İhale Hukuku

İstekli Firmaların,Kamu İhale Kurulunun Hatalı Kararlarına karşı;  İdari Mahkemelerinde Açmış oldukları YÜRÜTMEYİ DURDURMA  Başvuruları neticesinde almış oldukları Kararlar

SÖZLEŞMELERİN İDARECE SONA ERDİRİLMESİNE BAĞLANAN SONUÇLAR OLARAK KABUL EDİLEN;

Müteahhidin Kusuruna Dayalı Fesih
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu müteahhidin kusuru nedeniyle feshi

Müteahhidin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi” Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin  yasak fiil ve davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi” ve Yüklenicinin, ihale sürecinde Kamu İhale Kanununa göre yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun sözleşme yapıldıktan sonra tespit edilmesi  hallerinde sözleşme feshedilir.

Müteahhidin ölümü, ağır hastalığı, tutukluluğu veya mahkûmiyeti
Müteahhidin ölümü, ağır hastalığı, tutukluluğu veya mahkûmiyeti halinde sözleşmenin akıbetinin ne olacağı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükmünde düzenlenmiştir:
-Yüklenicinin ölümü halinde, sözleşme feshedilmek suretiyle hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilerek kesin teminatları ve varsa diğer alacakları varislerine verilir. Ancak, aynı şartları taşıyan ve talepte bulunan varislere idarenin uygun görmesi halinde, ölüm tarihini izleyen otuz gün içinde varsa ek teminatlar dâhil taahhüdün tamamı için gerekli kesin teminatı vermeleri şartıyla sözleşme devredilebilir.
-Ağır hastalık, tutukluluk veya özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkûmiyeti nedeni ile yüklenicinin taahhüdünü yerine getirememesi halinde, bu durumun oluşunu izleyen otuz gün içinde yüklenicinin teklif edeceği ve ilgili idarenin kabul edeceği birinin vekil tayin edilmesi koşuluyla taahhüde devam edilebilir. Ancak, yüklenicinin kendi serbest iradesi ile vekil tayin edecek durumda olmaması halinde, yerine ilgililerce aynı süre içinde genel hükümlere göre bir yasal temsilci tayin edilmesi istenebilir. Anılan durumlarda, Borçlar Hukukunun prensiplerine aykırı olarak sözleşmenin feshinden bahsedilmesi öğretide eleştirilmiştir. Zira kişisel niteliklerin önem taşıdığı edimlerde borçlunun ölümü, ağır hastalığı gibi durumlarda sözleşmenin feshedilmesi değil kanun gereği infisah etmesi söz konusu olur.
Mücbir Sebepler
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu m. 10, mücbir sebep sayılabilecek halleri sıralamıştır. Bunlar;

• a) Doğal afetler.
• b) Kanuni grev.
• c) Genel salgın hastalık.
• d) Kısmî veya genel seferberlik ilânı.
• e) Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller olacak şekilde ifade edilmiştir. Maddenin devamında ise, bir vakıanın mücbir sebep sayılabilmesi için haiz olması gereken ek vasıflar yer almaktadır:

İdare tarafından yukarıda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için;

• (1)yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiş olması,
• (2)taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olması,
• (3)yüklenicinin bu engeli ortadan kaldırmaya gücünün yetmemiş bulunması,
• (4)mücbir sebebin meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazılı olarak bildirimde bulunması
• (5)yetkili merciler tarafından belgelendirilmesi zorunludur
  Görüldüğü üzere, öngörülen bazı şartlar Borçlar Hukuku prensipleri kapsamındaki mücbir sebep mevhumu ile uyum içinde olmakla birlikte, bir vakıanın mücbir sebep sayılması sözü geçen genel prensiplerden farklı olarak bir takım şekli şartların da yerine getirilmesine bağlanmıştır.

SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI VE SÖZLEŞMEDEKİ CEZAİ ŞARTIN DURUMU
Borçlunun temerrüdü ve sair bazı borca aykırı davranışları, kanunlardaki şartlar çerçevesinde alacaklıya sözleşmeyi sona erdirme imkânı verir. Borçlu, kusuru olmadığını ispat etmedikçe her türlü borca aykırı davranışından sorumlu olduğu için, sözleşmenin sona erdirilmesine sebebiyet veren borca aykırı davranışları dolayısıyla da tazminat sorumluluğu söz konusu olacaktır.

Sözleşme geriye etkili olarak feshedildiğinde artık müspet zarar istenilemez. Zira artık ifa edilecek bir borç söz konusu olmadığından, borcun ifa edilmemesinden doğan zararın istenmesi söz konusu olmaz

Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu uyarınca sözleşme yapan idarelerinin bu faaliyetinin kamu hizmetinin yerine getirilmesi ile bağlantılı olduğu ve bu sebeple böylesi sözleşmelerin ifasındaki gecikmenin kamu hizmetinin yerine getirilmesinde gecikmeye sebep olduğunu ifade etmiştir. idare, sözleşmeyi feshetmiş olsa dahi yine de feshin hüküm ifade edeceği ana kadar cezai şart isteyebilecektir.