Yapım İhalesinin aşırı düşük savunmasında poz kaleminin taşıma katsayısı rayicinin açıklama istenmeyen analiz girdisi olarak belirlenmesinin, açıklama istenen iş kalemlerine ait analizlerdeki nakliye girdileri için idarenin analizlerde verdiği formül kullanılarak yapılacak hesaplamalarda formül içeriğinde yer alan K katsayısının kullanılmasına engel teşkil etmeyeceği bu durumun nakliye hesaplamaları yapılmasında ve nakliye girdisinin açıklanmasında da tereddüt yaratmayacağı değerlendirilmiş olup idarenin şikayet üzerine aldığı kararda da belirttiği gibi ilgili kamu kurumu tarafından ilan edilen nakliye formülü içindeki değerin istekli tarafından kullanılması suretiyle açıklama istenilen nakliye girdilerinin hesaplanmasının mümkün olduğu, ayrı bir analiz girdisi olan K katsayısının açıklama istenmeyen girdi olmasının nakliye formüllerinde K’nın çarpan olarak kullanılmamasını gerektirmediği hk

Yapım İhalesinin aşırı düşük savunmasında poz kaleminin taşıma katsayısı rayici

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

 (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.” açıklamaları bulunmaktadır.

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Van-Gevaş Kuşluk Göleti

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2023A01-214326 ( – Göletler
3 )

d) Kodu:

e) Miktarı:

1 adet Talvegden yüksekliği 39.50 m olan kil çekirdekli kaya dolgu gölet yapısı yaptırılacaktır

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: DSİ 17. Bölge Müdürlüğü / VAN” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

             

İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde ihale konusu işin adının “Van-Gevaş Kuşluk Göleti” ve miktarının “1 adet Talvegden yüksekliği 39.50 m olan kil çekirdekli kaya dolgu gölet yapısı yaptırılacaktır.” olarak belirtildiği görülmüştür.

 

İdarenin açıklama istenen iş kalemleri listesinde 7 adet iş kaleminin bulunduğu, bu iş kalemlerine ait analizlerin tamamında nakliye girdisinin yer aldığı; açıklama istenmeyen analiz girdileri listesinde söz konusu nakliye girdisinin değil, “10.110.1003 Her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı” girdisinin bulunduğu; bunun sebebinin de idarenin şikayet üzerine aldığı kararda “Söz konusu işle ilgili olarak her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı K,  VGK-2023-07  Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere Her Sınıfta Betonarme Betonu Yapılması ve Yerine Konulması pozu içerisinde rayiç bedel olarak alınıp ilgili pozun hesaplarında poz fiyatının %3 ünden az ve rayiç bedellerinin kümülatif toplamlarının %15 inden az olduğundan açıklama istenmeyecek kalemlere dahil edilmektedir. Karayolları Genel Müdürlüğünce sabit değer olarak belirlenerek her yıl yayınlanan KGM Birim Fiyat Kitabında yer alan değere göre alınarak gerekli nakliye hesaplarında kullanılmaktadır.” şeklinde açıklandığı tespit edilmiştir.

 

Bu tespitlere göre, açıklama istenen iş kalemlerinin analizinde yer alan ve ayrı satır açılan nakliye girdilerinin, açıklama istenmeyen analiz girdileri listesinde yer alan 10.110.1003 poz numaralı girdiden bağımsız ayrı bir analiz girdisi olduğu ve bu girdinin temel girdi niteliğinde bulunduğu, zira 10.110.1003 poz numaralı analiz girdisi bir rayiç niteliğinde iken nakliye formüllerinin içeriğinde yer alan K’nın bir katsayı niteliğinde olduğu, 10.110.1003 poz numaralı “K” taşıma katsayısı rayici de kullanılarak hesaplanan ve malzeme türüne malzeme yoğunluğuna, taşıma mesafesine bağlı olarak değişkenlik gösterebilen farklı nitelikte nakliye girdilerinin bulunduğu, “K” katsayısının tüm nakliye girdiklerinde ortak olduğu sabit bir katsayı olarak hesaplamalarda kullanıldığı anlaşılmaktadır.

 

10.110.1003 poz numaralı “K” taşıma katsayısı rayicinin açıklama istenmeyen analiz girdisi olarak belirlenmesinin, açıklama istenen iş kalemlerine ait analizlerdeki nakliye girdileri için idarenin analizlerde verdiği formül kullanılarak yapılacak hesaplamalarda formül içeriğinde yer alan K katsayısının kullanılmasına engel teşkil etmeyeceği, bu durumun nakliye hesaplamaları yapılmasında ve nakliye girdisinin açıklanmasında da tereddüt yaratmayacağı değerlendirilmiş olup idarenin şikayet üzerine aldığı kararda da belirttiği gibi ilgili kamu kurumu tarafından ilan edilen nakliye formülü içindeki değerin istekli tarafından kullanılması suretiyle açıklama istenilen nakliye girdilerinin hesaplanmasının mümkün olduğu, ayrı bir analiz girdisi olan K katsayısının açıklama istenmeyen girdi olmasının nakliye formüllerinde K’nın çarpan olarak kullanılmamasını gerektirmediği sonucuna varılmıştır. Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde iddia yerinde görülmemiştir.

Toplantı No 2023/045
Gündem No 10
Karar Tarihi 06.09.2023
Karar No 2023/UY.II-1170