Yapım işler ihalelerinde cezai şartın niteliği sözleşmede açıkça belirtilmemişse mahkeme tarafından sözleşmenin yorumlanması ile cezai şartın niteliği belirlenmesi

Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2018/446 E., 2018/4507 K.
“Taraflar arasında düzenlenen 20.04.2006 tarihli sözleşmenin “ceza” başlıklı 6. 1 maddesinde “… kalekalıp tarafından … ve işverene verilecek olan malzeme temin programı ve iş programında oluşacak gecikmelerde … ile işveren arasında yapılmış olan sözleşmenin 10 nolu maddesinde belirtilen cezai hükümler uygulanacaktır” hükmüne yer verilmiştir. İş sahibi … ile davacı yükleniciler arasındaki sözleşmenin 10.2.1 maddesinde ise “idarece verilen süre uzatımı hariç, iş zamanında bitirilemediği takdirde geçen her takvim günü için yüklenicinin hakedişinden sözleşme bedelinin %0,06 ‘sı (onbinde altısı) oranında gecikme cezası kesilir” hükmü yer almıştır. Bu maddede düzenlenen gecikme cezası, işin belirlenen zaman ve yerde tamamlanıp teslim edilmemesi halinde ödenmek üzere kararlaştırıldığından, sözleşmenin imzalandığı tarihte yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 158/II maddesinde tanımlanan ifaya ekli cezadır. Aynı maddenin son cümlesinde, alacaklının bu hakkından açıkça feragat etmiş olması veya ihtirazî kayıt dermeyan edilmeksizin edanın kabul edilmesi halinde cezanın düşeceği hususu düzenlenmiştir. Sözleşmede ihtirazî kayıt ileri sürülmesine gerek olmaksızın cezai şartın isteneceğine dair hüküm bulunmamaktadır. Dosya kapsamından, davalı taşeron tarafından yüklenicilere eksik de olsa işin teslim edildiği anlaşılmakta olup, davacılar tarafından da dava dışı iş sahibi …’a 04.11.2007 tarihinde işin teslim edilerek geçici kabulün yapılmış olduğu sabittir. Davacılar tarafından işin ihtirazî kayıt ileri sürülerek teslim alındığı iddia edilip kanıtlanmadığından davacıların cezai şart isteme hakkının düştüğünün kabulü gerekir.