Yüklenicinin yaptığı işler ile ihzarattan doğan alacakları, metrajlara göre hesaplanarak sözleşme hükümleri uyarınca kesin ödeme niteliğinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş raporları ile ödenir. Metrajlar, yeşil defter ve eklerinde gösterilir. Yüklenici, idarenin isteği halinde, kesin hesapları da yapı denetim görevlisinin denetimi altında işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için kesin metrajdaki miktarlar dikkate alınır
| Kamu İdaresi Türü | Belediyeler ve Bağlı İdareler |
|---|---|
| Yılı | 2017 |
| Dairesi | 6 |
| Karar No | 650 |
| İlam No | 219 |
| Tutanak Tarihi | 21.3.2019 |
| Kararın Konusu | İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar |
Eksik İmalat
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi ve duruşmaya katılan sorumluların sözlü açıklamalarının dinlenmesi sonucunda;
A) … altgeçidine ait işlerin başka bir ihale kapsamında yapılmış olmasına rağmen bu ihale kapsamında bedelinin ödendiği görülmüştür.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Projelerin Uygulanması” başlıklı 12’nci maddesinde;
“(1) Sözleşme konusu işler, idare tarafından yükleniciye verilen veya yüklenici tarafından hazırlanıp idarece onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılır.
…”
Aynı Şartname’nin “İşlerin Denetimi” başlıklı 14’üncü maddesinde ise;
“(1) Sözleşmeye bağlanan her türlü yapım işleri, idare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin denetimi altında, yüklenici tarafından yönetilir ve gerçekleştirilir.
(2) Herhangi bir işin, yapı denetim görevlisinin denetimi altında yapılmış olması yüklenicinin, üstlenmiş olduğu işi bütünüyle projelerine, sözleşme ve şartnamelerine, fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmak hususundaki yükümlülüklerini ve sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
…” hükümlerine yer verilmiştir.
Şartname’nin ‘Geçici hakkediş Raporları’ başlıklı 39’uncu maddesinde ise;
“Birim fiyat esasına göre yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Sözleşmeye ekli birim fiyat teklif cetvelinde yazılı veya sonradan düzenlenen yeni birim fiyatlar ile metrajlarından hesaplanan iş kalemi miktarlarının çarpımı üzerinden hesaplanan tutardan sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.
b) Sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde herhangi bir iş kaleminin öngörülmüş ve birim fiyatının gösterilmiş olması yükleniciye, mutlaka o nev’i işi yapma hakkını vermez.
c) Yüklenicinin yaptığı işler ile ihzarattan doğan alacakları, metrajlara göre hesaplanarak sözleşme hükümleri uyarınca kesin ödeme niteliğinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş raporları ile ödenir. Metrajlar, yeşil defter ve eklerinde gösterilir. Yüklenici, idarenin isteği halinde, kesin hesapları da yapı denetim görevlisinin denetimi altında işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için kesin metrajdaki miktarlar dikkate alınır.”
hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, yüklenici ihale konusu işi sözleşme eki projelere, mahal listelerine, teknik şartnamelere ve fen ve sanat kurallarına uygun olarak gerçekleştirme sorumluluğu altındadır. Söz konusu işlerin taahhüt edilen şekilde yerine getirilmesinin değerlendirilmesindeki sorumluluk ise yapım denetim görevlisine aittir. Bununla birlikte, hakkedişlerin düzenlenmesindeki temel mantık yalnızca sözleşme uyarınca yapılması ve bu kapsamda ödenmesi taahhüt edilen işlere yönelik olarak ödemelerin gerçekleştirilmesini vurgulamaktadır. Dolayısı ile, sözleşmede öngörülmeyen, başka bir iş veya ihale kapsamında gerçekleştirilen imalatların ait olmadığı bir yapım işi kapsamında hakkedişe ilave edilerek yükleniciye ödenmesi söz konusu değildir. Bu biçimde yapılacak bir ödeme, gerçekleştirilmeyen bir imalatın ödenmesi gibi değerlendirilmelidir. Bu çerçevede, idare tarafından başka bir yapım işine ait imalat tutarlarının … Belediyesi Yaya Alt ve Üst Geçitlerinde Bakım Onarım Yapılması İşi kapsamında yapılmış gibi hakedişe ilave edilerek ödenmesi suretiyle …-TL kamu zararına neden olunduğu tespit edilmiştir. Ancak, sorgu konusu edilen kamu zararı tutarının … tarihinde düzenlenen … No lu ara hakedişte minha edilerek çıkartıldığı görüldüğünden ilişilecek husus kalmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.
B) … Üstgeçitlerine ait bakım onarım işlerinde yapılmamış olan imalatların yapılmış gibi gösterilerek bedelinin ödendiği görülmüştür.
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Projelerin Uygulanması” başlıklı 12’nci maddesinde;
“(1) Sözleşme konusu işler, idare tarafından yükleniciye verilen veya yüklenici tarafından hazırlanıp idarece onaylanan uygulama projelerine uygun olarak yapılır.
…”
Aynı Şartname’nin “İşlerin Denetimi” başlıklı 14’üncü maddesinde ise;
“(1) Sözleşmeye bağlanan her türlü yapım işleri, idare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin denetimi altında, yüklenici tarafından yönetilir ve gerçekleştirilir.
(2) Herhangi bir işin, yapı denetim görevlisinin denetimi altında yapılmış olması yüklenicinin, üstlenmiş olduğu işi bütünüyle projelerine, sözleşme ve şartnamelerine, fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmak hususundaki yükümlülüklerini ve sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
…” hükümlerine yer verilmiştir.
Şartname’nin ‘Geçici hakkediş Raporları’ başlıklı 39’uncu maddesinde ise;
“Birim fiyat esasına göre yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde aşağıdaki esaslara uyulur:
a) Sözleşmeye ekli birim fiyat teklif cetvelinde yazılı veya sonradan düzenlenen yeni birim fiyatlar ile metrajlarından hesaplanan iş kalemi miktarlarının çarpımı üzerinden hesaplanan tutardan sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.
b) Sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde herhangi bir iş kaleminin öngörülmüş ve birim fiyatının gösterilmiş olması yükleniciye, mutlaka o nev’i işi yapma hakkını vermez.
c) Yüklenicinin yaptığı işler ile ihzarattan doğan alacakları, metrajlara göre hesaplanarak sözleşme hükümleri uyarınca kesin ödeme niteliğinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş raporları ile ödenir. Metrajlar, yeşil defter ve eklerinde gösterilir. Yüklenici, idarenin isteği halinde, kesin hesapları da yapı denetim görevlisinin denetimi altında işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için kesin metrajdaki miktarlar dikkate alınır.”
hükmü yer almaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, yüklenici ihale konusu işi sözleşme eki projelere, mahal listelerine, teknik şartnamelere ve fen ve sanat kurallarına uygun olarak gerçekleştirme sorumluluğu altındadır. Söz konusu işlerin taahhüt edilen şekilde yerine getirilmesinin değerlendirilmesindeki sorumluluk ise yapım denetim görevlisine aittir.
Sorgu konusu olayda; sorumluların savunmalarından … tarihli 1’inci hakkediş raporunda ölçülebilir olmayan imalatların yaklaşık bir değer olarak hesaplanarak ödendiği ve bu suretle henüz gerçekleşmemiş bir imalatın ödenmesi suretiyle kamu zararına neden olunduğu görülmüşse de; … tarihli 2’inci hakkedişte söz konusu imalatların yapılması nedeniyle kamu zararı oluşmadığından konu hakkında ilişilecek husus bulunmadığına 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55’inci maddesi uyarınca İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.