59 / 100

Yapım ihale İşinin geçici kabule hazır olmaması durumu

Yapı denetim görevlisi tarafından gerçekleştirilen ön inceleme neticesinde:
• YİMKY m. 6’da belirtildiği üzere işin sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığı,
• YİGŞ m. 41’in 4’üncü fıkrası kapsamında yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmadığı,
• YİGŞ m. 41’in 4’üncü fıkrası kapsamında %5 oranının altında kalan kusur ve eksikliklerin işin idareye teslimine ve kullanılmasına ve/veya işletilmesine engel olmadığı ve
• YİGŞ m. 41’in 4’üncü fıkrası kapsamında %5 oranının altında kalan kusur ve eksikliklerin herhangi bir tehlikeye mahal vermeyecek mahiyette olduğu anlaşılırsa, YİMKY eki (Ek-1) “Yapım İşleri Geçici Kabul Teklif Belgesi” yapı denetim görevlisi tarafından oluşturularak durum idareye bildirilir.

İşin geçici kabule hazır olmaması durumunda eksik ve kusurlu işleri ve işin yaklaşık bitim tarihini gösteren ön inceleme tutanağı yapı denetim görevlisince hazırlanarak idareye sunulurken yukarıda verilen koşulların sağlanması durumunda ise yapı denetim görevlisi YİGŞ eki olan Yapım İşleri Geçici Kabul Teklif Belgesi’ni hazırlayarak işlerin sözleşmeye uygun olarak tamamlandığını idareye bildirmektedir.

Uygulamada yüklenici tarafından düzenlenen son hakedişe göre işin mali ilerlemesinin kontrol edileceği değerlendirilmekte olup, son hakedişin geçici kabule yakın bir tarihte yapılması, işin %95 tamamlanma seviyesine ulaşıp ulaşmadığı konusunda netlik sağlayacaktır. Son hakedişin geçici kabul tarihine yakın bir tarihte yapılmaması durumunda yapı denetim görevlisi ile yüklenici arasında bir anlaşmazlık ortaya çıkabilecektir.

Bu sebeple son hakedişin işin geçici kabulüne yakın bir tarihte yapılması tavsiye edilmektedir.

İnşaat projeleri kapsamı dâhilinde birçok uzmanlık alanı barındırması, işin bazı durumlarda ancak kendi alanında uzman kişi veya firmalardan destek alınarak tamamlanabilmesi, inşaat işinin yıllara sâri olarak planlanabilmesi ve karmaşık bir ekonomik planlama süreci gerektirmesi gibi sebeplerle uygulamada istisnai haller dışında işin kusursuz ve eksiksiz olarak tamamlandığına rastlamak söz konusu olamamaktadır.

Dolayısıyla yapı denetim görevlisinin gerçekleştireceği ön inceleme neticesinde bir takım eksik ve kusurlar tespit etmesi muhtemeldir. Öncelikle bu durumda yapı denetim görevlisince tespit edilen eksik ve kusurlu işlerin işin geçici kabulüne ve TBK açısından eserin teslimine engel olup olmayacağı, kusur ve eksiklerin niteliği bakımından etüt edilmelidir.

Yapılan ön inceleme neticesinde işlerin geçici kabule hazır hale getirilmediği tespit edilirse yapı denetim görevlisince bir ön inceleme tutanağı düzenlenir. Düzenlenen ön inceleme tutanağı üç gün içinde idareye gönderilir.

Ön inceleme tutanağında verilen sürenin sonunda, yapı denetim görevlisi, yüklenici ya da yüklenici vekili bulunsun veya bulunmasın yeniden durumu tespit maksadıyla ikinci bir ön inceleme için iş sahasına gelecektir. İşin yapılan ön incelemelerde tamamlandığının yapı denetim görevlisince tespit edilip idareye bildirildiği tarihe kadar, bir gecikmenin söz konusu olması durumunda, sözleşmenin toplam tutarı üzerinden gecikme cezası uygulanacaktır.

YİGŞ eki Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmenin 25’inci maddesinde gecikme cezasının en az 10 gün önceden idarenin ihtarı üzerine uygulanacağı belirtilmektedir.

İlgili idarenin gecikme cezasını uygun şekilde tatbik edebilmesi için yapı denetim görevlisince hazırlanan ön inceleme tutanağını teslim alması üzerine derhal yükleniciye ihtarda bulunmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta yapı denetim görevlisinin ön inceleme neticesinde işlerin kabule hazır olmadığını tespit etmesi üzerine idareye işlerin yaklaşık bitim tarihini gösteren görüşünü göndermesidir.

İşlerin gerçekten de kabule hazır olmadığı varsayılırsa yüklenici tarafından işler tamamlanana ve işlerin tamamlandığı yönde idareye dilekçe sunulana kadar geçen süre için iş artışları ve eksilişleri hariç toplam sözleşme bedeli üzerinden gecikme cezası uygulanmalıdır.

Sayıştay Temyiz Kurulu yapım işi sözleşmesinde gecikme cezasının hesaplanmasıyla ilgili Yapı denetim görevlisinin idareye göndermiş olduğu görüşü süre uzatımı manasına gelmemektedir. Uygulamada bu sürenin sanki süre uzatımı alınmış gibi değerlendirildiği ve cezasız olarak yüklenicinin çalıştırıldığına rastlanılmaktadır.

Sayıştay bu gibi durumlarda gecikme cezasının uygulanmamasını gerekçe göstererek harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve diğer ilgili proje personeline kamu zararı çıkarmaktadır.

Hatta geçici kabul komisyonunun eksik ve kusurların tamamlanması amacıyla yükleniciye tanımış olduğu süre için Sayıştay eksik ve kusurların mahiyetine bakmakta, eğer eksik ve kusurlar kabule engel olduğu için geçici kabul komisyonu tarafından bir süre tayin edilmişse bu sürede yüklenicinin cezalı çalışması gerektiğini bildirmektedir.

Sayıştay 1. Dairesi K.10664 T.T:10.11.2017

“Her ne kadar Geçici Kabul Komisyonunca hazırlanan ilk tutanakta yükleniciye … tarihine kadar süre verilmiş olsa da bu süre, cezalı çalışılmayı engelleyecek nitelikte değildir. Çünkü tutanakta belirtildiği üzere yüklenici dilekçe tarihinde işi geçici kabule hazır hale getirmemiştir.

Nitekim söz konusu komisyonca imzalanan yapım işleri geçici kabul tutanağında geçici kabul tarihi olarak … belirlenmiştir. Bu durumda komisyonun geçici kabule hazır olmayan iş için idarenin yerine geçerek süre uzatımı vermesi ve sözleşmede belirlenen gecikme cezası dışında gecikme cezası tespit etmesi uygun değildir.

Zira yukarıda beliritlen mevzuat hükümleri çerçevesinde geçici kabul komisyonu ancak geçici kabule engel teşkil etmeyen eksik ve kusurlu işlerin tamamlanması için süre verebilir ve yeni bir gecikme cezası tespit edebilir.”