sunmak suretiyle ihaleye girecek olanların İnşaat Mühendisliği bölümüne ait mezuniyet belgeleri/diplomaları benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen ihale dokümanı ve mevzuat düzenlemelerinden istekliler tarafından teklif edilen bedelin % 50’sinden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulmasının gerektiği, iş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlamasının zorunlu olduğu ve iş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarlarının iş deneyiminde değerlendirmeye alınmayacağı, öte yandan ihaleye teklif veren isteklilerin iş deneyim belgelerinden ilanı veya duyurusu 31.08.2010 tarihinden sonra yapılan Kanun kapsamındaki ihalelere ilişkin olanların veya 31.08.2014 tarihinden sonra düzenlenenlerin EKAP’a kayıt edilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

Yukarıda aktarılan Yönetmelik’in 48’inci maddesinden, isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgelerinin dikkate alınacağı, birden fazla iş deneyiminin toplanarak değerlendirilemeyeceği, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarlarının iş deneyiminde değerlendirmeye alınmayacağı, ancak, iş deneyim belgesine konu işin esaslı unsurunun ihale konusu iş veya benzer işe uygun olması halinde iş deneyim belgesi tutarının tamamının değerlendirileceği, öte yandan iş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarların, isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranlarının esas alınarak değerlendirileceği anlaşılmaktadır.

Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. teklif bedelinin 47.700.00,00 TL olduğu, anılan istekli tarafından “Kalkan–Fethiye–2.Bl.Hd. Yolu (Takriben Km:32+280-63+000 Kes. Ait) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, BSK Üstyapı İşleri, Gökçeovacık Köprülü Kavşağı ve Göcek Tüneli Yapımı, Tünel Elektrik, Elektronik, Elektromekanik ve Çeşitli Kontrol Sistemleri İnşaatı” işine ilişkin Güneş Yol İnş. Asfalt Taah. ve Tic. A.Ş. – Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı adına düzenlenmiş ve EKAP’a kayıtlı yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belge benzer iş tanımına; diğer bir ifadeyle Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği ile İdari Şartname’nin 7.6’ncı maddesinde belirlenen AV Grubu’na, uygun olduğundan ayrıştırma yapılmasına gerek bulunmadığı, belge tutarının 85.448.593,31 TL olduğu, Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti.nin anılan iş deneyim belgesinde iş ortaklığındaki ortaklık oranının %50 olduğu, bu itibarla iş deneyim tutarının değerlendirilmesinde belge tutarının yarısının (85.448.593,31 X %50= 42.724.296,655 TL) değerlendirilmeye alınması gerektiği,  iş deneyim belgesinde anılan isteklinin hissesine dşüen tutarının güncellenmemiş değerinin dahi söz konusu istekli tarafından sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarını (47.700.000 x %50 = 23.850.000,00 TL) karşıladığı, ayrıca anılan “Yüklenici İş Bitirme” belgesinin mevzuatta yer alan standart form dikkate alınarak düzenlendiği, öte yandan istekli iş deneyimin tevsike ilişkin olarak “İş Denetleme ve İş Yönetme Belgesi ile Mezuniyet Belgesi”den herhangi birisi teklifi kapsamında sunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,

b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,

her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.

(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi,

sunar.

(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

…

(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur…

…

(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde (1) İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgedir.

(2) Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına kadar olan ve iş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir. Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde ise yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin sunulması gerektiğine yönelik düzenleme yapılabilir. Bu durumda aday veya isteklinin idarece istenilen ilgili belgeyi sunması gereklidir.

(3) Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin, toplam cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması,

…

gerekir. İdarece yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin istenildiği ihaleler hariç olmak üzere, yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.

(4) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır…

(6) Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.

(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.

(8) Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

…

(10) Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur…

(11) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur…” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

…

7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y)

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

…

İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.

7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler

İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgeler,

İsteklinin toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Yapım işleri cirosunu tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.

Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

Gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.

İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat ve İdari Şartname düzenlemelerinden, ihaleye teklif veren isteklilerin, belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması gerektiği, hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetlerinin dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin ise kısa vadeli borçlardan düşürüleceği, aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması gerektiği, hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetlerinin toplam aktiflerden düşüleceği, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması gerektiği ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanmasının zorunlu olduğu, sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerektiği, belirtilen bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanların son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabileceği, bu takdirde belgelerin sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılacağı ve bilançonun yeterlik kriterlerini sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olmasının zorunlu olduğu ve ayrıca, ihaleye teklif veren isteklilerin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlamasının zorunlu olduğu, öte yandan isteklilerin iş hacmini gösteren belgeleri, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait; toplam cirosunu gösteren gelir tablosu ile yapım işleri cirosunu gösteren belgeleri sunmasının yeterli olduğu, isteklilerin toplam cirosunun teklif ettiği bedelin % 25’inden, yapım işleri cirosunun ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerektiği, bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan isteklinin yeterli kabul edileceği anlaşılmaktadır.

Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından adına düzenlenen gelir tablosu ile bilanço bilgileri tablosunun sunulduğu, söz konusu belgelerin SMMM tarafından kaşelenip imzalandığı,

Yapılan incelemede, söz konusu bilanço bilgileri tablosunda anılan isteklinin 2019 yılına ilişkin olarak cari oranının, öz kaynak oranının ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının İdari Şartname’de istenilen kriterleri karşıladığı,

Öte yandan, ihale üzerinde bırakılan Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından İdari Şartname’de istenen iş hacmi tutarının tevsikine ilişkin kendi adına düzenlenen ve SMMM onaylı Gelir Tablosunun sunulduğu, tabloda 2018 ve 2019 yılına ait toplam ciro tutarının yer aldığı,

Bu itibarla, anılan isteklinin teklif bedelinin 47.700.000,00 TL olduğu, gelir tablosunda bulunan 2019 yılına ait net satışlar tutarının güncellenmemiş değerinin (1********,** TL) dahi İdari Şartname’de istenen asgari yeterlik kriterini (47.700.000,00 TL x %25 = 11.925.000,00 TL) karşıladığı, öte yandan söz konusu verilerin EKAP üzerinden teyit edildiği, anılan belgelerle uyumlu olduğu anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

7) Başvuru sahibinin 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,         

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,          

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin  “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır…” açıklaması,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin   “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

…

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

…

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

…

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır…” açıklaması,

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden işin “Adana İli Merkez İlçeler, Ceyhan ve Yumurtalık İlçelerinde Yol Yapım ve Bakım Yapılması Yapım İşi” olduğu, ihalenin 19.11.2020 tarihinde açık ihale usulü ile birim fiyat teklif alınmak suretiyle yapıldığı, ihaleye 4 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca sınır değerin 48.156.637,40 TL olarak hesaplandığı, 1 istekliden teklifi sınır değerin altında kaldığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulduğu, söz konusu istekli Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulduğu, anılan isteklinin açıklamasının uygun görüldüğü ve ihalenin Doğan İnş. Asfalt ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise Hem Grup Asfalt İnş. Müh. Oto Kiralama Taş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

24.11.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında idare tarafından açıklama istenilen iş kalemlerinin,

“8 cm yüksekliğinde normal çimentolu buhar kürlü beton parke taşı ile döşeme kaplaması yapılması (her ebat, renk ve desende)”,

“Sıcak Karışım Kaplamalı Yollarda Asfalt Yaması Yapılması”,

“Asfalt Kazıma Makinesi İle Her Cins Bitümlü Karışım Kaplamaların Kazılması”,

 “Asfalt Betonu Binder Tabakası Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı İle)”, olduğu, söz konusu iş kalemlerinin birden fazla birim fiyatı ihtiva eden özel iş kalemleri olduğu, isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ekinde yer alan analizlerde söz konusu iş kalemlerinin makine, işçilik, malzeme ve diğer başlıkları altında temel analiz girdilerine ve miktarlarına yer verilmediği görülmüştür.

Mevzuatın yukarıya aktarılan açıklamaları gereğince ihale dokümanında aşırı düşük teklif sorgulaması yapılacağına ilişkin düzenleme yapılan ihaleler için idarece öncelikle geçerli teklifler ve yaklaşık maliyet esas alınarak sınır değerin hesaplanması ve sınır değerin altında teklif sunan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi, sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda da; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmemesi gerekmektedir.

İdare tarafından teklifi sınır değerin altında kalan istekliye gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı incelendiğinde, sorgulamaya konu özel iş kalemlerine ilişkin analiz girdileri ile miktarlarının sorgulama yapılan istekliye verilmediği görülmüştür.

İdarece yaklaşık maliyet hesaplamasına dayanak teşkil eden belgeler incelendiğinde ise, inşaat iş kalemleri birim fiyat analizlerinde işçilik, makine ve diğer girdilerin belirlendiği görülmüş, yine yukarıda bahsedildiği gibi işçilik, makine ve diğer girdilere, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekindeki analizlerde ihale dokümanında yer alan inşaat poz tarifleri adlı klasörde yer verilmediği tespit edilmiştir.

Nitekim sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde de; açıklama sunan isteklinin, açıklama istenilen iş kalemlerinde yer alan işçilik, makine ve diğer girdiler için kendi öngördüğü miktarların kullanıldığı tespit edilmiştir.

Aşırı düşük teklif açıklamalarının sağlıklı şekilde yapılabilmesi ve bu açıklamanın mevzuata uygunluğunun incelenebilmesi için idarece aşırı düşük teklif sorgulamasının tam ve doğru yapılması önem arz etmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesinin son fıkrasından, yapım işi ihalelerinin aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılmak üzere, idarelerce tanımlanan özel ve paçal iş kalemleri için analiz girdi ve miktarlarının yer aldığı analizlerin hazırlanarak ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde verilmesi gerektiği, ancak başvuru konusu ihalede açıklama istenecek iş kalemleri arasında yer alan özel poz niteliğindeki 4 adet iş kalemi için mevzuata uygun hazırlanacak analizlere ihale dokümanı kapsamında ya da isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde herhangi bir alt analize yer verilmediği tespit edilmiştir.

İdare tarafından açıklama istenilen analiz girdileri listesi ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesinin oluşturulduğu, ancak özel/paçal poz niteliğinde bulunan açıklaması istenilen 4 iş kaleminin analiz girdi, cinsi ve miktarlarına yer verilmeksizin boş analiz formatının aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde yer aldığı, bu durumda söz konusu iş kalemlerine ilişkin analizler olmadığından isteklilerce sunulan açıklamaların uygunluk denetimlerinin gerçekleştirilemeyeceği, idarece açıklaması istenilen iş kalemlerinin temel girdilerine (malzeme, makine, işçilik, diğer) kadar ayrıştırılmış şekilde analiz girdi cinsi ve miktarlarına yer verilmek suretiyle ve Tebliğ’in 45’inci maddesinde yer alan açıklamalara uygun şekilde analizlerin hazırlanarak yeniden aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük sorgulamasının yukarıda verilen tespit ve değerlendirmeler göz önünde bulundurularak yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.