Zeyilname öncesindeki düzenlemelere göre 100 ton/saat ve üzeri kapasiteye sahip plenti olan isteklilerin asfalt plenti için belirlenen koşulu sağlayabilecek iken zeyilname sonrası yapılan düzenlemelere göre ise asfalt plentine ilişkin istenen toplam kapasite üzerinde kapasiteye sahip olsa dahi her iki yakada 1’er asfalt plenti bulunan isteklilerin bahse konu koşulu sağlayamayacağı dolayısıyla zeyilname ile yapılan değişikliğin ihaleye katılımı doğrudan etkiler nitelikte olduğu hk
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmüne,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.
(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur.…” hükmüne,
Anılan Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.
(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur…” hükmüne,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir.
9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklamasına,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1 İhale konusu işe ilişkin bilgiler
2.1. İhale konusu işin
- a) Adı: İSTANBUL GENELİ YOLLARIN ASFALT YAMA YAPILMASI
- b) Yatırım proje no’su/kodu:RY201687001
- c) Miktarı (fiziki) ve türü: 34 KALEM İSTANBUL GENELİ YOLLARIN ASFALT YAMA YAPILMASI
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: İstanbul Geneli
- d) Bu bent boş bırakılmıştır.”düzenlemesine,
29.11.2019 tarihinde yayımlanan düzeltme ilanının “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.2’nci maddesi ile 27.11.2019 tarihli zeyilname ile değiştirilen İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.5.
CİNSİ ÇEŞİDİ ADET KAPASİTESİ
KAMYON Damperli 40 Asgari 120 HP gücünde
YÜKLEYİCİ – 9 Asgari 92 HP gücünde
YÜKLEYİCİ – 9 Asgari 50 HP gücünde
KÜÇÜK FİNİŞER(ofsetli) Ofsetli – Duyargalı 9 Asgari 30-50HPgücünde
DİSTRİBÜTÖR – 6 Uniform püskürtme kapasiteli
ASFALT KESME MAKİNESİ – 36 Asgari 9 HP Gücünde
FREZE(ofsetli) Asfalt Kazıma Makinesi 10 –
SİLİNDİR – 20 8 TON
SİLİNDİR – 20 10 TON
SİLİNDİR – 27 (2 – 2,5) TON
SİLİNDİR – 45 (600kğ-1200kğ)
YOL SÜPÜRGE MAKİNESİ Depolama Özellikli 10 –
ÇEKİCİ Megafonlu 4 –
JENERATÖR Gece Çalışmaları İçin 20 10 KVA
ASFALT TAMİR BAKIM ARACI ROBOT 45 –
METAL DEDEKTÖRÜ Ultrasonik 9 –
250 CFM KOMPRESÖR Havalı 10 –
KOMPAKTÖR Titreşim darbeli 9 titreşimli
VİNÇ APARATLI KAMYON – 10 25 Tonluk, 130 HP (3-25 m) Bum uzn.
ASFALT PLENTİ
(İstanbul İli – Avrupa Yakası) – – Toplam kapasiteleri Asgari 150 ton/saat
ASFALT PLENTİ
(İstanbul İli Anadolu Yakası) – – Toplam kapasiteleri Asgari 150 ton/saat
İstanbul İli Avrupa yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 50 Ton/Saat olan 2 adet Asfalt Plentleri (toplamda 100 Ton/Saat) sabit kurulu Yüklenicinin kendi malı olacaktır.
İstanbul İli Anadolu yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 50 Ton/Saat olan 2 adet Asfalt Plentleri (toplamda 100 Ton/Saat) sabit kurulu Yüklenicinin kendi malı olacaktır.
İstekliler istenen asfalt plentlerinin kurulum yeri ve kapasitelerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kapasite Raporu ile belgelendirecektir.’
Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir.
Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.
Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.
İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.” düzenlemesine,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İsteklinin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her türlü vergi, resim, harç, yapı kullanım izin belgesi giderleri ve benzeri giderler ile ulaşım, nakliye ve her türlü sigorta giderleri teklif fiyatına dahildir…” düzenlemesine,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşe başlama ve bitirme tarihi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 (beş) gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.
9.2. Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 540 (beş yüz kırk) gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Başvuruya konu ihalenin İstanbul Büyükşehir Belediye lığı Avrupa Yakası Yol Bakım ve Onarım Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “İstanbul Geneli Yolların Asfalt Yama Yapılması” ihalesi olduğu, ihale ilanın ve dokümanının Elektronik Kamu Alımları Platformunda 18.11.2019 tarihinde yayımlandığı, ancak daha sonra idarece ihale dokümanında tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyecek maddi ve teknik hatanın tespit edilmesi sonucunda, zeyilname düzenlenmesi zarureti doğduğu ifade edilerek Kamu İhale Kanunu’nun ihale dokümanında değişiklik veya açıklama yapılması hususlarını belirleyen 29’uncu maddesine istinaden “İstanbul Geneli Yolların Asfalt Yama Yapılması” işi ile ilgili 27.11.2019 tarihinde zeyilname düzenlendiği,
Söz konusu zeyilname ile dokümanın ilk halinde “İstanbul İli Avrupa yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 100 Ton/Saat olan Asfalt Plentleri, sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacaktır.
İstanbul İli Anadolu yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 100 Ton/Saat olan Asfalt Plentleri, sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı İdari Şartname 7.5.5’nci ve Sözleşme Tasarısı 23.4’üncü maddesinin “İstanbul İli Avrupa yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 50 Ton/Saat olan 2 adet Asfalt Plentleri (toplamda 100 Ton/Saat) sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacaktır.
İstanbul İli Anadolu yakasındaki Toplam Kapasiteleri Asgari 50 Ton/Saat olan 2 adet Asfalt Plentleri (toplamda 100 Ton/Saat) sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacaktır.
İstekliler istenen asfalt plentlerinin kurulum yeri ve kapasitelerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kapasite Raporu ile belgelendirecektir.” şeklinde değişiklik yapıldığı anlaşılmıştır.
İdarece yapılan düzenlemelerin karşılaştırılmasında zeyilname ve düzeltme ilanı öncesinde asfalt plentine ilişkin İstanbul ili Avrupa yakasındaki toplam kapasiteleri asgari 100 Ton/Saat olan asfalt plentlerinin sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacağı ve yine İstanbul ili Anadolu yakasındaki toplam kapasiteleri asgari 100 ton/saat olan asfalt plentlerinin sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacağı yönünde gerek ihale ilanı ve gerekse İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde düzenleme yapılmışken, sonrasında yapılan değişiklikle İstanbul ili Avrupa yakasındaki toplam kapasitesi asgari 50 Ton/saat olan 2 adet asfalt plentinin (toplamda 100 ton/saat) sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacağı ve İstanbul ili Anadolu yakasındaki toplam kapasiteleri asgari 50 ton/saat olan 2 adet asfalt pletlerinin (toplamda 100 ton/saat) sabit kurulu yüklenicinin kendi malı olacağı ve ayrıca isteklilerin istenen asfalt plentlerinin kurulum yeri ve kapasitelerini Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kapasite Raporu ile belgelendireceği ortaya konulmuştur.
Alınan ihale komisyonu kararından başvuruya konu ihalede 41 adet ihale dokümanı satın alındığı, 17.12.2019 tarihinde yapılan ihaleye 7 isteklinin katıldığı, başvuru sahibi tarafından ihaleye teklif verilmediği, ihaleye katılan isteklilerden ikisinin makine/ekipman belgelerinin ibraz edilmediği gerekçesiyle, bir isteklinin kendi malı olarak istenilen 4 asfalt plentinden 1 tanesinin kurulum yeri ve kapasitesini gösteren belge sunulmadığı gerekçesiyle, bir isteklinin ise kendi malı olarak istenilen 4 asfalt plentinin kurulum yeri ve kapasitesini gösteren belge sunulmadığı ve asgari iş deneyi tutarını karşılamadığı gerekçeleriyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve ihalenin en avantajlı teklif sahibi olan İstanbul Asfalt Fabrikaları San. ve Tic. A.Ş.nin üzerinde bırakılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
İdarece asfalt plentine ilişkin yapılan düzenlemeler bir arada incelendiğinde, İstanbul ili Avrupa ve Anadolu yakasında ayrı ayrı 2 adet toplamda 100 ton/saat kapasiteli asfalt plentinin kendi malı olmasının zorunlu kılındığı ve değişiklik sonrasında plentlerin sayısının arttırıldığı dikkate alındığında, bu sayıya ve kapasiteye sahip olan isteklilerin (yapılan düzenlemede yüklenici olarak belirtilmiş) bu plentleri kendi bünyelerinde bulundurma durumunun olmayabileceği, idarece sayı ve kapasitesi belirlenmiş olan plentler için öngörülen toplam kapasitenin isteklinin kendi malı olmasının istenmesinin, istenilen kapasitede ve sayıda asfalt plentine sahip olmayan ve plentleri kiralama yolu ile idarenin istediği kapasitede ve sayıda temin edebilecek imkana sahip isteklilerin ihaleye katılımını engelleyecek nitelikte olduğu değerlendirilmiştir.
Diğer taraftan değişiklik sonrası İhale İlanı ve İdari Şartname düzenlemesinde yüklenicinin kendi malı asfalt plentlerine yönelik ifadeye karşın aynı düzenleme içerisinde asfalt plentlerini ve kapasitelerini gösteren kapasite raporunu isteklilerin sunacağı şeklindeki ifadenin tereddüt yaratacak çelişkili bir ifade olduğu, zira yüklenicinin üzerine ihale yapılan ve sözleşme imzalanan istekliyi, yüklenici olabilmenin ön koşulu olan istekli ifadesinin ise yüklenici olmadan önceki aşamadaki mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini temsil ettiği, bu kapsamda bir yandan kendi malı asfalt plentlerinin sözleşme sonrasında yüklenicinin olmasını öngören düzenlemeye karşı, bir yandan da yine asfalt plentlerini ve kapasite raporlarını isteklilerin sunacağı hususunun söz konusu plentin ihalenin hangi aşamasında sunulacağı ve kontrolünün sağlanacağı yönünde tereddüde yol açtığı,
Zeyilname öncesindeki düzenlemelere göre İstanbul’un her iki yakasında 100 ton/saat ve üzeri kapasiteye sahip plenti olan isteklilerin asfalt plenti için belirlenen koşulu sağlayabilecek iken zeyilname sonrası yapılan düzenlemelere göre ise asfalt plentine ilişkin istenen toplam kapasite üzerinde kapasiteye sahip olsa dahi her iki yakada 1’er asfalt plenti bulunan isteklilerin bahse konu koşulu sağlayamayacağı, dolayısıyla zeyilname ile yapılan değişikliğin ihaleye katılımı doğrudan etkiler nitelikte olduğu sonucuna varılmıştır.
Yukarıda belirtilen tespit ve değerlendirmeler ışığında ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre idarenin ihtiyacının zamanında karşılanması, isteklilerin ihale konusu yapım işini etkin olarak yaptıklarını göstermesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak makine, tesis ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranması mümkün ise de asfalt plentine yönelik yapılan düzenlemenin ihaleye katılıma da yansıdığı göz önüne alındığında, idarece asfalt plentinin zeyilname ve düzeltme ilanı öncesinde sayısına ilişkin bir belirleme yapılmayıp değişiklik sonrasında plent sayısının artırıldığı ve bu durumun yeterlik kriteri olarak belirlenmesinin ihaleye katılımı daraltarak rekabeti engelleyecek nitelikte olduğu, ayrıca aynı düzenleme içerisinde asfalt plentinin yüklenicinin kendi malı olması, ancak asfalt plentine ilişkin kapasite raporunu isteklilerin sunmasına ilişkin yapılan çelişkili belirlemenin de tereddüt yaratacağı ve ayrıca incelenen ihalede 41 adet ihale dokümanı satın alındığı, 7 teklif verildiği ve üç teklifin geçerli olduğu dikkate alındığında yapılan şikâyete konu düzenlemenin ihaleye katılımı ve rekabeti daralttığı değerlendirilmiş olup, başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olduğu ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Toplantı No : 2020/002
Gündem No : 49
Karar Tarihi : 15.01.2020
Karar No : 2020/UY.I-109