YURT DIŞINDA YAPILAN İNŞAAT ONARIM MONTAJ TEKNİK HİZMET İŞLERİNİN VERGİ KANUNLARI İLE BA VE BS BİLDİRİM FORMLARI KARŞISINDAKİ DURUMU HK.
<![CDATA[T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü) Sayı:B.07.1.GİB.4.06.18.02-32Mük257-7595-20 04/01/2012 Konu :Tasarım Paslanmaz Çelik Alüminyum Cam İnş. Taah. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. İlgide kayıtlı dilekçenizde, Başkanlığımız … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuzu; … ülkesinde … Uluslararası Havaalanı’nın tırabzan parmaklığı, inoks kolon kaplaması işlerinin yapımı, montajı ve kurulması işlemlerinin yapılması için başka bir Türk firmasının alt taşeronluğunu aldığınızı ve ilk defa yurt dışı taşeronluk işi yapılacağından vergi mevzuatı yönünden bazı tereddütlerinizin bulunduğu belirtilmiş olup, dilekçenize konu edilen hususlara ilişkin olarak Başkanlığımız görüşüne aşağıda yer verilmiştir. I- GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde; Kanunun 1 inci maddesinde sayılı kurumlardan kanunî veya iş merkezi Türkiye’de bulunanların, gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirileceği hükme bağlanmış olup; aynı Kanunun 5 inci maddesinin (h) bendinde, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançların kurumlar vergisinden müstesna olduğu belirtilmiştir. Konu ile ilgili olarak, 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “5.9. Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançlarda istisna” başlıklı bölümünde; “Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ile, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye ‘de genel sonuç hesaplarına aktarılan kazançlar, herhangi bir koşula bağlanmaksızın kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Benzer şekilde, anılan fıkranın (h) bendi ile de yurt dışında bulunan işyerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla yapılan ve yurt dışında vergilendirilen inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançların (vergi yükü oranına bakılmaksızın), ayrıca yurt içinde de vergilendirilmesinin önüne geçilmesi amacıyla bu kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Bu istisnanın uygulanması açısından, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan kazançların Türkiye’ye getirilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Söz konusu kazançların Türkiye ‘de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi istisnadan yararlanılması için yeterlidir. Öte yandan, yurt dışındaki şubelerden elde edilen kazançların genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesinde, faaliyette bulunulan yabancı ülkenin mevzuatına göre hesap döneminin kapandığı tarih itibarıyla ilgili ülke mevzuatına göre tespit edilen faaliyet sonucu, Türkiye’de de aynı tarih itibarıyla genel sonuç hesaplarına kaydedilecektir. Bu hususun Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesinde, kazancın kambiyo mevzuatına göre fiilen Türkiye’ye getirilmesinin herhangi bir etkisi olmayacaktır. Faaliyette bulunulan yabancı ülkede kazanca tasarruf edilebilmesi yeterlidir. Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazanç, hesaplara intikal ettirilmesi gereken tarihte T.C. Merkez Bankasının o gün için tespit ve ilan ettiği döviz alış kurlarıyla değerlendirilecektir. T.C. Merkez Bankasınca tespit ve ilan olunmayan yabancı paralarda ise Maliye Bakanlığının Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit ve ilan ettiği kurlar dikkate alınacaktır. Yurt dışı faaliyet sonucunda elde edilen kazançlar elde edildiği dönem itibarıyla, Türkiye ‘de ilgili olduğu geçici vergi matrahının tespitinde de dikkate alınacaktır… ” açıklamaları yapılmıştır. Yine aynı Tebliğin, “Türkiye’deki merkez genel giderlerinden yurt dışında yapılan inşaat işlerine pay verilmesi” başlıklı 5.9.4. bölümünde ise, “Türkiye ‘deki merkez genel giderlerinden, yurt dışında yapılan inşaat işlerine pay verilmesi gerekiyor ise yurt dışında gider kaydedilen bu payların Türkiye’de gider kaydedilmesi mümkün olmayacaktır. ” açıklamalarına yer verilmiştir. Bu itibarla, şirketinizin … ‘nin Tunus Şubesi’nden almış olduğu ihale kapsamında Tunus Cumhuriyeti’nde yapımına başlayacağı … ‘nın tırabzan parmaklığı, inoks kolon kaplama işleri, montajı ve kurulması işlemlerinin yapılması nedeniyle elde edeceği kazancın, yukarıda belirtilen şartlar dahilinde kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan, yurt dışındaki şubeniz tarafından yürütülen işlere ilişkin kâr veya zararın, ilgili ülkenin vergi mevzuatına göre tespit edilerek, Türkiye’de genel netice hesaplarına intikal ettirileceği ve beyannamede gösterilmek suretiyle istisna edilebileceği tabiidir. ” Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” hükmü yer almaktadır. Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında nakden veya hesaben yaptıkları ücret ödemelerinden vergi tevkifatı yapmak zorunda olan vergi sorumluları sayılmış olup, aynı Kanunun 96’ncı maddesinde de “Vergi tevkifatı, 94 üncü madde kapsamına giren nakden veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder.” denilmiştir. Ayrıca, anılan Kanunun 98 inci maddesinde de “94 üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirmi üçüncü günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar..” hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, şirketinizin Tunus’ta yapacağı söz konusu işler ile ilgili olarak gönderdiğiniz işçilere Tunus’ta tahakkuk ettirilerek ödenen ücretlerden vergi tevkifatı yapılmayacaktır. Ancak, ücret ödemesinin Türkiye’de yapılması halinde, bu ücret ödemesinin vergi tevkifatına tabi tutulması ve tevkifatların ait olduğu dönemlere ilişkin muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir. Öte yandan, söz konusu ücret ödemelerinin ise her iki durumda yurt dışı kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabileceği, yurt içi kazançların tespitinde gider olarak dikkate alınamayacağı tabiidir.” II- KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabi tutulmuştur. Aynı Kanunun 4 üncü maddesinde hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olarak tanımlanmış ve bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği belirtilmiştir. Kanunun 6/b maddesine göre, hizmet ifalarında işlemin (hizmetin) Türkiye’de yapılmış sayılması için hizmetin Türkiye’de yapılması veya hizmetten Türkiye’de faydalanılması gerekmektedir. Aynı Kanunun 11/1-a bendiyle; “İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye ‘de verilen roaming hizmetleri” KDV’den istisna edilmiştir. Kanunun12/2’ nci maddesi uyarınca da bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için,
- Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.
- Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır.
- Sözleşme kapsamında yurt dışına yapılan mal teslimleri KDV’nin konusuna girmekle beraber ihracat istisnası kapsamında KDV’ye tabi olmayacaktır.
- Söz konusu montaj ve sistemlerin kurulması işi, hizmetin yurt dışında yapılması ve hizmetten yurt dışında yararlanılması nedeniyle 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun konusuna girmemektedir. Dolayısıyla bu hizmet bedeli KDV beyannamesine dahil edilmeyecek olup, yapılan hizmet karşılığında yüklenilen vergilerin ise indirim konusu yapılmayarak işin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması gerekmektedir.