Tarım ve Orman Bakanlığı Şanlıurfa İl Müdürlüğü tarafından yapılan  2023/77952 ihale kayıt numaralı “Su Ürünleri Üretim İstasyonu Balık Üretim İşi” ihalesine ilişkin olarak, Hamza  Aktürk itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 24.03.2023 tarihli ve 2023/UH.I-549 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle, Hamza Aktürk tarafından açılan davada, Ankara 18. İdare Mahkemesinin 09.06.2023 tarihli E:2023/640, K:2023/1130 sayılı kararı ile “…Ancak, davacı şirket, bahse konu Kurul kararı ile ihale üzerinde kalan şirketin teklifi değerlendirme dışı bırakılmış ise de, itirazen şikayet dilekçesinde yer verdiği “Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü tarafından verilen yetiştiricilik belgesinde, üretimine izin verilen türlerin belli olduğu, bunun dışında üretim yapılamayacağı, yapılan her türlü üretimin il ve ilçe müdürlükleri iznine tabi olduğu, anılan isteklinin böyle bir izin almadığı, dolayısıyla kayıt dışı ve usulsüz bir şekilde iş bitirme belgesi düzenlendiği, yapılan sözleşmeye konu üretimin kaçakçılığa girdiği gerekçesiyle anılan istekli için ihalelerden yasaklama kararı verilmesi ve geçici teminat mektubunun irat kaydedilmesi gerektiği” yönündeki iddiasının reddedildiğinden yakınmaktadır.

Dava konusu Kurul kararının söz konusu iddiaya ilişkin kısmında “…İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğünce onaylı 23-167 belge no’lu “Su Ürünleri Yetiştirici Belgesi”nin sunulduğu ve söz konusu belgede “Gökkuşağı Alabalığı” yetiştirme izni bulunduğu, anılan istekli tarafından iş deneyiminin tevsiki amacıyla özel sektöre taahhüt edilen iş kapsamında sunulan sözleşme konusu işin “alabalık ve alabalık yavrusunun üretilmesi ve piyasa arzedilmesi” olarak tanımlandığı, sözleşmenin 4’üncü maddesinde ise işin mahiyetinin “sazan ve yavru sazan üretilmesi, sazan ve yavru alabalık transferi” olarak belirtildiği ve faturanın konusunun da “Yavru sazan balığı üretimi” olarak belirtildiği görülmüştür.

Bu kapsamda başvuru sahibinin “ihale üzerinde bırakılan isteklinin gökkuşağı alabalığı yetiştirmek için belgesi olduğu, sazan balığı yetiştirilmesi ile ilgili izninin olmadığı, dolayısıyla kayıt dışı ve usulsüz bir şekilde iş bitirme belgesi düzenlendiği” iddiası ile ilgili olarak araştırma yapılması gerekmekle birlikte, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsiken sunulan sözleşmeye ait damga vergisinin eksik yatırıldığı ve sözleşme ekinde personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu belgelerinin sunulmadığı anlaşıldığından, söz konusu iddia ile ilgili olarak araştırma yapılmasına gerek bulunmadığına karar verilmiştir.” hususlarına yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, Kurul’un itirazen şikayet başvurularını karara bağlarken 4734 sayılı Kanun’un kendisine verdiği “araştırma ve inceleme yetkisi” çerçevesinde her türlü araştırma ve incelemeyi yapması kanuni bir zorunluluktur. Bu bağlamda Kurul’un ihale uyuşmazlıklarını çözme yetkisini kullanırken itirazen şikayet başvurularındaki iddiaları tereddüde mahal bırakmayacak şekilde çözüme kavuşturma görevi bulunmaktadır.

Bu bağlamda, yukarıda açıklanan dava konusu Kurul kararında davacı şirket tarafından ihale uhdesinde bırakılan müdahil şirketin söz konusu ihale kapsamında sunmuş olduğu iş bitirme belgesinin kayıt dışı ve usulsüz olarak düzenlendiği iddiasına yönelik araştırma yapılması gerektiği belirtilmesine rağmen Kurul’un bu konuda herhangi bir araştırma ya da inceleme yapmadığı görülmektedir.

Bu itibarla, Kurul’un iş bitirme belgesinin usulsüz ve kayıt dışı olup olmadığı noktasındaki belirsizliği gidermesi için gerekli her türlü araştırma ve incelemeyi yaparak itirazen şikâyet başvurusu hakkında karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu verilen Kurul kararının ilgili kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır…” şeklinde gerekçe belirtilerek dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1- Kamu İhale Kurulunun 29.03.2023 tarihli ve 2023/UH.I-549 sayılı kararının “…başvuru sahibinin “ihale üzerinde bırakılan isteklinin gökkuşağı alabalığı yetiştirmek için belgesi olduğu, sazan balığı yetiştirilmesi ile ilgili izninin bulunmadığı, dolayısıyla kayıt dışı ve usulsüz bir şekilde iş bitirme belgesi düzenlendiği” iddiası ile ilgili olarak araştırma yapılması gerekmekle birlikte, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsiken sunulan sözleşmeye ait damga vergisinin eksik yatırıldığı ve sözleşme ekinde personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu belgelerinin sunulmadığı anlaşıldığından, söz konusu iddia ile ilgili olarak araştırma yapılmasına gerek bulunmadığına karar verilmiştir.” kısmının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin “ihale üzerinde bırakılan isteklinin gökkuşağı alabalığı yetiştirmek için belgesi olduğu, sazan balığı yetiştirilmesi ile ilgili izninin bulunmadığı, dolayısıyla kayıt dışı ve usulsüz bir şekilde iş bitirme belgesi düzenlendiği” iddiasının esasının incelenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.