BAŞVURU SAHİBİ:

Hidromek-Hidrolik ve Mek. Mak. İml. San. ve Tic. A. Ş.

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İzmir Büyükşehir Belediyesi Satınalma Daire Başkanlığı Mal Alımları Şube Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2024/29682 İhale Kayıt Numaralı “Makine İkmal Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı Makine İkmal Şube Müdürlüğüne Finansal Kiralama Yöntemi ile Muhtelif Cins İş Makinesi ve Ataşman Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İzmir Büyükşehir Belediyesi Satınalma Daire Başkanlığı Mal Alımları Şube Müdürlüğü tarafından 27.02.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Makine İkmal Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı Makine İkmal Şube Müdürlüğüne Finansal Kiralama Yöntemi İle Muhtelif Cins İş Makinesi ve Ataşman Alımı” ihalesine ilişkin olarak Hidromek-Hidrolik ve Mek. Mak. İml. San. ve Tic. A. Ş.nin 08.02.2024 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.02.2024 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 23.02.2024 tarih ve 133878 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.02.2024 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2024/275 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

İdarece hazırlanan Teknik Şartname’nin temel ilkelere aykırılıklar içerdiği, alımı yapılacak iş makinalarının kullanım amaçları esas alınarak ve ulusal/uluslararası teknik standartlara dayanılarak belirlenmediği, belirlenen teknik özelliklerin alımı yapılacak olan iş makinalarının dünyaca kabul görmüş standartlarından farklı olduğu, sadece belli marka iş makinalarının teklif edilebilmesine imkan tanıdığı, Teknik Şartname’de ihaleye belirli marka teklif eden isteklilerin katılımını sağlayacak şekilde olduğu, yerli malı teklif edilmesine engelleyici nitelikte olduğu,

Teknik Şartname’nin  “Lastik Tekerlekli Kazıcı Yükleyici (Beko Loder) (10 Adet)” başlıklı 1’inci maddesinin 1.2.5, 1.2.6, 1.2.7, 1.6.9, ve 1.6.10’uncu alt maddelerinde yer verilen teknik özelliklerin “JCB 3CX PLUS” marka/modeline işaret ettiği,

“Paletli Ekskavatör (6 Adet)” başlıklı 2’nci maddesinin 2.5.2 ve 2.6.6’ncı alt maddelerinde yer verilen teknik özelliklerin “HİTACHİ ZX300” marka/modeline işaret ettiği,

“Greyder (3 Adet)” başlıklı 6’ncı maddesinin 6.2.3, 6.7.3, 6.8.3 ve 6.8.4’üncü alt maddelerinde yer verilen teknik özelliklerin tek marka/modele işaret ettiği,

“Lastikli Ekskavatör (4 Adet)” başlıklı 9’uncu maddesinin 9.2.3, 9.2.4, 9.3.5, 9.7.2, 9.7.7, 9.10.4, 9.10.5 ve 9.10.11’inci alt maddelerinde yer verilen teknik özelliklerin “VOLVO 180EW ve VOLVO 205EW” marka/modellerine işaret ettiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: FİNANSAL KİRALAMA YÖNTEMİ İLE MUHTELİF CİNS İŞ MAKİNESİ VE ATAŞMAN ALIMI

b) Türü: Mal alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu: 29-2/10

e) Miktarı:

36 ADET MUHTELİF CİNS İŞ MAKİNESİ VE 7 ADET ATAŞMAN

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: İŞ MAKİNELERİ VE ATAŞMANLAR, MAKİNE İKMAL BAKIM VE ONARIM DAİRESİ BAŞKANLIĞININ 9 EYLÜL MAHALLESİ 315 SOKAK NO:27 GAZİEMİR/İZMİR ADRESİNDEKİ ŞANTİYE SAHASINA KULLANIMA HAZIR VE ÇALIŞIR HALDE TESLİM EDİLECEKTİR.” düzenlemesi,

“İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.5 Bu Şartnamenin 7 nci maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgeler tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmaz.

7.5.6.

Tedarik edilecek malların numuneleri, katalogları, fotoğrafları ile teknik şartnameye cevapları ve açıklamaları:

İstekliler, teklif ettikleri tüm ürünlerin teknik özelliklerinin görülebileceği katalog, broşür vb. diğer teknik dokümanları teklifleri ile birlikte vereceklerdir.

Teklif edilen ürünler dokümanlar üzerinde işaretlenecektir.

(Sunulan teknik dokümanlardan Teknik Şartnameyi karşılamayan teklifler, ilgili Kalem veya Kalemler için değerlendirme dışı kalacaktır.)” düzenlemesi,

“Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.

20.2. Bu ihaledeki kısım sayısı 14 dir. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir;

İstekliler tekliflerini her bir mal kısmı olarak vereceklerdir. İstekliler ihale konusu alımın tamamını mı yoksa bir kısmını mı kapsadığını teklif mektuplarında açıkça belirteceklerdir. Teklif mektupları ekteki standart forma, Birim Fiyat Teklif Mektubu örneğine uygun olarak verilecektir. İstekliler; üzerinde kalan kısım veya kısımlar için tek sözleşme imzalayacaklardır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Lastik Tekerlekli Kazıcı Yükleyici (Beko Loder) (10 Adet)” başlıklı 1’inci maddesinde “…

1.2.5. Makine motor gücü ISO 14396 standardına göre en fazla 2.200 dev/dak’da, en az 81 kW olacaktır.

1.2.6. Makine motor torku en fazla 1.400 dev/dak’da, en az 515 Nm olacaktır.

1.2.7. Makine motor hacmi en az 4.5 lt olacaktır.

…

1.6.9. Kingpost hidrolik olarak kabin içerisinden kontrol ile sağa veya sola hareket ettirilebilir olacaktır.

1.6.10. Makine denge ayakları, eğimli zeminlerde indirildiğinde, denge ayaklarını otomatik olarak aynı hizaya getiren sistem makine üzerinde bulunmalıdır…” düzenlemesi,

“Paletli Ekskavatör (6 Adet)” başlıklı 2’nci maddesinde “…

2.5.2. Hidrolik pompaların toplam debileri en az 600 It/dk debi elde edilebilir olacaktır.

2.6.6. Makinenin koparma kuvveti (ISO) standartlarında ve en az 182 kN olacaktır…” düzenlemesi,

“Greyder (3 Adet)” başlıklı 6’ncı maddesinde “…

6.2.3. Maksimum tork en az 1.200 Nm en az 2000 dev/dk olacaktır.

…

6.7.3. Ön aks şahmını toplam en az 32 derece olacaktır.

…

6.8.3. Sistem basıncı en az 18 Mpa olacaktır.

6.8.4. Pompa debisi en az 210 L/Dak. olacaktır…” düzenlemesi,

“Lastikli Ekskavatör (4 Adet)” başlıklı 9’uncu maddesinde “…

9.2.3. Motor çalışma torku en az 850 Nm olacak, bu tork en fazla 1350 dev/dak’da sağlanacaktır.

9.2.4. Motor 4 (dört) zamanlı, 6 (altı) silindirli ve su soğutmalı olacaktır.

…

9.3.5. Yağ banyolu ön hava filtresi olacaktır.

…

9.7.2. Yürüyüş hızı asfalt yol üzerinde en az 9 km/saat ve azami 39 km/saat olacaktır.

…

9.7.7. Kule dönme hızı en az 11 (onbir) devir/dakika, kule torku min 83 KNm olacaktır.

…

9.10.4. Bom en az 5.6 m. olacaktır.

9.10.5. Kazı kolu en az 2.7 m. olacaktır.

…

9.10.11. Kol koparma kuvveti en az 108 kN (ISO standartlarına göre) olacaktır. …” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapılan inceleme neticesinde başvuruya konu ihalenin 14 kısımdan oluştuğu, başvuruya konu kısımların 1’inci, 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü kısımlar olduğu, 12.03.2024 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin 1’inci ve 2’nci kısımlarının iptal edildiği, 3’üncü kısmın Sif İş Mak. Paz. San. ve Tic. A.Ş. ve 4’üncü kısmın Wirtgen Ankara Mak.San.ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

Şikâyet dilekçesi, itirazen şikâyet dilekçesi, İdari Şartname, Teknik Şartname ve idarenin cevabı gönderilmek suretiyle akademik bir kuruluştan “…Başvuru sahibinin şikayet (EK-5 ve EK-6)  ve itirazen şikayet dilekçesinde (EK-3 ve EK-4)  belirttiği hususlar ve idarenin şikayete verdiği cevap dikkate alınarak, iddia konusu hususlara ilişkin olarak;

Yukarıda belirtilen Teknik Şartname maddelerinin, 4734 sayılı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde yer alan “…Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” hükmüne uygunluğun sağlanması bakımından gerekli olup olmadığı, verimliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olup olmadığı ve

Yukarıda belirtilen Teknik Şartname maddeleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde sadece belirli marka iş makinalarının ihalede teklif verilmesine yönelik olup olmadığı hususlarına ilişkin olarak görüşünüze ihtiyaç duyulmaktadır.

Talebimize ilişkin idarece hazırlanan İdari Şartname (EK-1)  ve Teknik Şartname, (EK-2) Kurumumuza verilen itirazen şikayet dilekçesi (EK-3)  ile ekli tablo, (EK-4) idareye verilen şikayet dilekçesi (EK-5)  ile ekli tablo (EK-6) ve idarenin şikayet başvurusuna cevap yazısı (EK-7)  ilişikte yer almaktadır…” ifadelerine yer verilerek görüş sorulmuştur.

15.03.2024 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan görüş yazısında “…

1. Bahse konu şartnamede İtiraza esas olan BEKO LODER (10 Adet) İçin belirlenen teknik şartlarda Madde 1.2.5., 1.2.6., 1.2.7’de belirtilen ilgili Kazıyıcı Yükleyici Beko Loder İş Makinesinin Motor özellikleri ite İlgili Güç, Tork ve Motor Hacmi tanımlamaları yapılmıştır. İhtiyaç duyulan minimum değerler belirtilmiş olup bunun üzerinde teknik değerlere sahip araçların kullanımı mevcut olmakla birlikte daha düşük değerlere sahip araçların kullanılacağı yerlere göre fonksiyonellik ve iş görme bakımından yetersiz olma İhtimali yüksektir. Bu kapsamda istenilen minimum şartların İşin yapılmasına mani durum olabileceği için, Teknik olarak bu değerler talep edilmesinde herhangi bir sakınca olmayan özelliklerdir.

Aynı makine için 1.6.9. ve 1.6.10. maddelerde istenilen Kingpost ve Ayak Ayar ve Kontrol sistemleri İle ilgili istenilen özellikler kullanım esnasında fonksiyonellik ve güvenlik anlamında önem arz eden günümüz iş makinalarında birçok araçta mevcut kullanımda bulunan hususlar olduğundan Teknik olarak bu özelliklerin de talep edilmesi uygun görülmektedir.

1.12.2. Maddesinde belirtilen yakıt tankının 150 İt. kapasitesinde olması üretici firmaların standartlarına göre değişkenlik gösterebilecek bir özellik olup teknik bir yeterlilik tanımlaması olarak kullanılması uygun görülmemektedir. Bu tür sistemlerin kapasite tanımlamalarında en az ve en çok şeklinde daha geniş bir aralık tanımlaması uygun olacaktır. (Örneğin yakıt tankının 100-150 İt aralığında olması şeklinde)

1.13.6. maddesinde tanımlanan koltuk özellikleri ve joystick kontrolü ile İlgili konuda birçok araç üreticisi koltuk sistemini üniversal kullanım parametrelerinde tasarlamakta ve çok kullanıcılı araçlar olması dolayısı İle bu tür özellikleri geliştirmişlerdir. Bu kapsamda koltuk özellikleri ile ilgili bu madde “koltuğun ileri geri ve sağa sola hareket edebilir, İhtiyaç durumuna göre döndürülebilir olması ve bu kontrol hidrolik, pnömatik veya elektronik kontrollü olabilir” şeklinde örnek bir cümle olarak yazılabilir.

1.13.18. maddesinde belirtilen ekran ve boyutları bu tür ekipman ve araçlar için yaygın kullanılmakta ancak bu tür ekranlarda standart bir ölçü yerine fonksiyonellik tanımlamaları, yazılım özellikleri ve içerik yönetimi bilgilerinin verilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde inç olarak sadece ölçü verilmesi uygun görülmemektedir. Ekran boyutu görselleştirme ile ilgili bir durum olmakla birlikte bu tür ürünler için birçok marka ve modelin ürün boyutlarını kapsayacak aralıklar verilebilir.

2. Şartnamede 2. Maddede belirtilen PALETLİ EKSKAVATÖR (6 Adet) için belirlenen özelliklerden 2.4.6. maddesinde belirtilen yürüyüş motorunun iki hızlı olması ve maksimum hızının en az 5,2 km/h olması doğrudan bir sistemin yeterliliği olarak elde edilen değerdir. Bu tür sistemlerde en az sınır şartları tanımlamasında bütün mevcut ekipmanlar İçerisinden en düşük seviyede olan yürüme hızına sahip araç hızı en az sınır olarak kabul edilmeli ve teknik gereklilik olarak alt sınır o ürünün hızı belirtilmelidir. Dünyada birçok üreticinin bu konuda farklı değerlere sahip sistemleri bulunmaktadır. Bu nedenle 5,2 km/h hız sınırının en az değer olarak verilmesi uygun görülmemektedir.

2.5.1. maddesinde belirtilen 3 farklı değişken debili eksene pistonlu pompa bulunması talebi karşılığında madde 2.5.2. maddesinde belirtilen 2 adet pompa ve debileri tanımlanmış ve bu maddede belirtilen hususlar karışıklığa sebep vermektedir. Ayrıca belirtilen teknik değerler oldukça net ve yüksek rakamlar olup bu değerlerin aralık olarak alternatif pompa gruplarını da kapsayacak şekilde tanımlanması uygun olacaktır.

2.5.2. maddesinde; kullanılacak hidrolik pompalar ile İlgili olarak toplam debilerinin 600 It/dk’nın altında olmaması ve bu şartın minimum seviye olarak tanımlaması yapılmıştır. Genellikle üretimi gerçekleştirilen paletli tip ekskavatörlerde bu debi oranı mevcut olup istenilen minimum seviyedeki pompa debisi sağlanması mümkün olan ayrıca İş görme ve fonksiyonellik açısından uygun görülmektedir. Bunun yanı sıra bu debinin sabit bir değer olmaktan ziyade alternatif bazı pompa gruplarını da kapsayacak şekilde aralık olarak tanımlanması daha uygun olacaktır.

Ayrıca aynı makina için 2.6.6. maddesinde bahse konu koparma kuvveti ISO Standartlarında test prosedürü ve sınır şartlan tanımlanmış olarak 182 Nm olarak istenilmiş olup bu sınır birçok üretici tarafından sağlanabilen bir değerdir. Ayrıca bu değer minimum seviyede olması gereken ancak İşin Özelliğine göre makinanın bunun üzerinde değerlere sahip olmasını gerektiren çalışma koşullarında da fonksiyonunu yerine getirmesi gerekmektedir. Bu kapsamda istenilen koparma değerinin minimum seviyede yeterlilik sağlamak için standarda uygun olarak talep edilmesi uygundur.

2.8.7. maddesinde belirtilen geri görüş ve yan görüş kameraları birçok araçta kullanımı bulunmakla birlikte çalışma, iş ve işçi sağlığı, araç güvenliği açısından önemli bir fonksiyon olarak kabul görmekle birlikte tercih sebebi olacak teknik özellik olarak yazılması uygun görülmektedir.

3. BELDEN KIRMALI MİNİ YÜKLEYİCİ (3 Adet) makine için; 5.2.3. maddesinde tanımlanan elektronik türbo ara soğutmalı 3.8 lt olacak ifadesi sabit bir ürünün özelliğini tanımlamaktadır. Burada alternatif bazı ürünlerde göz önünde bulundurularak yapılacak İşe göre İhtiyaç duyulan aralık değerler belirtilmelidir. Aynı şekilde bu ürün İçin tanımlanan 5.2.6. maddesinde belirtilen -25 ve +40 derece çalışma aralığı ve ürünün her yükseklikte çalışma şartlarını sağlama özelliği uygun bir değer olmakla birlikte çalışma şartları bakımından fayda sağlayacak aralık değerler olarak verilmiş ve uygun bir ifade kullanılmıştır.

5.3.2. maddesinde belirtilen iki frekans kademesindeki kademe Özellikleri belirtilerek frekans değerlerinin aralığı standart sabit değer olarak verilmemelidir.

5.2.3. maddesi 5.4.2. olarak madde numarası İle değiştirilmeli ve burada belirtilen Vibrasyon sistemi nominal genişlikli olmalı ve bu sistemin düşük genişliğinin en az, yüksek genişliğinin en az değeri farklı ürünlerin değerlerini de kapsayacak şekilde olmalıdır. Vibrasyon sisteminin fonksiyonelliği tanımlanıp görev yeterliliği de istenilebilir bu durumda frekans genişlikleri belirtilmemelidir.

5.3.2. maddesinde Silindir için verilen özelliklerde “Silindirin belden kırmalı ve direksiyon açısının en az 38 derece olması” istenilmiştir. Bu kapsamda mevcut diğer araçların manevra dereceleri göz önünde bulundurularak daha düşük dönüş açısına sahip ancak fonksiyon olarak görevini yerine getirebilen diğer ürünlerin dönüş açıları da göz önünde bulundurularak bir değer verilmesi uygun olacaktır.

5.5.4. maddesinde belirtilen azami hızın 11 km/h olması İşi gerçekleştirme bakımından büyük önem arz etmemekle birlikte bu değerin 10-15 km/h aralığında olması şeklinde bir aralık benzer bütün ürünlerin bu yeterlilikte değerlendirilmesine olanak sağlayacaktır.

5.8.6. maddesinde talep edilen “Makinenin kabin üst noktasına kadar yerden yüksekliği en fazla 2.890mm olacaktır” ifadesi yükseklik bakımından aracın çalışabileceği yerlerdeki maksimum aralığı belirlemesi bakımından önemlidir. Ancak Karayolları Köprü ve Alt Geçit yükseklikleri bu seviyeye kadar düşmediği için burada yine diğer ürünleri de kapsayacak şekilde en az ve en fazla yükseklik değerleri talep edilmesi uygun olacaktır.

5.11.4. maddesinde belirtilen ön, arka ve yan aydınlatma talepleri iş güvenliği ve araç güvenliği açısından önem arz ettiği için gereklilik olarak bu şekilde tanımlanması ve İstenmesi uygun görülmektedir.

4. Şartnamede belirtilen GREYDER (3 Adet) İçin istenilen özelliklerden itiraz edilen 6.2.3. maddesinde belirtilen aracın maksimum torkunun en az 1200 Nm ve bu torku 2000dev/dk da sağlaması talep edilmektedir. Makinanın çalışacağı koşullar ve yapılacak iş bakımından İstenilen maksimum torkun 1200 Nm olarak istenilmesi teknik olarak uygun bir taleptir. Ancak bu torku motorun mutlaka 2000 dev/dk. da sağlaması gereksinimi bir zorunluluk olarak değerlendirilmemelidir. Maksimum tork değerinde en az sağlanması gerek yeterliliği farklı üreticilerin farklı motor tasarımları farklı devirlerde elde edebilecektir. Motor devrinin verilmesi sınırlayıcı bir durum ortaya koymakta ve sadece bir motorun karakteristik değerinin belirtilmesine yol açmaktadır.

Bu kapsamda maksimum torkun en düşük seviyede sağlandığı motor devrinin tanımlanması uygun görülmemektedir.

6.2.6. maddesinde belirtilen çalışma sıcaklık aralığı ülkemiz şartlan göz önünde bulundurulduğunda teknik yeterlilik ve yetkinlik açısından uygun görülmektedir.

6.5.4. maddesinde belirtilen fren sistemi çalışma prensibi hidrolik veya pnömatik (havalı) prensipler İle çalışan ve bu her İki sistem ile de her türlü şartta frenleme güvenliği açısından sağlanabilecek bir frenleme durumu olduğu için bu maddede belirtilen yağlı çoklu diskli tam hidrolik fren sistemi tanımlaması uygun görülmemektedir.

Aynı aracın 6.7.3. maddesinde Direksiyon ve Belden Kırma Sistemleri için tanımlanmış olan ön Aks Salınımının toplam en az 32 derece olarak talep edilmesi yapılacak işin fonksiyonelliğini büyük oranda etkileyecek bir parametre olmayıp yakın değerlerde tasarlanmış farklı araçlarında aynı görevi yerine getirmesi bu kapsamda mümkün olabilmektedir. 32 dereceden daha düşük değerlerde tasarlanmış olan sistemlerde bu değere sahip araçların yaptığı İş ve İşlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedir. Bu kapsamda belirtilen ön Aks Salınım miktarının tek değer olarak verilmesinden ziyade bir aralık olarak tanımlanması daha uygun görülmektedir. Yine aynı şekilde şartnamede yazılı bu aracın Hidrolik Sistemi ile ilgili 6.8.3. ve 6.8.4. maddelerinde Sistem Basıncının en az 18 MPa ve Pompa Debisinin en az 210 L/dak. olması talep edilmiştir. Belirtilen hususlar iş makinasının efektif çalışması İçin gerekil olan basınç ve debi değerleri olmakla birlikte benzer değerlerde mevcut İş makinalarında birçok kullanım örneği bulunmaktadır. Bu kapsamda talep edilen debi ve basınç değerleri en az şartların sağlanması bakımından önemli ve uygundur.

5. Şartnameden belirtilen LASTİKLİ EKSKAVATÖR (4 Adet) maddesinde ilgili İş makinası ile ilgili olarak talep edilen 9.2.3. ve 9.2.4. maddelerinde motor özellikleri ve sağlaması gereken tork değerleri ile ilgili yeterlilikler talep edilmektedir. Motorun 4 zamanlı ve 6 silindirli olması çalışma ve fonksiyonellik bakımından büyük önem arz etmemekle birlikte günümüzde 4 zamanlı motorlar tercih edilmekte ve yaygın kullanılmaktadır. Bu kapsamda bu özelliği birçok İş maklnası sağlayabilmektedir. 6 silindiril olması ise tercih sebebi olmayacak bir özellik olmakla birlikte daha az silindire veya daha fazla silindire sahip motorlarda benzer güç ve tork değerlerine sahip olabilmektedir. Bu kapsamda motor silindir sayısını belirtmek çok uygun görülmemektedir.

Aynı şekilde motor çalışma torkunun en az 850 Nm ve torkun en fazla 1350 Nm dev/dak. elde edilmesi talep edilmiştir. Motor torkunun en düşük seviyede olması gereken değerinin talep edilmesi uygun olmakla birlikte bu torku motorun sağlayacağı en fazla devir sınırlayışı bir özellik olmakta ve fonksiyonellik açısından önem arz eden bir durum olarak görülmemektedir. Bu kapsamda tork sınırın belirlenmesi uygun görülmekte olup ancak bu tork değerinin elde edildiği motor devrinin sınırlandırılması uygun görülmemektedir. Aynı araç İçin 9.3.5. maddesinde tanımlanan yağ banyolu Ön hava filtresi, motor hava sisteminin bir elemanı olmakta ve üreticilere göre farklılıklar gösteren bir sistemdir. Aracın çalışma koşullarına göre motoru korumak amacı İle birçok üretici tarafından kullanımı tercih edilen bir eleman olmakla birlikte muadili farklı uygulamalarda mevcut bulunmaktadır. Bu kapsamda benzer motor koruma sistemlerine sahip olan diğer metotlarda rekabetçilik açısından ve tek bir ürünün tanımlanmaması bakımından tercih edilmelidir. Bu kapsamda bu maddede belirtilen husus uygun görülmemektedir.

Diğer bir husus aynı makina İçin 9.7.2. maddesinde yer alan Yürüyüş Sistemi İle ilgili yürüyüş hızı asfalt yol üzerinde en az 9 km/h ve azami 39 km/h olacak ifadesinde yer alan sınır şartlan aracın çalışma ortamındaki şartlan İle İlgili olmayıp karayollarında seyir esnasında önem arz eden değerlerdir. Maksimum hız değeri karayolları trafik kuralları gereği sınırlandırılabilir ancak asgari hız sınırlaması genellikle zorunluluk olmayan bir husustur. Bu kapsamda hız sınırlamalarında bu tür araçlar İçin Karayolu Trafik Kanunu hız sınırlamaları göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle belirlenen asgari hız sınırı uygun görülmemektedir. Aynı zamanda 9.7.7. maddesinde belirtilen kule dönme hızı en az 11 dev/dk, kule torku 83 kNm olmalıdır İfadesi zorunlu bir gereklilik olmayıp asgari seviyede yapılacak İş ve işlemler esnasında aracın sahip olması gereken özellikler İçerisindedir. Bu yeterlilik tanımlamalarında da aralık şeklinde değer verilmesi uygun görülmektedir. Bu değerlerin fonksiyonellik açısından asgari şekilde birçok aracın yeterliliğini tanımlayacak şekilde olmalıdır.

9.10. Kazı Ekipman Donanımı maddesinde 9.10.4., 9.10.5., ve 9.10.11. maddelerinde Bom boyu en az 5.6 m, kazı kolu en az 2.7 m ve kol koparma kuvveti en az 108 kN (ISO standartlarına göre) olmalıdır değerleri teknik olarak iş ve işlem yapabilmek İçin gerekli olan değerleri ifade etmektedir. İstenilen değerler İşveren açısından iş yapabilme kapasitesi ve İşin özelliğine göre belirlenebileceği için tanımlama yapılması uygun görülmektedir.

SONUÇ

Kamu İhale Kurumu I. İnceleme Dairesi Başkanlığından tarafımıza iletilen yazıda bahse konu Teknik Şartname üzerinde İtiraz edilen maddeler için tarafımdan yapılan inceleme ve değerlendirmede İdarenin belirtmiş olduğu özelliklerin uygunluk ve uygunsuzluk değerlendirmeleri tek tek gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda özellikle şartnamede belirlenen teknik özelliklerin itiraza konu olan teknik hususlar haricinde yerli üretim gerçekleştiren ürünlerin tercih edilebilmesi amacı ile asgari şartlarda yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde aralık değerlerin verilmesi ancak fonksiyonellik hususlarından taviz verilmeden teknoloji seviyesi yüksek işin gereğine göre uygun ekipman kullanımını sağlayacak düzenlemeler İle ürünlerin asgari ve azami şartlarının belirlenmesi uygun olacaktır.” şeklinde görüş bildirildiği görülmüştür.

Aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale konusu mal alımının teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verileceği, belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, başvuruya konu edilen bazı Teknik Şartname düzenlemelerinin bir kısmının belirlenmesinin ihtiyaca uygun olduğu ancak her bir makine türü için Teknik Şartname’de istenilen özelliklerden bir kısmının verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olmadığı ve net değerler üzerinden özellik belirlemesinin yapıldığı anlaşıldığından, söz konusu Teknik Şartname’nin ilgili akademik kuruluş görüşünde belirtilen ve uygun bulunmayan maddelerinin 4734 sayılı Kanun’un 12’inci maddesine aykırılık içerdiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, başvuru sahibinin iddialarına ilişkin olarak yapılan inceleme ve tespitler neticesinde mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihalenin başvuruya konu 1’inci, 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü kısımlarının iptalinin gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bununla birlikte, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikâyet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin altıncı fıkrasında “…Kısmi teklife açık ihalelerde… tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir” açıklaması bulunmaktadır.

 İhalenin başvuruya konu 1’inci, 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü kısım itibariyle 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi gereğince şikâyet bedeli olarak yatırılması gereken tutarın 118.286,00 TL olduğu başvuru sahibi tarafından 157.733,00 TL yatırıldığı anlaşıldığından, Kurum hesaplarına fazla ödendiği anlaşılan 39.447,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin 1’inci, 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü kısımlarının iptaline,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.