BAŞVURU SAHİBİ:

Karsan Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Dairesi Başkanlığı Otobüs İşletmesi Şube Müdürlüğü

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/467778 İhale Kayıt Numaralı “Otobüs Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Dairesi Başkanlığı Otobüs İşletmesi Şube Müdürlüğü tarafından 15.10.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Otobüs Alımı” ihalesine ilişkin olarak başvuru sahibince 23.02.2021 tarih ve 9537 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile başvuruda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/338 sayılı dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde ön inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Başvuru dilekçesinde özetle; ihaleye ilişkin olarak alınan 11.11.2020 tarihli ihale komisyonu kararında, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin kendilerinin olduğu, en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise  Bmc Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. olarak belirlendiği, ikinci en avantajlı teklif sahibinin itirazen şikayet başvurusu neticesinde Kamu İhale Kurulu’nun 13.02.2021 tarihli ve 2021/UM.II-97 sayılı düzeltici işlem kararına istinaden idarece alınan 08.02.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Bmc Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. olarak, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise kendileri olarak belirlendiği,  

İhale sürecinde 12 m CNG Citymood ve 18 m CNG Citymood otobüslere ilişkin Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’ndan aldıkları yerli malı belgesinin sunulduğu, Kamu İhale Kurumu tarafından Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca gönderilen cevabi görüş yazılarının dikkate alınması neticesinde ilgili kararda söz konusu yerli malı belgelerinin tek bir ürüne yönelik düzenlendiği hususunun belirtildiği, bu nedenle yerli malı belgesinin koşulları sağlamadığı gerekçesiyle kabul edilmediği, ancak teklif ettikleri otobüslerden hangisini kapsayıp kapsayamadığının açıklığa kavuşturulmadığı, dolayısıyla ilgili Oda’nın görüşünün de alınması gerektiği, kendi tekliflerinin en avantajlı teklif olarak belirlenmesi, aksi kanaatte olunması halinde yerli malı belgesinin teklif ettikleri otobüslerden hangisini kapsayıp kapsamadığının açıklığa kavuşturulması gerektiği,

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği veri tabanında yapılan sorgulama ile Bmc Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin üretim yaptığı İzmir ilinde otobüs üretimi için gerekli personel sayısı ve üretim adedinin sağlanmadığının görüldüğü, ayrıca anılan isteklinin otobüs üreticisi koduna sahip olup olmadığına ilişkin şüphelerinin bulunduğu, yerli malı belgesi içeriğinde yer alan ürün kodunun mevzuata uygun şekilde sorgulanması gerektiği, ihale konusu alımın otobüs alımı olmasından dolayı da “Ürün Kodu (PRODCOM/GTİP) : 29.10.30.00.00” numarasını taşıması gerektiği, aksi halde Yerli Malı Tebliği’ne uygun olarak ihale konusu ürüne ait olmadığı sonucunun doğacağı, bu nedenle eşit muamele ilkesi kapsamında ihaleye katılan isteklilerin Yerli Malı Belgesi içeriklerinin güvenilirlik ve saydamlık ilkesi gereği Ürün Kodu (PRODOCOM/GTİP) tanımlarının ilgili veri tabanından sorgulanmasının gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında  “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmüne,

Anılan maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurular üzerine ihaleyi yapan idare veya Kurum tarafından gerekçeli olarak; Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikayete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikayet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne,

Aynı Kanun’un “Yargısal inceleme” başlıklı 57’nci maddesinde “Şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihai kararlar Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebilir ve bu davalar öncelikle görülür.” hükmüne,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinde “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.

(2) Kurul tarafından gerekli görüldüğü takdirde, başvuru dilekçesi ve eklerinin bir örneğinin ilgisi nedeniyle idareye veya idarenin bağlı veya ilgili/ilişkili olduğu mercie yahut yetkili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine karar verilir.” hükmüne,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından inceleme” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) Kurum, itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ile itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği yönlerinden inceler. …” açıklamasına yer verilmiştir.

11.11.2020 tarihli ihale komisyonu kararında, bahse konu ihalede EKAP üzerinden 9 adet ihale dokümanı indirildiği, kısmi teklife açık ve 3 kısımda oluşan söz konusu ihalenin itirazen şikâyete konu 1’inci kısmında 5 istekli tarafından teklif verildiği, ihalenin 1’inci kısmının başvuru sahibi Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise BMC Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. olarak belirlendiği, daha sonra BMC Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.nin itirazen şikayet başvurusu neticesinde Kamu İhale Kurulu’nun 13.02.2021 tarihli ve 2021/UM.II-97 sayılı düzeltici kararına istinaden idarece alınan 08.02.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Bmc Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. olarak, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, başvuru sahibi Karsan Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 23.02.2021 tarihli itirazen şikâyet başvurusundaki iddiasında yer verdiği  hususların 13.02.2021 tarihli ve 2021/UM.II-97 sayılı Kurul kararında incelenen hususlara yönelik olduğu, söz konusu Kurul Kararında Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurusundaki ilgili iddiada özetle “kısmi teklife açık bahse konu ihalenin 1’inci kısmı üzerinde bırakılan Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan yerli malı belgesinin eksik ve/veya yetersiz olduğu belirtilerek söz konusu belgelerin yeniden incelenmesi için idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idare tarafından şikâyet başvurularının reddedildiği, söz konusu kararın usulen ve içerik olarak hatalı ve eksik olduğu, idare tarafından verilen kararın mevzuatın aradığı gerekçelilik ilkesine aykırı olduğu, Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından teklif edilen CNG yakıtlı Solo Tip Otobüs (En az 12 mt.) ve CNG yakıtlı körüklü tip otobüs (En az 18 mt.) (Körüklü) modellerine ait yerli malı belgelerinin içeriği hakkında bilgilerinin olup olmadığı açıkça belirtilmeden sadece mevzuata uygun olduğu belirtilerek şikâyet başvurularının reddedildiği, İdari Şartname’nin 7.1.(g) maddesinde ve yeterlik bilgileri tablosunda yer alan “A Grubu (Sıkıştırılmış Doğalgaz (CNG) Yakıt Sistemine Sahip Alçak Tabanlı)” bölümüne ait “Mesleki ve Teknik Yeterliliğe İlişkin Bilgiler” paragrafında yerli malı maddesine istinaden fiyat avantajı sağlamak amacıyla isteklilerden yerli malı belgelerinin talep edildiği, Konuya ilişkin 13.09.2014 tarihli ve 29118 sayılı Resmi Gazete’de yer alan Yerli Malı Tebliği’nin 6’ncı maddesinin 2’nci bendinde “e. Ürün adı, ürünün özelliğine göre varsa marka adı, modeli, seri numarası, cinsi, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Numarası” ve aynı Tebliğ’in 7’nci maddesinin 5’inci bendinde “Her ürün için ayrı ayrı belge verilebileceği gibi, birden fazla ürün için tek yerli malı belgesi düzenlenebilir. Bu durumda her bir ürün ile ilgili bilgiler yerli malı belgesinde yer alır.” şeklinde açıklandığı, bahse konu Tebliğ maddeleri doğrultusunda birden fazla ürün için alınan yerli malı belgelerinde, yerli malı belgesinin ihtiva ettiği her bir ürün için açıkça belge üzerinde marka adının, modelinin, seri numarasının, cinsinin, gümrük tarife istatistik pozisyonu numarasının ve ürün ile ilgili bilgilerinin ayrı ayrı listelenmesi ve belirtilmesi gerektiği, bu kalemlerin tek tek belirtilmediği yerli malı belgelerinin birden fazla ürün için ortaklaştırılarak sunulamayacağı, bu düzenlemelere istinaden tek bir yerli malı belgesi sunulması ve belirtilen ürünler ile ilgili bilgilerin bu belge üzerinde yazmaması halinde ihale fiyatına %15 yerli malı fiyat avantajının uygulanmayacağı, Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. tarafından her iki ürün için her ürünün ilgili bilgilerinin gösterilmediği tek bir yerli malı belgesi sunulmasının eksik ve hatalı olduğu, söz konusu isteklinin yerli malı belgesinin eksik ve hatalı olmasının tespit dilmesi halinde teklif ettiği fiyata %15 fiyat ilavesinin yansıtılması gerektiği” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

13.02.2021 tarihli ve 2021/UM.II-97 sayılı Kurul kararı incelendiğinde, Karsan Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin ihaleye sunduğu yerli malı belgesinin tek bir ürüne yönelik düzenlendiği ve marka, model, seri numarası bilgilerinin yer almadığı gerekçesiyle geçerli bir belge olarak kabul edilmediği, eşit muamele ilkesi gereği ihaleye teklif sunan diğer isteklilerin sundukları yerli malı belgelerinin incelenmesi sonucu bir aykırılığın bulunmadığı anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde, Kamu İhale Kurulunun, Kuruma gelen itirazen şikâyet başvurularıyla ilgili olarak gerekçesini belirtmek suretiyle karar vereceği hüküm altına alınmış olup, mevzuatta Kurul tarafından karara bağlanan hususların yeniden incelemeye alınmasına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Diğer yandan, anılan Kanun’un 57’nci maddesinde şikâyetler ile ilgili olarak Kurum tarafından verilen nihai kararların mahkemelerde dava konusu edilebileceği belirtilmiş, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurul kararlarına karşı başvuru” başlıklı 17’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “4734 sayılı Kanunun 57 nci maddesi uyarınca Kurul kararları idari yargı mercilerinde dava konusu edilebileceğinden, hak kaybına uğranılmaması bakımından Kurul kararının yeniden incelenmesi talebiyle Kuruma başvuruda bulunulmaması önem arz etmektedir.” açıklaması ile Kurul tarafından karara bağlanan hususlar hakkında yargısal denetim yolunun işletilmesi gerektiği hususu ayrıca vurgulanmıştır.

Öte yandan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından inceleme” başlıklı 14’üncü maddesinde yer alan açıklamadan Kurumun, itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ve idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ile itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği yönlerinden incelediği anlaşılmaktadır.

Bu kapsamda, başvuru sahibinin dilekçesinde yer alan iddiaların yukarıda yer verilen 13.02.2021 tarihli ve 2021/UM.II-97 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına itiraz niteliğinde olduğu anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddialarının görev yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Başvurunun reddine,  Oybirliği ile karar verildi.